WPL 1 (2024 – 2025) Juna Denoulet
INHOUDSTAFEL
1. Begrippen ................................................................................................................................ 1
1.1. Functies van het onderwijs ................................................................................................. 1
1.2. Termen in het vakgebied ..................................................................................................... 1
1.3. Beroepsprofiel en basiscompetenties van de leraar ............................................................. 2
2. Onderwijsorganisatie – Het Vlaamse Onderwijs ......................................................................... 3
2.1. Basiswetgeving .................................................................................................................. 3
2.2. Onderwijsbeleid ................................................................................................................ 4
2.2.1. Macroniveau ................................................................................................................. 4
2.2.2. Mesoniveau................................................................................................................... 5
2.2.3. Microniveau .................................................................................................................. 6
3. Doelen .................................................................................................................................... 7
3.1. Eindtermen en ontwikkelingsdoelen ................................................................................... 7
3.2. Leerplandoelen ................................................................................................................. 8
3.2.1. GO! onderwijs ............................................................................................................... 8
3.2.2. OVSG onderwijs: oude leerplan ...................................................................................... 9
3.2.3. OVSG onderwijs: nieuwe leerplan ................................................................................... 9
3.3. Kerndoelen ...................................................................................................................... 10
3.3.1. Kerndoelen ................................................................................................................. 10
3.3.2. Taxonomie van De Block .............................................................................................. 11
4. Het didactisch model ............................................................................................................. 12
4.1. Mens- en maatschappijvisie ............................................................................................. 12
4.2. Beginsituatie ................................................................................................................... 13
4.3. Leerinhouden .................................................................................................................. 13
4.4. Didactische werkvormen .................................................................................................. 13
4.4.1. Instructievormen ......................................................................................................... 14
4.4.2. Gespreksvormen ......................................................................................................... 14
4.4.3. Opdrachtvormen ......................................................................................................... 15
4.4.4. Individualiserende werkvormen .................................................................................... 16
4.4.5. Coöperatieve werkvormen ........................................................................................... 16
5. VOLA ..................................................................................................................................... 16
EVALUATIE
WPL-map: niet op punten, wel verplicht indienen (anders sws gebuisd)
Micro-teaching: 4/20 (vervalt in herexamens)
Examen: 16/20
“Structuur is de weg naar slagen” aka Brisard houdt van structuur, alles mooi in puntjes zetten
1
,WPL 1 (2024 – 2025) Juna Denoulet
2
,WPL 1 (2024 – 2025) Juna Denoulet
WPL 1
1. Begrippen
1.1. Functies van het onderwijs
3 functies in onderwijs volgens Gert Biesta:
Moet aan alle functies voldoen om goed onderwijs te zijn
- Kwalificatie:
Kinderen moeten competenties verwerven die hen in staat stellen iets te doen
Competenties = kennis, vaardigheden en attitudes
Kennis: breuken op gelijke noemer zetten
Vaardigheid: tussen de lijntjes kleuren
Attitude: recycleren, hand in de lucht om te antwoorden
Algemene VS specifieke (vb: houtbewerking) competenties
Competenties nodig in de maatschappij
- Socialisatie: voorbereiden op het leven als lid van een gemeenschap
Tradities: Kerst, Pasen …
Omgangsvormen: “goeiemorgen”, oogcontact als je praat …
Verschilt per cultuur: vb hier je bord leeg eten is beleefd, terwijl in Japan zeg je daarmee dat
het te weinig was, dus onbeleefd
Focus op relaties aangaan en bewust keuzes maken
- Persoonsvorming:
Kinderen moeten zichzelf kunnen zijn
Eigen identiteit ontwikkelen: wie ben ik, wat kan ik, wie wil ik zijn
1.2. Termen in het vakgebied
Grote kans op EX: termen goed kunnen gebruiken, definities niet kennen
Onderwijskunde = alles van onderwijs begrijpen en verklaren, allesomvattende term
Pedagogiek = opvoedkunde = wetenschap vd manier waarop volwassenen kinderen (< 18 jaar)
grootbrengen met een bepaald doel voor zich
Praktijkwetenschap: geen eenduidig advies of methodiek die past
Normatieve wetenschap: beïnvloed door individuele en maatschappelijke waarden en normen
Niet altijd over eens: flinke kinderen belonen ↔ stoute kinderen straffen ↔ in gesprek gaan
Afhankelijk van cultuur en tijd (vb: fysiek straffen met liniaal)
Straffen → consequenties
Pedagogie = praktijk van het opvoeden
Vb: Brisard merkt dat we beter opletten als hij rondstapt en mensen aanduidt → heeft hij gemerkt,
geen wetenschap
Opvoeding
Niet enkel ouders, ook op school en door andere externen
Gebeurt bewust en onbewust
1
, WPL 1 (2024 – 2025) Juna Denoulet
Verschillende opvoedingsmilieus:
EX: tekstje gegeven en juiste opvoedingsmilieu aan koppelen
- Primair: opvoeding in het kerngezin
Kerngezin = waar je meeste tijd mee doorbrengt, bij wie je woont, wie je opvoedt
Plek waar je (im)materieel terugvalt (~ kinderen zijn afhankelijk van ouders)
Verschillende structuren: éénoudergezinnen, nieuw samengesteld gezin …
Ook cultuurafhankelijk
- Secundair: opvoeding door professionals
Vb: school, kinderdagverblijf, instelling voor bijzondere jeugdzorg …
- Tertiair: invloed door mensen waarmee kind vrijwillig omgaat, heb je niet per se nodig
Vb: woonwijk, vrienden, hobby’s …
- Quartiair: alle zaken waardoor je in aanraking komt met de wereld
Vb: tv, sociale media, videogames …
Didactiek = hoe competenties onderwezen kunnen worden aan leerlingen
Vb: breuken leren optellen
Algemene didactiek = theorie van het onderwijzen en leren
Vakdidactiek = hoe je een specifiek vak moet onderwijzen
Verschillende vakgebieden in lager onderwijs:
- Muzische vorming: beeld, muziek, beweging en drama
- Taal / Nederlands
- Wiskunde
- Frans
- Mens en Maatschappij
- Wetenschap en techniek
- LO
1.3. Beroepsprofiel en basiscompetenties van de leraar
Decreet basiscompetenties (1996): geeft weer over welke competenties een leerkracht moet beschikken
= beroepsprofiel
Voor wie: leerkracht zelf, opleidinggevenden, scholen (werkgevers), inspectie (feedback)
Obv verwachtingen van brede maatschappij en bedrijfsleven, vastgelegd door overheid
Steunen op wetenschappelijk werk en internationale vergelijking
Decreet = Vlaamse wet
Beroepsprofiel wordt opgesplitst in 2 gebieden:
Basiscompetenties = competenties waarover beginnende leraar (≤ 5 jaar) moet beschikken
Beroepscompetenties = competenties waarover ervaren leraar (vanaf 6e jaar fulltime) moet beschikken
Functionele gehelen van leraar: competenties en taken van leerkracht
EX: vanbuiten kennen!!! sws vraag hierover + voorbeelden kunnen geven
1. Leraar als partner van ouders
Vb: oudercontact, schoolfeest, ouders als vrijwilligers, oudercomité
2. Leraar als lid van onderwijsgemeenschap
Vb: samenwerking tss verschillende scholen
2
INHOUDSTAFEL
1. Begrippen ................................................................................................................................ 1
1.1. Functies van het onderwijs ................................................................................................. 1
1.2. Termen in het vakgebied ..................................................................................................... 1
1.3. Beroepsprofiel en basiscompetenties van de leraar ............................................................. 2
2. Onderwijsorganisatie – Het Vlaamse Onderwijs ......................................................................... 3
2.1. Basiswetgeving .................................................................................................................. 3
2.2. Onderwijsbeleid ................................................................................................................ 4
2.2.1. Macroniveau ................................................................................................................. 4
2.2.2. Mesoniveau................................................................................................................... 5
2.2.3. Microniveau .................................................................................................................. 6
3. Doelen .................................................................................................................................... 7
3.1. Eindtermen en ontwikkelingsdoelen ................................................................................... 7
3.2. Leerplandoelen ................................................................................................................. 8
3.2.1. GO! onderwijs ............................................................................................................... 8
3.2.2. OVSG onderwijs: oude leerplan ...................................................................................... 9
3.2.3. OVSG onderwijs: nieuwe leerplan ................................................................................... 9
3.3. Kerndoelen ...................................................................................................................... 10
3.3.1. Kerndoelen ................................................................................................................. 10
3.3.2. Taxonomie van De Block .............................................................................................. 11
4. Het didactisch model ............................................................................................................. 12
4.1. Mens- en maatschappijvisie ............................................................................................. 12
4.2. Beginsituatie ................................................................................................................... 13
4.3. Leerinhouden .................................................................................................................. 13
4.4. Didactische werkvormen .................................................................................................. 13
4.4.1. Instructievormen ......................................................................................................... 14
4.4.2. Gespreksvormen ......................................................................................................... 14
4.4.3. Opdrachtvormen ......................................................................................................... 15
4.4.4. Individualiserende werkvormen .................................................................................... 16
4.4.5. Coöperatieve werkvormen ........................................................................................... 16
5. VOLA ..................................................................................................................................... 16
EVALUATIE
WPL-map: niet op punten, wel verplicht indienen (anders sws gebuisd)
Micro-teaching: 4/20 (vervalt in herexamens)
Examen: 16/20
“Structuur is de weg naar slagen” aka Brisard houdt van structuur, alles mooi in puntjes zetten
1
,WPL 1 (2024 – 2025) Juna Denoulet
2
,WPL 1 (2024 – 2025) Juna Denoulet
WPL 1
1. Begrippen
1.1. Functies van het onderwijs
3 functies in onderwijs volgens Gert Biesta:
Moet aan alle functies voldoen om goed onderwijs te zijn
- Kwalificatie:
Kinderen moeten competenties verwerven die hen in staat stellen iets te doen
Competenties = kennis, vaardigheden en attitudes
Kennis: breuken op gelijke noemer zetten
Vaardigheid: tussen de lijntjes kleuren
Attitude: recycleren, hand in de lucht om te antwoorden
Algemene VS specifieke (vb: houtbewerking) competenties
Competenties nodig in de maatschappij
- Socialisatie: voorbereiden op het leven als lid van een gemeenschap
Tradities: Kerst, Pasen …
Omgangsvormen: “goeiemorgen”, oogcontact als je praat …
Verschilt per cultuur: vb hier je bord leeg eten is beleefd, terwijl in Japan zeg je daarmee dat
het te weinig was, dus onbeleefd
Focus op relaties aangaan en bewust keuzes maken
- Persoonsvorming:
Kinderen moeten zichzelf kunnen zijn
Eigen identiteit ontwikkelen: wie ben ik, wat kan ik, wie wil ik zijn
1.2. Termen in het vakgebied
Grote kans op EX: termen goed kunnen gebruiken, definities niet kennen
Onderwijskunde = alles van onderwijs begrijpen en verklaren, allesomvattende term
Pedagogiek = opvoedkunde = wetenschap vd manier waarop volwassenen kinderen (< 18 jaar)
grootbrengen met een bepaald doel voor zich
Praktijkwetenschap: geen eenduidig advies of methodiek die past
Normatieve wetenschap: beïnvloed door individuele en maatschappelijke waarden en normen
Niet altijd over eens: flinke kinderen belonen ↔ stoute kinderen straffen ↔ in gesprek gaan
Afhankelijk van cultuur en tijd (vb: fysiek straffen met liniaal)
Straffen → consequenties
Pedagogie = praktijk van het opvoeden
Vb: Brisard merkt dat we beter opletten als hij rondstapt en mensen aanduidt → heeft hij gemerkt,
geen wetenschap
Opvoeding
Niet enkel ouders, ook op school en door andere externen
Gebeurt bewust en onbewust
1
, WPL 1 (2024 – 2025) Juna Denoulet
Verschillende opvoedingsmilieus:
EX: tekstje gegeven en juiste opvoedingsmilieu aan koppelen
- Primair: opvoeding in het kerngezin
Kerngezin = waar je meeste tijd mee doorbrengt, bij wie je woont, wie je opvoedt
Plek waar je (im)materieel terugvalt (~ kinderen zijn afhankelijk van ouders)
Verschillende structuren: éénoudergezinnen, nieuw samengesteld gezin …
Ook cultuurafhankelijk
- Secundair: opvoeding door professionals
Vb: school, kinderdagverblijf, instelling voor bijzondere jeugdzorg …
- Tertiair: invloed door mensen waarmee kind vrijwillig omgaat, heb je niet per se nodig
Vb: woonwijk, vrienden, hobby’s …
- Quartiair: alle zaken waardoor je in aanraking komt met de wereld
Vb: tv, sociale media, videogames …
Didactiek = hoe competenties onderwezen kunnen worden aan leerlingen
Vb: breuken leren optellen
Algemene didactiek = theorie van het onderwijzen en leren
Vakdidactiek = hoe je een specifiek vak moet onderwijzen
Verschillende vakgebieden in lager onderwijs:
- Muzische vorming: beeld, muziek, beweging en drama
- Taal / Nederlands
- Wiskunde
- Frans
- Mens en Maatschappij
- Wetenschap en techniek
- LO
1.3. Beroepsprofiel en basiscompetenties van de leraar
Decreet basiscompetenties (1996): geeft weer over welke competenties een leerkracht moet beschikken
= beroepsprofiel
Voor wie: leerkracht zelf, opleidinggevenden, scholen (werkgevers), inspectie (feedback)
Obv verwachtingen van brede maatschappij en bedrijfsleven, vastgelegd door overheid
Steunen op wetenschappelijk werk en internationale vergelijking
Decreet = Vlaamse wet
Beroepsprofiel wordt opgesplitst in 2 gebieden:
Basiscompetenties = competenties waarover beginnende leraar (≤ 5 jaar) moet beschikken
Beroepscompetenties = competenties waarover ervaren leraar (vanaf 6e jaar fulltime) moet beschikken
Functionele gehelen van leraar: competenties en taken van leerkracht
EX: vanbuiten kennen!!! sws vraag hierover + voorbeelden kunnen geven
1. Leraar als partner van ouders
Vb: oudercontact, schoolfeest, ouders als vrijwilligers, oudercomité
2. Leraar als lid van onderwijsgemeenschap
Vb: samenwerking tss verschillende scholen
2
