Dieetleer- voeding bij diabetes mellitus
Inleiding
Doel van dieetbehandeling?
- Bloedglucosewaarden zo normaal mogelijk houden
o 70/110 mg/dl
o Hyperglycemie en hypoglycemie vermijden
- Voorkomen of uitstellen van complicaties en afwijkingen van zenuwen
4 pijlers
- Aangepaste gezonde voeding
- Voldoende lichamelijke activiteit
- Zelfcontrole of zelfregulatie
- Educatie
Chronische stofwisselingsziekte
- Insuline-aanmaak/-gevoeligheid (afnemen) → opname van glucose verstoord
- Hyperglycemie en glucosurie
Verschillende types
- Diabetes mellitus type 1
o Pancreas maakt geen insuline meer aan => geen sleutels op de deur
o Anders behandelen dan
- Diabetes mellitus type 2 + overgewicht
o Pancreas maakt wel insuline => lichaamscellen reageren niet meer goed op de insuline
o Insuline is anabool hormoon => zorgt voor vetaanmaak => ongevoeliger voor insuline
=> cirkel blijft doorgaan
1
, Complicaties
- Korte termijn (hypo-hyper)
- Lange termijn (zenuwuiteinden, kleine en grote bloedvaten)
o Macrovasculair
▪ Hart- en vaatziekten
o Microvasculair
▪ Retinopathie
▪ Nefropathie
▪ Neuropathie
o Voetproblemen: kleine wonden => die grote wonden worden
Behandeling van diabetes type 1
Diabetesvoeding: evenwichtige en gezonde voeding
Aandachtspunten:
- Normaal vetgehalte => vooral laag gehalte aan verzadigd en transvetten en een goede
vetzuurverhouding => vervangen door onverzadigde vetten
o 30-35%
o Risico op hart – en vaatziekten
- Normaal eiwitgehalte
o 10-15%
- Koolhydraten: aandacht voor
o 55%
o Overwegend gebruik van meervoudige koolhydraten (complexe)
▪ Enkelvoudige verminderen
o Hoog voedingsvezelgehalte
▪ Beter volkoren brood dan wit brood
▪ Stuk vers fruit dan vruchtensap
o Spreiden van koolhydraten
▪ Koolhydraatgehalte: afstemmen op insulinetherapie
▪ Regelmatige verdeling
Het gebruik van zuivere, enkelvoudige, zoete suikers dient beperkt te worden aangezien ze glycemie
snel doen stijgen. Aanbevolen is de suiker niet als dusdanig in te nemen, maar steeds onder “verpakte
vorm” te gebruiken.
Voedingsmiddelen met snelle suikers samen consumeren met een voedingsmiddel rijk aan
trage koolhydraten, voedingsvezels, eiwitten/ vetten
Zorgt voor langer in maag en minder snel in bloedbaan
Rekening houden met glycemische index:
- Geeft aan hoe snel koolhydraten worden opgenomen in bloed
- Voeding: lage GI => minder snel in bloedbaan
o Kans op complicaties verkleint
2
Inleiding
Doel van dieetbehandeling?
- Bloedglucosewaarden zo normaal mogelijk houden
o 70/110 mg/dl
o Hyperglycemie en hypoglycemie vermijden
- Voorkomen of uitstellen van complicaties en afwijkingen van zenuwen
4 pijlers
- Aangepaste gezonde voeding
- Voldoende lichamelijke activiteit
- Zelfcontrole of zelfregulatie
- Educatie
Chronische stofwisselingsziekte
- Insuline-aanmaak/-gevoeligheid (afnemen) → opname van glucose verstoord
- Hyperglycemie en glucosurie
Verschillende types
- Diabetes mellitus type 1
o Pancreas maakt geen insuline meer aan => geen sleutels op de deur
o Anders behandelen dan
- Diabetes mellitus type 2 + overgewicht
o Pancreas maakt wel insuline => lichaamscellen reageren niet meer goed op de insuline
o Insuline is anabool hormoon => zorgt voor vetaanmaak => ongevoeliger voor insuline
=> cirkel blijft doorgaan
1
, Complicaties
- Korte termijn (hypo-hyper)
- Lange termijn (zenuwuiteinden, kleine en grote bloedvaten)
o Macrovasculair
▪ Hart- en vaatziekten
o Microvasculair
▪ Retinopathie
▪ Nefropathie
▪ Neuropathie
o Voetproblemen: kleine wonden => die grote wonden worden
Behandeling van diabetes type 1
Diabetesvoeding: evenwichtige en gezonde voeding
Aandachtspunten:
- Normaal vetgehalte => vooral laag gehalte aan verzadigd en transvetten en een goede
vetzuurverhouding => vervangen door onverzadigde vetten
o 30-35%
o Risico op hart – en vaatziekten
- Normaal eiwitgehalte
o 10-15%
- Koolhydraten: aandacht voor
o 55%
o Overwegend gebruik van meervoudige koolhydraten (complexe)
▪ Enkelvoudige verminderen
o Hoog voedingsvezelgehalte
▪ Beter volkoren brood dan wit brood
▪ Stuk vers fruit dan vruchtensap
o Spreiden van koolhydraten
▪ Koolhydraatgehalte: afstemmen op insulinetherapie
▪ Regelmatige verdeling
Het gebruik van zuivere, enkelvoudige, zoete suikers dient beperkt te worden aangezien ze glycemie
snel doen stijgen. Aanbevolen is de suiker niet als dusdanig in te nemen, maar steeds onder “verpakte
vorm” te gebruiken.
Voedingsmiddelen met snelle suikers samen consumeren met een voedingsmiddel rijk aan
trage koolhydraten, voedingsvezels, eiwitten/ vetten
Zorgt voor langer in maag en minder snel in bloedbaan
Rekening houden met glycemische index:
- Geeft aan hoe snel koolhydraten worden opgenomen in bloed
- Voeding: lage GI => minder snel in bloedbaan
o Kans op complicaties verkleint
2
