Mastergids Historische
Contexten – HAVO Eindexamen
Alles wat je nodig hebt voor het examen: samenvattingen, KA’s, tijdlijnen,
mindmaps en een compleet overzicht van de drie historische contexten.
Inhoud
,H.C 1 Het Britse rijk 1581 - 1900.................................................................3
Kenmerkende aspecten:...........................................................................3
Samenvatting...............................................................................................7
1. Vestiging en Vrijheid: de ontwikkeling van Engelse koloniën in Amerika
(1585-1833)..............................................................................................7
2. India als kroonkolonie van het Britse Rijk (1765-1885).........................9
3. Industriële wereldmacht, Groot-Brittannië als motor van de 19e eeuw
(1750-1900)............................................................................................10
MINDMAPS..............................................................................................12
TIJDLIJN...................................................................................................14
Begrippen...............................................................................................16
Begrippen uit de Kolonisatie van Amerika (Paragraaf 1).....................16
Begrippen uit de Kolonisatie van India (Paragraaf 2)...........................18
Begrippen uit de Industriële Wereldmacht (Paragraaf 3).....................18
H.C 2 DUITSLAND IN EUROPA 1918 – 1991................................................20
Kenmerkende aspecten..........................................................................20
Tijdvak 9: Tijd van Wereldoorlogen (1918–1945).................................20
Tijdvak 10: Tijd van Televisie en computer / Van splitsing tot
eenwording (1945–1991).....................................................................22
Samenvatting..........................................................................................23
1. De Opkomst van het Nationaalsocialisme en de Gevolgen (1918–
1945)...................................................................................................24
2. Een Gespleten Duitsland als Frontlijn in de Koude Oorlog (1945–
1961)...................................................................................................25
3. Van Verzoening tot Vereniging (1961–1991)....................................25
Mindmap.................................................................................................27
Tijdlijn.....................................................................................................29
Begrippenlijst..........................................................................................32
H.C 3 Nederland 1948 - 2008.....................................................................39
Kenmerkende aspecten..........................................................................39
Samenvatting..........................................................................................41
1. Nederland van 1948 tot 1978: Wederopbouw, Verzorgingsstaat en
Breuklijnen...........................................................................................41
2. Nederland van 1978 tot 2008: Liberalisering, Globalisering en
Polarisatie............................................................................................42
2
, Mindmap.................................................................................................45
Tijdlijn.....................................................................................................46
Periode 1: 1948 – 1978 (Van herstel naar twijfel)................................46
Periode 2: 1978 – 2008 (Van ideaalbeeld tot breekpunt).....................48
Begrippen...............................................................................................49
Belangrijke onderwerpen die vaak terugkomen.........................................53
Slavernij en kolonialisme in het Britse Rijk.............................................54
Duitsland — opkomst van het nazisme & Koude Oorlog.........................54
Nederland na 1948 — welvaart en maatschappelijke veranderingen.....54
H.C 1 Het Britse rijk 1581 - 1900
Kenmerkende aspecten:
Deze kenmerkende aspecten (KA's) zijn de hoofdonderwerpen uit de
geschiedenis en worden in de bronnen genoemd in de context van het
3
, Britse Rijk. Hieronder volgt een korte uitleg van elk aspect, gebaseerd op
de verstrekte bronnen, en een aanduiding van het tijdvak waarbij deze
horen.
Kenmerkend Aspect Tijdvak Uitleg
Vanaf de vijftiende eeuw begon
Europa met overzeese reizen,
mogelijk gemaakt door
verbeteringen in scheepvaart
en navigatie, op zoek naar
Ontdekkers en nieuwe handelsroutes, kostbare
Het begin van Europese
Hervormers grondstoffen, en de
overzeese expansie.
(Tijdvak 5) verspreiding van macht en
geloof. Dit leidde ertoe dat
Engeland aan het einde van de
zestiende eeuw Noord-Amerika
verkende, deels als uitvalsbasis
tegen het katholieke Spanje.
Dit is het systeem van handel
drijven met als hoofddoel winst
maken door in te spelen op
De ontwikkeling van vraag en aanbod. Dit systeem
Regenten en
handelskapitalisme en vormde de basis voor de
Vorsten
het begin van een wereldeconomie waarin
(Tijdvak 6)
wereldeconomie. goederen, zoals Indiase stoffen
en Amerikaanse suiker, uit
verschillende delen van de
wereld werden verhandeld.
Uitbouw van de Regenten en De Europese overheersing
Europese overheersing, Vorsten / breidde zich uit via
met name in de vorm Pruiken en plantagekoloniën in Amerika
van plantagekoloniën, Revoluties en het Caribisch gebied, waar
en de daarmee (Tijdvak 6 & 7) slaven handelsgewassen (zoals
verbonden trans- tabak en suiker) voor de
Atlantische Europese markt verbouwden,
slavenhandel, en de georganiseerd via de
opkomst van het driehoekshandel en de
abolitionisme. trans-Atlantische
slavenhandel. Hierdoor kwam
het abolitionisme op, een
beweging die streed voor de
afschaffing van slavernij, wat in
4
Contexten – HAVO Eindexamen
Alles wat je nodig hebt voor het examen: samenvattingen, KA’s, tijdlijnen,
mindmaps en een compleet overzicht van de drie historische contexten.
Inhoud
,H.C 1 Het Britse rijk 1581 - 1900.................................................................3
Kenmerkende aspecten:...........................................................................3
Samenvatting...............................................................................................7
1. Vestiging en Vrijheid: de ontwikkeling van Engelse koloniën in Amerika
(1585-1833)..............................................................................................7
2. India als kroonkolonie van het Britse Rijk (1765-1885).........................9
3. Industriële wereldmacht, Groot-Brittannië als motor van de 19e eeuw
(1750-1900)............................................................................................10
MINDMAPS..............................................................................................12
TIJDLIJN...................................................................................................14
Begrippen...............................................................................................16
Begrippen uit de Kolonisatie van Amerika (Paragraaf 1).....................16
Begrippen uit de Kolonisatie van India (Paragraaf 2)...........................18
Begrippen uit de Industriële Wereldmacht (Paragraaf 3).....................18
H.C 2 DUITSLAND IN EUROPA 1918 – 1991................................................20
Kenmerkende aspecten..........................................................................20
Tijdvak 9: Tijd van Wereldoorlogen (1918–1945).................................20
Tijdvak 10: Tijd van Televisie en computer / Van splitsing tot
eenwording (1945–1991).....................................................................22
Samenvatting..........................................................................................23
1. De Opkomst van het Nationaalsocialisme en de Gevolgen (1918–
1945)...................................................................................................24
2. Een Gespleten Duitsland als Frontlijn in de Koude Oorlog (1945–
1961)...................................................................................................25
3. Van Verzoening tot Vereniging (1961–1991)....................................25
Mindmap.................................................................................................27
Tijdlijn.....................................................................................................29
Begrippenlijst..........................................................................................32
H.C 3 Nederland 1948 - 2008.....................................................................39
Kenmerkende aspecten..........................................................................39
Samenvatting..........................................................................................41
1. Nederland van 1948 tot 1978: Wederopbouw, Verzorgingsstaat en
Breuklijnen...........................................................................................41
2. Nederland van 1978 tot 2008: Liberalisering, Globalisering en
Polarisatie............................................................................................42
2
, Mindmap.................................................................................................45
Tijdlijn.....................................................................................................46
Periode 1: 1948 – 1978 (Van herstel naar twijfel)................................46
Periode 2: 1978 – 2008 (Van ideaalbeeld tot breekpunt).....................48
Begrippen...............................................................................................49
Belangrijke onderwerpen die vaak terugkomen.........................................53
Slavernij en kolonialisme in het Britse Rijk.............................................54
Duitsland — opkomst van het nazisme & Koude Oorlog.........................54
Nederland na 1948 — welvaart en maatschappelijke veranderingen.....54
H.C 1 Het Britse rijk 1581 - 1900
Kenmerkende aspecten:
Deze kenmerkende aspecten (KA's) zijn de hoofdonderwerpen uit de
geschiedenis en worden in de bronnen genoemd in de context van het
3
, Britse Rijk. Hieronder volgt een korte uitleg van elk aspect, gebaseerd op
de verstrekte bronnen, en een aanduiding van het tijdvak waarbij deze
horen.
Kenmerkend Aspect Tijdvak Uitleg
Vanaf de vijftiende eeuw begon
Europa met overzeese reizen,
mogelijk gemaakt door
verbeteringen in scheepvaart
en navigatie, op zoek naar
Ontdekkers en nieuwe handelsroutes, kostbare
Het begin van Europese
Hervormers grondstoffen, en de
overzeese expansie.
(Tijdvak 5) verspreiding van macht en
geloof. Dit leidde ertoe dat
Engeland aan het einde van de
zestiende eeuw Noord-Amerika
verkende, deels als uitvalsbasis
tegen het katholieke Spanje.
Dit is het systeem van handel
drijven met als hoofddoel winst
maken door in te spelen op
De ontwikkeling van vraag en aanbod. Dit systeem
Regenten en
handelskapitalisme en vormde de basis voor de
Vorsten
het begin van een wereldeconomie waarin
(Tijdvak 6)
wereldeconomie. goederen, zoals Indiase stoffen
en Amerikaanse suiker, uit
verschillende delen van de
wereld werden verhandeld.
Uitbouw van de Regenten en De Europese overheersing
Europese overheersing, Vorsten / breidde zich uit via
met name in de vorm Pruiken en plantagekoloniën in Amerika
van plantagekoloniën, Revoluties en het Caribisch gebied, waar
en de daarmee (Tijdvak 6 & 7) slaven handelsgewassen (zoals
verbonden trans- tabak en suiker) voor de
Atlantische Europese markt verbouwden,
slavenhandel, en de georganiseerd via de
opkomst van het driehoekshandel en de
abolitionisme. trans-Atlantische
slavenhandel. Hierdoor kwam
het abolitionisme op, een
beweging die streed voor de
afschaffing van slavernij, wat in
4
