100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

samenvatting tentamenbundel Sociologie van de studie SJD leerjaar 1

Rating
-
Sold
1
Pages
14
Uploaded on
02-12-2025
Written in
2025/2026

Deze tentamenbundel Sociologie biedt een overzichtelijke en heldere samenvatting van de kernonderwerpen van het vak. Van sociale ongelijkheid en cultuur, tot moderne samenlevingen, politiek, rechtsstaat, verzorgingsstaat, economie en technologische ontwikkelingen. Ideaal voor studenten die snel inzicht willen krijgen in belangrijke begrippen en theorieën, en zich efficiënt willen voorbereiden op tentamens. Met deze bundel bespaar je tijd en begrijp je de stof beter, zodat je zelfverzekerd het tentamen kunt benaderen. Het hele boek heb ik duidelijk samengevat in 14 blz.

Show more Read less
Institution
Course









Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
December 2, 2025
Number of pages
14
Written in
2025/2026
Type
Summary

Subjects

Content preview

Deel 1
1
Vanaf 1850 ontstond in NL aandacht voor de sociale kwestie: groot onderscheid tussen rijk
en arm. SJD komt voor uit de gedachte dat recht toegankelijk gemaakt moet worden voor
niet-bevoorrechte bevolkingsgroepen en dat mensen die moeilijkheden hebben met recht en
regels begeleid, ondersteund en geadviseerd moeten worden. Opgericht uit
maatschappelijke werkers en juristen. SJD'er vervult meestal 1 van de volgende:
belangenbehartiger, wetsuitvoerder, wetsuitvoerder in een gedwongen kader, toetser,
handhaver, bemiddelaar of outreachend werker. Discretionaire ruimte is de ruimte die
professionals hebben om binnen de wettelijke kaders hun eigen inzicht te volgen.

2
Cultuurkenmerken zijn het geheel aan waarden, normen, attitudes en alg aanvaard gedrag:
het socialisatieproces, gebeurt vooral onbewust. In de primaire socialisatie leert iemand
hoe het werkt in de wereld om zich heen, tijdens opvoeding. Wanneer mensen leren over
een formele groepering zoals werk is het de secundaire socialisatie.
Waarden: fundamentele ideeën over wat belangrijk is. Normen: concrete gedragsregels.
Attitude: houding naar iemand.
De cultuurrelativistische visie gaat ervan uit dat elke groepering zijn eigen waarden,
normen en gebruiken mag hebben. Het universalisme gaat ervan uit dat sommige waarden
en normen voor iedereen gelden. Het pluralisme gaat ervan uit dat mensen onderdeel zijn
van verschillende groeperingen en waardensystemen.

De 6 cultuurdimensies: grote of kleine machtsafstand, individualisme of collectivisme,
masculine of feminine, hoge of lage zelf onzekerheidsvermijding, lange of korte termijn
oriëntatie en hedonisme of soberheid.
Dimensies van Hall: Hoge of lage context, monochroon (tijd kan gepland worden en
opgaan) of polychroon (tijd is onbegrenst en vrij te besteden) en de relatie tot fysieke ruimte.
Structuurkenmerken verwijzen naar hoe posities van mensen of groeperingen zich tot
elkaar verhouden. De groeperingen: groepen, collectiviteiten en sociale categorie. De
positie kan tijdelijk of levenslang zijn, verworven (zelf behaalde leidinggevende positie) of
toegewezen zijn, een hoge of lage status hebben.
Het geheel van posities van mensen is de sociale structuur. De afhankelijkheid erin is de
interdependentie. Er zijn 4 bindingen, de manieren waarop mensen afhankelijk zijn:
economische (verdeling goederen), politieke (fysieke dwang), cognitieve (kennisvorming en
overdracht) en affectieve (liefde, steun) bindingen. () manieren om macht uit te oefenen
Intern rolconflict wanneer iemand verschillende verwachtingen ervaart binnen eenzelfde
positie. Extern rolconflict wanneer de verwachting behorende bij verschillende posities met
elkaar in conflict komt.

Sociale ongelijkheid wanneer er verschil is tussen sociale posities van groeperingen. Het
kan gaan over de economische positie, sekse, seksuele voorkeur, etniciteit en leeftijd.
Sociale stratificatie: samenleving opgebouwd uit lagen van omvangrijke groeperingen
waartussen ongelijkheid verhoudingen bestaat, in India een kastensysteem en Europa een
standenmaatschappij in de middeleeuwen. Tegenwoordig zijn sociaal-economische klassen.
Een beroepsprestigeladder is om sociale stratificatie bij sociaal economische klassen in
kaart te brengen door een indeling: bovenlaag en ondernemersklasse, professionele
middenklasse, werknemersklasse en de onderklasse. Je kan je positie veranderen:

, mobiliteit. Sociale uitsluiting kan ontstaan in 5 dimensies: morele afkeuring, gering
economisch rendement (ov toegevoegde waarde aan arbeidsmarkt), geringe sociale
weerbaarheid( niet eigen belangen op kunnen komen), zwakke rechtspositie(minder
rechten) en ruimtelijke segregatie(worden weggezet).

NL heeft relatief weinig sociale ongelijkheid. Uit de publicatie van NL langs de Europese
meetlat 2016, nl scoort hoog bij geluksgevoel, vertrouwen en rijkdom en laag bij (jeugd)
werkloosheid en kans op armoede, dus positief. In politiek, wetenschap en in commerciële
bedrijven is het niet zo divers aan de top. Ongelijkheid kan verklaard worden door het wel of
niet accepteren van ongelijkheid binnen een samenleving. In sommige culturen is
hiërarchie belangrijk, sociale ongelijkheid wordt minder als een probleem gezien, vergeleken
met andere landen waar machtspositie klein is. In NL is het gelijkheidsbeginsel opgenomen
in wetten. Ook dicriminatie is een verklaring voor ongelijke kansen.
Beperkte toegang tot machtsbronnen is ook een verklaring, niet iedereen krijgt dezelfde
mogelijkheid om een belangrijke positie te kunnen verwerven. Verschil in studiesucces
tussen groeperingen kan ook een verklaring zijn. Kinderen met dezelfde schooladviezen
krijgen verschillende adviezen mee vanwege hun achtergronden.

Liberalen zijn van mening dat vrije markt voor een groot deel bepaalt wie meer of minder
machtig is. Ze vinden vrijheid en het recht op eigen bezit als belangrijke waarden en vinden
dat de overheid niet te veel moet ingrijpen. Socialisten vinden dat de overheid wel moet
ingrijpen op de economie en de arbeidsmarkt. Confessionele hechten veel belang aan de
gemeenschap. Ze zien sociale ongelijkheid niet per se als een probleem dat de overheid
moet oplossen: God heeft de wereld met een bepaalde bedoeling gemaakt en daar hoort
ongelijkheid bij. Problemen kunnen ook zonder de overheid opgelost worden, vinden ze net
als de vakcentrales.
In een dynamische samenleving verandert de samenleving steeds weer.

3
Moderne samenleving kenmerken zijn heterogeniteit: verschillende soorten mensen,
pluriformiteit: diverse waardenstelsels en gedifferentieerdheid: ingewikkeld met verschillende
posities en taken.
Moderne waarden zijn geloof in de toekomst, gelijkheid, rede en redelijkheid, universaliteit,
individualiteit, en rechtvaardigheid. In tegenstelling tot de traditionele samenleving zijn het
eerbied voor het verdelen, hiërarchie, traditie, particularisme, collectiviteit en privileges.
De Franse revolutie rond 1790 heeft gezorgd voor verandering in normen en waarden.
Secularisering (geloof krijgt minder invloed), individualisering en democratisering
hebben plaatsgevonden. Technologische ontwikkelingen zoals de stoommachine in 1769
zorgden voor een industriële revolutie. Rond 1900 ontstond in NL urbanisatie.
Gemeinschaft is relatief statisch, samenhorigheid en collectiviteit zijn belangrijk.
Gesellschaft is meer een dynamische vorm van samenleven waarbij het individu meer
centraal staat, de huidige moderne samenleving is hier een vorm van. Onze samenleving is
een postindustriële samenleving: dienstensector, consumptiemaatschappij,
informatiemaatschappij, geïndividualiseerde maatschappij, risicosamenleving.
Postmodernisme geeft aan dat er na een tijd een moderne tijd is, het geloof ligt ten
grondslag dat er geen algemene waarheid is. Binnen sociale wetenschappen hoort de
postmoderne tijd nog bij de moderne tijd. De waarden zijn gelijkheid, universaliteit en
individualiteit.
$6.05
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Get to know the seller
Seller avatar
aysenurxaktas

Get to know the seller

Seller avatar
aysenurxaktas Hogeschool Utrecht
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
1
Member since
3 weeks
Number of followers
0
Documents
3
Last sold
3 weeks ago

0.0

0 reviews

5
0
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions