Ontwikkelingspsychologie jaar 2
Hoorcollege 1: vroegste ontwikkeling van het kind
1. Voor de prenatale fase de belangrijkste bedreigingen voor de ontwikkeling van het kind uitleggen;
2. De belangrijkste complicaties uitleggen die kunnen optreden tijdens de geboorte en uitleggen welke gevolgen
dit kan hebben voor de ontwikkeling van het kind;
3. Voor de levensfase: “babytijd”, de motorische, cognitieve, sociale en persoonlijkheidsontwikkeling van het
gezonde kind omschrijven;
4. Voor bovenstaande levensfase aangeven hoe een (chronische) ziekte of (langdurige) ziekenhuisopname de
motorische, cognitieve, sociale en persoonlijkheidsontwikkeling kan verstoren;
5. voor bovenstaande levensfase aangeven welke interventies een verpleegkundige op de afdeling kan inzetten
(in samenwerking met andere disciplines) om een gezonde motorische, cognitieve, sociale en
persoonlijkheidsontwikkeling te bevorderen;
6. Kan de invloed van hechting op de gezonde – en afwijkende – ontwikkeling van het kind uitleggen.
Ontwikkelingspsychologie: wetenschappelijke studie van groei, verandering en stabiliteit
van conceptie tot adolescentie
Deelgebieden ontwikkelingspsychologie
Fysieke/motorische ontwikkeling
- Invloed van lichaam op ons gedrag
- Invloed van hersenen, zenuwstelsel, spieren en zintuigen maar ook behoeften aan
eten, drinken en slaap
- Onderzoek richt zich op bijv. Effecten van ondervoeding op groeitempo en motoriek
van kinderen, of op seksuele rijpingsproces tijdens adolescentie
Cognitieve ontwikkeling
- Piaget
- Begrijpen hoe groei en verandering in intellectuele vermogens ons gedrag
beïnvloedt
- Bezig met denken, leren, geheugen, probleemoplossing en intelligentie
Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling
- Vygotsky
- Erikson
- Vertrouwen vs wantrouwen (1-18 mnd)
- Stabiliteit en verandering
,Continue of discontinue verandering
Nature – nurture debat
- Deels genen deels omgeving
Gevoelige vs kritieke periode
Kritieke periode
- Specifieke tijd in ontwikkeling waarin bepaalde gebeurtenis de grootste (en zelf
onomkeerbare) gevolgen heeft
- Rodehond, waterpokken
Gevoelige periode
- Bepaalde periode in ontwikkeling waarin mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde
gebeurtenissen
- Taal, hechting
Prenatale fase
Teratogene effecten
- Voedingspatroon van moeder
- Leeftijd van moeder
- Gezondheid van moeder
- Drugs/medicijngebruik
- Alcohol/ cafeïne/tabak
- Maar denk ook aan invloed van vader
, Bevalling – geboorte
1. Te vroeg (prematuur = minder dan 38 weken)
2. Te licht (wegen minder dan 2500 gram)
3. Te laat (postmatuur = 2 weken na uitgerekende datum nog in buik)
4. Zeer laag (minder dan 1250 gram en/of minder dan 30 weken in baarmoeder)
Cognitieve/psychische problemen bij baby geboren te vroeg/te licht
- Meer energie gaat naar lichamelijke overleving -> minder naar
prikkelverwerking/cognitieve ontwikkeling
- Mogelijke gevolgen:
o Leerproblemen
o Aandachtsproblemen
o Lager IQ
o Gedragsproblemen
o Fysieke coördinatie
Baby geboren...
- Roze wolk
- Baby blues? Of ernstige depressie?
Wonderen van pasgeboren baby
- Reflexen: zuigreflex, slikreflex, knipperen, zoekreflex
- Zintuigen: reuk, tast, zicht, gehoor, smaak
- Leren
- Sociale vaardigheden
Motorische ontwikkeling
1. 0-3 mnd: hoofd oprichten, observeren
2. 3-6 mnd: grijpen, doelgericht pakken
3. 5-8 mnd: zitten
4. 8-10 mnd: kruipen
5. 9-15mnd: lopen (vasthouden)
6. 12-24 mnd: loslopen
Cognitieve ontwikkeling
1. Piaget: 0 jaar – 2 jaar
Senso motorische fase
- Zintuigelijk waarnemen en motoriek
Hoorcollege 1: vroegste ontwikkeling van het kind
1. Voor de prenatale fase de belangrijkste bedreigingen voor de ontwikkeling van het kind uitleggen;
2. De belangrijkste complicaties uitleggen die kunnen optreden tijdens de geboorte en uitleggen welke gevolgen
dit kan hebben voor de ontwikkeling van het kind;
3. Voor de levensfase: “babytijd”, de motorische, cognitieve, sociale en persoonlijkheidsontwikkeling van het
gezonde kind omschrijven;
4. Voor bovenstaande levensfase aangeven hoe een (chronische) ziekte of (langdurige) ziekenhuisopname de
motorische, cognitieve, sociale en persoonlijkheidsontwikkeling kan verstoren;
5. voor bovenstaande levensfase aangeven welke interventies een verpleegkundige op de afdeling kan inzetten
(in samenwerking met andere disciplines) om een gezonde motorische, cognitieve, sociale en
persoonlijkheidsontwikkeling te bevorderen;
6. Kan de invloed van hechting op de gezonde – en afwijkende – ontwikkeling van het kind uitleggen.
Ontwikkelingspsychologie: wetenschappelijke studie van groei, verandering en stabiliteit
van conceptie tot adolescentie
Deelgebieden ontwikkelingspsychologie
Fysieke/motorische ontwikkeling
- Invloed van lichaam op ons gedrag
- Invloed van hersenen, zenuwstelsel, spieren en zintuigen maar ook behoeften aan
eten, drinken en slaap
- Onderzoek richt zich op bijv. Effecten van ondervoeding op groeitempo en motoriek
van kinderen, of op seksuele rijpingsproces tijdens adolescentie
Cognitieve ontwikkeling
- Piaget
- Begrijpen hoe groei en verandering in intellectuele vermogens ons gedrag
beïnvloedt
- Bezig met denken, leren, geheugen, probleemoplossing en intelligentie
Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling
- Vygotsky
- Erikson
- Vertrouwen vs wantrouwen (1-18 mnd)
- Stabiliteit en verandering
,Continue of discontinue verandering
Nature – nurture debat
- Deels genen deels omgeving
Gevoelige vs kritieke periode
Kritieke periode
- Specifieke tijd in ontwikkeling waarin bepaalde gebeurtenis de grootste (en zelf
onomkeerbare) gevolgen heeft
- Rodehond, waterpokken
Gevoelige periode
- Bepaalde periode in ontwikkeling waarin mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde
gebeurtenissen
- Taal, hechting
Prenatale fase
Teratogene effecten
- Voedingspatroon van moeder
- Leeftijd van moeder
- Gezondheid van moeder
- Drugs/medicijngebruik
- Alcohol/ cafeïne/tabak
- Maar denk ook aan invloed van vader
, Bevalling – geboorte
1. Te vroeg (prematuur = minder dan 38 weken)
2. Te licht (wegen minder dan 2500 gram)
3. Te laat (postmatuur = 2 weken na uitgerekende datum nog in buik)
4. Zeer laag (minder dan 1250 gram en/of minder dan 30 weken in baarmoeder)
Cognitieve/psychische problemen bij baby geboren te vroeg/te licht
- Meer energie gaat naar lichamelijke overleving -> minder naar
prikkelverwerking/cognitieve ontwikkeling
- Mogelijke gevolgen:
o Leerproblemen
o Aandachtsproblemen
o Lager IQ
o Gedragsproblemen
o Fysieke coördinatie
Baby geboren...
- Roze wolk
- Baby blues? Of ernstige depressie?
Wonderen van pasgeboren baby
- Reflexen: zuigreflex, slikreflex, knipperen, zoekreflex
- Zintuigen: reuk, tast, zicht, gehoor, smaak
- Leren
- Sociale vaardigheden
Motorische ontwikkeling
1. 0-3 mnd: hoofd oprichten, observeren
2. 3-6 mnd: grijpen, doelgericht pakken
3. 5-8 mnd: zitten
4. 8-10 mnd: kruipen
5. 9-15mnd: lopen (vasthouden)
6. 12-24 mnd: loslopen
Cognitieve ontwikkeling
1. Piaget: 0 jaar – 2 jaar
Senso motorische fase
- Zintuigelijk waarnemen en motoriek
