Summary - Fysiologie

fysiologie
FYSIOLOGIE
Hoofdstuk 1: Bloed en lymfestelsel
1. Het bloed
1.1 inleiding
FUNCTIE
 Transport van stoffen ( opgeloste gassen: o2 en co2, voedingstoffen, hormonen, afvalproducten van de stofwisseling)
 Regulerende functies
 Vochtverdeling regelen
 Stabilisering lichaamstemperatuur
 Afweer tegen gifstoffen en ziekteverwerkers ( bacteriën en virussen)

VOLUME:

 1/12de van het lichaamsgewicht
 4-6l bloed van volwassene

SAMENSTELLING:

 55% bloedplasma (= bloedvloeistof)
 45% bloedcellen (= bloedlichaampjes)



A) PLASMA: Bevat stollingseiwit B) BLOEDCELLEN: Bevat geen stollingseiwit

Water 1. Rode bloedcellen RBC
Eiwitten 2. Witte bloedcellen WBC
Andere 3. bloedplaatjes




1.2 Het plasma
Definitie : Bloed zonder bloedcellen/ een vloeistof
: Het verschilt met serum = Plasma zonder stollingseiwit

Samenstelling:
1. Water
2. Eiwitten a. Albuminen ( eiwitten die wateraanzuigend zijn, zorgt voor genoeg vocht in het bloed)
b. Glubulinen ( transporteiwitten en antistoffen)
c. Fibrinogeen ( stollingseiwit, speelt rol bij bloedstolling)

3. Andere a. Glucose (energie – glycemie = suikergehalte in het bloed)
b. Zouten (NaCl, K, Ca… juiste concentratie)
c. Lipiden = vetten (cholesterol, triglyceriden) – aminozuren en vitaminen
d. Hormonen
e. Eindproducten van de stofwisseling (urinezuur, creatine)
f. Gassen
meeste o2 en Co2 in rode bloed cellen, klein deeltje in plasma

,1.3 Bloedcellen
RODE BLOEDCELLEN WITTE BLOEDCELLEN BLOEDPLAATJES
Naam Erytrocyten Leucocyten Trombocyten

Aantal 4à5 miljoen/mm³ 6000à10000/mm³ 200000à300000/mm³

Levensduur 120 dagen 4à15 dagen 7à10 dagen

Plaats aanmaak Rode beenmerg Rode beenmerg Stukjes moedercellen
lyfmeklieren in rode beenmerg
Functie !!! Transport o2 en co2 Bescherming, afweer Bloed stollen


Erytrocyten ( RBC)  Erytrocyten bevatten hemoglobine (Hb).  Deze molecule kan zuurstof of koolzuur aan
zich binden dank zij de ijzeratomen
 O2 opnemen in longen en afgeven aan lichaamscellen
 Co2 opnemen uit lichaamscellen en afgeven in longen
 Erytrocyten met hb + o2  helder rood bloed
 Erytrocyten met hb zonder O2  donkerrood/ wijnrood

Leucocyten (WBC) Soorten:
 Granulocyten
 Neutrofielen, basofielen, eosinefielen
 Agranulocyten ( a= niet)
 Lymfocyten, monocyten
Taak:
 Bescherming lichaam door
 Ontstekingsreactie
 Immuniteitsreactie


A) Ontstekingsreacties

1. WBC verlaten via vaatwanden de bloedbaan  gaan naar de toxinen
 toxinen = giftige stoffen/ ziekteverwerkers
2. Daarna Schadelijke stoffen opnemen in hun cellichamen = fagocyten
 = schadelijke stoffen opeten/ vernietigen
3. Gevolg: vele WBC gaan hierdoor dood
4. vormen witte/gele vloeibare substantie uit wonde of in holte bij een ontsteking
 vorming van etter = PUS
 verlaten lichaam via pus


B) immuniteitsreactie
• Door afwezigheid van schadelijke stoffen = antigen
• lymfocyten vormen antilichamen = antistoffen
• Als lichaam 1 X contact heeft gehad met antigen waartegen antilichamen aangemaakt (vb: de waterpokken)
 productie antilichamen blijft bestaan, soms levenlang
 immuniteit tegen die bepaalde ziekte

, 1.4 Bloedstolling
= proces waarbij defect in wand van bloedvat wordt gesloten

= door stollingsfactoren + trombocyten

Proces van afdichten van klein defect in een bloedvat

 Door schade aan binnenwand bloedvat ( nr3)
 Bloed in contact met onderliggende bindweefselvezels
 Trombocyten hechten zicht vast en vormen prop die lek afdicht
 = trombocytenprop ( nr 5)

Gelijktijdig met vorming van trombocytenprop:

 Omzetting van inactieve stollingsfactoren  actieve vorm
 = activatie stollingsfactoren
 Kettingreactie verschillende stollingsfactoren worden actief
 Op laatste : omzetting inactieve fibrinogeen  actieve fibrine
 ( fibrinogeen= belangrijkste stollingseiwit)
 Fibrine = draden rond trombocytenprop ( nr6 )
 trombocyten + fibrine = trombus ( bloedstolsel)



1.5 Bloedgroepen
Bepaald door al dan niet aanwezig zijn van bepaalde eiwitmoleculen = antigenen op buitenkant van RBC

 ABO bloedgroepensysteem


Bloedgroep Bezit antigen Bezit antistof/ antilichaam
A A B

B B A

AB AB /

O / AB


 Antigen die je zelf niet hebt, heb je automatisch als antistof.
 Universele donor = O
 Universele acceptor = AB
 Agglutinatie/ agglutineren ( samenklonteren)
 Hemoglyse ( RBC vallen uit elkaar)

 Bij bloedtransfusie geeft donor bloed aan acceptor. Bloedtransfusie is enkel toegelaten als acceptor geen
antistof heeft die gericht is tegen bloedantigen van donor. Als dit wel zo is, dan zullen de antistoffen van de
acceptor de antigenen van de donor aanvallen en zich hieraan binden. Hierdoor zal het bloed klonteren (1).
Daarna worden deze klonters afgebroken (2)



WIE KAN BLOED GEVEN AAN WIE?

!!! kijken naar antigen van gever en naar antistof van de ontvanger

 + is wanneer er agglutinatie is
 - is wanneer er geen reactie is