LECTURE 1 – 27 OCTOBER 2025
Military Origins
Strategie is historisch ontstaan in de militaire wereld (strategie = het leiden van een leger).
Veel termen die wij vandaag de dag gebruiken in business strategie, komen rechtstreeks uit
het leger (doelen, missie, concurrent).
Principes die nu nog steeds in strategiemanagement worden gebruikt: “know yourself, but
also know your enemies”.
Contemporary (hedendaagse) definitions
Not every organization is a business organization, but contemporary definitions of strategy:
Alfred D. Chandler strategie = Het bepalen van de langetermijndoelen en doelstellingen
van een onderneming en het kiezen van acties en het toewijzen van middelen die nodig zijn
om die te bereiken
o Gaat over lange termijn doelen stellen en middelen toewijzen
o Wat willen we bereiken en waar worden hulpmiddelen op in gezet
o Keuzes over lange termijn
Peter Drucker strategie = de theorie van een bedrijf over hoe het concurrentievoordeel
behaalt
o It is important to see what others are doing
o Gericht op waarom je denkt dat jij kan winnen
o Hoe je winst/voordeel creëert
Michael Porter strategie = doe wat iedereen doet (maar tegen lagere kosten), of doe iets
wat niemand anders kan doen
o Strategie is een keuze (positionering)
o Innovation perspective
o Anders zijn dan concurrenten
Henry Mintzberg strategie = een patroon in een reeks beslissingen
o Learning process and finding patterns
o Strategie is niet alleen plannen, maar ook patronen in wat organisaties echt doen
(gedrag)
o Het patroon van beslissingen in de praktijk
,What is strategy?
Drie manieren waarop strategie vorm krijgt in organisaties:
1. Doing something new (iets nieuws doen)
a. Volledig nieuwe markt/product/idee
2. Building on what you already do (voortbouwen op wat je al hebt)
a. Bestaande sterkes uitbreiden of verbeteren
3. Reacting opportunistically to emerging possibilities (op kansen inspelen die toevallig
ontstaan)
a. Reageren op nieuwe trends, technologie of veranderingen
Strategie is niet één proces, het kan gepland zijn, maar ook gaandeweg ontstaan
Using your resources useful/handy
Strategy is the direction and scope of an organization over the long term which achieves
advantage for the organization through its configuration of resources & capabilities within a
changing environment to meet the needs of markets and to fulfill stakeholder expectations
- Strategie gaat over de richting en reikwijdte van een organisatie op lange termijn.
Hoe je met jouw middelen en capaciteiten voordeel creëert in een veranderende
omgeving, om klantbehoeften te vervullen en de verwachtingen van stakeholders
waar te maken
Lange termijn richting bepalen + middelen zo inzetten dat je voordeel hebt, terwijl de
omgeving verandert
Strategy in practice SWOT Analysis
Met SWOT-analyse kun je een situatie in kaart brengen, waarbij je naar vier elementen kijkt:
- Strengths = interne sterke punten (sterke merknaam of goede reputatie)
- Weakness = interne beperkingen (weinig innovaite of hoge kosten)
- Opportunities = externe ontwikkelingen die voor verbeteringen zorgen (nieuwe tech.)
- Threats = externe factoren die risico’s vormen (nieuwe concurrenten of wetgeving)
With this model you create a new strategy as a consultant
,Strategy context
Om de strateeg zitten contextlagen die beïnvloeden wat hij/zij kan doen
- Organizational context = waar hij/zij in werkt: cultuur/structuur
- Industry context = de sector: retail of energie
- International context = globalisering of politieke spanningen
Hoe groter de context, hoe minder directe controle de manager heeft
Centrale vraag: wordt een strateeg vooral beperkt door context of kan een strateeg de
context beïnvloeden?
- Sommige bedrijven passen zich aan, aan omstandigheden (context bepaalt)
- Andere bedrijven veranderen de spelregels
Twee spanningsvelden:
1. Industry versus organizational context
a. Is de sector bepalend of vooral de organisatie (het bedrijf zelf)?
2. Domestic versus international context
a. Is strategie vooral nationaal (binnen één land) of moet je internationaal
denken?
Blind and the Elephant
7 blinden mannen moeten omschrijven wat de olifant is. De ene zegt: het is een muur, de
andere omschrijft de slurf: het is een slang.
Meaning: if you can’t know something because it’s complex, it is important not to follow
one logic, but you need to use a holistic view. Use more theories, do not stay in one theorie.
The ten schools of strategy
Strategie is te complex om door één lens te bekijken. Daarom Safari: verschillende dieren
vormen landschap van de savanne; tien denkrichtingen om strategie te zien:
, Perspective planning ahead (strategie maken vooraf): bedenken > plannen > uitvoeren
- Design: strategie is een bewust ontwerp
- Planning: strategie wordt in een formeel plan gezet
- Positioning: strategie is analytische positionering in de markt (Porter)
Descriptive (strategie ontstaat geleidelijk): creating a vision or reacting/responding to the
environment. Patronen die groeien uit praktijk, gedrag, cultuur, macht en omgeving
- Entrepreneurial: visie van een sterke leider
- Cognitive: strategie komt uit wat managers zien/denken (perceptie)
- Learning: strategie ontstaat doordat de organisatie leert (emergent)
- Power/political: strategie is onderhandelen, macht, coalities
- Cultural: strategie volgt cultuur/gedeelde overtuigingen
- Environmental: omgeving forceert strategie
Configuration = strategie verschilt per fase in levenscyclus (transformatiestadia). Bedrijven
hebben niet één vaste manier van werken, ze gaan door verschillende stadia. Ze hebben dus
fasen, en in elke fase past een ander type strategie
Combine vision a + b, both have good sides. It is a process of constant learning
o Strategy as Plan = je plant iets vóórdat je iets doet. Het is bewust, rationeel en vooraf
bedacht. Je hebt doelen > en je plant acties om die te bereiken
o Iemand die vooruitkijkt/richt naar een doel
o Strategy as Position = strategie is: waar sta je in de markt? Welke niche kies je? Hoe
onderscheid je je van concurrenten?
o Iemand die de juiste plek kiest
o Better than the rest
o A match between organization and context
o Strategy as Pattern = strategie is niet altijd gepland, het kan ook achteraf ontstaan uit
gedrag. Strategie ontstaat uit wat je consistent doet (emergent strategy)
o Voetstappen > dan zie je een patroon
o About learning and finding patterns
o Strategy as Perspective = Strategie zit ook in de cultuur van de organisatie. Het gaat
om hoe een organisatie naar de wereld kijkt, met gedeelde waarden/identiteit
o Strategy as a collective concept (our identities and onbewuste dingen die we
doen, zonder dat we het door hebben: wie gaat tegen baas in, wie neemt
aantekeningen tijdens vergadering)
Military Origins
Strategie is historisch ontstaan in de militaire wereld (strategie = het leiden van een leger).
Veel termen die wij vandaag de dag gebruiken in business strategie, komen rechtstreeks uit
het leger (doelen, missie, concurrent).
Principes die nu nog steeds in strategiemanagement worden gebruikt: “know yourself, but
also know your enemies”.
Contemporary (hedendaagse) definitions
Not every organization is a business organization, but contemporary definitions of strategy:
Alfred D. Chandler strategie = Het bepalen van de langetermijndoelen en doelstellingen
van een onderneming en het kiezen van acties en het toewijzen van middelen die nodig zijn
om die te bereiken
o Gaat over lange termijn doelen stellen en middelen toewijzen
o Wat willen we bereiken en waar worden hulpmiddelen op in gezet
o Keuzes over lange termijn
Peter Drucker strategie = de theorie van een bedrijf over hoe het concurrentievoordeel
behaalt
o It is important to see what others are doing
o Gericht op waarom je denkt dat jij kan winnen
o Hoe je winst/voordeel creëert
Michael Porter strategie = doe wat iedereen doet (maar tegen lagere kosten), of doe iets
wat niemand anders kan doen
o Strategie is een keuze (positionering)
o Innovation perspective
o Anders zijn dan concurrenten
Henry Mintzberg strategie = een patroon in een reeks beslissingen
o Learning process and finding patterns
o Strategie is niet alleen plannen, maar ook patronen in wat organisaties echt doen
(gedrag)
o Het patroon van beslissingen in de praktijk
,What is strategy?
Drie manieren waarop strategie vorm krijgt in organisaties:
1. Doing something new (iets nieuws doen)
a. Volledig nieuwe markt/product/idee
2. Building on what you already do (voortbouwen op wat je al hebt)
a. Bestaande sterkes uitbreiden of verbeteren
3. Reacting opportunistically to emerging possibilities (op kansen inspelen die toevallig
ontstaan)
a. Reageren op nieuwe trends, technologie of veranderingen
Strategie is niet één proces, het kan gepland zijn, maar ook gaandeweg ontstaan
Using your resources useful/handy
Strategy is the direction and scope of an organization over the long term which achieves
advantage for the organization through its configuration of resources & capabilities within a
changing environment to meet the needs of markets and to fulfill stakeholder expectations
- Strategie gaat over de richting en reikwijdte van een organisatie op lange termijn.
Hoe je met jouw middelen en capaciteiten voordeel creëert in een veranderende
omgeving, om klantbehoeften te vervullen en de verwachtingen van stakeholders
waar te maken
Lange termijn richting bepalen + middelen zo inzetten dat je voordeel hebt, terwijl de
omgeving verandert
Strategy in practice SWOT Analysis
Met SWOT-analyse kun je een situatie in kaart brengen, waarbij je naar vier elementen kijkt:
- Strengths = interne sterke punten (sterke merknaam of goede reputatie)
- Weakness = interne beperkingen (weinig innovaite of hoge kosten)
- Opportunities = externe ontwikkelingen die voor verbeteringen zorgen (nieuwe tech.)
- Threats = externe factoren die risico’s vormen (nieuwe concurrenten of wetgeving)
With this model you create a new strategy as a consultant
,Strategy context
Om de strateeg zitten contextlagen die beïnvloeden wat hij/zij kan doen
- Organizational context = waar hij/zij in werkt: cultuur/structuur
- Industry context = de sector: retail of energie
- International context = globalisering of politieke spanningen
Hoe groter de context, hoe minder directe controle de manager heeft
Centrale vraag: wordt een strateeg vooral beperkt door context of kan een strateeg de
context beïnvloeden?
- Sommige bedrijven passen zich aan, aan omstandigheden (context bepaalt)
- Andere bedrijven veranderen de spelregels
Twee spanningsvelden:
1. Industry versus organizational context
a. Is de sector bepalend of vooral de organisatie (het bedrijf zelf)?
2. Domestic versus international context
a. Is strategie vooral nationaal (binnen één land) of moet je internationaal
denken?
Blind and the Elephant
7 blinden mannen moeten omschrijven wat de olifant is. De ene zegt: het is een muur, de
andere omschrijft de slurf: het is een slang.
Meaning: if you can’t know something because it’s complex, it is important not to follow
one logic, but you need to use a holistic view. Use more theories, do not stay in one theorie.
The ten schools of strategy
Strategie is te complex om door één lens te bekijken. Daarom Safari: verschillende dieren
vormen landschap van de savanne; tien denkrichtingen om strategie te zien:
, Perspective planning ahead (strategie maken vooraf): bedenken > plannen > uitvoeren
- Design: strategie is een bewust ontwerp
- Planning: strategie wordt in een formeel plan gezet
- Positioning: strategie is analytische positionering in de markt (Porter)
Descriptive (strategie ontstaat geleidelijk): creating a vision or reacting/responding to the
environment. Patronen die groeien uit praktijk, gedrag, cultuur, macht en omgeving
- Entrepreneurial: visie van een sterke leider
- Cognitive: strategie komt uit wat managers zien/denken (perceptie)
- Learning: strategie ontstaat doordat de organisatie leert (emergent)
- Power/political: strategie is onderhandelen, macht, coalities
- Cultural: strategie volgt cultuur/gedeelde overtuigingen
- Environmental: omgeving forceert strategie
Configuration = strategie verschilt per fase in levenscyclus (transformatiestadia). Bedrijven
hebben niet één vaste manier van werken, ze gaan door verschillende stadia. Ze hebben dus
fasen, en in elke fase past een ander type strategie
Combine vision a + b, both have good sides. It is a process of constant learning
o Strategy as Plan = je plant iets vóórdat je iets doet. Het is bewust, rationeel en vooraf
bedacht. Je hebt doelen > en je plant acties om die te bereiken
o Iemand die vooruitkijkt/richt naar een doel
o Strategy as Position = strategie is: waar sta je in de markt? Welke niche kies je? Hoe
onderscheid je je van concurrenten?
o Iemand die de juiste plek kiest
o Better than the rest
o A match between organization and context
o Strategy as Pattern = strategie is niet altijd gepland, het kan ook achteraf ontstaan uit
gedrag. Strategie ontstaat uit wat je consistent doet (emergent strategy)
o Voetstappen > dan zie je een patroon
o About learning and finding patterns
o Strategy as Perspective = Strategie zit ook in de cultuur van de organisatie. Het gaat
om hoe een organisatie naar de wereld kijkt, met gedeelde waarden/identiteit
o Strategy as a collective concept (our identities and onbewuste dingen die we
doen, zonder dat we het door hebben: wie gaat tegen baas in, wie neemt
aantekeningen tijdens vergadering)
