Het leerplan: Van Lerensbelang
6 delen
• Referentiekader: Leren en instructie door een hedendaagse bril (Deel 1)
• Visies: Theoretische stromingen (Deel 2)
• Curriculum: Het leerplan: van lerensbelang (Deel 3)
• Evaluatie: Evaluatie kun je leren (Deel 4)
• Diversiteit: Iedereen anders? Diversiteit en inclusie (Deel 5)
• Onderwijstechnologie: Digitalisering in het onderwijs (Deel 6)
Het leerplan: Van Lerensbelang ...............................................................................................1
Inleiding ..............................................................................................................................1
Theoretische visies over het begrip ‘curriculum’ ....................................................................2
Wat is een curriculum? .....................................................................................................2
Van Lerensbelang ................................................................................................................4
Onderwijsdoelen en competenties .......................................................................................7
Curriculumontwikkeling op macroniveau ............................................................................ 10
Curriculumontwikkeling op mesoniveau ............................................................................. 13
Curriculumontwikkeling op microniveau ............................................................................. 14
Formuleren van onderwijsdoelen: Taxonomieën .................................................................. 16
Conclusie .......................................................................................................................... 16
Inleiding
Curriculumdiscussie: relevantie
• Krijtlijnen ‘onderwijs’ binnen het Vlaamse regeerakkoord vorig jaar
• Stond in de krant
o DS 27 september 2024
o Versterking NL taalvaardigheid in de klas
o Uitdoofbeleid invulboeken
o Differentiatie-uren 1e graad (geen verplichte brede eerste graad meer)
o …
Cf. les 1: Macroniveau: didactisch handelen
• 5 componenten : leerdoelen, leerstof, werkvormen, media, evaluatie (leerdoelen,
evaluatie wordt vastgelegd door de overheid)
• Grondwet: Vrijheid van Onderwijs
• Overheid bepaalt vooral
o Minimumdoelen
o Opvolging kwaliteit van het onderwijs (evaluatie)
Actualiteit: smartphoneverbod sinds dit schooljaar – beslissing van de minister (overheid)
1
,Beleidsperiode 2019 – 2024
• Modernisering secundair onderwijs
Voer voor discussie
• Impact op alle niveaus/actoren
o Lerarenopleidingen: inhoud lerarenopleiding
o Netten/koepels: vertaling leerplannen
o Werkgevers: bezorgdheid niveau afgestudeerden
o Scholen: organisatie uren/vakken
o Leraren in de klas: lesinhoud
o …
Te weinig vrijheid <-> genoeg vrijheid (voorbeeld van een school die het vak Arabisch verplicht in
het zesde jaar moderne talen)
Theoretische visies over het begrip ‘curriculum’
Wat is een curriculum?
Twee kernwoorden: inhoud en gedrag
Taba
• Curriculum is…
• … in essentie een plan ter ondersteuning van het leren
• Het bestaat uit doelen om het leren te richten en manieren om die doelen te bereiken
Curriculum is het resultaat van drie soorten beslissingen:
1. Selectie en ordening van inhouden
2. Keuze van leerervaringen die men wil uitlokken zodat de inhouden gepast worden
gemanipuleerd
3. Een planning met daarin de optimale leercondities
Kelly (1999)
- Curriculum:
- Al de leeractiviteiten die op school gepland en ondersteund worden, uitgevoerd door
individuele leerlingen en/of groepen, binnen of buiten de school.
Spanningsveld
- Taak curriculumontwikkelaar
o Alleen doelen? (micro = leraar doet dit)
o Of ook ontwerpen van de instructie? (micro = leraar doet dit)
2
, - Curriculum = syllabus? (inhoudstafel, wat moet er gekend zijn?)
- Curriculum = instructieproces? Bij dat proces horen ook praxis
- Curriculum = praxis? (de effectieve praktijk / de actie en de reflecties die je doet)
- Curriculum = product? (wat eruit komt, wat op het einde van de rit behaald moet
worden)
Flinders & Thornton (2004) – problematiek leerdoelen
- What do schools teach, what should they teach, and who should decide?
- Is the primary aim of education to instill basic skills or foster critical thinking?
- Should education aim to mold future citizens, transmit national values, engender
personal development, or inspire academic achievement?
3
6 delen
• Referentiekader: Leren en instructie door een hedendaagse bril (Deel 1)
• Visies: Theoretische stromingen (Deel 2)
• Curriculum: Het leerplan: van lerensbelang (Deel 3)
• Evaluatie: Evaluatie kun je leren (Deel 4)
• Diversiteit: Iedereen anders? Diversiteit en inclusie (Deel 5)
• Onderwijstechnologie: Digitalisering in het onderwijs (Deel 6)
Het leerplan: Van Lerensbelang ...............................................................................................1
Inleiding ..............................................................................................................................1
Theoretische visies over het begrip ‘curriculum’ ....................................................................2
Wat is een curriculum? .....................................................................................................2
Van Lerensbelang ................................................................................................................4
Onderwijsdoelen en competenties .......................................................................................7
Curriculumontwikkeling op macroniveau ............................................................................ 10
Curriculumontwikkeling op mesoniveau ............................................................................. 13
Curriculumontwikkeling op microniveau ............................................................................. 14
Formuleren van onderwijsdoelen: Taxonomieën .................................................................. 16
Conclusie .......................................................................................................................... 16
Inleiding
Curriculumdiscussie: relevantie
• Krijtlijnen ‘onderwijs’ binnen het Vlaamse regeerakkoord vorig jaar
• Stond in de krant
o DS 27 september 2024
o Versterking NL taalvaardigheid in de klas
o Uitdoofbeleid invulboeken
o Differentiatie-uren 1e graad (geen verplichte brede eerste graad meer)
o …
Cf. les 1: Macroniveau: didactisch handelen
• 5 componenten : leerdoelen, leerstof, werkvormen, media, evaluatie (leerdoelen,
evaluatie wordt vastgelegd door de overheid)
• Grondwet: Vrijheid van Onderwijs
• Overheid bepaalt vooral
o Minimumdoelen
o Opvolging kwaliteit van het onderwijs (evaluatie)
Actualiteit: smartphoneverbod sinds dit schooljaar – beslissing van de minister (overheid)
1
,Beleidsperiode 2019 – 2024
• Modernisering secundair onderwijs
Voer voor discussie
• Impact op alle niveaus/actoren
o Lerarenopleidingen: inhoud lerarenopleiding
o Netten/koepels: vertaling leerplannen
o Werkgevers: bezorgdheid niveau afgestudeerden
o Scholen: organisatie uren/vakken
o Leraren in de klas: lesinhoud
o …
Te weinig vrijheid <-> genoeg vrijheid (voorbeeld van een school die het vak Arabisch verplicht in
het zesde jaar moderne talen)
Theoretische visies over het begrip ‘curriculum’
Wat is een curriculum?
Twee kernwoorden: inhoud en gedrag
Taba
• Curriculum is…
• … in essentie een plan ter ondersteuning van het leren
• Het bestaat uit doelen om het leren te richten en manieren om die doelen te bereiken
Curriculum is het resultaat van drie soorten beslissingen:
1. Selectie en ordening van inhouden
2. Keuze van leerervaringen die men wil uitlokken zodat de inhouden gepast worden
gemanipuleerd
3. Een planning met daarin de optimale leercondities
Kelly (1999)
- Curriculum:
- Al de leeractiviteiten die op school gepland en ondersteund worden, uitgevoerd door
individuele leerlingen en/of groepen, binnen of buiten de school.
Spanningsveld
- Taak curriculumontwikkelaar
o Alleen doelen? (micro = leraar doet dit)
o Of ook ontwerpen van de instructie? (micro = leraar doet dit)
2
, - Curriculum = syllabus? (inhoudstafel, wat moet er gekend zijn?)
- Curriculum = instructieproces? Bij dat proces horen ook praxis
- Curriculum = praxis? (de effectieve praktijk / de actie en de reflecties die je doet)
- Curriculum = product? (wat eruit komt, wat op het einde van de rit behaald moet
worden)
Flinders & Thornton (2004) – problematiek leerdoelen
- What do schools teach, what should they teach, and who should decide?
- Is the primary aim of education to instill basic skills or foster critical thinking?
- Should education aim to mold future citizens, transmit national values, engender
personal development, or inspire academic achievement?
3
