internationaal en europees recht
EUROPEES RECHT
1
,HC 1: het EU-integratieproces en de nieuwe rechtsorde
de Europese unie: eerste kennismaking
In cijfers
● 27 lidstaten ⇒ begonnen met 6 lidstaten, daarna 28 maar door Brexit van VK
hebben we er nu 27.
● 24 officiële talen
○ Websites kunnen geraadpleegd worden in verschillende talen
● oppervlakte van 4 miljoen km2
● ca. 448 miljoen inwoners
● Budget van de EU als geheel is vergelijkbaar met dat van Denemarken
○ Unie is zeer klein op budgettair vlak, de Unie doet dus eigenlijk zeer
veel met relatief weinig geld.
geografisch
De Unie is een groot deel van wat we Europa noemen
⇒ Zwitserland, VK, Noorwegen zitten niet in de Europese Unie.
- aantal Balkan tonen interesse in de Europese Unie en microstaten die formeel
gezien niet in de unie zitten maar wel samenwerken
De EU als vredesproject
● Reactie op horror van Tweede Wereldoorlog
○ na de Tweede Wereldoorlog is alles vernietigd en
moeten we allemaal opnieuw beginnen, dit doen we
door meer te doen op internationaal vlak
2
, ● 9 mei 1950: Schumanverklaring
○ Franse man met een duitse naam, typisch voor hetgeen wat hij heeft
geproduceerd
○ Hij zegt ‘Wij Frankrijk en West Duitsland gaan samenwerking geven’
● 1951: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
○ Heeft formeel meer dan 50 jaar bestaan
○ Kolen en Staal waren de belangrijkste materialen om elkaar te kunne
vermoorden en shumann was degene die de verklaring aflegde (zie
hieronder)
“De solidariteit van de productie welke aldus tot stand zal komen, zal tot gevolg
hebben, dat een oorlog tussen Frankrijk en Duitsland niet alleen ondenkbaar doch
ook materieel onmogelijk wordt.”
● schumann had de medewerking van de duitsers nodig hiervoor
De EU als economische samenwerking
● 1957: Verdragen van Rome = oprichting van Europese Economische
Gemeenschap (EEG) en Europese Gemeenschap voor Atoomenergie
(Euratom)
● 1992: formele oprichting van Europese Unie door Verdrag van Maastricht
● 2007: recentste wijziging = Verdrag van Lissabon
○ Dit is het huidige constitutionele kader
○ We werken dus als ong 20 jaar met hetzelfde verdragskader
● Unie als economische samenwerking maar ook politieke eenmaking
○ Je kan economie en politiek nooit van elkaar scheiden, horen bij
elkaar.
Enkele tegenslagen
● 1954: politieke en defensie-unie (met nog enkele pogingen nadien)
○ Een Europees leger maar helemaal mislukt.
● 1963 en 1967: Brits lidmaatschap, door Frans veto
○ niet veel vertrouwen in de Britten omdat ze dachten dat als puntje bij
paaltje komt ze toch altijd voor de Amerikanen zouden kiezen
● 2005: EU-grondwet, door referenda in Nederland en Frankrijk
○ Bevolking van Nederland en Frankrijk waren hiertegen
○ Ze hebben de Europese grondwet weggewerkt
○ Duitsers hadden veel van deze regels overgenomen in verdrag van
Lissabon en zo kwamen ze toch wel als wet voor de Europese Unie
● 2020: Brexit, door referendum in 2016
3
, De EU als supranationale organisatie
● supranationaal <> intergouvernementeel
○ Een supranationale organisatie heeft een eigen instellingen en
mechanismen om deze organisatie vorm te geven en om het te laten
werken
○ Intergouvernementeel: soevereiniteit blijft en landen werken samen
● EU als meer dan internationale organisatie
○ Eigen geschillenbeslechting (Om mensen duidelijk te maken wat hun
rechten/plichten zijn)
○ Eigen Parlement (sinds de jaren 70)
○ Lidstaten meestal geen veto-recht
○ Voorrang en doorwerking van EU-recht
= beperken van zeggenschap van Lidstaten
De toekomst van de EU
● Belang van Europees machtsblok
● Uitdagingen die landsgrenzen overstijgen:
○ Financiële crisis 2007-08
○ Vluchtelingenstromen 2015
■ Van het midden-oosten naar veiligere landen zoals bv. Turkije.
○ Corona Pandemie 2020-2022
○ Volledige Russische invasie van Oekraïne 2022-..
■ Zijn nu nog volop bezig, de oorlog was al bezig sinds 2014 maar
is grootschaliger geworden sinds februari 2022.
○ Handelsoorlog Verenigde Staten 2025-...
● Verdere integratie door uitbreiding en verdieping
⇒ Dit is de enige manier om met deze crisis problemen om te gaan en de
integratie gaat door uitbreiding en verdieping.
de Europese integratie: uitbreiding en verdieping
Europese integratie: de pistes
● Verdieping: intensievere samenwerking van huidige Lidstaten = overheveling
naar supranationaal niveau
● Uitbreiding: toelaten van nieuwe Lidstaten
4
EUROPEES RECHT
1
,HC 1: het EU-integratieproces en de nieuwe rechtsorde
de Europese unie: eerste kennismaking
In cijfers
● 27 lidstaten ⇒ begonnen met 6 lidstaten, daarna 28 maar door Brexit van VK
hebben we er nu 27.
● 24 officiële talen
○ Websites kunnen geraadpleegd worden in verschillende talen
● oppervlakte van 4 miljoen km2
● ca. 448 miljoen inwoners
● Budget van de EU als geheel is vergelijkbaar met dat van Denemarken
○ Unie is zeer klein op budgettair vlak, de Unie doet dus eigenlijk zeer
veel met relatief weinig geld.
geografisch
De Unie is een groot deel van wat we Europa noemen
⇒ Zwitserland, VK, Noorwegen zitten niet in de Europese Unie.
- aantal Balkan tonen interesse in de Europese Unie en microstaten die formeel
gezien niet in de unie zitten maar wel samenwerken
De EU als vredesproject
● Reactie op horror van Tweede Wereldoorlog
○ na de Tweede Wereldoorlog is alles vernietigd en
moeten we allemaal opnieuw beginnen, dit doen we
door meer te doen op internationaal vlak
2
, ● 9 mei 1950: Schumanverklaring
○ Franse man met een duitse naam, typisch voor hetgeen wat hij heeft
geproduceerd
○ Hij zegt ‘Wij Frankrijk en West Duitsland gaan samenwerking geven’
● 1951: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
○ Heeft formeel meer dan 50 jaar bestaan
○ Kolen en Staal waren de belangrijkste materialen om elkaar te kunne
vermoorden en shumann was degene die de verklaring aflegde (zie
hieronder)
“De solidariteit van de productie welke aldus tot stand zal komen, zal tot gevolg
hebben, dat een oorlog tussen Frankrijk en Duitsland niet alleen ondenkbaar doch
ook materieel onmogelijk wordt.”
● schumann had de medewerking van de duitsers nodig hiervoor
De EU als economische samenwerking
● 1957: Verdragen van Rome = oprichting van Europese Economische
Gemeenschap (EEG) en Europese Gemeenschap voor Atoomenergie
(Euratom)
● 1992: formele oprichting van Europese Unie door Verdrag van Maastricht
● 2007: recentste wijziging = Verdrag van Lissabon
○ Dit is het huidige constitutionele kader
○ We werken dus als ong 20 jaar met hetzelfde verdragskader
● Unie als economische samenwerking maar ook politieke eenmaking
○ Je kan economie en politiek nooit van elkaar scheiden, horen bij
elkaar.
Enkele tegenslagen
● 1954: politieke en defensie-unie (met nog enkele pogingen nadien)
○ Een Europees leger maar helemaal mislukt.
● 1963 en 1967: Brits lidmaatschap, door Frans veto
○ niet veel vertrouwen in de Britten omdat ze dachten dat als puntje bij
paaltje komt ze toch altijd voor de Amerikanen zouden kiezen
● 2005: EU-grondwet, door referenda in Nederland en Frankrijk
○ Bevolking van Nederland en Frankrijk waren hiertegen
○ Ze hebben de Europese grondwet weggewerkt
○ Duitsers hadden veel van deze regels overgenomen in verdrag van
Lissabon en zo kwamen ze toch wel als wet voor de Europese Unie
● 2020: Brexit, door referendum in 2016
3
, De EU als supranationale organisatie
● supranationaal <> intergouvernementeel
○ Een supranationale organisatie heeft een eigen instellingen en
mechanismen om deze organisatie vorm te geven en om het te laten
werken
○ Intergouvernementeel: soevereiniteit blijft en landen werken samen
● EU als meer dan internationale organisatie
○ Eigen geschillenbeslechting (Om mensen duidelijk te maken wat hun
rechten/plichten zijn)
○ Eigen Parlement (sinds de jaren 70)
○ Lidstaten meestal geen veto-recht
○ Voorrang en doorwerking van EU-recht
= beperken van zeggenschap van Lidstaten
De toekomst van de EU
● Belang van Europees machtsblok
● Uitdagingen die landsgrenzen overstijgen:
○ Financiële crisis 2007-08
○ Vluchtelingenstromen 2015
■ Van het midden-oosten naar veiligere landen zoals bv. Turkije.
○ Corona Pandemie 2020-2022
○ Volledige Russische invasie van Oekraïne 2022-..
■ Zijn nu nog volop bezig, de oorlog was al bezig sinds 2014 maar
is grootschaliger geworden sinds februari 2022.
○ Handelsoorlog Verenigde Staten 2025-...
● Verdere integratie door uitbreiding en verdieping
⇒ Dit is de enige manier om met deze crisis problemen om te gaan en de
integratie gaat door uitbreiding en verdieping.
de Europese integratie: uitbreiding en verdieping
Europese integratie: de pistes
● Verdieping: intensievere samenwerking van huidige Lidstaten = overheveling
naar supranationaal niveau
● Uitbreiding: toelaten van nieuwe Lidstaten
4
