HC 5 - Geschiedenis van het recht en rechtvaardigheid
COMMON LAW IN ENGELAND
(Ancien régime is vanaf nu gedaan, we zitten in de 19de eeuw)
Engeland: Common law in enge zin
– Veel minder Ius Commune -> Romeins en Grieks recht in Engeland
Waarom? -> In Engeland beschikten ze al over een sterk uitgebouwd rechtssysteem
-> common law
1066 Slag bij Hastings
Normandische Hertog verovert Engeland (enige die hierin geslaagd is)
Hij treft een systeem op het lokale niveau van county courts aan, voorgezeten door
ambtenaar van de Koning = shires/shirereeve
stand
Zo komt common law tot
Dit was een Juryrechtspraak (voorgezeten door shirereeve) op basis van lokaal recht
Op hoger niveau -> seignorial courts en curia regis (Raad van de Koning als hoogste beroepshof)
Hendrik II
In 1166 stelt hij een nieuwe rondreizende rechtbank in, voorgezeten door Justices in eyre
(Koninklijke rechters) ze reizen een jaar lang in Engeland en houden op verschillende
plaatsen een Koninklijke rechtbank
County courts gaan verdwijnen en worden vervangen door Royal courts
Voorgezeten door Justices in eyre
Dan heb je nog 12 jurors (gezworenen), zij doen de uitspraak
!! Als je een zaak wou starten bij Justices in eyre, had je toestemming van de Koning nodig !!
Dit kreeg je door middel van een Koninklijk bevelschrift (rid), dit moest je aanvragen bij de
Koninklijke kanselarij en aan de hand van dit bevelschrift kan een procedure gestart worden
-> deze zijn zeer casuïstisch (toegewezen op een specifieke situatie/casus)
Justices in eyre gaan PROBEREN om het lokaal recht toe te passen maar ze kennen dit zelf
niet goed en doen vaak beroep op 12 jurors, dit recht is niet goed ontwikkeld
Ze doen beroep op het recht van de Koning -> Normandisch (gewoonte)recht Dit doet denken aan legis
(Zo vindt het gewoonterecht zijn ingang in Engeland) actiones formulae, dit is
ook zeer casuïstisch
= procedure uit
Romeinse procesrecht
Engeland: Equity
In 1253 had het parlement de productie van nieuwe writs aan banden gelegd, ze wouden de
invloed van de koning op het recht en de rechtspraak inperken
Miscarriage of justice: er gaan onrechtvaardige situaties ontstaan omdat voor bepaalde
zaken er geen writ voor handen was of soms werd een writ te strak toegepast (een bepaalde
casus erin proberen te dringen)
Om een antwoord te bieden op de onrechtvaardige situaties kan je een beroep doen op de
kanselier van de Koning -> een oordeel vellen op basis van zijn gevoel voor rechtvaardigheid
en billijkheid (equitas)
Deze Kanselier was vaak opgeleid met Romeins recht, zo oefent het Romeins recht binnen in
Engeland een zekere invloed uit
, 16de 17de eeuw:
Er ontstaat een onafhankelijk rechtsstelsel: equity-rechtsstelsel
Met eigen rechtbanken (Court of Chancery), eigen recht, eigen advocaten …
Conflicten tussen equity en common:
Casus -> beiden bieden een oplossing
Vanaf 1615 beslist men dat de equity oplossing altijd doorslaggevend zal zijn
Vanaf 1875 konden alle rechtbanken beide rechtsstelsels toepassen, je had geen gescheiden
rechtbanken meer
Engeland: Common law in brede zin
Common law in brede zin = Statutory law + common law in enge zin + equity
Statutory law = wetgeving van de parliament
Het is case law: het principe van stare decisis staat voorop, dit verwijst naar
precedentwerking: ‘A judge is bound to follow the decision of an earlier judge in a similar
case’
In de rechtbanken is er ‘legislation from the bench’ (principe van precedentwerking)
CODIFICATIE VAN HET RECHT IN EUROPA
Jeremy Bentham (1748-1832) -> tweede helft 18de eeuw, eerste helft 19de eeuw
Bedenker van codificatie
= Jurist, filosoof, wiskundige, dierenrechtenactivist
Panopticon ontwikkeld
Grondlegger Utilisme: principle of utility = al het handelen en alle wetgeving moet zo veel
mogelijk geluk brengen en zo veel mogelijk pijn verwijderen
Wanneer hij kijkt naar het recht in Engeland van de 18de eeuw
-> ‘Monster of chicane’ of monster van haar kloverij: voor de rechtszoekenden veroorzaakt
dit heel veel pijn
Hij zegt we moeten al het recht op een toegankelijke en kenbare manier samenbrengen
Accessibility Cognoscibility
Codificatie
1. Geschreven recht
2. Uitgevaardigd en gehandhaafd worden door een overheid
3. Het moet volledig (alles behandeld binnen thematiek vd codificatie) en exhaustief
4. Systematisch geordend (niet zomaar lukraak)
5. Exclusieve werking (het duldt geen andere rechtsbronnen met dezelfde thematiek)
Lex posterior derogat legi priori = latere wet overheerst vroegere wet
6. Er is nog een 6de kenmerk maar dit wordt niet vaak gebruikt
In zijn testament had hij zijn lichaam aan de wetenschap gegeven en had gevraagd om het
op te zetten (telkens wordt hij bij de 100ste en 150ste uit de kast gehaald voor de vergadering
en er wordt in het verslag geschreven ‘Jeremy Waldron present but not voting’)
COMMON LAW IN ENGELAND
(Ancien régime is vanaf nu gedaan, we zitten in de 19de eeuw)
Engeland: Common law in enge zin
– Veel minder Ius Commune -> Romeins en Grieks recht in Engeland
Waarom? -> In Engeland beschikten ze al over een sterk uitgebouwd rechtssysteem
-> common law
1066 Slag bij Hastings
Normandische Hertog verovert Engeland (enige die hierin geslaagd is)
Hij treft een systeem op het lokale niveau van county courts aan, voorgezeten door
ambtenaar van de Koning = shires/shirereeve
stand
Zo komt common law tot
Dit was een Juryrechtspraak (voorgezeten door shirereeve) op basis van lokaal recht
Op hoger niveau -> seignorial courts en curia regis (Raad van de Koning als hoogste beroepshof)
Hendrik II
In 1166 stelt hij een nieuwe rondreizende rechtbank in, voorgezeten door Justices in eyre
(Koninklijke rechters) ze reizen een jaar lang in Engeland en houden op verschillende
plaatsen een Koninklijke rechtbank
County courts gaan verdwijnen en worden vervangen door Royal courts
Voorgezeten door Justices in eyre
Dan heb je nog 12 jurors (gezworenen), zij doen de uitspraak
!! Als je een zaak wou starten bij Justices in eyre, had je toestemming van de Koning nodig !!
Dit kreeg je door middel van een Koninklijk bevelschrift (rid), dit moest je aanvragen bij de
Koninklijke kanselarij en aan de hand van dit bevelschrift kan een procedure gestart worden
-> deze zijn zeer casuïstisch (toegewezen op een specifieke situatie/casus)
Justices in eyre gaan PROBEREN om het lokaal recht toe te passen maar ze kennen dit zelf
niet goed en doen vaak beroep op 12 jurors, dit recht is niet goed ontwikkeld
Ze doen beroep op het recht van de Koning -> Normandisch (gewoonte)recht Dit doet denken aan legis
(Zo vindt het gewoonterecht zijn ingang in Engeland) actiones formulae, dit is
ook zeer casuïstisch
= procedure uit
Romeinse procesrecht
Engeland: Equity
In 1253 had het parlement de productie van nieuwe writs aan banden gelegd, ze wouden de
invloed van de koning op het recht en de rechtspraak inperken
Miscarriage of justice: er gaan onrechtvaardige situaties ontstaan omdat voor bepaalde
zaken er geen writ voor handen was of soms werd een writ te strak toegepast (een bepaalde
casus erin proberen te dringen)
Om een antwoord te bieden op de onrechtvaardige situaties kan je een beroep doen op de
kanselier van de Koning -> een oordeel vellen op basis van zijn gevoel voor rechtvaardigheid
en billijkheid (equitas)
Deze Kanselier was vaak opgeleid met Romeins recht, zo oefent het Romeins recht binnen in
Engeland een zekere invloed uit
, 16de 17de eeuw:
Er ontstaat een onafhankelijk rechtsstelsel: equity-rechtsstelsel
Met eigen rechtbanken (Court of Chancery), eigen recht, eigen advocaten …
Conflicten tussen equity en common:
Casus -> beiden bieden een oplossing
Vanaf 1615 beslist men dat de equity oplossing altijd doorslaggevend zal zijn
Vanaf 1875 konden alle rechtbanken beide rechtsstelsels toepassen, je had geen gescheiden
rechtbanken meer
Engeland: Common law in brede zin
Common law in brede zin = Statutory law + common law in enge zin + equity
Statutory law = wetgeving van de parliament
Het is case law: het principe van stare decisis staat voorop, dit verwijst naar
precedentwerking: ‘A judge is bound to follow the decision of an earlier judge in a similar
case’
In de rechtbanken is er ‘legislation from the bench’ (principe van precedentwerking)
CODIFICATIE VAN HET RECHT IN EUROPA
Jeremy Bentham (1748-1832) -> tweede helft 18de eeuw, eerste helft 19de eeuw
Bedenker van codificatie
= Jurist, filosoof, wiskundige, dierenrechtenactivist
Panopticon ontwikkeld
Grondlegger Utilisme: principle of utility = al het handelen en alle wetgeving moet zo veel
mogelijk geluk brengen en zo veel mogelijk pijn verwijderen
Wanneer hij kijkt naar het recht in Engeland van de 18de eeuw
-> ‘Monster of chicane’ of monster van haar kloverij: voor de rechtszoekenden veroorzaakt
dit heel veel pijn
Hij zegt we moeten al het recht op een toegankelijke en kenbare manier samenbrengen
Accessibility Cognoscibility
Codificatie
1. Geschreven recht
2. Uitgevaardigd en gehandhaafd worden door een overheid
3. Het moet volledig (alles behandeld binnen thematiek vd codificatie) en exhaustief
4. Systematisch geordend (niet zomaar lukraak)
5. Exclusieve werking (het duldt geen andere rechtsbronnen met dezelfde thematiek)
Lex posterior derogat legi priori = latere wet overheerst vroegere wet
6. Er is nog een 6de kenmerk maar dit wordt niet vaak gebruikt
In zijn testament had hij zijn lichaam aan de wetenschap gegeven en had gevraagd om het
op te zetten (telkens wordt hij bij de 100ste en 150ste uit de kast gehaald voor de vergadering
en er wordt in het verslag geschreven ‘Jeremy Waldron present but not voting’)
