Te bestuderen literatuur:
- H5-9
- HR Chelbi/Klene
- HR Dingler/Merkelbach
- HR Van der Lely/Taxi Hofman
- HR Van der Gulik/Vissers
- HR Stoof/Mammoet
- HR Wilco
- HR Mak/SGBO
- HR Beroepsopleiding advocatuur
Hoorcollege 2: Rechten en plichten uit de arbeidsovereenkomst
Generieke plichten die rusten op beide partijen (7:611 BW, specialis 6:248 BW)
Specifieke rechten en plichten
- Sommige gelden als ze zijn afgesproken (7:613 BW, 7:653 BW)
- Sommige gelden op grond van de wet, ook als niet afgesproken
(loonbetaling, gelijke behandeling)
Bronnen: wet, cao, overeenkomst, regelgeving werkgever
01 Plichten werknemer
1. Arbeid verrichten
- Persoonlijke verrichting (7:659-1 BW)
- 7:674 – arbeidsovereenkomst eindigt door dood werknemer
- 7:675 – arbeidsovereenkomst eindigt niet door dood werkgever
- 7:659-2 – niemand kan tegen zijn zin worden gedwongen arbeid te
verrichten, dwangsom of gijzeling verboden
o Evt. wel schadevergoeding o.b.v. 6:74
- Arbeid op behoorlijke wijze verrichten
o 7:611
2. Volgen van aanwijzingen
- Ondergeschiktheid instructiebevoegdheid
gehoorzaamheidsplicht/loyaliteitsplicht
- Zowel individuele als algemene ordemaatregelen
- 7:660
3. Geheimhoudingsplicht en klokkenluiders
- Geheimhoudingsplicht
- Indien in bedrijfsgegevens opgelegd, ook strafrechtelijk verboden (art. 273
Sr)
- Voor leden ondernemingsraden (art. 20 WOR)
- Werkgever moet redelijk belang hebben
- Klokkenluiders
o Art. 17da en 17eb Wet bescherming Klokkenluiders
4. Concurrentieverbod
, - Concurrentiebeding: werknemer mag na einde arbeidsovereenkomst geen
concurrerende werkzaamheden verrichten op straffe van een boete
- Relatiebeding: werknemer mag na einde arbeidsovereenkomst geen
relaties ‘meenemen’
- Staat op gespannen voet met art. 19-2 Gw: vrije arbeidskeuze
o Daarom 7:653
o Lid 5: vergoeding bij belangrijke belemmering
- Bij ingrijpende wijziging arbeidsovereenkomst, waardoor beding zwaarder
op werknemer drukt dan eerst, moet een nieuw concurrentiebeding
schriftelijk worden overeengekomen
- Indien geen concurrentiebeding overeengekomen kan werkgever nog
gebruikmaken van 6:162
- Brabant/Van Uffelen – als sprake is van belangrijke wijziging in
arbeidsrelatie, waardoor het beding aanmerkelijk zwaarder gaat drukken
op de werknemer, dan is schriftelijkheidsvereiste opnieuw op zijn plaats
o Ingrijpende wijziging en aanmerkelijk zwaarder drukken apart
toetsen
Als hieraan beide is voldaan, dan vervalt het beding
o Partiële nietigheid bij vervuld zijn criterium is ook denkbaar
5. Verbod van nevenarbeid
- Nevenwerkzaamhedenbeding
- 7:653a BW – objectieve reden
o Concurrentie, niet te verenigen met hoofdtaak, afbreuk aan goede
naam
6. Voorkomen van schade
- Voorkomen dat de werkgever schade oploopt
- 7:661 – indien schade gevolg van opzet of bewuste roekeloosheid
werknemer aansprakelijk
- 6:170 – derden werkgever aanspreken, werkgever werknemer aanspreken
7. Goed werknemerschap
- Discretie en loyaliteit
- Meewerking aan aanpassing van afspraken, ofwel via 7:613 ofwel via 7:611
- HR Fairplay – het gaat bij toepassing van 7:613 om een belangenafweging,
waarbij geldt dat een arbeidsovereenkomst alleen ten nadele van de
werknemer kan worden gewijzigd indien voldoende zwaarwegende
belangen aan de zijde van de werkgever dat rechtvaardigen
- HR Stoof/Mammoet – drietrapsraket
o Onder omstandigheden is de werknemer gehouden om akkoord te
gaan met een voorstel van de werkgever om de
arbeidsovereenkomst te wijzigen
o 1. Gewijzigde omstandigheden op het werk of in de relatie, waarin
een redelijk handelend, goed werkgever aanleiding kan zien tot
wijziging arbeidsvoorwaarden
o 2. Redelijk voorstel (omstandigheden geval)
o 3. Onder omstandigheden kan het zo zijn dat er situaties zijn waarbij
de werknemer het voorstel in redelijkheid af kan wijzen, denk aan
persoonlijke omstandigheden