3VE Geneeskunde: Hemodynamica
1 Bloedgassen
Wat is de pH?
De pH is een maat voor de zuurtegraad en de pH wordt bepaald door de concentratie van de H+-ionen
in het bloed.
- Het lichaam is erg gevoelig voor pH schommelingen! (inactivatie inotropica, stolling,
eiwitsynthese,…).
Bloedgaswaarden
- pH: norm.: 7.35 < norm < 7.45
- PaO2: norm.: 80 – 100 mmHg
- PaCO2: norm.: 35 – 45 mmHg
- Bicarbonaat (HCO3-): norm.:22 –26 mmol/l
- Base excess (BE): norm.:-2 tot +2 mmol/l
- SaO2 norm.: > 90%
Oorzaken acidose
Respiratoir
- Hypoventilatie / COPD - Cerebraal trauma
- Teveel sedatie / drugs - Neuromusculair
- Anesthesie - Mechanische ventilatie
Metabool
- Diabetische ketoacidose - Toxines
- Alcohol/ methanol - Salicylaten
- Renaal falen/ uremie - Diarree, ileostomie
- Rhabdomyolyse
Oorzaken alkalose
Respiratoir
- Hypoxemie - Hyperventilatie bij mechanische
- Stress ventilatie
- Longembolie
Metabool
- Corticosteroïden - Diuretica
- Braken - Overdosis natrium bicarbonaat
- Langdurige maagsonde
Interpretatie bloedgassen
Stap 1: PaO2
- Hypoxie? - PaO2 < 40 mmHg direct levensgevaar!
Stap 2: pH
- Bepaal de pH: - Normaalwaarde: 7.35 - 7.40 - 7.45
o Normaal/ alkalotisch/ acidotisch - Lichaam overcompenseert niet, dus:
- Alkalose: pH > 7.45 o Primair acidotisch < 7.40
- Acidose: pH < 7.35 o Primair alkalotisch > 7.40
Stap 3: PaCO2
- Is er een respiratoire acidose, alkalose of - PaCO2 boven de 45 mmHg acidose
is PaCo2 normaal? - PaCO2 onder de 35 mmHg alkalose
Stap 4: Bicarbonaat (HCO3-)
- Is er een metabole acidose, alkalose of is - HCO3- boven de 26 mmol/l alkalose
HCO3- normaal? - HCO3- onder de 22 mmol/l acidose
1
, Stap 5: Gecompenseerd of niet?
- Bij alkalose of acidose wanneer PaCO2 of HCO3- nog normaal is dan heeft het lichaam nog geen
tijd gehad om te compenseren.
- Wanneer pH binnen normaalwaarden en PaCO2 en HCO3- zijn afwijkend dan heeft het lichaam
gecompenseerd.
- Onvolledig gecompenseerd wanneer de PaCo2 en HCO3- afwijkend zijn met daarbij nog geen pH
binnen de normaalwaarden.
Formule
Oefeningen:
Oefening 1
- pH: 7,21 te laag - PaCO2: 62 te hoog
- HCO3-: 24 normaal Acute respiratoire acidose
Oefening 2
- pH: 7,56 te hoog - PaCO2: 20 te laag
- HCO3-: 24 normaal Acute respiratoire alkalose
Oefening 3
- pH: 7,43 normaal Respiratoire alkalose volledig
- HCO3-: 10 te laag gecompenseerd
- PaCO2: 20 te laag
Oefening 4
- pH: 7,35 te laag - PaCO2: 30 te laag
- HCO3-: 12 te laag Metabole acidose volledig gecompenseerd
Oefening 5
- pH: 7,47 te hoog Metabole alkalose onvolledig
- HCO3-: 33 te hoog gecompenseerd
- PaCO2: 50 te hoog
Het addertje
Opname met dubbelzijdige pneumonie en chronische nierinsufficiëntie
- pH: 7,20 - Acute gecombineerde respiratoire en
- PaCO2: 48 metabole acidose
- HCO3-: 18
Vroegere bloedgasanalyse
- pH: 7,36 - PaCO2: 31 - HCO3-: 18
maw het acute metabole component was niet acuut! En de PCO2 was veel meer gestegen dan
verondersteld!
Base excess
- Geeft de zuur base balans weer onafhankelijk v respiratie (overschot of tekort aan buffers in het
lichaam)
- Hoeveelheid zuur nodig om bloed naar een pH van 7,4 te titreren bij een constante CO2 v 40
- Negatieve base excess (BE < -2): komt in de praktijk overeen met een metabole acidose
- Positieve base excess (BE > +2): komt in de praktijk overeen met een metabole alkalose
Valkuilen
- Het bloedmonster is niet arterieel
2
1 Bloedgassen
Wat is de pH?
De pH is een maat voor de zuurtegraad en de pH wordt bepaald door de concentratie van de H+-ionen
in het bloed.
- Het lichaam is erg gevoelig voor pH schommelingen! (inactivatie inotropica, stolling,
eiwitsynthese,…).
Bloedgaswaarden
- pH: norm.: 7.35 < norm < 7.45
- PaO2: norm.: 80 – 100 mmHg
- PaCO2: norm.: 35 – 45 mmHg
- Bicarbonaat (HCO3-): norm.:22 –26 mmol/l
- Base excess (BE): norm.:-2 tot +2 mmol/l
- SaO2 norm.: > 90%
Oorzaken acidose
Respiratoir
- Hypoventilatie / COPD - Cerebraal trauma
- Teveel sedatie / drugs - Neuromusculair
- Anesthesie - Mechanische ventilatie
Metabool
- Diabetische ketoacidose - Toxines
- Alcohol/ methanol - Salicylaten
- Renaal falen/ uremie - Diarree, ileostomie
- Rhabdomyolyse
Oorzaken alkalose
Respiratoir
- Hypoxemie - Hyperventilatie bij mechanische
- Stress ventilatie
- Longembolie
Metabool
- Corticosteroïden - Diuretica
- Braken - Overdosis natrium bicarbonaat
- Langdurige maagsonde
Interpretatie bloedgassen
Stap 1: PaO2
- Hypoxie? - PaO2 < 40 mmHg direct levensgevaar!
Stap 2: pH
- Bepaal de pH: - Normaalwaarde: 7.35 - 7.40 - 7.45
o Normaal/ alkalotisch/ acidotisch - Lichaam overcompenseert niet, dus:
- Alkalose: pH > 7.45 o Primair acidotisch < 7.40
- Acidose: pH < 7.35 o Primair alkalotisch > 7.40
Stap 3: PaCO2
- Is er een respiratoire acidose, alkalose of - PaCO2 boven de 45 mmHg acidose
is PaCo2 normaal? - PaCO2 onder de 35 mmHg alkalose
Stap 4: Bicarbonaat (HCO3-)
- Is er een metabole acidose, alkalose of is - HCO3- boven de 26 mmol/l alkalose
HCO3- normaal? - HCO3- onder de 22 mmol/l acidose
1
, Stap 5: Gecompenseerd of niet?
- Bij alkalose of acidose wanneer PaCO2 of HCO3- nog normaal is dan heeft het lichaam nog geen
tijd gehad om te compenseren.
- Wanneer pH binnen normaalwaarden en PaCO2 en HCO3- zijn afwijkend dan heeft het lichaam
gecompenseerd.
- Onvolledig gecompenseerd wanneer de PaCo2 en HCO3- afwijkend zijn met daarbij nog geen pH
binnen de normaalwaarden.
Formule
Oefeningen:
Oefening 1
- pH: 7,21 te laag - PaCO2: 62 te hoog
- HCO3-: 24 normaal Acute respiratoire acidose
Oefening 2
- pH: 7,56 te hoog - PaCO2: 20 te laag
- HCO3-: 24 normaal Acute respiratoire alkalose
Oefening 3
- pH: 7,43 normaal Respiratoire alkalose volledig
- HCO3-: 10 te laag gecompenseerd
- PaCO2: 20 te laag
Oefening 4
- pH: 7,35 te laag - PaCO2: 30 te laag
- HCO3-: 12 te laag Metabole acidose volledig gecompenseerd
Oefening 5
- pH: 7,47 te hoog Metabole alkalose onvolledig
- HCO3-: 33 te hoog gecompenseerd
- PaCO2: 50 te hoog
Het addertje
Opname met dubbelzijdige pneumonie en chronische nierinsufficiëntie
- pH: 7,20 - Acute gecombineerde respiratoire en
- PaCO2: 48 metabole acidose
- HCO3-: 18
Vroegere bloedgasanalyse
- pH: 7,36 - PaCO2: 31 - HCO3-: 18
maw het acute metabole component was niet acuut! En de PCO2 was veel meer gestegen dan
verondersteld!
Base excess
- Geeft de zuur base balans weer onafhankelijk v respiratie (overschot of tekort aan buffers in het
lichaam)
- Hoeveelheid zuur nodig om bloed naar een pH van 7,4 te titreren bij een constante CO2 v 40
- Negatieve base excess (BE < -2): komt in de praktijk overeen met een metabole acidose
- Positieve base excess (BE > +2): komt in de praktijk overeen met een metabole alkalose
Valkuilen
- Het bloedmonster is niet arterieel
2