Week 1 WDD-2
https://www.youtube.com/channel/UCjiGycJNU7OrP0gwH9uTOkA
PC Patiënt met duizeligheid
Duizeligheid
- Draaiduizeligheid: verstoring in het evenwichtsorgaan (veel rondjes draaien, stoornis
perifeer), stoornis in hersenstam (lopen is hierbij vaak moeilijk)
o Evenwichtsorgaan wordt aangestuurd vanuit hersenstam (vooral door hersenzenuw
8; n. vestibulo cochlearis)
o Perifere oorzaak= in eindorgaan of zenuw buiten hersenen (n. vestibulo cochlearis)
o Centrale oorzaak= hersenstam, cerebellum (beroerte, bloeding, infarct, tumor)
Bij infarct moet je zo snel mogelijk ingrijpen met trombolyse
Hierbij vaak begeleidende verschijnselen zoals uitval
- Te snel opstaan uit de stoel (bloeddrukdaling)
- Alcoholintoxicatie (cerebellum)
Anamnese
- Wat bedoelt iemand met duizeligheid?
o Draaiduizeligheid= vertigo
o Licht in hoofd
- Uitlokkende factoren
- Is de duizeligheid continu of duidelijk in een aanval?
o Aanval duurt ongeveer seconden tot maximaal 2 uur
o Langer dan 2-3 uur is al langdurig
- Acuut of subacuut ontstaan?
o Tijd tussen begin klachten en maximale klachten
o Acuut betekent gelijk maximale klachten
Wijst meer naar een bloeding, vaatprobleem in centrale zenuwstelsel
(hersenstam)
o Subacuut is dat er toename in de klachten zit
Pleit meer op probleem in perifeer zenuwstelsel (hersenzenuw of
evenwichtsorgaan)
- Andere klachten: dubbelzien? Hoofdpijn (migraine)? Hartkloppingen? Oorsuizen?
o Klachten die passen bij draaiduizeligheid in hersenstam: uitvalsverschijnselen
(gezicht, spraak)? Krachtsverlies? Coördinatieproblemen (aansturing van de spieren;
iets pakken, vasthouden, lopen)?
o Ogen gingen heen en weer (corrigeren van het draaien)
- Voorgeschiedenis, eerder gehad?
- Medicatie, intoxicaties?
Neurologisch onderzoek
- Oogonderzoek
o Oog drijft af naar links en corrigeert weer naar rechts (met schokjes)
o = nystagmus
Heeft verschillende oorzaken
Als het spontaan optreedt > over algemeen pathologisch
Kan het uitlokken door bv. uit de trein naar buiten te kijken
Als er iets mis gaat tussen aansturing oogbewegingen en aansturing
evenwichtsorgaan > geen symmetrische input > kan dit ook ontstaan
, De kant waar het oog snel heen gaat bepaalt of het rechts/ links/ onder/
boven is
Richting beweging kan horizontaal zijn/ verticaal/ rotatoir
o Bij horizontaal en rotatoir > probleem perifeer
o Als alleen 1 richting > probleem centraal
Ook typisch centraal probleem is dat de nystagmus omkeert van richting in
kijken van de andere richting (= blikrichting nystagmus)
o Graad 1= alleen bij kijken naar bv. rechts
o Graad 2= ook naar voren kijken
o Graad 3= ook naar rechts als iemand naar links kijkt (in alle richtingen aanwezig)
Meestal bij perifeer probleem
- Hersenzenuwen/ cerebellaire functies (coördinatie, spraak)
,HC Duizeligheid en evenwichtsstoornissen
Duizeligheid
- Voor een evenwichtgevoel (stabiliteit) heb je meerdere organen voor nodig:
o Labyrint (evenwichtsorgaan)
o Cerebellum
o Hersenstam (gnostische input > motorische output)
o Hersenzenuw 8: n. vestibularis
o Ogen
o Gnostische sensibiliteit (gevoel hoe je in je omgeving staat)
o Motoriek; spierfunctie om te staan
- Wat is correcte definitie van duizeligheid?
o Gevoel alsof de wereld om je heen draait (vertigo)
o Meeste patiënten voelen licht in het hoofd
o Dus duizeligheid kan van alles zijn; ook onvast gevoel ter been
- Vragen die je moet stellen?
o Draaiduizeligheid of iets anders?
o In aanvallen of continue?
Vertigo in aanvallen
Benigne paroxismale positie-afhankelijke draaiduizeligheid
(BPPD)
- Meest voorkomende aandoening die vertigo geeft
- Korte aanvallen (< 1 minuut) uitgelokt door
houdingsverandering
- Hevige draaisensatie (gevoelig misselijk, niet overgeve
n)
- Crescendo-descrescendo (opzetten, na 20 minuten op
zijn heftigste, zakt daarna af)
- Vaak bij ouderen, na trauma (vorming kristallen),
bedlegerigheid
- Spontaan beter of met manouvre beter maken met hoofdbeweging
- Gruis (kristallen door gelei gevormd) in halfcirkelvormige systeem in oor; bij liggen komt de
gruis bij je evenwichtsorgaan te liggen waar het duizeligheid veroorzaakt
o In zak zitten geen sensoren voor beweging
o De 3 kanalen (halfcirkelvormige) kanalen in het oor zorgen bij beweging dat je signaal
krijgt dat door trilharen wordt waargenomen > overmatige prikkeling > overmatig
vuren van zenuw richting hersenen
o Dus is een kortdurende overprikkeling van hersenzenuw (neuritis vestibularis is een
schade aan zenuw; onderprikkeling)
Onderprikkeling= gezonde oog overheerst, dus snelle beweging nystagmus
naar gezonde oog > bij neuritis
Overprikkeling= snelle beweging nystagmus gaat naar zieke oog (zieke
kanaal) > het geval bij BPPD
o 3 kanalen:
Horizontale kanaal > nee-schud beweging zorgt voor de gel (of gruis)
Superieure/ posterieure > vangen ook ja-nee-draaibewegingen op
Posterieure kanaal hangt wat naar beneden; vang je vaak dus de gruis in op
(door zwaartekracht): 90% bij BPPD is door gruis in dit posterieure kanaal
Als je weet dat het links of rechts zit > kun je hier je interventie op
uitvoeren
, - Test voor BPPD=
o Kanaal moet zo gepositioneerd worden dat het gruis door het kanaal beweegt; je
kunt dan zien of het kanaal is aangedaan als iemand bij deze beweging nystagmus
krijgt
Dus bij gruis > overprikkeling in deze richting > snelle fase richting het oor
met het aangedane kanaal (links of rechts)
o Interventie: gruis rollen richting de opening (kanaal) door iemand 90 graden te laten
draaien en daarna recht op te laten zetten
Ziekte van Meniere
- Hevige aanvallen van vertigo door overprikkeling labyrint
- Aanval duurt 20 minuten- 2 uur
- Misselijk, braken, bleek
- Unilateraal oorsuizen (tinitis)
- Unilateraal progressief gehoorverlies
- Blijft vaak problemen geven over maanden-jaren
- Behandeling= medicatie tegen duizeligheid (niet echt bewezen werkzaam)
Migraine aura (overactiviteit van hersenschors)
- Overprikkeling cortex gevolgd door onderactiviteit (= aura); verwijding hersenvaten
(katerhoofdpijn)
o Afhankelijk van over welk deel de hersenen de golf heen gaat > welke klachten er
ontstaan
- Eerst vertigo, opbouwend
- Minuten- half uur
- Daarna unilaterale bonkende hoofdpijn
- Fotofobie (last van licht)
- Soms ook andere soorten aura’s (als golf zich uitspreidt over andere delen hersenen)
o Achterkant > visusproblemen (schitteringen of delen gezichtsveld niet zien)
o Sensibele cortex > tintelingen
o Eventueel motorische uitval
- Familieanamnese
TIA in vertebrobasilaire stroomgebied
- Transient ischemic attack: kortdurende uitval van hersenfunctie door perfusiestoornis
o Vaak als gevolg van trombo-embolie
o Kan door prop in hersenstam of cerebellum klachten als vertigo geven
- Acuut ontstane duizeligheid
- Kan ook coördinatiestoornis krijgen, spraakstoornissen, dubbelzien (doordat andere delen
ook zijn aangedaan)
o Uitval andere hersenfuncties bij TIA
- Klachten <24 uur
- Vaker bij ouderen met cardiovasculair risicoprofiel
Langdurige/ continu duizeligheid
- Laesie in de hersenstam/ cerebellum
- Intoxicatie drugs/ alcohol
o Cerebellum doet het minder goed
o Als je naar links kijkt gaat nystagmus ook naar links
Neuritis vestibularis
https://www.youtube.com/channel/UCjiGycJNU7OrP0gwH9uTOkA
PC Patiënt met duizeligheid
Duizeligheid
- Draaiduizeligheid: verstoring in het evenwichtsorgaan (veel rondjes draaien, stoornis
perifeer), stoornis in hersenstam (lopen is hierbij vaak moeilijk)
o Evenwichtsorgaan wordt aangestuurd vanuit hersenstam (vooral door hersenzenuw
8; n. vestibulo cochlearis)
o Perifere oorzaak= in eindorgaan of zenuw buiten hersenen (n. vestibulo cochlearis)
o Centrale oorzaak= hersenstam, cerebellum (beroerte, bloeding, infarct, tumor)
Bij infarct moet je zo snel mogelijk ingrijpen met trombolyse
Hierbij vaak begeleidende verschijnselen zoals uitval
- Te snel opstaan uit de stoel (bloeddrukdaling)
- Alcoholintoxicatie (cerebellum)
Anamnese
- Wat bedoelt iemand met duizeligheid?
o Draaiduizeligheid= vertigo
o Licht in hoofd
- Uitlokkende factoren
- Is de duizeligheid continu of duidelijk in een aanval?
o Aanval duurt ongeveer seconden tot maximaal 2 uur
o Langer dan 2-3 uur is al langdurig
- Acuut of subacuut ontstaan?
o Tijd tussen begin klachten en maximale klachten
o Acuut betekent gelijk maximale klachten
Wijst meer naar een bloeding, vaatprobleem in centrale zenuwstelsel
(hersenstam)
o Subacuut is dat er toename in de klachten zit
Pleit meer op probleem in perifeer zenuwstelsel (hersenzenuw of
evenwichtsorgaan)
- Andere klachten: dubbelzien? Hoofdpijn (migraine)? Hartkloppingen? Oorsuizen?
o Klachten die passen bij draaiduizeligheid in hersenstam: uitvalsverschijnselen
(gezicht, spraak)? Krachtsverlies? Coördinatieproblemen (aansturing van de spieren;
iets pakken, vasthouden, lopen)?
o Ogen gingen heen en weer (corrigeren van het draaien)
- Voorgeschiedenis, eerder gehad?
- Medicatie, intoxicaties?
Neurologisch onderzoek
- Oogonderzoek
o Oog drijft af naar links en corrigeert weer naar rechts (met schokjes)
o = nystagmus
Heeft verschillende oorzaken
Als het spontaan optreedt > over algemeen pathologisch
Kan het uitlokken door bv. uit de trein naar buiten te kijken
Als er iets mis gaat tussen aansturing oogbewegingen en aansturing
evenwichtsorgaan > geen symmetrische input > kan dit ook ontstaan
, De kant waar het oog snel heen gaat bepaalt of het rechts/ links/ onder/
boven is
Richting beweging kan horizontaal zijn/ verticaal/ rotatoir
o Bij horizontaal en rotatoir > probleem perifeer
o Als alleen 1 richting > probleem centraal
Ook typisch centraal probleem is dat de nystagmus omkeert van richting in
kijken van de andere richting (= blikrichting nystagmus)
o Graad 1= alleen bij kijken naar bv. rechts
o Graad 2= ook naar voren kijken
o Graad 3= ook naar rechts als iemand naar links kijkt (in alle richtingen aanwezig)
Meestal bij perifeer probleem
- Hersenzenuwen/ cerebellaire functies (coördinatie, spraak)
,HC Duizeligheid en evenwichtsstoornissen
Duizeligheid
- Voor een evenwichtgevoel (stabiliteit) heb je meerdere organen voor nodig:
o Labyrint (evenwichtsorgaan)
o Cerebellum
o Hersenstam (gnostische input > motorische output)
o Hersenzenuw 8: n. vestibularis
o Ogen
o Gnostische sensibiliteit (gevoel hoe je in je omgeving staat)
o Motoriek; spierfunctie om te staan
- Wat is correcte definitie van duizeligheid?
o Gevoel alsof de wereld om je heen draait (vertigo)
o Meeste patiënten voelen licht in het hoofd
o Dus duizeligheid kan van alles zijn; ook onvast gevoel ter been
- Vragen die je moet stellen?
o Draaiduizeligheid of iets anders?
o In aanvallen of continue?
Vertigo in aanvallen
Benigne paroxismale positie-afhankelijke draaiduizeligheid
(BPPD)
- Meest voorkomende aandoening die vertigo geeft
- Korte aanvallen (< 1 minuut) uitgelokt door
houdingsverandering
- Hevige draaisensatie (gevoelig misselijk, niet overgeve
n)
- Crescendo-descrescendo (opzetten, na 20 minuten op
zijn heftigste, zakt daarna af)
- Vaak bij ouderen, na trauma (vorming kristallen),
bedlegerigheid
- Spontaan beter of met manouvre beter maken met hoofdbeweging
- Gruis (kristallen door gelei gevormd) in halfcirkelvormige systeem in oor; bij liggen komt de
gruis bij je evenwichtsorgaan te liggen waar het duizeligheid veroorzaakt
o In zak zitten geen sensoren voor beweging
o De 3 kanalen (halfcirkelvormige) kanalen in het oor zorgen bij beweging dat je signaal
krijgt dat door trilharen wordt waargenomen > overmatige prikkeling > overmatig
vuren van zenuw richting hersenen
o Dus is een kortdurende overprikkeling van hersenzenuw (neuritis vestibularis is een
schade aan zenuw; onderprikkeling)
Onderprikkeling= gezonde oog overheerst, dus snelle beweging nystagmus
naar gezonde oog > bij neuritis
Overprikkeling= snelle beweging nystagmus gaat naar zieke oog (zieke
kanaal) > het geval bij BPPD
o 3 kanalen:
Horizontale kanaal > nee-schud beweging zorgt voor de gel (of gruis)
Superieure/ posterieure > vangen ook ja-nee-draaibewegingen op
Posterieure kanaal hangt wat naar beneden; vang je vaak dus de gruis in op
(door zwaartekracht): 90% bij BPPD is door gruis in dit posterieure kanaal
Als je weet dat het links of rechts zit > kun je hier je interventie op
uitvoeren
, - Test voor BPPD=
o Kanaal moet zo gepositioneerd worden dat het gruis door het kanaal beweegt; je
kunt dan zien of het kanaal is aangedaan als iemand bij deze beweging nystagmus
krijgt
Dus bij gruis > overprikkeling in deze richting > snelle fase richting het oor
met het aangedane kanaal (links of rechts)
o Interventie: gruis rollen richting de opening (kanaal) door iemand 90 graden te laten
draaien en daarna recht op te laten zetten
Ziekte van Meniere
- Hevige aanvallen van vertigo door overprikkeling labyrint
- Aanval duurt 20 minuten- 2 uur
- Misselijk, braken, bleek
- Unilateraal oorsuizen (tinitis)
- Unilateraal progressief gehoorverlies
- Blijft vaak problemen geven over maanden-jaren
- Behandeling= medicatie tegen duizeligheid (niet echt bewezen werkzaam)
Migraine aura (overactiviteit van hersenschors)
- Overprikkeling cortex gevolgd door onderactiviteit (= aura); verwijding hersenvaten
(katerhoofdpijn)
o Afhankelijk van over welk deel de hersenen de golf heen gaat > welke klachten er
ontstaan
- Eerst vertigo, opbouwend
- Minuten- half uur
- Daarna unilaterale bonkende hoofdpijn
- Fotofobie (last van licht)
- Soms ook andere soorten aura’s (als golf zich uitspreidt over andere delen hersenen)
o Achterkant > visusproblemen (schitteringen of delen gezichtsveld niet zien)
o Sensibele cortex > tintelingen
o Eventueel motorische uitval
- Familieanamnese
TIA in vertebrobasilaire stroomgebied
- Transient ischemic attack: kortdurende uitval van hersenfunctie door perfusiestoornis
o Vaak als gevolg van trombo-embolie
o Kan door prop in hersenstam of cerebellum klachten als vertigo geven
- Acuut ontstane duizeligheid
- Kan ook coördinatiestoornis krijgen, spraakstoornissen, dubbelzien (doordat andere delen
ook zijn aangedaan)
o Uitval andere hersenfuncties bij TIA
- Klachten <24 uur
- Vaker bij ouderen met cardiovasculair risicoprofiel
Langdurige/ continu duizeligheid
- Laesie in de hersenstam/ cerebellum
- Intoxicatie drugs/ alcohol
o Cerebellum doet het minder goed
o Als je naar links kijkt gaat nystagmus ook naar links
Neuritis vestibularis
