Biologie samenvatting pww 2
2.1 Ongeslachtelijke voortplanting:
Cellen planten zich voor met celdeling, daarbij ontstaan uit een moedercel (die hierna niet meer bestaat)
twee identieke dochtercellen met dezelfde genetische eigenschappen. Cellen die oud of beschadigd zijn
geraakt bij een verwonding kunnen door celdeling vervangen worden.
Bij ongeslachtelijke voorplanting ontstaan genetisch identieke nakomelingen aan de ouder door celdeling.
Dit is handig bij eencelligen zoals bacteriën.
Ongeslachtelijke voortplanting bij zaadplanten: uit een uitgelopen knop ontstaat een nieuwe
aardappelplant die vervolgens weer nieuwe knoppen maakt en daar één nieuwe aardappel van maakt.
Ongeslachtelijke voortplanting bij bollen: uit een uitgelopen tulpenbol ontstaat een knop à deel van het
reservevoedsel in rokken wordt gebruikt à rokken verschrompelen en overgebleven knoppen worden
nieuwe tulpenbollen.
Ongeslachtelijke voorplanting kan ook kunstmatig, hiervoor zijn meerdere bekende methodes:
Stekken: stuk van stengel/blad afsnijden à op het snijvlak ontstaan wortels à nieuwe plant
ontwikkelt zich.
Weefselkweek (vorm van stekken): stukjes weefsel van de goed werkende plant worden op een met
plantenhormonen groeistof voedingsbodem gebracht à cellen delen zich à ongedifferentieerd
weefsel ontstaat: callus àandere voedingsbodem met andere hormonen à cellen specialiseren en
differentiëren à kleine plantjes ontstaan en het proces begint weer opnieuw.
Een kloon is een uit één ontstaan organisme door ongeslachtelijke voortplanting. Het kweken van deze
individuen heet klonen. Dit gebeurt veel bij sierbloemen, alle bloemen zijn hetzelfde.
Celdeling: twee cellen met dezelfde
erfelijke eigenschappen ontstaan. DNA
waar eigenschappen in zitten wordt in de
chromosomen gekopieerd. Celdeling:
chromosomen spiraliseren (oprollen), ze
worden korter en dikker à ze ontrollen
weer na de celdeling, niet langer zichtbaar
onder lichtmicroscoop.
Celdeling bij planten, dieren en schimmels
vindt plaats in de celkern: mitose.
Hiernaast zie je een celcyclus met
verschillende fases en functies.
M-fase (mitotisch), kern- en celdeling
vinden plaats.
Interfase, periode tussen twee
celdelingen.
DNA-replicatie of synthese, DNA-
molecuul wordt gekopieerd.
S-fase (synthese), kopie zit tijdelijk vast
aan originele DNA de plek waar dit vastzit
heet de centromeer. Wanneer moleculen
nog aan elkaar zitten heten ze
chromatiden.
G1-fase, periode tussen M- en S-fase.
G2-fase, periode tussen S- en M-fase.
G0-fase, cellen zijn in rust.
M-fase G1-fase S-fase G2-fase
Kern- en celdelingen - Kopie geplakt aan origineel -
2 cellen - 2 chromatiden (4 cellen) -
Controle Controle - Controle
, Hoe werkt mitose?
De fases en een korte uitleg:
Interfase, verdubbeling chromosomen.
Profase, ieder centrosoom beweegt een eigen kant op. in de celkern zitten nu twee zichtbare
chromatiden.
Prometafase, kernmembraan verdwijnt en centrosomen vormen van spoelfiguur een soort bal.
Metafase, chromosomen zitten op een lijn tussen beide centrosomen en de bal hecht zich aan
centromeren van chromosomen.
Anafase, chromatiden worden uit elkaar getrokken.
Telofase, om de chromosomen ontstaat een nieuw kernmembraan à beide kernen worden
afgesnoerd à twee cellen.
Reden van klonen:
Planten, identieke planten verkopen goed.
Dieren, om menselijke ziektes of medicijnen te testen.
Kloonmanieren:
Dieren, embryosplitsing nu maak je eigenlijk tweelingen.
Dieren, celkerntransplantatie eicellen worden uit de kern gehaald en door mensen handmatig
bevrucht met goede erfelijke eigenschappen.
2.1 Ongeslachtelijke voortplanting:
Cellen planten zich voor met celdeling, daarbij ontstaan uit een moedercel (die hierna niet meer bestaat)
twee identieke dochtercellen met dezelfde genetische eigenschappen. Cellen die oud of beschadigd zijn
geraakt bij een verwonding kunnen door celdeling vervangen worden.
Bij ongeslachtelijke voorplanting ontstaan genetisch identieke nakomelingen aan de ouder door celdeling.
Dit is handig bij eencelligen zoals bacteriën.
Ongeslachtelijke voortplanting bij zaadplanten: uit een uitgelopen knop ontstaat een nieuwe
aardappelplant die vervolgens weer nieuwe knoppen maakt en daar één nieuwe aardappel van maakt.
Ongeslachtelijke voortplanting bij bollen: uit een uitgelopen tulpenbol ontstaat een knop à deel van het
reservevoedsel in rokken wordt gebruikt à rokken verschrompelen en overgebleven knoppen worden
nieuwe tulpenbollen.
Ongeslachtelijke voorplanting kan ook kunstmatig, hiervoor zijn meerdere bekende methodes:
Stekken: stuk van stengel/blad afsnijden à op het snijvlak ontstaan wortels à nieuwe plant
ontwikkelt zich.
Weefselkweek (vorm van stekken): stukjes weefsel van de goed werkende plant worden op een met
plantenhormonen groeistof voedingsbodem gebracht à cellen delen zich à ongedifferentieerd
weefsel ontstaat: callus àandere voedingsbodem met andere hormonen à cellen specialiseren en
differentiëren à kleine plantjes ontstaan en het proces begint weer opnieuw.
Een kloon is een uit één ontstaan organisme door ongeslachtelijke voortplanting. Het kweken van deze
individuen heet klonen. Dit gebeurt veel bij sierbloemen, alle bloemen zijn hetzelfde.
Celdeling: twee cellen met dezelfde
erfelijke eigenschappen ontstaan. DNA
waar eigenschappen in zitten wordt in de
chromosomen gekopieerd. Celdeling:
chromosomen spiraliseren (oprollen), ze
worden korter en dikker à ze ontrollen
weer na de celdeling, niet langer zichtbaar
onder lichtmicroscoop.
Celdeling bij planten, dieren en schimmels
vindt plaats in de celkern: mitose.
Hiernaast zie je een celcyclus met
verschillende fases en functies.
M-fase (mitotisch), kern- en celdeling
vinden plaats.
Interfase, periode tussen twee
celdelingen.
DNA-replicatie of synthese, DNA-
molecuul wordt gekopieerd.
S-fase (synthese), kopie zit tijdelijk vast
aan originele DNA de plek waar dit vastzit
heet de centromeer. Wanneer moleculen
nog aan elkaar zitten heten ze
chromatiden.
G1-fase, periode tussen M- en S-fase.
G2-fase, periode tussen S- en M-fase.
G0-fase, cellen zijn in rust.
M-fase G1-fase S-fase G2-fase
Kern- en celdelingen - Kopie geplakt aan origineel -
2 cellen - 2 chromatiden (4 cellen) -
Controle Controle - Controle
, Hoe werkt mitose?
De fases en een korte uitleg:
Interfase, verdubbeling chromosomen.
Profase, ieder centrosoom beweegt een eigen kant op. in de celkern zitten nu twee zichtbare
chromatiden.
Prometafase, kernmembraan verdwijnt en centrosomen vormen van spoelfiguur een soort bal.
Metafase, chromosomen zitten op een lijn tussen beide centrosomen en de bal hecht zich aan
centromeren van chromosomen.
Anafase, chromatiden worden uit elkaar getrokken.
Telofase, om de chromosomen ontstaat een nieuw kernmembraan à beide kernen worden
afgesnoerd à twee cellen.
Reden van klonen:
Planten, identieke planten verkopen goed.
Dieren, om menselijke ziektes of medicijnen te testen.
Kloonmanieren:
Dieren, embryosplitsing nu maak je eigenlijk tweelingen.
Dieren, celkerntransplantatie eicellen worden uit de kern gehaald en door mensen handmatig
bevrucht met goede erfelijke eigenschappen.
