VERBINTENISSENRECHT – SAMENVATTING
hoorcollege 1
intro
De PFOS-vervuiling rond de Oosterweelwerken in Antwerpen komt door lozingen
van chemiebedrijf 3M. Deze vervuiling heeft ook de Westerschelde aangetast,
waardoor de Nederlandse Vissersbond een rechtszaak tegen 3M heeft
aangespannen wegens economische schade.
3M is verantwoordelijk voor de sanering, en er lopen meerdere juridische claims
tegen het bedrijf.
wat is een verbintenis?
art. 5.1, boek 5: Een verbintenis is een rechtsband op grond waarvan een schuldeiser
de schuldenaar de uitvoering van een prestatie mag eisen
In een verbintenis heb je twee partijen..
schuldeiser (se) aan de actiefzijde
- de schuldeiser is gerechtigd op iets, een zaak of prestatie
- kan schuldvordering doen
schuldenaar (sn) aan de passiefzijde
- de schuldenaar is gehouden aan iets, het leveren van een zaak of prestatie
- beschikt over een schuld
voorbeeld
Een skiër wordt gered van een ber, de skiër is in dit geval de schuldenaar en de
redder is de potentiële schuldeiser.
1
,De vissersbond dagvaardt 3M, hierbij is de vissersbond de schuldeiser en 3M is de
schuldenaar.
enkelvoudig contract
Eén persoon kan niet tegelijkertijd een schuldeiser en schuldenaar zijn van dezelfde
verbintenis, de persoon kan wel een schuldenaar en schuldeiser zijn in verschillende
verbintenissen.
Schuldvermenging zorgt voor de uitdoving van schuld - art. 5.268 bw
wederkerig contract
In een contract waarin er verbintenissen worden beschreven zijn beide partijen
gebonden aan het leveren van een prestatie, vermogen of zaak. Er zijn dus
meerdere verbintenissen die op en af gaan.
een juridische verbintenis is (in rechte) afdwingbaar
De schuldenaar moet de verbintenis nakomen, indien de schuldenaar dit niet doet
kan de schuldeiser die nakoming afdwingen (als nodig in rechte)
stappen
1. (buiten)gerechtelijke sancties
2. uitvoerbare titel
3. dwangmiddelen
niet-juridische verbintenissen
Deze verbintenissen zijn niet afdwingbaar en daarom geen juridische verbintenissen,
je kan hiervoor niet naar de rechter stappen bij niet naleving van verbintenissen.
⇒ louter morele verbintenissen (sociale afspraken met vrienden, herenakkoord en
gentlemen’s agreement)
- flaking: last minute afzeggen, dit wordt vaker geaccepteerd
- herenakkoord = je spreekt het af, maar afspraak is niet juridisch afdwingbaar
2
,⇒ natuurlijke verbintenissen - art.5.2 bw
- uitvoering van prestatie kan niet gedwongen worden, wanneer prestatie
wordt uitgevoerd kan de schuldenaar geen restitutie aanvragen
- bv. ceremonie betalen van overleden familielid
rechtsband tussen rechtssubjecten
interne vergelijking tussen persoonlijke en zakelijke rechten
persoonlijke rechten
door de verbintenis tussen A en B, gaat A een
zeggenschap krijgen over B
bv. huurcontract, gaat om persoonlijke rechten
en creëert een verhouding tussen twee
personen
zakelijke rechten
zakelijke rechten regelen de verhouding tussen
een persoon en een zaak, dit is vaak zo als je een
eigenaar bent
A heeft hier weer zeggenschap over B, zo kan A
als eigenaar een voorwerp terugvorderen van B
externe vergelijking tussen persoonlijke en zakelijke rechten
relativiteit - tegenwerpelijkheid
Geldt tussen twee partijen, voor de andere
mensen of individuen is dit slechts een rechtsfeit
erga omnes
Iedereen moet deze rechtsband respecteren, dit
geldt dus erga omnes. Je mag niet zomaar
eigendommen van anderen afnemen, je moet
respecteren dat dat voorwerp van hen is.
3
, soorten verbintenissen
eerste onderscheid
obv van prestatie of voorwerp
⇒ Je moet iets doen om deze verbintenis te voltooien: iets verhuren, iets verven, ..
⇒ Je mag iets niet doen om deze verbintenis te voltooien.
- Bij het voltooien van een stage wordt er vaak een niet concurrentiebeding
opgelegd op een persoon die een zelfstandig bedrijf gaat starten, dit beding
wordt je opgelegd om geen concurrentie te vormen voor het bedrijf.
⇒ geven: je moet een eigendom overdragen bv. een koop overdracht
⇒ garanderen: het is dan een garantieverbintenis, waarbij je iets garandeert of
waarborgt bv. borg contract
- Bij het aanvragen van een lening moet je iemand te borg stellen, zodat indien
jij de lening niet kan terugbetalen deze persoon het voor je moet betalen
tweede onderscheid
obv draagwijdte van de verbintenis
inspannings- vs. resultaatsverbintenis - art. 5.72 bw
- je verbindt je tot een resultaat
- je verbindt je om een bepaalde inspanning te doen die je van een voorzichtig
en redelijk persoon kan verwachten
bevrijdingsbeding of een vermomd bevrijdingsbeding
- vermomd: wanneer je van je resultaatsverbintenis een inspanningsverbintenis
probeert te maken
alia ⇒ afhankelijk van de aanwezigheid en aard van een alia heeft de verbintenis
een aliatoaal karakter, wat bepaalt of het resultaats- of inspanningsverbintenis is.
4
hoorcollege 1
intro
De PFOS-vervuiling rond de Oosterweelwerken in Antwerpen komt door lozingen
van chemiebedrijf 3M. Deze vervuiling heeft ook de Westerschelde aangetast,
waardoor de Nederlandse Vissersbond een rechtszaak tegen 3M heeft
aangespannen wegens economische schade.
3M is verantwoordelijk voor de sanering, en er lopen meerdere juridische claims
tegen het bedrijf.
wat is een verbintenis?
art. 5.1, boek 5: Een verbintenis is een rechtsband op grond waarvan een schuldeiser
de schuldenaar de uitvoering van een prestatie mag eisen
In een verbintenis heb je twee partijen..
schuldeiser (se) aan de actiefzijde
- de schuldeiser is gerechtigd op iets, een zaak of prestatie
- kan schuldvordering doen
schuldenaar (sn) aan de passiefzijde
- de schuldenaar is gehouden aan iets, het leveren van een zaak of prestatie
- beschikt over een schuld
voorbeeld
Een skiër wordt gered van een ber, de skiër is in dit geval de schuldenaar en de
redder is de potentiële schuldeiser.
1
,De vissersbond dagvaardt 3M, hierbij is de vissersbond de schuldeiser en 3M is de
schuldenaar.
enkelvoudig contract
Eén persoon kan niet tegelijkertijd een schuldeiser en schuldenaar zijn van dezelfde
verbintenis, de persoon kan wel een schuldenaar en schuldeiser zijn in verschillende
verbintenissen.
Schuldvermenging zorgt voor de uitdoving van schuld - art. 5.268 bw
wederkerig contract
In een contract waarin er verbintenissen worden beschreven zijn beide partijen
gebonden aan het leveren van een prestatie, vermogen of zaak. Er zijn dus
meerdere verbintenissen die op en af gaan.
een juridische verbintenis is (in rechte) afdwingbaar
De schuldenaar moet de verbintenis nakomen, indien de schuldenaar dit niet doet
kan de schuldeiser die nakoming afdwingen (als nodig in rechte)
stappen
1. (buiten)gerechtelijke sancties
2. uitvoerbare titel
3. dwangmiddelen
niet-juridische verbintenissen
Deze verbintenissen zijn niet afdwingbaar en daarom geen juridische verbintenissen,
je kan hiervoor niet naar de rechter stappen bij niet naleving van verbintenissen.
⇒ louter morele verbintenissen (sociale afspraken met vrienden, herenakkoord en
gentlemen’s agreement)
- flaking: last minute afzeggen, dit wordt vaker geaccepteerd
- herenakkoord = je spreekt het af, maar afspraak is niet juridisch afdwingbaar
2
,⇒ natuurlijke verbintenissen - art.5.2 bw
- uitvoering van prestatie kan niet gedwongen worden, wanneer prestatie
wordt uitgevoerd kan de schuldenaar geen restitutie aanvragen
- bv. ceremonie betalen van overleden familielid
rechtsband tussen rechtssubjecten
interne vergelijking tussen persoonlijke en zakelijke rechten
persoonlijke rechten
door de verbintenis tussen A en B, gaat A een
zeggenschap krijgen over B
bv. huurcontract, gaat om persoonlijke rechten
en creëert een verhouding tussen twee
personen
zakelijke rechten
zakelijke rechten regelen de verhouding tussen
een persoon en een zaak, dit is vaak zo als je een
eigenaar bent
A heeft hier weer zeggenschap over B, zo kan A
als eigenaar een voorwerp terugvorderen van B
externe vergelijking tussen persoonlijke en zakelijke rechten
relativiteit - tegenwerpelijkheid
Geldt tussen twee partijen, voor de andere
mensen of individuen is dit slechts een rechtsfeit
erga omnes
Iedereen moet deze rechtsband respecteren, dit
geldt dus erga omnes. Je mag niet zomaar
eigendommen van anderen afnemen, je moet
respecteren dat dat voorwerp van hen is.
3
, soorten verbintenissen
eerste onderscheid
obv van prestatie of voorwerp
⇒ Je moet iets doen om deze verbintenis te voltooien: iets verhuren, iets verven, ..
⇒ Je mag iets niet doen om deze verbintenis te voltooien.
- Bij het voltooien van een stage wordt er vaak een niet concurrentiebeding
opgelegd op een persoon die een zelfstandig bedrijf gaat starten, dit beding
wordt je opgelegd om geen concurrentie te vormen voor het bedrijf.
⇒ geven: je moet een eigendom overdragen bv. een koop overdracht
⇒ garanderen: het is dan een garantieverbintenis, waarbij je iets garandeert of
waarborgt bv. borg contract
- Bij het aanvragen van een lening moet je iemand te borg stellen, zodat indien
jij de lening niet kan terugbetalen deze persoon het voor je moet betalen
tweede onderscheid
obv draagwijdte van de verbintenis
inspannings- vs. resultaatsverbintenis - art. 5.72 bw
- je verbindt je tot een resultaat
- je verbindt je om een bepaalde inspanning te doen die je van een voorzichtig
en redelijk persoon kan verwachten
bevrijdingsbeding of een vermomd bevrijdingsbeding
- vermomd: wanneer je van je resultaatsverbintenis een inspanningsverbintenis
probeert te maken
alia ⇒ afhankelijk van de aanwezigheid en aard van een alia heeft de verbintenis
een aliatoaal karakter, wat bepaalt of het resultaats- of inspanningsverbintenis is.
4