INHOUDSTABEL PSYCHOLOGIE
Algemene psychologie _______________________________________________________ 3
H1: Inleiding ___________________________________________________________________ 3
H2: Stromingen in de psychologie en psychotherapie __________________________________ 4
Stromingen in de psychotherapie _________________________________________________ 4
H3: leren ______________________________________________________________________ 5
klassieke conditionering _________________________________________________________ 6
Operante conditionering ________________________________________________________ 7
H4: leren en cognitie ____________________________________________________________ 10
H5: waarnemen ________________________________________________________________ 11
Kenmerken van waarnemen ____________________________________________________ 11
Factoren die waarnemen beïnvloeden ____________________________________________ 12
H6: motivatie __________________________________________________________________ 14
De behoeftepiramide van Maslow ________________________________________________ 15
De zelfdeterminatietheorie _____________________________________________________ 17
De attributietheorie ___________________________________________________________ 17
Honger _____________________________________________________________________ 18
H7: emotie ____________________________________________________________________ 18
H8: persoonlijkheid _____________________________________________________________ 20
Freuds theorie over persoonlijkheid ______________________________________________ 20
Persoonlijkheidskenmerken of persoonlijkheidstrekken _______________________________ 25
Ontwikkelingspsychologie ___________________________________________________ 26
H1: De peuterjaren _____________________________________________________________ 27
Lichamelijke en motorische ontwikkeling __________________________________________ 27
Perceptuele ontwikkeling_______________________________________________________ 27
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 27
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 28
Taalontwikkeling _____________________________________________________________ 29
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 29
Persoonlijkheidsontwikkeling ___________________________________________________ 30
H2: de kleuterjaren _____________________________________________________________ 30
Lichamelijke en motorische ontwikkeling __________________________________________ 30
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 30
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 31
Taalontwikkeling _______________________________________________________________ 31
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 32
1
, persoonlijkheidsontwikkeling ___________________________________________________ 32
Morele ontwikkeling __________________________________________________________ 32
H3: de lagere schoolperiode ______________________________________________________ 33
Lichamelijke en motorische ontwikkeling __________________________________________ 33
Perceptuele ontwikkeling_______________________________________________________ 33
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 33
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 34
Taalontwikkeling _____________________________________________________________ 35
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 35
H4: de adolescentiefase _________________________________________________________ 36
Lichamelijke ontwikkeling ______________________________________________________ 36
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 36
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 37
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 37
Persoonlijkheidsontwikkeling ___________________________________________________ 38
H5: volwassenheid _____________________________________________________________ 38
Jong-volwassenheid: 20 à 25 – 30 à 35 jaar ________________________________________ 38
Midden-volwassenheid: 30 à 35 – 50 à 55 jaar______________________________________ 39
Laat-volwassenheid: 50 à 55 – 60 à 65 jaar en oudere volwassenheid: vanaf 60 à 65 jaar____ 39
Samenvatting psychologie 2 _________________________________________________ 41
H1: de normale eetontwikkeling __________________________________________________ 41
H2: emotioneel eetgedrag _______________________________________________________ 45
Oorzaken van eetproblemen ____________________________________________________ 52
H3: eetproblemen bij kleuters en lagere schoolkinderen _______________________________ 55
Diagnose ____________________________________________________________________ 58
De behandeling ______________________________________________________________ 59
H4: eetproblemen bij adolescenten en volwassenen __________________________________ 61
de behandeling_______________________________________________________________ 68
Examen ______________________________________________________________________ 71
2
,SAMENVATTING PSYCHOLOGIE
A LGEMENE PSYCHOLOGIE
H1: I NLEIDING
Psychologie = de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van het
individu. Het is een wetenschap waarbij zowel het gedrag van mensen als de gevoelens en de
gedachten die mensen hebben bij het ervaren van hun gedrag en de omstandigheden waarin dat
plaatsvindt worden bestudeert.
↳ De focus ligt op het individu en maakt een onderscheid tussen zichtbaar gedrag en niet zichtbare
mentale activiteit met aandacht voor de onmiddelijke context.
Vb.: Wat is de reden dat iemand huilt?
Biologie = de interne fysiologische verklaringen
Vb.: Hoe onstaan tranen?
Sociologie = het gedrag van de mens als groeps- of maatschappelijk gebeuren
Vb.: Hoe staat de populatie tegenover mannen die huilen?
Psychologie is zowel een:
Ervaringswetenschap = houdt zich bezig met het opstellen van theorieën en het geven van
verklaringen voor de door ons waargenomen werkelijkheid.
Gedragswetenschap = bestudeert elk gedrag dat mensten kunnen stellen.
Het is geen dagelijkse kennis Het is wel wetenschappelijke kennis
Niet systematisch Systematisch: beperkt en afhankelijk van
toevalligheden
Niet objectief, wel subjectief: eigen beleving Objectief
3
, Niet controleerbaar: niet kunnen nagaan hoe Controleerbaar
iets ontstaat
De beroepen:
Psycholoog Psychiater Psychotherapeut Psychoanalyticus
Masterdiploma in de Masterdiploma in de Vervolgopleiding Psycholoog of
psychologie geneeskunde psychiater
Diverse Specialisatie in de Psychotherapie = een Vervolgopleiding
werkterreinen: psychiatrie behandelvorm (psychoanalytische
geestelijke voorbehouden aan psychotherapie’
gezondheidszorg, klinisch psychologen,
onderwijs, bedrijven, klinisch
onderzoek, … orthopedagogen en
artsen
Mag GEEN medicatie Mag wel medicatie Titel van
voorschrijven voorschrijven psychotherapeut is
niet wettelijk
beschermd
Wettelijk beschermde Consultatie, diagnose Uitoefening van de
titel en behandeling psychotherapie is wel
wettelijk beschermd
Het holistisch mensbeeld = ziet de mens als bio-psycho-sociale en spirituele eenheid, elke patiënt
wordt benaderd vanuit de volgende 4 dimensies:
Biologische dimensie Psychologische dimensie Sociale dimensie Spirituele dimensie
Lichamelijke, fysiologische en Gedragingen, gevoelens, Sociaal netwerk waartoe Levensbeschouwing en
anatomische aspect gedachten, motivaties iemand behoort religieus functioneren
De ‘klacht’ waarmee de Zowel zichtbare gedragingen Gezin, school werk maar ook
patiënt binnenkomt als onzichtbare mentale culturele en maatschappelijke
processen context
Vb.: ondergewicht, obesitas, Vb.: bang, boos, blij, zich dik Vb.: buurt, vereniging, Vb.: geloof, hoop, liefde,
diabetes voelen, … Brusselse context, … wanhoop, …
H2: S TROMINGEN IN DE PSYCHOLOGIE EN PSYCHOTHERAPIE
Stromingen in de psychologie Stromingen in de psychotherapie
– Behaviorisme – Gedragstherapie
– Gestalttherapie – systeemtherapie
– Gestaltpsychologie
– Humanistische therapie
– Humanistische psychologie client-centered therapie
– Psychoanalyse – Psychoanalytische psychotherapie
– Cognitieve psychologie – Cognitieve gedragstherapie
S T R O M I NG E N I N D E PS Y C H O TH E RA P IE
4
Algemene psychologie _______________________________________________________ 3
H1: Inleiding ___________________________________________________________________ 3
H2: Stromingen in de psychologie en psychotherapie __________________________________ 4
Stromingen in de psychotherapie _________________________________________________ 4
H3: leren ______________________________________________________________________ 5
klassieke conditionering _________________________________________________________ 6
Operante conditionering ________________________________________________________ 7
H4: leren en cognitie ____________________________________________________________ 10
H5: waarnemen ________________________________________________________________ 11
Kenmerken van waarnemen ____________________________________________________ 11
Factoren die waarnemen beïnvloeden ____________________________________________ 12
H6: motivatie __________________________________________________________________ 14
De behoeftepiramide van Maslow ________________________________________________ 15
De zelfdeterminatietheorie _____________________________________________________ 17
De attributietheorie ___________________________________________________________ 17
Honger _____________________________________________________________________ 18
H7: emotie ____________________________________________________________________ 18
H8: persoonlijkheid _____________________________________________________________ 20
Freuds theorie over persoonlijkheid ______________________________________________ 20
Persoonlijkheidskenmerken of persoonlijkheidstrekken _______________________________ 25
Ontwikkelingspsychologie ___________________________________________________ 26
H1: De peuterjaren _____________________________________________________________ 27
Lichamelijke en motorische ontwikkeling __________________________________________ 27
Perceptuele ontwikkeling_______________________________________________________ 27
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 27
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 28
Taalontwikkeling _____________________________________________________________ 29
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 29
Persoonlijkheidsontwikkeling ___________________________________________________ 30
H2: de kleuterjaren _____________________________________________________________ 30
Lichamelijke en motorische ontwikkeling __________________________________________ 30
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 30
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 31
Taalontwikkeling _______________________________________________________________ 31
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 32
1
, persoonlijkheidsontwikkeling ___________________________________________________ 32
Morele ontwikkeling __________________________________________________________ 32
H3: de lagere schoolperiode ______________________________________________________ 33
Lichamelijke en motorische ontwikkeling __________________________________________ 33
Perceptuele ontwikkeling_______________________________________________________ 33
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 33
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 34
Taalontwikkeling _____________________________________________________________ 35
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 35
H4: de adolescentiefase _________________________________________________________ 36
Lichamelijke ontwikkeling ______________________________________________________ 36
Eetontwikkeling ______________________________________________________________ 36
Cognitieve ontwikkeling ________________________________________________________ 37
Sociaal-emotionele ontwikkeling _________________________________________________ 37
Persoonlijkheidsontwikkeling ___________________________________________________ 38
H5: volwassenheid _____________________________________________________________ 38
Jong-volwassenheid: 20 à 25 – 30 à 35 jaar ________________________________________ 38
Midden-volwassenheid: 30 à 35 – 50 à 55 jaar______________________________________ 39
Laat-volwassenheid: 50 à 55 – 60 à 65 jaar en oudere volwassenheid: vanaf 60 à 65 jaar____ 39
Samenvatting psychologie 2 _________________________________________________ 41
H1: de normale eetontwikkeling __________________________________________________ 41
H2: emotioneel eetgedrag _______________________________________________________ 45
Oorzaken van eetproblemen ____________________________________________________ 52
H3: eetproblemen bij kleuters en lagere schoolkinderen _______________________________ 55
Diagnose ____________________________________________________________________ 58
De behandeling ______________________________________________________________ 59
H4: eetproblemen bij adolescenten en volwassenen __________________________________ 61
de behandeling_______________________________________________________________ 68
Examen ______________________________________________________________________ 71
2
,SAMENVATTING PSYCHOLOGIE
A LGEMENE PSYCHOLOGIE
H1: I NLEIDING
Psychologie = de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van het
individu. Het is een wetenschap waarbij zowel het gedrag van mensen als de gevoelens en de
gedachten die mensen hebben bij het ervaren van hun gedrag en de omstandigheden waarin dat
plaatsvindt worden bestudeert.
↳ De focus ligt op het individu en maakt een onderscheid tussen zichtbaar gedrag en niet zichtbare
mentale activiteit met aandacht voor de onmiddelijke context.
Vb.: Wat is de reden dat iemand huilt?
Biologie = de interne fysiologische verklaringen
Vb.: Hoe onstaan tranen?
Sociologie = het gedrag van de mens als groeps- of maatschappelijk gebeuren
Vb.: Hoe staat de populatie tegenover mannen die huilen?
Psychologie is zowel een:
Ervaringswetenschap = houdt zich bezig met het opstellen van theorieën en het geven van
verklaringen voor de door ons waargenomen werkelijkheid.
Gedragswetenschap = bestudeert elk gedrag dat mensten kunnen stellen.
Het is geen dagelijkse kennis Het is wel wetenschappelijke kennis
Niet systematisch Systematisch: beperkt en afhankelijk van
toevalligheden
Niet objectief, wel subjectief: eigen beleving Objectief
3
, Niet controleerbaar: niet kunnen nagaan hoe Controleerbaar
iets ontstaat
De beroepen:
Psycholoog Psychiater Psychotherapeut Psychoanalyticus
Masterdiploma in de Masterdiploma in de Vervolgopleiding Psycholoog of
psychologie geneeskunde psychiater
Diverse Specialisatie in de Psychotherapie = een Vervolgopleiding
werkterreinen: psychiatrie behandelvorm (psychoanalytische
geestelijke voorbehouden aan psychotherapie’
gezondheidszorg, klinisch psychologen,
onderwijs, bedrijven, klinisch
onderzoek, … orthopedagogen en
artsen
Mag GEEN medicatie Mag wel medicatie Titel van
voorschrijven voorschrijven psychotherapeut is
niet wettelijk
beschermd
Wettelijk beschermde Consultatie, diagnose Uitoefening van de
titel en behandeling psychotherapie is wel
wettelijk beschermd
Het holistisch mensbeeld = ziet de mens als bio-psycho-sociale en spirituele eenheid, elke patiënt
wordt benaderd vanuit de volgende 4 dimensies:
Biologische dimensie Psychologische dimensie Sociale dimensie Spirituele dimensie
Lichamelijke, fysiologische en Gedragingen, gevoelens, Sociaal netwerk waartoe Levensbeschouwing en
anatomische aspect gedachten, motivaties iemand behoort religieus functioneren
De ‘klacht’ waarmee de Zowel zichtbare gedragingen Gezin, school werk maar ook
patiënt binnenkomt als onzichtbare mentale culturele en maatschappelijke
processen context
Vb.: ondergewicht, obesitas, Vb.: bang, boos, blij, zich dik Vb.: buurt, vereniging, Vb.: geloof, hoop, liefde,
diabetes voelen, … Brusselse context, … wanhoop, …
H2: S TROMINGEN IN DE PSYCHOLOGIE EN PSYCHOTHERAPIE
Stromingen in de psychologie Stromingen in de psychotherapie
– Behaviorisme – Gedragstherapie
– Gestalttherapie – systeemtherapie
– Gestaltpsychologie
– Humanistische therapie
– Humanistische psychologie client-centered therapie
– Psychoanalyse – Psychoanalytische psychotherapie
– Cognitieve psychologie – Cognitieve gedragstherapie
S T R O M I NG E N I N D E PS Y C H O TH E RA P IE
4
