Hoorcolleges samenvattingen
Dit is een samenvatting van de hoorcolleges van het kwalitatieve deel van MiOO 2020-
2021. Voor aanvullende uitleg zie de andere samenvattingen.
,Hoorcollege 6: Kwalitatief onderzoek
Naar aanleiding van Boeije, met de Grounded Theory.
Kwalitatief onderzoek is als puzzels, waarbij je het eindresultaat nog niet ziet, je weet niet
waar je naar op zoek bent. Je zoekt naar aanwijzingen die je helpen om te begrijpen wat
er aan de hand is. Wat zijn de processen en mechanismen die je wilt begrijpen en
verklaren?
Kwalitatief onderzoek in de Onderwijswetenschappen
De formulering van een kwalitatieve onderzoeksvraag is open. Ze beginnen met
bijvoorbeeld “welke” of “hoe”. Geen ja/nee vragen.
Definitie aan het doen van kwalitatief onderzoek
1. Looking for meaning: Op welke manier geven mensen betekenis aan hun
omgeving? Dat gebeurt door:
2. Flexible methods enabling contact: Fenomeen onderzoeken vanuit perspectief
respondenten.
3. Providing qualitative findings: Beschrijven en verklaren fenomeen
Kwalitatieve dataverzameling
1. Semigestructureerd of open interview
2. Groepsinterview
3. Stimulated recall interview → om erachter te komen wat iemand op een bepaald
moment dacht
4. Hardop-denk protocol → je geeft iemand een opdracht en vraagt ze steeds te
benoemen wat ze waarom doen
5. Observaties
6. Delphi-studie
7. Analyse van logboeken, documenten etc
8. Analyse van sociale interactie, verbale data (volgende college)
Kenmerken kwalitatief onderzoek
- Intensief en langdurig (in het veld)
- Brede, algemene onderzoeksvragen
- Weinig gestandaardiseerde meetinstrumenten
- Analyse van “woorden” → thema’s uit interviews
- Terugkerende thema’s
- Meerdere interpretaties → subjectiviteit, lastig met validiteit + conclusies
Voordelen kwalitatief onderzoek
- Real life
- Rijk, veel relevante informatie over hetgeen je wilt onderzoeken, veel details
, - Processen inzichtelijk maken, vanwege langdurig contact kun je ontwikkeling bv
zien
- Theorie en hypothesen ontwikkelen, dat is ook de bedoeling van de grounded
theory benadering (contract kwantitatief onderzoek, daarmee toets je een
theorie)
- Aanvullen, valideren en verklaren kwantitatieve data
Binnen OWW
- Vaak combinatie kwalitatief/kwantitatief bij thesis/scriptie
- Veel interviews worden afgenomen
- Af en toe observaties
Mythe over kwalitatief onderzoek
- Kwalitatieve data zijn makkelijk te verzamelen en analyseren
- Niet altijd waar, goed doen is moeilijk
- Verzamelen is ook moeizaam (interviews = meer tijd dan enquêtes)
- Harper & Kuh, 2007 beschrijven ook veel misvattingen
Verschillende analysemethodes
- Case study
- Etnografie
- Grounded theory
- Systematische analyse
- Mixed method onderzoek
Grounded theory benadering
- Ontwikkeld door Glaser en Strauss
- The discovery of grounded theory
- Reactie op:
- Experimenteel onderzoek in het lab (soms niet eens met mensen)
- Grand theories ontwikkelen zonder data/bewijs
- Hier waren Glaser en Strauss het niet mee eens, vandaar de grounded theory
- Theorie wordt dan tijdens data-analyse ontwikkelt
- Systematische aanpak van analyseren was hiervoor nodig → grounded
theory
In deze systematische aanpak komen steeds dezelfde vragen terug:
- Welke patronen keren telkens terug?
- Helpen deze patronen mijn onderzoeksvraag beantwoorden?
- Zijn er deviaties van deze patronen (juist interessant)?
- Hoe zijn deze deviaties te verklaren?
Dit is een samenvatting van de hoorcolleges van het kwalitatieve deel van MiOO 2020-
2021. Voor aanvullende uitleg zie de andere samenvattingen.
,Hoorcollege 6: Kwalitatief onderzoek
Naar aanleiding van Boeije, met de Grounded Theory.
Kwalitatief onderzoek is als puzzels, waarbij je het eindresultaat nog niet ziet, je weet niet
waar je naar op zoek bent. Je zoekt naar aanwijzingen die je helpen om te begrijpen wat
er aan de hand is. Wat zijn de processen en mechanismen die je wilt begrijpen en
verklaren?
Kwalitatief onderzoek in de Onderwijswetenschappen
De formulering van een kwalitatieve onderzoeksvraag is open. Ze beginnen met
bijvoorbeeld “welke” of “hoe”. Geen ja/nee vragen.
Definitie aan het doen van kwalitatief onderzoek
1. Looking for meaning: Op welke manier geven mensen betekenis aan hun
omgeving? Dat gebeurt door:
2. Flexible methods enabling contact: Fenomeen onderzoeken vanuit perspectief
respondenten.
3. Providing qualitative findings: Beschrijven en verklaren fenomeen
Kwalitatieve dataverzameling
1. Semigestructureerd of open interview
2. Groepsinterview
3. Stimulated recall interview → om erachter te komen wat iemand op een bepaald
moment dacht
4. Hardop-denk protocol → je geeft iemand een opdracht en vraagt ze steeds te
benoemen wat ze waarom doen
5. Observaties
6. Delphi-studie
7. Analyse van logboeken, documenten etc
8. Analyse van sociale interactie, verbale data (volgende college)
Kenmerken kwalitatief onderzoek
- Intensief en langdurig (in het veld)
- Brede, algemene onderzoeksvragen
- Weinig gestandaardiseerde meetinstrumenten
- Analyse van “woorden” → thema’s uit interviews
- Terugkerende thema’s
- Meerdere interpretaties → subjectiviteit, lastig met validiteit + conclusies
Voordelen kwalitatief onderzoek
- Real life
- Rijk, veel relevante informatie over hetgeen je wilt onderzoeken, veel details
, - Processen inzichtelijk maken, vanwege langdurig contact kun je ontwikkeling bv
zien
- Theorie en hypothesen ontwikkelen, dat is ook de bedoeling van de grounded
theory benadering (contract kwantitatief onderzoek, daarmee toets je een
theorie)
- Aanvullen, valideren en verklaren kwantitatieve data
Binnen OWW
- Vaak combinatie kwalitatief/kwantitatief bij thesis/scriptie
- Veel interviews worden afgenomen
- Af en toe observaties
Mythe over kwalitatief onderzoek
- Kwalitatieve data zijn makkelijk te verzamelen en analyseren
- Niet altijd waar, goed doen is moeilijk
- Verzamelen is ook moeizaam (interviews = meer tijd dan enquêtes)
- Harper & Kuh, 2007 beschrijven ook veel misvattingen
Verschillende analysemethodes
- Case study
- Etnografie
- Grounded theory
- Systematische analyse
- Mixed method onderzoek
Grounded theory benadering
- Ontwikkeld door Glaser en Strauss
- The discovery of grounded theory
- Reactie op:
- Experimenteel onderzoek in het lab (soms niet eens met mensen)
- Grand theories ontwikkelen zonder data/bewijs
- Hier waren Glaser en Strauss het niet mee eens, vandaar de grounded theory
- Theorie wordt dan tijdens data-analyse ontwikkelt
- Systematische aanpak van analyseren was hiervoor nodig → grounded
theory
In deze systematische aanpak komen steeds dezelfde vragen terug:
- Welke patronen keren telkens terug?
- Helpen deze patronen mijn onderzoeksvraag beantwoorden?
- Zijn er deviaties van deze patronen (juist interessant)?
- Hoe zijn deze deviaties te verklaren?
