volledig aantekeningen Gezondheidsproblemen bij ouderen

AFP samenvatting

College AFP Blok 1

-Gerontologie  normale veroudering + gevolgen
Interactie endogene (erfelijk) en exogene (leefstijl en omgeving) > sneller verouderingsziektes

-Geriatrie  geneeskunde gericht op ziekten met veroudering;

-Aandachtspunten > amnese vaak vage klachten.

Functionele veroudering

- afname prestatievermogen organen (80 jaar minder dan 40%)
Vital maxima > totale prestatie vermogen afhankelijk van de diverse
orgaansystemen
- afname belastbaarheid
- stofwisseling daalt
- homeostase moeilijker te handhaven, bijvoorbeeld lichaamstemperatuur
- immuunsysteem?
- 24-uurs ritmiek verandert, slaappatroon
- seksuologische veranderingen

Gezondheidsproblemen bij ouderen

Bij ouderen is er vaak vermindering van functie-reserve, waardoor eerder ontregeling (lichamelijk,
psychisch en sociaal)
geriatrische TRIAS

De 5 I’s: 5 problemen bij ouderen

1. Immobiliteit,
2. Instabiliteit,
3. Incontinentie,
4. Intellectuele achteruitgang,
5. Iatrogene (door de arts veroorzaakt) nevenwerkingen van medicijnen
kan ‘’geriatrische reuzen’’ heten omdat het vaak voorkomt: aandoening die de gezondheid
van ouderen in ernst en frequentie het meest bedreigen.

(Bedreigende factoren
Immobiliteit en bedlegerigheid, dehydratie, gewichtsverlies, Roken, alcohol en overgewicht,
Ongevallen, Onderkoeling, Eenzaamheid! Gebrekkige alarmering )

Gevolgen langdurige bedlegerigheid en bloedsomloop

door lang liggen neemt HMV toe (5a67a8L/min) > meer plassen=diurese omhoog >> na tijd daalt
plasmavolume (1/2L na 1 week) > vocht uitscheiden > hemoconcentratie > viscositeit (stroperigheid)
van het bloed > stolling.
Opstaan > slagvolume en HMV gedaald > (ondanks tachycardie toch) > hypotensie, duizelig, misselijk,
transpireren > vallen

Belangrijke afwijkingen bij ouderen

- arteriosclerose: coronairlijden, hartfalen, perifere arteriële insufficiëntie, CVA

, - Artrose wervelkolom, heupen en knieën met pijn > slechte mobiliteit > spierzwakte en
afhankelijkheid.
- Osteoporose, vooral bij vrouwen, soms verminderde longfunctie ingezakte wervels met
verkorting van de thorax.
- glucose-intolerantie / DM type 2
- COPD
- infecties van luchtwegen of urinewegen
- afwijkingen van het maag-darmkanaal
- slechte visus en gehoor
- CVA, ziekte van Parkinson, polyneuropathie, evenwichtsstoornissen, VALLEN
- delier, dementie en depressie
Geneesmiddelen bij ouderen

- gevoeliger receptoren
- aantal receptoren is veranderd (doordat water afneemt , zullen medicijnen op water hogere
concentraties bereiken)
- veranderde verhouding spieren, water/vet
- geringere eiwitbinding (door mindere hoeveelheid albumine kan er minder geneesmiddel
binden aan eiwit waardoor hoeveelheid vrije medicijn groter wordt)
- afname nierfunctie
- afname leverfunctie
- meerdere medicijnen  interacties, bijwerkingen, onjuist gebruik
- stellen van prioriteiten

-indien toch geneesmiddelen:

 goede coördinatie artsen (HA)
 zo min mogelijk, zo kort mogelijk
 doseringsschema simpel, goede instructie
 gemakkelijk toe te dienen
pillendoos” , evt. Naaste familie inschakelen
 effecten evalueren!
o Hoofdstuk 7a ADL/IADL
Beperking in functioneren > klinisch teken zijn mindere spiermassa in combi met onderliggende
geriatrische problemen.
Tussen 30 en 80 jaar handknijpkracht met 60% heeft ook gevolgen voor glucoseregulatie
Specifieke risicosituatie: functieverlies als gevolg van ziekenhuisopname >

 Pre-existente factoren die kwetsbaarheid en restcapaciteit bepalen (leeftijd, mobiliteit)
 Ernst van acute ziekte (shock)
 Omgevingsfactoren ziekenhuis (eten, bedrust)
 Factoren ontslag (hulpmiddelen, nazorg)

Diagnostiek:

 Competentiemeting: datgene wat iemand zou kunnen (katz, barthelindex)
 Prestatie meting: datgene wat iemand daadwerkelijk kan (looptest

Interventies: zelfmanagement, bewegen, vermijden bedrust, voorlichten functieverlies, trainen,
revalidatie, pijnmanagement, inzet hulpmiddelen.