Logistiek management: samenvatting
Introductie van supply chain management
(SCM)
Supply chain = Het netwerk van alle entiteiten
die betrokken zijn bij de productie en levering
van een afgewerkt product aan de eindklant. En
tussen die entiteiten lopen stromen van
producten, informatie en geld.
Manufacturer: Het bedrijf dat het finale
product gaat produceren of in de markt zet.
Inbound (of inkomende zijde): alles wat van
buiten naar het bedrijf toe komt.
Outbound (uitgaande zijde): alles wat van
het bedrijf richting de klant gaat
Downstream: met de stroom van de
producten mee
Upstream: tegen de richting van de producten in
MAAR in realiteit ziet zijn supply chain er veel
ingewikkelder uit.
Bedrijven hebben namelijk meerdere
leveranciers en die bedrijven hebben ook weer
meerdere leveranciers, …
Ook aan de uitgaande zijde heb je meerdere
klanten, die deze producten dan misschien weer doorverkopen aan hun klanten,
…
Daarom spreken we eerder van een supply (chain) network
De value chain (of waardeketen) beschrijft hoe waarde wordt gecreëerd in elke
stap van het productie- en leveringsproces, van grondstof tot eindklant. Het doel
is om in elke schakel waarde toe te voegen aan het product of de dienst.
Het gaat om “hoe maken we iets waardevoller voor de klant?”
Soms spreken we van een value network i.p.v. chain, omdat het
tegenwoordig niet meer alleen om een lineaire keten gaat, maar om een
netwerk van partners die samen waarde creëren (bijv. leveranciers,
logistieke partners, techbedrijven, enz.).
De demand chain legt de nadruk niet op productie, maar op de vraag van de
klant. Het begint dus bij de klant in plaats van bij de leverancier.
, Het gaat om “wat wil de klant?” en “hoe kunnen we dat het beste
leveren?”
Hoe moet een supply chain eruit zien?
Er bestaat niet één standaard supply chain, elke organisatie heeft een andere
structuur afhankelijk van haar situatie en strategie.
De structuur van een supply chain hangt af van verschillende factoren:
Bedrijfsstrategie (corporate strategy): Past de keten bij de doelen van het
bedrijf? (Bijvoorbeeld: wil je goedkoop produceren of juist snel leveren?)
Type goederen: Gaat het om eenvoudige producten (zoals pennen) of
complexe producten (zoals auto’s)?
Type vraag: Is de vraag stabiel en voorspelbaar, of wisselt ze sterk?
Er zijn dus veel ontwerpkeuzes bij het opzetten van een supply chain.
Belangrijke onderdelen van een supply chain:
Inbound / supply side (inkomende kant): Dit gaat over alles wat het bedrijf
binnenkomt, zoals grondstoffen en onderdelen. Belangrijke vragen zijn:
o Welke leveranciers kies je?
o Hoeveel leveranciers wil je hebben (één vaste of meerdere voor
zekerheid)?
Manufacturing (productie): Hier draait het om hoe en waar het product
wordt gemaakt:
o In hoeveel fabrieken produceer je?
o Waar zijn die fabrieken gevestigd (dicht bij leveranciers of klanten)?
o Doe je alles zelf of kies je voor outsourcing (uitbesteding aan andere
bedrijven)?
Outbound / distribution side (uitgaande kant): Dit gaat over hoe het
product bij de klant komt. Belangrijke keuzes zijn:
o Welke distributiekanalen gebruik je (rechtstreeks naar klant of via
winkels)?
o Gebruik je tussenpersonen (zoals groothandels of distributeurs)?
o Hoeveel distributiecentra heb je nodig en waar zet je die neer?
o Hoe ga je om met retourstromen (teruggestuurde of gerepareerde
producten)?
Ontwikkeling van verkoop- en communicatiestrategieën:
Single Channel:
De klant gebruikt slechts één kanaal om te kopen of communiceren.
Bijvoorbeeld: een fysieke winkel of alleen een webshop.
Er is geen keuze voor de klant alles verloopt via dat ene kanaal.
Multi Channel:
De organisatie biedt meerdere kanalen aan (winkel, website, sociale
media…),
maar deze werken los van elkaar.
, De klant kan zelf kiezen welk kanaal hij gebruikt, maar de kanalen zijn niet
verbonden.
Cross Channel:
De verschillende kanalen werken samen.
De klant kan tussen de kanalen schakelen: wat hij online doet, kan invloed
hebben op wat hij in de winkel doet.
Voorbeeld: Je bestelt een product online en haalt het af in de winkel (click
& collect).
Of je retourneert in de winkel wat je online hebt gekocht.
Omni Channel (de meest geïntegreerde
vorm):
De omnichannel-strategie gaat nog een stap
verder: alle kanalen zijn volledig met elkaar
verbonden én werken rond de klant, niet rond
het kanaal.
Belangrijkste kenmerken:
Eén consistente ervaring, ongeacht het kanaal dat de klant gebruikt.
De klant kan naadloos wisselen tussen kanalen (winkel, app, website,
social media, telefoon…).
Alle informatie (bestellingen, voorkeuren, klantgegevens) wordt gedeeld
tussen de kanalen.
De focus ligt op een geïntegreerde klantbeleving, niet op losse
verkoopkanalen.
Voor een bedrijf is dit wel het moeilijkste om te organiseren
Voorbeeld: Je zoekt een product op je smartphone, voegt het toe aan je
winkelmandje via de laptop, haalt het op in de winkel, en krijgt daarna via e-mail
gepersonaliseerde aanbevelingen.
Alles is op elkaar afgestemd, je wordt herkend als één klant, ongeacht het
kanaal.
Supply chain management (SCM):
= Beheer en optimalisatie van de product-, informatie- en geldstromen binnen de
volledige toeleveringsketen.
Belangrijkste activiteiten / kernaspecten van SCM:
Coördinatie van goederenstromen → Het goed organiseren van de
verplaatsing van producten tussen leveranciers, producenten, magazijnen
en klanten.
Informatie-uitwisseling → Alle schakels in de keten (leveranciers,
fabrikanten, transporteurs, winkels...) delen informatie over vraag,
voorraad, productie en levering.
Zo kan iedereen beter plannen en sneller reageren.
Samenwerking → Goede samenwerking tussen de verschillende partijen in
de keten (intern én extern) is cruciaal om efficiënt en flexibel te werken.
, Klantgerichtheid (Customer Focus): De klant is de centrale drijvende kracht van
de supply chain. Dat betekent dat alles in de keten wordt afgestemd op wat de
klant wil en wat waarde toevoegt voor de klant.
De supply chain wordt een value chain (waardeketen) of demand chain
(vraagketen).
De klantvraag “trekt” als het ware de producten door de keten (pull-
systeem) → Dus niet produceren “omdat het kan”, maar produceren omdat
de klant het vraagt.
Voorbeeld: Bij fast fashion (zoals Zara) bepaalt de klantvraag welke kleding snel
wordt geproduceerd en geleverd. De keten reageert dus op wat klanten willen,
niet andersom.
Service Supply Chains (dienstgerichte supply chains): Bij diensten werkt de
supply chain een beetje anders dan bij producten:
De supply chain is meestal korter, omdat er vaak direct contact met de
klant is.
Je kunt geen voorraad aanleggen van diensten. → Je kunt bijvoorbeeld
geen voorraad aanleggen van een knipbeurt of consultatie.
Daarom moet een dienstverlener op andere manieren flexibel zijn
bijvoorbeeld door extra personeel in te zetten, langere openingsuren te
hebben, of technologie te gebruiken voor planning.
Wat maakt een supply chain competitief?
Een competitieve supply chain is een toeleveringsketen die beter presteert dan
die van concurrenten door sneller, betrouwbaarder en klantgerichter te werken.
De drie belangrijkste succesfactoren zijn:
Responsiveness / Agility (wendbaarheid): De keten kan snel inspelen op
veranderingen in vraag of markt. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen zijn
belangrijker dan alleen een langetermijnstrategie.
Voorbeeld: Tijdens modetrends of seizoenswisselingen kan een wendbare
keten (zoals die van Zara of H&M) snel nieuwe collecties produceren.
Reliability (betrouwbaarheid): De keten levert wat beloofd is, op tijd en in
de juiste kwaliteit. Onzekerheid hoort erbij, maar kan worden verminderd
door veiligheidsvoorraden, goede coördinatie en real-time informatie-
uitwisseling.
Relationship Management (relatiebeheer): Sterke samenwerking en
vertrouwen tussen klanten, leveranciers en partners zorgen voor betere
communicatie, snellere reacties en hogere klanttevredenheid.
Het grensoverschrijdende karakter van SCM:
Introductie van supply chain management
(SCM)
Supply chain = Het netwerk van alle entiteiten
die betrokken zijn bij de productie en levering
van een afgewerkt product aan de eindklant. En
tussen die entiteiten lopen stromen van
producten, informatie en geld.
Manufacturer: Het bedrijf dat het finale
product gaat produceren of in de markt zet.
Inbound (of inkomende zijde): alles wat van
buiten naar het bedrijf toe komt.
Outbound (uitgaande zijde): alles wat van
het bedrijf richting de klant gaat
Downstream: met de stroom van de
producten mee
Upstream: tegen de richting van de producten in
MAAR in realiteit ziet zijn supply chain er veel
ingewikkelder uit.
Bedrijven hebben namelijk meerdere
leveranciers en die bedrijven hebben ook weer
meerdere leveranciers, …
Ook aan de uitgaande zijde heb je meerdere
klanten, die deze producten dan misschien weer doorverkopen aan hun klanten,
…
Daarom spreken we eerder van een supply (chain) network
De value chain (of waardeketen) beschrijft hoe waarde wordt gecreëerd in elke
stap van het productie- en leveringsproces, van grondstof tot eindklant. Het doel
is om in elke schakel waarde toe te voegen aan het product of de dienst.
Het gaat om “hoe maken we iets waardevoller voor de klant?”
Soms spreken we van een value network i.p.v. chain, omdat het
tegenwoordig niet meer alleen om een lineaire keten gaat, maar om een
netwerk van partners die samen waarde creëren (bijv. leveranciers,
logistieke partners, techbedrijven, enz.).
De demand chain legt de nadruk niet op productie, maar op de vraag van de
klant. Het begint dus bij de klant in plaats van bij de leverancier.
, Het gaat om “wat wil de klant?” en “hoe kunnen we dat het beste
leveren?”
Hoe moet een supply chain eruit zien?
Er bestaat niet één standaard supply chain, elke organisatie heeft een andere
structuur afhankelijk van haar situatie en strategie.
De structuur van een supply chain hangt af van verschillende factoren:
Bedrijfsstrategie (corporate strategy): Past de keten bij de doelen van het
bedrijf? (Bijvoorbeeld: wil je goedkoop produceren of juist snel leveren?)
Type goederen: Gaat het om eenvoudige producten (zoals pennen) of
complexe producten (zoals auto’s)?
Type vraag: Is de vraag stabiel en voorspelbaar, of wisselt ze sterk?
Er zijn dus veel ontwerpkeuzes bij het opzetten van een supply chain.
Belangrijke onderdelen van een supply chain:
Inbound / supply side (inkomende kant): Dit gaat over alles wat het bedrijf
binnenkomt, zoals grondstoffen en onderdelen. Belangrijke vragen zijn:
o Welke leveranciers kies je?
o Hoeveel leveranciers wil je hebben (één vaste of meerdere voor
zekerheid)?
Manufacturing (productie): Hier draait het om hoe en waar het product
wordt gemaakt:
o In hoeveel fabrieken produceer je?
o Waar zijn die fabrieken gevestigd (dicht bij leveranciers of klanten)?
o Doe je alles zelf of kies je voor outsourcing (uitbesteding aan andere
bedrijven)?
Outbound / distribution side (uitgaande kant): Dit gaat over hoe het
product bij de klant komt. Belangrijke keuzes zijn:
o Welke distributiekanalen gebruik je (rechtstreeks naar klant of via
winkels)?
o Gebruik je tussenpersonen (zoals groothandels of distributeurs)?
o Hoeveel distributiecentra heb je nodig en waar zet je die neer?
o Hoe ga je om met retourstromen (teruggestuurde of gerepareerde
producten)?
Ontwikkeling van verkoop- en communicatiestrategieën:
Single Channel:
De klant gebruikt slechts één kanaal om te kopen of communiceren.
Bijvoorbeeld: een fysieke winkel of alleen een webshop.
Er is geen keuze voor de klant alles verloopt via dat ene kanaal.
Multi Channel:
De organisatie biedt meerdere kanalen aan (winkel, website, sociale
media…),
maar deze werken los van elkaar.
, De klant kan zelf kiezen welk kanaal hij gebruikt, maar de kanalen zijn niet
verbonden.
Cross Channel:
De verschillende kanalen werken samen.
De klant kan tussen de kanalen schakelen: wat hij online doet, kan invloed
hebben op wat hij in de winkel doet.
Voorbeeld: Je bestelt een product online en haalt het af in de winkel (click
& collect).
Of je retourneert in de winkel wat je online hebt gekocht.
Omni Channel (de meest geïntegreerde
vorm):
De omnichannel-strategie gaat nog een stap
verder: alle kanalen zijn volledig met elkaar
verbonden én werken rond de klant, niet rond
het kanaal.
Belangrijkste kenmerken:
Eén consistente ervaring, ongeacht het kanaal dat de klant gebruikt.
De klant kan naadloos wisselen tussen kanalen (winkel, app, website,
social media, telefoon…).
Alle informatie (bestellingen, voorkeuren, klantgegevens) wordt gedeeld
tussen de kanalen.
De focus ligt op een geïntegreerde klantbeleving, niet op losse
verkoopkanalen.
Voor een bedrijf is dit wel het moeilijkste om te organiseren
Voorbeeld: Je zoekt een product op je smartphone, voegt het toe aan je
winkelmandje via de laptop, haalt het op in de winkel, en krijgt daarna via e-mail
gepersonaliseerde aanbevelingen.
Alles is op elkaar afgestemd, je wordt herkend als één klant, ongeacht het
kanaal.
Supply chain management (SCM):
= Beheer en optimalisatie van de product-, informatie- en geldstromen binnen de
volledige toeleveringsketen.
Belangrijkste activiteiten / kernaspecten van SCM:
Coördinatie van goederenstromen → Het goed organiseren van de
verplaatsing van producten tussen leveranciers, producenten, magazijnen
en klanten.
Informatie-uitwisseling → Alle schakels in de keten (leveranciers,
fabrikanten, transporteurs, winkels...) delen informatie over vraag,
voorraad, productie en levering.
Zo kan iedereen beter plannen en sneller reageren.
Samenwerking → Goede samenwerking tussen de verschillende partijen in
de keten (intern én extern) is cruciaal om efficiënt en flexibel te werken.
, Klantgerichtheid (Customer Focus): De klant is de centrale drijvende kracht van
de supply chain. Dat betekent dat alles in de keten wordt afgestemd op wat de
klant wil en wat waarde toevoegt voor de klant.
De supply chain wordt een value chain (waardeketen) of demand chain
(vraagketen).
De klantvraag “trekt” als het ware de producten door de keten (pull-
systeem) → Dus niet produceren “omdat het kan”, maar produceren omdat
de klant het vraagt.
Voorbeeld: Bij fast fashion (zoals Zara) bepaalt de klantvraag welke kleding snel
wordt geproduceerd en geleverd. De keten reageert dus op wat klanten willen,
niet andersom.
Service Supply Chains (dienstgerichte supply chains): Bij diensten werkt de
supply chain een beetje anders dan bij producten:
De supply chain is meestal korter, omdat er vaak direct contact met de
klant is.
Je kunt geen voorraad aanleggen van diensten. → Je kunt bijvoorbeeld
geen voorraad aanleggen van een knipbeurt of consultatie.
Daarom moet een dienstverlener op andere manieren flexibel zijn
bijvoorbeeld door extra personeel in te zetten, langere openingsuren te
hebben, of technologie te gebruiken voor planning.
Wat maakt een supply chain competitief?
Een competitieve supply chain is een toeleveringsketen die beter presteert dan
die van concurrenten door sneller, betrouwbaarder en klantgerichter te werken.
De drie belangrijkste succesfactoren zijn:
Responsiveness / Agility (wendbaarheid): De keten kan snel inspelen op
veranderingen in vraag of markt. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen zijn
belangrijker dan alleen een langetermijnstrategie.
Voorbeeld: Tijdens modetrends of seizoenswisselingen kan een wendbare
keten (zoals die van Zara of H&M) snel nieuwe collecties produceren.
Reliability (betrouwbaarheid): De keten levert wat beloofd is, op tijd en in
de juiste kwaliteit. Onzekerheid hoort erbij, maar kan worden verminderd
door veiligheidsvoorraden, goede coördinatie en real-time informatie-
uitwisseling.
Relationship Management (relatiebeheer): Sterke samenwerking en
vertrouwen tussen klanten, leveranciers en partners zorgen voor betere
communicatie, snellere reacties en hogere klanttevredenheid.
Het grensoverschrijdende karakter van SCM:
