Samenvatting
Week 4:
Intercollegiaal overleg
Interpersoonlijke stijlen
Interpersoonlijke Stijlen is een model om methodisch, systematisch en objectief – aan de hand van
waarneembaar gedrag – de sociale behoeften van anderen te kunnen herkennen, met als doel actief
en constructief op die behoeften in te kunnen spelen.
Bij zorgvuldige observatie is gedrag onder te verdelen in verschillende gedragsstijlen;
Gedragsstijl = wordt gevormd door een groep van individuen die een vergelijkbaar gedragspatroon
laten zien.
Mensen met dezelfde gedragsstijl geven blijk aan dezelfde prioriteiten en motivaties in hun relatie en
interactie met anderen. Sociale behoeften / sociale prioriteiten
Aan de hand van gedragskenmerken kun je de sociale prioriteiten herkennen, waardoor de actie en
reactie voorspelt kan worden.
5 basisprincipes van Interpersoonlijk Stijlen;
1. Interpersoonlijke Stijlen betreft uitsluitend waarneembaar gedrag.
2. Onze gedragspatronen zijn onbewust aangeleerd, en zijn min of meer permanent.
3. Gedrag kent twee belangrijke te onderscheiden onderdelen; verbale – en non-verbale
boodschap.
Verbaal = woordkeus en zinsbouw
Non verbaal = gebruik van onze stem en lichaamstaal
4. Een goed oordeel over mensen is gebaseerd op – zo objectief mogelijke – waarnemingen van
gedrag
5. De twee best waarneembare dimensies van gedrag zijn Sociale Dominantie en Sociale
Openheid
Sociale Dominantie = Assertiviteit
de mate waarin we actief proberen het denken en handelen van andere mensen te
beïnvloeden
Sociale Openheid = Extraversie
de mate waarin we vrijwillig onze gedachten en gevoelens met andere mensen delen
Deze dimensies zijn sterk verankerde dimensies van ons gedrag en zullen in de loop van ons
leven weinig of niet wijzigen zonder dat we ons daar bewust voor inspannen
Naast deze twee dimensies is er nog een derde dimensie, die minder bewust wordt
waargenomen maar van groot belang is;
Sociale Flexibiliteit
de mate waarin we in staat of bereid zijn om ons actief aan te passen aan de comfort zone
van een gesprekspartner
De mate waarin we Sociale Flexibiliteit betrachten is afhankelijk van onze bewuste of
onbewuste actieve bereidheid tot aanpassing aan de sociale prioriteiten van anderen, en van
onze ervaring met Interpersoonlijke Stijlen
,Sociale Dominantie
Sociale Dominantie is de mate waarin een persoon wordt waargenomen als iemand die actief probeert
het denken en handelen van andere mensen te beïnvloeden.
Sociale Dominantie = de mate waarin iemand in relaties met andere mensen luidruchtig, beweeglijk,
bevestigend, actief, agressief en assertief is (overheersend).
De Sociale Dominantieschaal geeft aan in hoeverre iemand dominant of juist niet dominant
(inschikkelijk) is.
Gedrag van een dominant persoon = stellig
Gedrag van een inschikkelijk persoon = vragend
Sociale Openheid
Sociale Openheid is de mate waarin mensen worden
waargenomen informatie en emoties actief en vrijwillig met
andere mensen te delen.
Op de schaal voor sociale openheid wordt aangegeven in
hoeverre we informatie en emoties actief en vrijwillig naar
anderen uiten = extravert
Of juist informatie en emoties voor onszelf houden =
gereserveerd
Het gaat hierbij om de uiterlijke waarneembaarheid van
gevoelens en emoties. Iemand die als meer gereserveerd
wordt waargenomen heeft in de regel niet minder gevoelens of
is minder emotioneel dan iemand die als extravert wordt
ervaren.
,De vier Comfortzones
Door het combineren van de twee gedragsdimensies Sociale Dominantie en Sociale Openheid zien
we vier gedragsstijlen (comfortzones)
ontstaan:
Analytisch = inschikkelijk x gereserveerd
Directief = dominant x gereserveerd
Coöperatief = inschikkelijk x extravert
Expressief = dominant x extravert
Binnen iedere comfortzone blijken mensen sterk overeenkomstige sociale prioriteiten of sociale
behoeften te hebben; deze sociale prioriteiten bestemmen voor een groot deel ons gedrag, en blijken
van grote invloed op bijvoorbeeld de manier waarop we met anderen mensen communiceren, onze tijd
gebruiken, prioriteiten stellen en onze beslissingen nemen. Het is onze onbewuste motivatie.
, De vier stijlen:
Analytisch:
De persoon met een analytische stijl heeft een zakelijke, formele aanpak, maakt een georganiseerde
indruk, lijkt systematisch, met oog voor detail en lijkt vaak behoudend in zijn of haar benadering. De
analytische persoon denkt vaak lineair en sequentieel, en zoekt naar oplossingen die passen in
bestaande systemen en opvattingen. Voldoende tijd voor analyse en rangschikken is een belangrijke
behoefte van een analytische persoon. Voor analytische personen lijkt het doorgronden van
informatie, feiten en cijfers vaak belangrijker dan persoonlijke relaties of menselijke betrokkenheid.
Sterktes:
- Taakgericht
- Berekenbaar
- Degelijk
- Afstand tot persoonlijke kwesties
- Goed onderbouwd
- Praktische besluitvorming
- Gericht op feiten en bewijs
- Lineaire, systematische denkwijze
- Benadert problemen rationeel en systematisch
- Benadert mensen objectief en voorzichtig
Zwaktes:
- Toont weinig emotie
- Blijft sociaal afstandelijk tot hij/zij zeker is van de ander
- Kan moeite hebben met het motiveren en inspireren van anderen
- Kan beslissingen vertragen door het uiten van vele, gedetailleerde bezwaren
- Kan soms wrok tonen, en natrappen
Reageert het beste op:
- Logica, feiten, cijfers
- Gestructureerde aanpak
- Bewezen onderbouwing
- Professionalism
- Details
- Praktische bruikbaarheid
- Follow-up
- Tijd voor grondige analyse
Primaire stressreactie:
- Ontwijken
- Ontsnappen
- Uit bezwaren
- Vraagt meer tijd
- Mokt
- Trapt na
Belangrijkste sociale prioriteiten:
1. Professionele erkenning
2. Process
3. Bewijs
4. Details
5. Tijd
Directief:
Week 4:
Intercollegiaal overleg
Interpersoonlijke stijlen
Interpersoonlijke Stijlen is een model om methodisch, systematisch en objectief – aan de hand van
waarneembaar gedrag – de sociale behoeften van anderen te kunnen herkennen, met als doel actief
en constructief op die behoeften in te kunnen spelen.
Bij zorgvuldige observatie is gedrag onder te verdelen in verschillende gedragsstijlen;
Gedragsstijl = wordt gevormd door een groep van individuen die een vergelijkbaar gedragspatroon
laten zien.
Mensen met dezelfde gedragsstijl geven blijk aan dezelfde prioriteiten en motivaties in hun relatie en
interactie met anderen. Sociale behoeften / sociale prioriteiten
Aan de hand van gedragskenmerken kun je de sociale prioriteiten herkennen, waardoor de actie en
reactie voorspelt kan worden.
5 basisprincipes van Interpersoonlijk Stijlen;
1. Interpersoonlijke Stijlen betreft uitsluitend waarneembaar gedrag.
2. Onze gedragspatronen zijn onbewust aangeleerd, en zijn min of meer permanent.
3. Gedrag kent twee belangrijke te onderscheiden onderdelen; verbale – en non-verbale
boodschap.
Verbaal = woordkeus en zinsbouw
Non verbaal = gebruik van onze stem en lichaamstaal
4. Een goed oordeel over mensen is gebaseerd op – zo objectief mogelijke – waarnemingen van
gedrag
5. De twee best waarneembare dimensies van gedrag zijn Sociale Dominantie en Sociale
Openheid
Sociale Dominantie = Assertiviteit
de mate waarin we actief proberen het denken en handelen van andere mensen te
beïnvloeden
Sociale Openheid = Extraversie
de mate waarin we vrijwillig onze gedachten en gevoelens met andere mensen delen
Deze dimensies zijn sterk verankerde dimensies van ons gedrag en zullen in de loop van ons
leven weinig of niet wijzigen zonder dat we ons daar bewust voor inspannen
Naast deze twee dimensies is er nog een derde dimensie, die minder bewust wordt
waargenomen maar van groot belang is;
Sociale Flexibiliteit
de mate waarin we in staat of bereid zijn om ons actief aan te passen aan de comfort zone
van een gesprekspartner
De mate waarin we Sociale Flexibiliteit betrachten is afhankelijk van onze bewuste of
onbewuste actieve bereidheid tot aanpassing aan de sociale prioriteiten van anderen, en van
onze ervaring met Interpersoonlijke Stijlen
,Sociale Dominantie
Sociale Dominantie is de mate waarin een persoon wordt waargenomen als iemand die actief probeert
het denken en handelen van andere mensen te beïnvloeden.
Sociale Dominantie = de mate waarin iemand in relaties met andere mensen luidruchtig, beweeglijk,
bevestigend, actief, agressief en assertief is (overheersend).
De Sociale Dominantieschaal geeft aan in hoeverre iemand dominant of juist niet dominant
(inschikkelijk) is.
Gedrag van een dominant persoon = stellig
Gedrag van een inschikkelijk persoon = vragend
Sociale Openheid
Sociale Openheid is de mate waarin mensen worden
waargenomen informatie en emoties actief en vrijwillig met
andere mensen te delen.
Op de schaal voor sociale openheid wordt aangegeven in
hoeverre we informatie en emoties actief en vrijwillig naar
anderen uiten = extravert
Of juist informatie en emoties voor onszelf houden =
gereserveerd
Het gaat hierbij om de uiterlijke waarneembaarheid van
gevoelens en emoties. Iemand die als meer gereserveerd
wordt waargenomen heeft in de regel niet minder gevoelens of
is minder emotioneel dan iemand die als extravert wordt
ervaren.
,De vier Comfortzones
Door het combineren van de twee gedragsdimensies Sociale Dominantie en Sociale Openheid zien
we vier gedragsstijlen (comfortzones)
ontstaan:
Analytisch = inschikkelijk x gereserveerd
Directief = dominant x gereserveerd
Coöperatief = inschikkelijk x extravert
Expressief = dominant x extravert
Binnen iedere comfortzone blijken mensen sterk overeenkomstige sociale prioriteiten of sociale
behoeften te hebben; deze sociale prioriteiten bestemmen voor een groot deel ons gedrag, en blijken
van grote invloed op bijvoorbeeld de manier waarop we met anderen mensen communiceren, onze tijd
gebruiken, prioriteiten stellen en onze beslissingen nemen. Het is onze onbewuste motivatie.
, De vier stijlen:
Analytisch:
De persoon met een analytische stijl heeft een zakelijke, formele aanpak, maakt een georganiseerde
indruk, lijkt systematisch, met oog voor detail en lijkt vaak behoudend in zijn of haar benadering. De
analytische persoon denkt vaak lineair en sequentieel, en zoekt naar oplossingen die passen in
bestaande systemen en opvattingen. Voldoende tijd voor analyse en rangschikken is een belangrijke
behoefte van een analytische persoon. Voor analytische personen lijkt het doorgronden van
informatie, feiten en cijfers vaak belangrijker dan persoonlijke relaties of menselijke betrokkenheid.
Sterktes:
- Taakgericht
- Berekenbaar
- Degelijk
- Afstand tot persoonlijke kwesties
- Goed onderbouwd
- Praktische besluitvorming
- Gericht op feiten en bewijs
- Lineaire, systematische denkwijze
- Benadert problemen rationeel en systematisch
- Benadert mensen objectief en voorzichtig
Zwaktes:
- Toont weinig emotie
- Blijft sociaal afstandelijk tot hij/zij zeker is van de ander
- Kan moeite hebben met het motiveren en inspireren van anderen
- Kan beslissingen vertragen door het uiten van vele, gedetailleerde bezwaren
- Kan soms wrok tonen, en natrappen
Reageert het beste op:
- Logica, feiten, cijfers
- Gestructureerde aanpak
- Bewezen onderbouwing
- Professionalism
- Details
- Praktische bruikbaarheid
- Follow-up
- Tijd voor grondige analyse
Primaire stressreactie:
- Ontwijken
- Ontsnappen
- Uit bezwaren
- Vraagt meer tijd
- Mokt
- Trapt na
Belangrijkste sociale prioriteiten:
1. Professionele erkenning
2. Process
3. Bewijs
4. Details
5. Tijd
Directief:
