Goederenrecht semester 1
intro
1. Wat is goederenrecht
Het goederenrecht regelt de rechten (zakelijke rechten) die personen
(rechtssubjecten) kunnen hebben op goederen (rechtsobjecten), zoals
huizen, auto’s of geldvorderingen.
Het is een onderdeel van het vermogensrecht, dus het draait om rechten
met economische waarde.
Zakelijke rechten hebben absolute werking → iedereen moet ze
respecteren.
Vorderingsrechten hebben relatieve werking → enkel tussen partijen.
Dit moet je kunnen zeggen in één zin op examen.
2. Soorten vermogensrecht
Soort recht Wat is het? Relatie Voorbeeld
Zakelijke Recht op een goed zelf Persoon ↔ Eigendom,
rechten Goed vruchtgebruik
Vorderingsrech Recht op een prestatie Persoon ↔ Huurrecht,
ten van iemand anders Persoon lening
Intellectuele Recht op immateriële Persoon ↔ Auteursrecht
rechten creaties Creatie
Belangrijk verschil:
Zakelijk recht: recht op het ding zelf, zonder tussenkomst van iemand.
Vorderingsrecht: je hebt een eis tegenover iemand.
3. Indeling binnen zakelijke rechten
1) Zakelijke hoofdrechten (recht op het goed zelf):
Eigendomsrecht (volledig recht)
Mede-eigendom
Zakelijke gebruiksrechten: vruchtgebruik, erfpacht, opstal,
erfdienstbaarheden
2) Zakelijke zekerheidsrechten (recht op waarde van het goed):
Voorrecht
Pand
Hypotheek
Retentierecht
Deze geven voorrang als een schuldenaar niet betaalt.
Vraag jezelf af:
“Heb ik recht op het goed zelf of op gedrag van een persoon?”
Op het goed → zakelijk
Op iemand zijn handeling → persoonlijk/vordering
controlevraag tijdens examen?
4. Waarom is goederenrecht belangrijk?
Het bepaalt wie wat bezit en dus iemands kredietwaardigheid.
Voor onroerende goederen bestaat een openbaar registratiesysteem
(Kantoor Rechtszekerheid).
Bij roerende goederen geldt meestal: bezit = titel, als het te goeder
trouw gebeurt.
,5. gemeenschappelijke kenmerken van alle zakelijke rechten
Kenmerk Korte uitleg
Anterioriteitsbeg Oudere zakelijke rechten gaan vóór jongere (volgorde
insel telt).
Volgrecht Het recht “volgt” het goed, ook als het van eigenaar
verandert.
Recht van Zakelijk gerechtigden worden eerst betaald bij
voorrang verkoop van het goed.
Specialiteit & Het recht geldt voor een bepaald goed en strekt zich
accessorium uit tot bestanddelen en toebehoren ervan.
Zakelijke Als het goed verdwijnt maar vervangen wordt (bv.
subrogatie verzekeringsgeld), kan het zakelijk recht overgaan op
wat in de plaats komt.
voorbeeld
Situatie Recht Uitleg
Je bent Zakelijk Je mag het huis gebruiken, verhuren,
eigenaar van recht verkopen…
een huis
Je huurt een Vorderingsr Je hebt enkel recht tegenover de
huis echt verhuurder om het huis te gebruiken
zolang je huur betaalt.
6. indeling van goederen
a) Lichamelijke vs. onlichamelijke goederen
Soort Betekenis Voorbeeld
Lichamelijke Je kan ze fysiek Huis, auto, stoel
goederen vastnemen
Onlichamelijke Ze bestaan juridisch, Een schuldvordering,
goederen niet tastbaar auteursrecht
b) Roerende vs. onroerende goederen
Soort Betekenis Voorbeelden
Onroerende Goederen die vast verbonden zijn Grond, gebouwen,
goederen met de grond of hun bestemming vastgehechte
eraan ontlenen installaties
Roerende Alles dat kan worden verplaatst Auto, gsm, meubels,
goederen geld, aandelen
Belang van dit onderscheid:
Bij onroerend goed → verplicht publiciteitssysteem (notaris + Kantoor
Rechtszekerheid)
Bij roerend goed → bezit te goeder trouw kan als eigendom gelden
, Soort goed Bewijs wie eigenaar Belangrijk gevolg
is
Onroerende Inschrijving bij Wie eerst registreert
goederen (huis, Kantoor heeft voorrang
grond) Rechtszekerheid
Roerende Bezitsverschijning → daarom bestaat de
goederen (fiets, kan gelden als nultermijn bij
auto, laptop) eigendom verkrijgende verjaring
Dit komt bijna altijd terug in casusvragen.
c) Verbruikbare vs. niet-verbruikbare goederen
Soort Betekenis Voorbeeld
Verbruikbare Je verbruikt ze door ze te Geld, voeding,
goederen gebruiken brandstof
Niet-verbruikbare Je gebruikt ze zonder dat ze Huis, wagen,
goederen verdwijnen meubels
d) Hoofdzaak + bestanddelen + toebehoren
Dit hoort bij het specialiteits- en accessoriumbeginsel:
Term Betekenis Voorbeeld
Hoofdzaak Het goed zelf Huis
Bestanddelen Zit onlosmakelijk vast aan Muren, ramen, dak
hoofdzaak → automatisch
inbegrepen
Toebehoren Goederen die dienen voor Garagepoort-
(accessoria) gebruik van hoofdzaak afstandbediening, sleutel,
zonnepanelen
Dus: verkoop of hypotheek van een huis = automatisch inclusief
bestanddelen en toebehoren.
EIGENDOMSRECHT
1. situering
Het eigendomsrecht is een zakelijk hoofdrecht (art. 3.3 BW).
Het is het meest volledige zakelijke recht → eigenaar heeft de ruimste
macht over een goed.
Wetgeving vind je hoofdzakelijk in:
Boek 3 BW
Vooral art. 3.50 – 3.64 BW (eigendomsrecht)
Voor burenhinder: art. 3.101 – 3.102 BW
2. definitie & inhoud van eigendomsrecht
De eigenaar heeft 3 bevoegdheden:
Bevoegdh Wat betekent dat concreet?
eid
Gebruik Je mag het goed zelf gebruiken, zolang je het niet beschadigt.
intro
1. Wat is goederenrecht
Het goederenrecht regelt de rechten (zakelijke rechten) die personen
(rechtssubjecten) kunnen hebben op goederen (rechtsobjecten), zoals
huizen, auto’s of geldvorderingen.
Het is een onderdeel van het vermogensrecht, dus het draait om rechten
met economische waarde.
Zakelijke rechten hebben absolute werking → iedereen moet ze
respecteren.
Vorderingsrechten hebben relatieve werking → enkel tussen partijen.
Dit moet je kunnen zeggen in één zin op examen.
2. Soorten vermogensrecht
Soort recht Wat is het? Relatie Voorbeeld
Zakelijke Recht op een goed zelf Persoon ↔ Eigendom,
rechten Goed vruchtgebruik
Vorderingsrech Recht op een prestatie Persoon ↔ Huurrecht,
ten van iemand anders Persoon lening
Intellectuele Recht op immateriële Persoon ↔ Auteursrecht
rechten creaties Creatie
Belangrijk verschil:
Zakelijk recht: recht op het ding zelf, zonder tussenkomst van iemand.
Vorderingsrecht: je hebt een eis tegenover iemand.
3. Indeling binnen zakelijke rechten
1) Zakelijke hoofdrechten (recht op het goed zelf):
Eigendomsrecht (volledig recht)
Mede-eigendom
Zakelijke gebruiksrechten: vruchtgebruik, erfpacht, opstal,
erfdienstbaarheden
2) Zakelijke zekerheidsrechten (recht op waarde van het goed):
Voorrecht
Pand
Hypotheek
Retentierecht
Deze geven voorrang als een schuldenaar niet betaalt.
Vraag jezelf af:
“Heb ik recht op het goed zelf of op gedrag van een persoon?”
Op het goed → zakelijk
Op iemand zijn handeling → persoonlijk/vordering
controlevraag tijdens examen?
4. Waarom is goederenrecht belangrijk?
Het bepaalt wie wat bezit en dus iemands kredietwaardigheid.
Voor onroerende goederen bestaat een openbaar registratiesysteem
(Kantoor Rechtszekerheid).
Bij roerende goederen geldt meestal: bezit = titel, als het te goeder
trouw gebeurt.
,5. gemeenschappelijke kenmerken van alle zakelijke rechten
Kenmerk Korte uitleg
Anterioriteitsbeg Oudere zakelijke rechten gaan vóór jongere (volgorde
insel telt).
Volgrecht Het recht “volgt” het goed, ook als het van eigenaar
verandert.
Recht van Zakelijk gerechtigden worden eerst betaald bij
voorrang verkoop van het goed.
Specialiteit & Het recht geldt voor een bepaald goed en strekt zich
accessorium uit tot bestanddelen en toebehoren ervan.
Zakelijke Als het goed verdwijnt maar vervangen wordt (bv.
subrogatie verzekeringsgeld), kan het zakelijk recht overgaan op
wat in de plaats komt.
voorbeeld
Situatie Recht Uitleg
Je bent Zakelijk Je mag het huis gebruiken, verhuren,
eigenaar van recht verkopen…
een huis
Je huurt een Vorderingsr Je hebt enkel recht tegenover de
huis echt verhuurder om het huis te gebruiken
zolang je huur betaalt.
6. indeling van goederen
a) Lichamelijke vs. onlichamelijke goederen
Soort Betekenis Voorbeeld
Lichamelijke Je kan ze fysiek Huis, auto, stoel
goederen vastnemen
Onlichamelijke Ze bestaan juridisch, Een schuldvordering,
goederen niet tastbaar auteursrecht
b) Roerende vs. onroerende goederen
Soort Betekenis Voorbeelden
Onroerende Goederen die vast verbonden zijn Grond, gebouwen,
goederen met de grond of hun bestemming vastgehechte
eraan ontlenen installaties
Roerende Alles dat kan worden verplaatst Auto, gsm, meubels,
goederen geld, aandelen
Belang van dit onderscheid:
Bij onroerend goed → verplicht publiciteitssysteem (notaris + Kantoor
Rechtszekerheid)
Bij roerend goed → bezit te goeder trouw kan als eigendom gelden
, Soort goed Bewijs wie eigenaar Belangrijk gevolg
is
Onroerende Inschrijving bij Wie eerst registreert
goederen (huis, Kantoor heeft voorrang
grond) Rechtszekerheid
Roerende Bezitsverschijning → daarom bestaat de
goederen (fiets, kan gelden als nultermijn bij
auto, laptop) eigendom verkrijgende verjaring
Dit komt bijna altijd terug in casusvragen.
c) Verbruikbare vs. niet-verbruikbare goederen
Soort Betekenis Voorbeeld
Verbruikbare Je verbruikt ze door ze te Geld, voeding,
goederen gebruiken brandstof
Niet-verbruikbare Je gebruikt ze zonder dat ze Huis, wagen,
goederen verdwijnen meubels
d) Hoofdzaak + bestanddelen + toebehoren
Dit hoort bij het specialiteits- en accessoriumbeginsel:
Term Betekenis Voorbeeld
Hoofdzaak Het goed zelf Huis
Bestanddelen Zit onlosmakelijk vast aan Muren, ramen, dak
hoofdzaak → automatisch
inbegrepen
Toebehoren Goederen die dienen voor Garagepoort-
(accessoria) gebruik van hoofdzaak afstandbediening, sleutel,
zonnepanelen
Dus: verkoop of hypotheek van een huis = automatisch inclusief
bestanddelen en toebehoren.
EIGENDOMSRECHT
1. situering
Het eigendomsrecht is een zakelijk hoofdrecht (art. 3.3 BW).
Het is het meest volledige zakelijke recht → eigenaar heeft de ruimste
macht over een goed.
Wetgeving vind je hoofdzakelijk in:
Boek 3 BW
Vooral art. 3.50 – 3.64 BW (eigendomsrecht)
Voor burenhinder: art. 3.101 – 3.102 BW
2. definitie & inhoud van eigendomsrecht
De eigenaar heeft 3 bevoegdheden:
Bevoegdh Wat betekent dat concreet?
eid
Gebruik Je mag het goed zelf gebruiken, zolang je het niet beschadigt.
