CIRCULATIE
Circulaitesysteem
- Bloed, Hart = pomp
- Bloeddistributei = arteriële circulaite
Bloedcollectie = veneuze systeem
OEDEEM
- Cellen: macofagen, mastcellen & fibroblasten
- Grondsubstantie =proteoglycanen = hydrofoob
o bindt water chondroitine sulfaat, keratan sulfaat & hyaluronzuur
= meest voorkomende GAGs
FYSISCHE FACTOREN DIE WATERHUIS HOUDING REGELEN
- intact circulatiestelsel: plasmamembraan = fysische barrière
o lipofiele substanties door membraan
o grote geladen moleculen via transport mechanismen – transport door endotheelcellen in
microvesikels
o water & andere kleine moleculen door poriën tss endotheel volgen concentratie gradiënt
▪ afvalstoffen, O2, aminozuren
o in bloedbaan grote moleculen zoals eiwitten (albumine) & cellen
- normaal lymfevatstelsel
o draineren vocht normaal anders vochtopstapeling
- concentratie albumine in serum
o geen albumine vouwen → geen energie om eiwitten te maken
o minder goed vocht vasthouden → bloed kan uit bloedbaan treden → vochtopstapeling
ABNORMALE VLOEISTOFDISTRIBUTIE
Onevenwicht tss intracellulair en interstitiële compartimenten
- normaal dynamisch maar stabiel
- ontsteking en wijzigingen in plasmavolume veroorzaken tijdelijk verstoring evenwicht
- hypervolemie: duwt overvloedig water in interstitium & verder cel door osmotische & hydrostatische
wijzigingen = cel zwelling
- hypervolemie: trekt water uit cel & interstitium = cel krimping
TYPES
Lokaal oedeem
- veroorzaakt door vemrinderde afvoer via lymfevat of obstructie veneuze bloedvloei
- vb: na chirurgie, bij tumoren
ZELDZAAM door congenitale afwijking lymfevat
gegeneraliseerd oedeem
- plasma eiwit concentratie daalt beneden 5% = verlaagde colloid osmotische druk in plasma
- hypoalbuminemie bv nutritioneel bij ondervoeding, chronisch bloedverlies, eiwitverlies lang urine, …
,MACROSCOPISCH
- gelige vocht opstapeling in weefsels
- klinisch: indrukken huid, putje blijft bestaan
- meestal door zwaartekracht in laagst gelegen delen → distale ledematen, buik, hals
- dicht bij lichaamsholten of open ruimten dan drukt interstitiële druk vaak vocht in ruimten
→ in long, thorax, buikholte & hartzakje
respectievelijk longoedeem, hydrothorax, hydroperitoneum & hydropericard
BLOEDING
Door afwijkingen bloedvaten door aangeboren of verworven defecten
- vasculair trauma: erosie vaatwand door ontstekingsproces, tumor of degeneratie
o vb: aorta ruptuur bij intima mineralisatie, vena cava tgv abces → hemoabdomen
invasie carcinoma in bloedvatwand, mycose luchtzak bij paard,
corpus hemorrhagicum ovarium paard met hematoma vorming
- afwijking elastine & collageen, verlies stevigheid vooral aortawand congenitale aandoenigen (Ehlers
danlos syndroom) & vitamine C deficiëntie
afwijking aan endotheel
- endotoxines met verspreide puntbloedingen tot gevolg
o door kleine ontstekingsvaten → plaatsen waar epitheel dun is
trombocytopenie = abnormale functie bloedplaatjes
- verminderde productie, toegenomen destructie & toename gebruik bij chronische bloeding of DIC
o DIC = Diffuse intravasculaire coagulopathie
o Radiatie therapie, estrogeen intoxicatie hond, chemotherapie, virale aandoeningen IBR rund,
rickettsia
o Autoimmunehemolytische anemie hond → destructie
- Aangeboren afwijkingen v/d bloedplaatjes
o Defect glycoproteïne IIb of GPIIIa
- Toediening aspirine: verminderde bloedplaatjes aggregatie
Stollingsstoornissen
- Congenitaal → aangeboren afwijkingen in stollingsfactoren
- Toxines: dicoumarol <-> vitamine K
- verminderde productie door chronische leverziekten
TYPES
- hematoom
o accumulatie van bloed in weefsels vb na bloedname, traume
o gevolg afhankelijk snelheid, locatie, volume verloren bloed
o bloeding in lichaamsruimte → specifieke benaming
- petachiën
- ecchymosen kleine bloedingen
- melena
, Term Plaats bloeduitstorting Term Grootte
Haemopericardium Pericardium (harzakje) Petechiën Puntvormige
Haemothorax Thorac (borstholte) bloedingen tot 2mm
Haemoperitoneum Buikholte Ecchymose Onregelmatig gevormd
bloeddingen 1cm-3cm
Haemophthalmos Oog
Paintbrush Op mucosa, lijnvormig
Hemathrosis Gewricht
Purpura >3mm bloedingen
Haemoptysis Luchtwegen
verspreid over lichaam
Haematurie Urinewegen
Melena In maagdarmstelsel met
Haematochezia Feces vertering
= zwart bloed
Haematomyelia Ruggenmerg
Epistaxis neus
THROMBOSE
Factoren die vorming bepalen
- virchow’s driehoek: endotheel en bloedvaten (trauma)
coagulatie status bloed & dynamiek flow
o hypercoagubiliteit = bloed stolt te gemakkelijk
o bloedstroom verstoord door bv geplette bloedbaan
VERANDERING IN BLOEDVATWAND, VOORAL ENDOTHEEL
Trauma
- contact bloed met onderliggend BW (collageen III) – basaalmembraan collageen IV → niet
trombogenisch
- belangrijk in arteriële circulaite & hart = hoge flow
o klepsenose = klep gaat niet volledig open
klepinsuficiëntie = klep niet volledig toe
→ perifeer weefsel niet voldoende bloed → oedeem onderste lidmaten
- fysisch, toxisch (bacterieel), inflammatie, parasitair, schimmel, autoimmuun & viraal
leukocyten
- vrijzetten ontstekingsmediatoren vnl neutrofielen → endotheel schade
bloedplaatjes
- serotonine, zure hydrolase, ADP, elsatolytic factor → aantrekken leukocyten, endotheel schade
ischemie weefsel
- = zuurstof tekort → endotheel schade
, Endotheliale dysfunctie
- Uit balans brengen pro- en antitrombotische evenwicht voldoende vr trombose
o meer pro of minder anti-coagulatie factors door endotheel → bloedklontervorming
zoals: turbulentie, endotoxines, hypertensie, hypercholesterolemie, …
o bv ahterosclerose = opstapelen vet, cholestrol/andere lipiden & BW onder endotheel
→ krijgt wervelstromen → endotheelbeschadiging → trombus
AFWIJKINGEN IN BLOEDVLOEI
- vooral in veneuze circulaite
vb: afwijkingen aan kleppen, aneurysmen, atrium dilatatie = tubulentie met beschadiging endotheel
- OF verstoren laminaire flow: centraal BP & perifeer plasma
o Verminderen dilutie bloedstollingsfactoren, vermindering inbloed inhibitoren stolling,
verhogen kans opbouw bloedklonters, verhogen endotheelcel activatie
- Endotheel bloedvat gescheurd → bloed in wand gekropen
wand uiteen geduwd → lumen dicht geduwd
bloed stroomt in zijweg/paralleleweg naast bloedvat = bloedvatwand dissectie
bloed klieft door wand & stroomt in vals lumen = dissicerend
wand verbredd = aneurysma → barst = dood
Hypercoagulopathy
= bloed stolt te gemakkelijk
- Toename bloedplaatjes activiteit: diabeters, uremie
- Toename activatie bloedstollingsfactoren: DIC, tumoren
- Antithrombine II deficiëntie: nephrotisch syndroom
- metabole afwijkingen: cushing-hypersteroidie & hypothyroidie
Neovascularisatie = nieuwe bloedvat
vorming
EMBOLI
- afgebroken fragment van thrombus
- blijft hangen in eerst volgende bloedvat met kleinere diameter
- begint te gedragen als thrombus → propagatie
- mens → diepe beenvenen
dier → oa vena cava & hart: links = systematische circulaite & rechts = long
- andere emboli: lucht, amnionvocht, beenmerg, vet, …
- STEL zit vast in hersenen = beroerte = CVA
→ 2opties OF bloeding OF stolling
INFARCT
= bloeding ontstaan in weefsel & lokale ischemie in weefsel
- coagulatie necrose weefsel
- necrose → vorm bloedvloeigebied aangetast bloedvat
- is chemische haard
- gevolg afhankelijk gevoeligheid weefsel voor ischemie
o hersenen, myocardium, nier: heel gevoelig
stroma minder gevoelig
behoud framework voor regeneratie
Circulaitesysteem
- Bloed, Hart = pomp
- Bloeddistributei = arteriële circulaite
Bloedcollectie = veneuze systeem
OEDEEM
- Cellen: macofagen, mastcellen & fibroblasten
- Grondsubstantie =proteoglycanen = hydrofoob
o bindt water chondroitine sulfaat, keratan sulfaat & hyaluronzuur
= meest voorkomende GAGs
FYSISCHE FACTOREN DIE WATERHUIS HOUDING REGELEN
- intact circulatiestelsel: plasmamembraan = fysische barrière
o lipofiele substanties door membraan
o grote geladen moleculen via transport mechanismen – transport door endotheelcellen in
microvesikels
o water & andere kleine moleculen door poriën tss endotheel volgen concentratie gradiënt
▪ afvalstoffen, O2, aminozuren
o in bloedbaan grote moleculen zoals eiwitten (albumine) & cellen
- normaal lymfevatstelsel
o draineren vocht normaal anders vochtopstapeling
- concentratie albumine in serum
o geen albumine vouwen → geen energie om eiwitten te maken
o minder goed vocht vasthouden → bloed kan uit bloedbaan treden → vochtopstapeling
ABNORMALE VLOEISTOFDISTRIBUTIE
Onevenwicht tss intracellulair en interstitiële compartimenten
- normaal dynamisch maar stabiel
- ontsteking en wijzigingen in plasmavolume veroorzaken tijdelijk verstoring evenwicht
- hypervolemie: duwt overvloedig water in interstitium & verder cel door osmotische & hydrostatische
wijzigingen = cel zwelling
- hypervolemie: trekt water uit cel & interstitium = cel krimping
TYPES
Lokaal oedeem
- veroorzaakt door vemrinderde afvoer via lymfevat of obstructie veneuze bloedvloei
- vb: na chirurgie, bij tumoren
ZELDZAAM door congenitale afwijking lymfevat
gegeneraliseerd oedeem
- plasma eiwit concentratie daalt beneden 5% = verlaagde colloid osmotische druk in plasma
- hypoalbuminemie bv nutritioneel bij ondervoeding, chronisch bloedverlies, eiwitverlies lang urine, …
,MACROSCOPISCH
- gelige vocht opstapeling in weefsels
- klinisch: indrukken huid, putje blijft bestaan
- meestal door zwaartekracht in laagst gelegen delen → distale ledematen, buik, hals
- dicht bij lichaamsholten of open ruimten dan drukt interstitiële druk vaak vocht in ruimten
→ in long, thorax, buikholte & hartzakje
respectievelijk longoedeem, hydrothorax, hydroperitoneum & hydropericard
BLOEDING
Door afwijkingen bloedvaten door aangeboren of verworven defecten
- vasculair trauma: erosie vaatwand door ontstekingsproces, tumor of degeneratie
o vb: aorta ruptuur bij intima mineralisatie, vena cava tgv abces → hemoabdomen
invasie carcinoma in bloedvatwand, mycose luchtzak bij paard,
corpus hemorrhagicum ovarium paard met hematoma vorming
- afwijking elastine & collageen, verlies stevigheid vooral aortawand congenitale aandoenigen (Ehlers
danlos syndroom) & vitamine C deficiëntie
afwijking aan endotheel
- endotoxines met verspreide puntbloedingen tot gevolg
o door kleine ontstekingsvaten → plaatsen waar epitheel dun is
trombocytopenie = abnormale functie bloedplaatjes
- verminderde productie, toegenomen destructie & toename gebruik bij chronische bloeding of DIC
o DIC = Diffuse intravasculaire coagulopathie
o Radiatie therapie, estrogeen intoxicatie hond, chemotherapie, virale aandoeningen IBR rund,
rickettsia
o Autoimmunehemolytische anemie hond → destructie
- Aangeboren afwijkingen v/d bloedplaatjes
o Defect glycoproteïne IIb of GPIIIa
- Toediening aspirine: verminderde bloedplaatjes aggregatie
Stollingsstoornissen
- Congenitaal → aangeboren afwijkingen in stollingsfactoren
- Toxines: dicoumarol <-> vitamine K
- verminderde productie door chronische leverziekten
TYPES
- hematoom
o accumulatie van bloed in weefsels vb na bloedname, traume
o gevolg afhankelijk snelheid, locatie, volume verloren bloed
o bloeding in lichaamsruimte → specifieke benaming
- petachiën
- ecchymosen kleine bloedingen
- melena
, Term Plaats bloeduitstorting Term Grootte
Haemopericardium Pericardium (harzakje) Petechiën Puntvormige
Haemothorax Thorac (borstholte) bloedingen tot 2mm
Haemoperitoneum Buikholte Ecchymose Onregelmatig gevormd
bloeddingen 1cm-3cm
Haemophthalmos Oog
Paintbrush Op mucosa, lijnvormig
Hemathrosis Gewricht
Purpura >3mm bloedingen
Haemoptysis Luchtwegen
verspreid over lichaam
Haematurie Urinewegen
Melena In maagdarmstelsel met
Haematochezia Feces vertering
= zwart bloed
Haematomyelia Ruggenmerg
Epistaxis neus
THROMBOSE
Factoren die vorming bepalen
- virchow’s driehoek: endotheel en bloedvaten (trauma)
coagulatie status bloed & dynamiek flow
o hypercoagubiliteit = bloed stolt te gemakkelijk
o bloedstroom verstoord door bv geplette bloedbaan
VERANDERING IN BLOEDVATWAND, VOORAL ENDOTHEEL
Trauma
- contact bloed met onderliggend BW (collageen III) – basaalmembraan collageen IV → niet
trombogenisch
- belangrijk in arteriële circulaite & hart = hoge flow
o klepsenose = klep gaat niet volledig open
klepinsuficiëntie = klep niet volledig toe
→ perifeer weefsel niet voldoende bloed → oedeem onderste lidmaten
- fysisch, toxisch (bacterieel), inflammatie, parasitair, schimmel, autoimmuun & viraal
leukocyten
- vrijzetten ontstekingsmediatoren vnl neutrofielen → endotheel schade
bloedplaatjes
- serotonine, zure hydrolase, ADP, elsatolytic factor → aantrekken leukocyten, endotheel schade
ischemie weefsel
- = zuurstof tekort → endotheel schade
, Endotheliale dysfunctie
- Uit balans brengen pro- en antitrombotische evenwicht voldoende vr trombose
o meer pro of minder anti-coagulatie factors door endotheel → bloedklontervorming
zoals: turbulentie, endotoxines, hypertensie, hypercholesterolemie, …
o bv ahterosclerose = opstapelen vet, cholestrol/andere lipiden & BW onder endotheel
→ krijgt wervelstromen → endotheelbeschadiging → trombus
AFWIJKINGEN IN BLOEDVLOEI
- vooral in veneuze circulaite
vb: afwijkingen aan kleppen, aneurysmen, atrium dilatatie = tubulentie met beschadiging endotheel
- OF verstoren laminaire flow: centraal BP & perifeer plasma
o Verminderen dilutie bloedstollingsfactoren, vermindering inbloed inhibitoren stolling,
verhogen kans opbouw bloedklonters, verhogen endotheelcel activatie
- Endotheel bloedvat gescheurd → bloed in wand gekropen
wand uiteen geduwd → lumen dicht geduwd
bloed stroomt in zijweg/paralleleweg naast bloedvat = bloedvatwand dissectie
bloed klieft door wand & stroomt in vals lumen = dissicerend
wand verbredd = aneurysma → barst = dood
Hypercoagulopathy
= bloed stolt te gemakkelijk
- Toename bloedplaatjes activiteit: diabeters, uremie
- Toename activatie bloedstollingsfactoren: DIC, tumoren
- Antithrombine II deficiëntie: nephrotisch syndroom
- metabole afwijkingen: cushing-hypersteroidie & hypothyroidie
Neovascularisatie = nieuwe bloedvat
vorming
EMBOLI
- afgebroken fragment van thrombus
- blijft hangen in eerst volgende bloedvat met kleinere diameter
- begint te gedragen als thrombus → propagatie
- mens → diepe beenvenen
dier → oa vena cava & hart: links = systematische circulaite & rechts = long
- andere emboli: lucht, amnionvocht, beenmerg, vet, …
- STEL zit vast in hersenen = beroerte = CVA
→ 2opties OF bloeding OF stolling
INFARCT
= bloeding ontstaan in weefsel & lokale ischemie in weefsel
- coagulatie necrose weefsel
- necrose → vorm bloedvloeigebied aangetast bloedvat
- is chemische haard
- gevolg afhankelijk gevoeligheid weefsel voor ischemie
o hersenen, myocardium, nier: heel gevoelig
stroma minder gevoelig
behoud framework voor regeneratie
