Grondige studie van de
vennootschapsbelasting
Inhoudsopgave
LES 1 ............................................................................................................................................ 5
1. TOEPASSINGSGEBIED VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING ..................................................................... 5
1.1 Rechtspersoon ................................................................................................................. 5
1.2 België .............................................................................................................................. 6
1.3 Exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard ............................ 6
1.4 Amazon voorbeeld............................................................................................................ 7
1.5 Starbucks voorbeeld......................................................................................................... 8
1.6 Uitgesloten van de vennootschapsbelasting ...................................................................... 9
2. GRONDSLAG VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING .............................................................................. 10
2.1 Het fiscaal legaliteitsbeginsel.......................................................................................... 10
De invoering van een belasting ................................................................................................................ 10
Interpretatie van de fiscale wet ................................................................................................................ 11
De fiscale administratie mag niet afwijken van de fiscale wet .................................................................... 11
2.2 Kenmerken van de vennootschapsbelasting .................................................................... 12
2.3 Regels van de winst ........................................................................................................ 12
2.4 Het winstbegrip .............................................................................................................. 13
Nettoactief benadering ........................................................................................................................... 13
Dynamische benadering ......................................................................................................................... 17
2.5 Verhouding met het boekhoudrecht ................................................................................ 20
2.6 Boekhoudverplichtingen van vennootschappen ............................................................... 20
Wijze waarop de boekhouding wordt gevoerd ........................................................................................... 20
2.7 Schema van de jaarrekening ........................................................................................... 23
2.8 Kleine vennootschappen ................................................................................................ 24
2.9 Vaststellen van de belastbare grondslag .......................................................................... 24
Bewerkingen ........................................................................................................................................... 24
3. ACTUALITEIT – TOEPASSING VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING ............................................................ 25
LES 2 ...........................................................................................................................................25
1. BEWERKINGEN ........................................................................................................................... 25
2. BELASTBARE WINST ..................................................................................................................... 26
2.1 Omschrijving .................................................................................................................. 26
2.2 Voorbeeld 1 ................................................................................................................... 28
2.3 Voorbeeld 2 ................................................................................................................... 30
2.4 Voorbeeld 3 ................................................................................................................... 32
2.5 Ogenblik van belastbaarheid ........................................................................................... 34
2.6 Exploitatiewinst .............................................................................................................. 38
2.6.1 Wijziging in voorraden, werken in uitvoering, goederen in bewerking, geproduceerde vaste activa.. 42
2.7 Subsidies ....................................................................................................................... 44
2.7.1 Exploitatiesubsidies ................................................................................................................... 44
2.7.2 Kapitaalsubsidies ...................................................................................................................... 44
2.7.3 Rentesubsidies .......................................................................................................................... 45
2.7.4 Gewestelijke subsidies en premies ............................................................................................. 45
2.7.5 Gewestelijke landbouwsubsidies................................................................................................ 46
LES 3 ...........................................................................................................................................47
1. BELASTBARE WINST ..................................................................................................................... 47
1.1 Ogenblik van belastbaarheid ........................................................................................... 47
1
, 1.2 Exploitatiewinst .............................................................................................................. 47
1.3 Voorzieningen ................................................................................................................ 53
1.4 Voorzorgfondsen ............................................................................................................ 58
LES 4 ...........................................................................................................................................61
1. ROERENDE INKOMSTEN ................................................................................................................ 61
1.1 Inkomsten uit aandelen .................................................................................................. 62
I ............................................................................................................................................................. 62
Inkomsten uit aandelen: ontvangen dividenden ........................................................................................ 63
Inkomsten uit aandelen: dividend door een Belgische vennootschap aan Belgische vennootschap ............ 64
Inkomsten uit aandelen: dividend door een Belgische vennootschap aan buitenlandse vennootschap ....... 64
Inkomsten uit aandelen: dividend door een Belgische vennootschap aan buitenlandse vennootschap ....... 65
1.2 INKOMSTEN UIT LENINGEN ......................................................................................................... 65
Forfaitaire buitenlandse belasting ........................................................................................................... 67
2. WAARDEVERMEERDERINGEN VAN ACTIVA .......................................................................................... 68
3. ONDERWAARDERINGEN VAN ACTIVA – OVERWAARDERINGEN VAN PASSIVA ................................................. 73
LES 5 ...........................................................................................................................................73
1. BELASTBARE WINST ..................................................................................................................... 73
1.1 Waardevermeerderingen van activa ................................................................................ 73
1.2 Onderwaarderingen van activa – overwaarderingen van passiva........................................ 76
1.3 Reconstitutiemeerwaarden ............................................................................................. 76
1.4 Tax shelter ..................................................................................................................... 76
1.5 Investeringsreserve, vrijstelling voor innovatie-inkomsten, vrijstellingen covid,
inschakelingsbedrijven............................................................................................................... 78
1.6 Abnormale en goedgunstige voordelen ............................................................................ 79
1.7 Opname van de groepsbijdrage als winst ......................................................................... 81
2. BEROEPSKOSTEN ........................................................................................................................ 82
2.1 Aftrekbare beroepskosten ............................................................................................... 82
LES 6 ...........................................................................................................................................87
1. VASTSTELLEN VAN DE BELASTBARE GRONDSLAG .................................................................................. 87
1.1 Beroepskosten ............................................................................................................... 87
1.2 Te verwerpen beroepskosten .......................................................................................... 93
LES 7 ......................................................................................................................................... 100
1. EERSTE BEWERKING: RESTEREND RESULTAAT ................................................................................... 100
2. TWEEDE BEWERKING: OMDELING VOLGENS OORSPRONG .................................................................... 100
1.3 Verliesverrekening – 2 soorten ........................................................................................103
3. DERDE BEWERKING: NIET – BELASTBARE BESTANDDELEN ..................................................................... 105
4. VIERDE BEWERKING: DBI-AFTREK ................................................................................................. 105
4.1 Percentage van de DBI-aftrek ...............................................................................................106
4.2 Toepassingsgebied ..............................................................................................................107
4.3 Uitoefening van de DBI-aftrek ...............................................................................................115
5.VIJFDE BEWERKING: OCTROOI-AFTREK................................................................................................. 115
5.1 Aftrek voor octrooi-inkomsten ..............................................................................................115
GASTCOLLEGE KPMG: FISCALE ASPECTEN VAN REORGANISATIES .............................................. 116
1. OVERZICHT REORGANISATIEVERRICHTINGEN .................................................................................... 116
1.1 Overzicht reorganisatieverrichtingen ..............................................................................116
1.2 Fusies ...........................................................................................................................116
1.3 Splitsingen ....................................................................................................................119
1.4 INBRENG/OVERDRACHT VAN EEN BEDRIJFSTAK/ALGEMEENHEID ........................................................ 123
2. ALGEMEEN: ONTBINDING EN VEREFFENING ...................................................................................... 125
2.1 Relevantie ikv reorganisaties ..........................................................................................125
2.2 Voorbeeld ontbinding en vereffening ..............................................................................125
2.3 Fiscale gevolgen ontbinding en vereffening .....................................................................127
3. SPECIFIEK: FUSIES ..................................................................................................................... 128
2
, 3.1 Fusies: vennootschapsrechtelijk ....................................................................................128
3.2 Fusies: boekhoudkundig ................................................................................................129
3.3 Fusies: fiscaal ...............................................................................................................131
BTW & registratierechten........................................................................................................................134
4. SPECIFIEK: (PARTIËLE) SPLITSINGEN ................................................................................................... 136
3.4 Splitsingen: vennootschapsrechtelijk .............................................................................136
3.5 Splitsingen: boekhoudkundig .........................................................................................137
3.6 Splitsingen: fiscaal ........................................................................................................137
4. RULINGPRAKTIJK ....................................................................................................................... 140
4.1 Rulingpraktijk: ontwerpaanvraag ....................................................................................140
5. PRAKTIJK: CASUSSEN ................................................................................................................. 140
5.1 Praktijkstudie 1..............................................................................................................140
5.2 Praktijkstudie 2..............................................................................................................140
5.3 Praktijkstudie 3 – “debt push down” ...............................................................................141
6. TE KENNEN VOOR HET EXAMEN ..................................................................................................... 142
GASTCOLLEGE: BBI.................................................................................................................... 145
1. CASUS TRADING SA................................................................................................................... 145
Eerste stap vennootschapsbelasting: boekhouding bekijken .......................................................145
Onderzoek BBI: bevindingen ......................................................................................................146
2. COURT CASE ........................................................................................................................... 149
Art. 344, §1 WIB92, art. 203, §1, 7° ATAD en art. 6 ATAD ...............................................................150
Misbruik ...................................................................................................................................150
Transfer pricing .........................................................................................................................152
Onze case ................................................................................................................................154
3. TE KENNEN VOOR EXAMEN ........................................................................................................... 155
GASTCOLLEGE: INNOVATIE-AFTREK ........................................................................................... 157
1. ACHTERGROND ........................................................................................................................ 157
2. TOEPASSINGSGEBIED ................................................................................................................. 157
3. KWALIFICERENDE IP-RECHTEN ..................................................................................................... 158
4. BEREKENING AII ....................................................................................................................... 159
4.1 Kwalificerende innovatie-inkomsten ...............................................................................159
4.2 Bepalen van netto innovatie-inkomsten ..........................................................................160
4.3 Kwalificerende uitgaven .................................................................................................160
4.4 Globale uitgaven ...........................................................................................................161
4.5 Uitkomst nexus breuk als weerlegbaar vermoeden ..........................................................161
4.6 Aftrek ............................................................................................................................161
4.7 Vereenvoudigd voorbeeld ..............................................................................................162
5. BIJZONDERE OVERWEGINGEN IN DE PRAKTIJK ................................................................................... 162
5.1 (Tijdelijke) vrijstelling voor innovatie-inkomsten...............................................................162
5.2 Waardering inbegrepen royalties ....................................................................................162
5.3 Belang rulingpraktijk ......................................................................................................163
5.4 Belspo ..........................................................................................................................164
5.5 Pillar 2 implicaties .........................................................................................................164
6. PRAKTIJKVOORBEELD ................................................................................................................. 166
TE KENNEN VOOR EXAMEN .................................................................................................................. 167
LES 8: VASTSTELLEN VAN HET FISCAAL RESULTAAT EN OMDELING VOLGENS OORSPRONG ......... 168
1. TWEEDE BEWERKING: OMDELING VOLGENS OORSPRONG .................................................................... 168
1.1 Verliesverrekening – 2 soorten ........................................................................................169
2. DERDE BEWERKING: NIET-BELASTBARE BESTANDDELEN ...................................................................... 171
2.1 Niet-belastbare bestanddelen........................................................................................171
3. VIJFDE BEWERKING: OCTROOI-AFTREK ............................................................................................ 171
4. ZESDE BEWERKING: INNOVATIE-AFTREK .......................................................................................... 171
5. ZEVENDE BEWERKING: INVESTERINGSAFTREK ................................................................................... 173
6. ACHTSTE BEWERKING: AFTREK VAN DE GROEPSBIJDRAGE..................................................................... 173
3
, 6.1 Fiscale neutraliteit .........................................................................................................173
6.2 Toepassingsgebied ........................................................................................................174
6.3 Overeenkomst ..............................................................................................................174
6.4 Groepsbijdrage .............................................................................................................175
6.5 Fiscale neutraliteit – compenserende vergoeding ............................................................175
7. AFTREKKEN VAN DE TWEEDE KORF ................................................................................................. 176
8. GEWOON STELSEL VAN AANSLAG .................................................................................................. 177
8.1 Uitsplitsing van de belastbare grondslag .........................................................................177
9. GEWOON STELSEL VAN AANSLAG .................................................................................................. 178
9.1 Gewoon tarief................................................................................................................178
9.2 Geheime aanslag commissielonen.................................................................................178
GASTCOLLEGE KPMG: PRAKTIJKVOORBEELD ............................................................................. 179
1. VENNOOTSCHAP KAPÉ: BJ 2024, AJ 2025 ..................................................................................... 179
2. VENNOOTSCHAP EMGÉ: BJ 2024, AJ 2025 .................................................................................... 181
EXTRA LES: BASICS VAN BOEKHOUDEN ..................................................................................... 188
4
vennootschapsbelasting
Inhoudsopgave
LES 1 ............................................................................................................................................ 5
1. TOEPASSINGSGEBIED VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING ..................................................................... 5
1.1 Rechtspersoon ................................................................................................................. 5
1.2 België .............................................................................................................................. 6
1.3 Exploitatie van een onderneming of verrichtingen van winstgevende aard ............................ 6
1.4 Amazon voorbeeld............................................................................................................ 7
1.5 Starbucks voorbeeld......................................................................................................... 8
1.6 Uitgesloten van de vennootschapsbelasting ...................................................................... 9
2. GRONDSLAG VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING .............................................................................. 10
2.1 Het fiscaal legaliteitsbeginsel.......................................................................................... 10
De invoering van een belasting ................................................................................................................ 10
Interpretatie van de fiscale wet ................................................................................................................ 11
De fiscale administratie mag niet afwijken van de fiscale wet .................................................................... 11
2.2 Kenmerken van de vennootschapsbelasting .................................................................... 12
2.3 Regels van de winst ........................................................................................................ 12
2.4 Het winstbegrip .............................................................................................................. 13
Nettoactief benadering ........................................................................................................................... 13
Dynamische benadering ......................................................................................................................... 17
2.5 Verhouding met het boekhoudrecht ................................................................................ 20
2.6 Boekhoudverplichtingen van vennootschappen ............................................................... 20
Wijze waarop de boekhouding wordt gevoerd ........................................................................................... 20
2.7 Schema van de jaarrekening ........................................................................................... 23
2.8 Kleine vennootschappen ................................................................................................ 24
2.9 Vaststellen van de belastbare grondslag .......................................................................... 24
Bewerkingen ........................................................................................................................................... 24
3. ACTUALITEIT – TOEPASSING VAN DE VENNOOTSCHAPSBELASTING ............................................................ 25
LES 2 ...........................................................................................................................................25
1. BEWERKINGEN ........................................................................................................................... 25
2. BELASTBARE WINST ..................................................................................................................... 26
2.1 Omschrijving .................................................................................................................. 26
2.2 Voorbeeld 1 ................................................................................................................... 28
2.3 Voorbeeld 2 ................................................................................................................... 30
2.4 Voorbeeld 3 ................................................................................................................... 32
2.5 Ogenblik van belastbaarheid ........................................................................................... 34
2.6 Exploitatiewinst .............................................................................................................. 38
2.6.1 Wijziging in voorraden, werken in uitvoering, goederen in bewerking, geproduceerde vaste activa.. 42
2.7 Subsidies ....................................................................................................................... 44
2.7.1 Exploitatiesubsidies ................................................................................................................... 44
2.7.2 Kapitaalsubsidies ...................................................................................................................... 44
2.7.3 Rentesubsidies .......................................................................................................................... 45
2.7.4 Gewestelijke subsidies en premies ............................................................................................. 45
2.7.5 Gewestelijke landbouwsubsidies................................................................................................ 46
LES 3 ...........................................................................................................................................47
1. BELASTBARE WINST ..................................................................................................................... 47
1.1 Ogenblik van belastbaarheid ........................................................................................... 47
1
, 1.2 Exploitatiewinst .............................................................................................................. 47
1.3 Voorzieningen ................................................................................................................ 53
1.4 Voorzorgfondsen ............................................................................................................ 58
LES 4 ...........................................................................................................................................61
1. ROERENDE INKOMSTEN ................................................................................................................ 61
1.1 Inkomsten uit aandelen .................................................................................................. 62
I ............................................................................................................................................................. 62
Inkomsten uit aandelen: ontvangen dividenden ........................................................................................ 63
Inkomsten uit aandelen: dividend door een Belgische vennootschap aan Belgische vennootschap ............ 64
Inkomsten uit aandelen: dividend door een Belgische vennootschap aan buitenlandse vennootschap ....... 64
Inkomsten uit aandelen: dividend door een Belgische vennootschap aan buitenlandse vennootschap ....... 65
1.2 INKOMSTEN UIT LENINGEN ......................................................................................................... 65
Forfaitaire buitenlandse belasting ........................................................................................................... 67
2. WAARDEVERMEERDERINGEN VAN ACTIVA .......................................................................................... 68
3. ONDERWAARDERINGEN VAN ACTIVA – OVERWAARDERINGEN VAN PASSIVA ................................................. 73
LES 5 ...........................................................................................................................................73
1. BELASTBARE WINST ..................................................................................................................... 73
1.1 Waardevermeerderingen van activa ................................................................................ 73
1.2 Onderwaarderingen van activa – overwaarderingen van passiva........................................ 76
1.3 Reconstitutiemeerwaarden ............................................................................................. 76
1.4 Tax shelter ..................................................................................................................... 76
1.5 Investeringsreserve, vrijstelling voor innovatie-inkomsten, vrijstellingen covid,
inschakelingsbedrijven............................................................................................................... 78
1.6 Abnormale en goedgunstige voordelen ............................................................................ 79
1.7 Opname van de groepsbijdrage als winst ......................................................................... 81
2. BEROEPSKOSTEN ........................................................................................................................ 82
2.1 Aftrekbare beroepskosten ............................................................................................... 82
LES 6 ...........................................................................................................................................87
1. VASTSTELLEN VAN DE BELASTBARE GRONDSLAG .................................................................................. 87
1.1 Beroepskosten ............................................................................................................... 87
1.2 Te verwerpen beroepskosten .......................................................................................... 93
LES 7 ......................................................................................................................................... 100
1. EERSTE BEWERKING: RESTEREND RESULTAAT ................................................................................... 100
2. TWEEDE BEWERKING: OMDELING VOLGENS OORSPRONG .................................................................... 100
1.3 Verliesverrekening – 2 soorten ........................................................................................103
3. DERDE BEWERKING: NIET – BELASTBARE BESTANDDELEN ..................................................................... 105
4. VIERDE BEWERKING: DBI-AFTREK ................................................................................................. 105
4.1 Percentage van de DBI-aftrek ...............................................................................................106
4.2 Toepassingsgebied ..............................................................................................................107
4.3 Uitoefening van de DBI-aftrek ...............................................................................................115
5.VIJFDE BEWERKING: OCTROOI-AFTREK................................................................................................. 115
5.1 Aftrek voor octrooi-inkomsten ..............................................................................................115
GASTCOLLEGE KPMG: FISCALE ASPECTEN VAN REORGANISATIES .............................................. 116
1. OVERZICHT REORGANISATIEVERRICHTINGEN .................................................................................... 116
1.1 Overzicht reorganisatieverrichtingen ..............................................................................116
1.2 Fusies ...........................................................................................................................116
1.3 Splitsingen ....................................................................................................................119
1.4 INBRENG/OVERDRACHT VAN EEN BEDRIJFSTAK/ALGEMEENHEID ........................................................ 123
2. ALGEMEEN: ONTBINDING EN VEREFFENING ...................................................................................... 125
2.1 Relevantie ikv reorganisaties ..........................................................................................125
2.2 Voorbeeld ontbinding en vereffening ..............................................................................125
2.3 Fiscale gevolgen ontbinding en vereffening .....................................................................127
3. SPECIFIEK: FUSIES ..................................................................................................................... 128
2
, 3.1 Fusies: vennootschapsrechtelijk ....................................................................................128
3.2 Fusies: boekhoudkundig ................................................................................................129
3.3 Fusies: fiscaal ...............................................................................................................131
BTW & registratierechten........................................................................................................................134
4. SPECIFIEK: (PARTIËLE) SPLITSINGEN ................................................................................................... 136
3.4 Splitsingen: vennootschapsrechtelijk .............................................................................136
3.5 Splitsingen: boekhoudkundig .........................................................................................137
3.6 Splitsingen: fiscaal ........................................................................................................137
4. RULINGPRAKTIJK ....................................................................................................................... 140
4.1 Rulingpraktijk: ontwerpaanvraag ....................................................................................140
5. PRAKTIJK: CASUSSEN ................................................................................................................. 140
5.1 Praktijkstudie 1..............................................................................................................140
5.2 Praktijkstudie 2..............................................................................................................140
5.3 Praktijkstudie 3 – “debt push down” ...............................................................................141
6. TE KENNEN VOOR HET EXAMEN ..................................................................................................... 142
GASTCOLLEGE: BBI.................................................................................................................... 145
1. CASUS TRADING SA................................................................................................................... 145
Eerste stap vennootschapsbelasting: boekhouding bekijken .......................................................145
Onderzoek BBI: bevindingen ......................................................................................................146
2. COURT CASE ........................................................................................................................... 149
Art. 344, §1 WIB92, art. 203, §1, 7° ATAD en art. 6 ATAD ...............................................................150
Misbruik ...................................................................................................................................150
Transfer pricing .........................................................................................................................152
Onze case ................................................................................................................................154
3. TE KENNEN VOOR EXAMEN ........................................................................................................... 155
GASTCOLLEGE: INNOVATIE-AFTREK ........................................................................................... 157
1. ACHTERGROND ........................................................................................................................ 157
2. TOEPASSINGSGEBIED ................................................................................................................. 157
3. KWALIFICERENDE IP-RECHTEN ..................................................................................................... 158
4. BEREKENING AII ....................................................................................................................... 159
4.1 Kwalificerende innovatie-inkomsten ...............................................................................159
4.2 Bepalen van netto innovatie-inkomsten ..........................................................................160
4.3 Kwalificerende uitgaven .................................................................................................160
4.4 Globale uitgaven ...........................................................................................................161
4.5 Uitkomst nexus breuk als weerlegbaar vermoeden ..........................................................161
4.6 Aftrek ............................................................................................................................161
4.7 Vereenvoudigd voorbeeld ..............................................................................................162
5. BIJZONDERE OVERWEGINGEN IN DE PRAKTIJK ................................................................................... 162
5.1 (Tijdelijke) vrijstelling voor innovatie-inkomsten...............................................................162
5.2 Waardering inbegrepen royalties ....................................................................................162
5.3 Belang rulingpraktijk ......................................................................................................163
5.4 Belspo ..........................................................................................................................164
5.5 Pillar 2 implicaties .........................................................................................................164
6. PRAKTIJKVOORBEELD ................................................................................................................. 166
TE KENNEN VOOR EXAMEN .................................................................................................................. 167
LES 8: VASTSTELLEN VAN HET FISCAAL RESULTAAT EN OMDELING VOLGENS OORSPRONG ......... 168
1. TWEEDE BEWERKING: OMDELING VOLGENS OORSPRONG .................................................................... 168
1.1 Verliesverrekening – 2 soorten ........................................................................................169
2. DERDE BEWERKING: NIET-BELASTBARE BESTANDDELEN ...................................................................... 171
2.1 Niet-belastbare bestanddelen........................................................................................171
3. VIJFDE BEWERKING: OCTROOI-AFTREK ............................................................................................ 171
4. ZESDE BEWERKING: INNOVATIE-AFTREK .......................................................................................... 171
5. ZEVENDE BEWERKING: INVESTERINGSAFTREK ................................................................................... 173
6. ACHTSTE BEWERKING: AFTREK VAN DE GROEPSBIJDRAGE..................................................................... 173
3
, 6.1 Fiscale neutraliteit .........................................................................................................173
6.2 Toepassingsgebied ........................................................................................................174
6.3 Overeenkomst ..............................................................................................................174
6.4 Groepsbijdrage .............................................................................................................175
6.5 Fiscale neutraliteit – compenserende vergoeding ............................................................175
7. AFTREKKEN VAN DE TWEEDE KORF ................................................................................................. 176
8. GEWOON STELSEL VAN AANSLAG .................................................................................................. 177
8.1 Uitsplitsing van de belastbare grondslag .........................................................................177
9. GEWOON STELSEL VAN AANSLAG .................................................................................................. 178
9.1 Gewoon tarief................................................................................................................178
9.2 Geheime aanslag commissielonen.................................................................................178
GASTCOLLEGE KPMG: PRAKTIJKVOORBEELD ............................................................................. 179
1. VENNOOTSCHAP KAPÉ: BJ 2024, AJ 2025 ..................................................................................... 179
2. VENNOOTSCHAP EMGÉ: BJ 2024, AJ 2025 .................................................................................... 181
EXTRA LES: BASICS VAN BOEKHOUDEN ..................................................................................... 188
4