Psychodynamische therapie
Inhoudsopgave
Klein overzicht PDT ..................................................................................................................................... 4
Hoorcollege 1 ............................................................................................................................................. 5
Vrije associatie ...................................................................................................................................................... 5
Doel ................................................................................................................................................................... 5
PDT vs. Psychoanalyse .......................................................................................................................................... 5
Waarom psychotherapie? .................................................................................................................................... 6
Werkzaamheid psychotherapie – ingrediënten ............................................................................................... 7
Wat is psychodynamische therapie? .................................................................................................................... 8
(Hoe) werkt het? ................................................................................................................................................... 9
Artikel Johanthan Shedler - zelfstudie .............................................................................................................. 9
Artikel Leichsenring, F. et al............................................................................................................................ 11
Een voorbeeld - Somatische symptoomstoornis in de praktijk. .......................................................................... 12
Aanpak somatische symptoomstoornissen .................................................................................................... 13
Hoorcollege 2 ........................................................................................................................................... 14
Basisassumpties PDT .......................................................................................................................................... 14
Basisassumpties psychoanalyse ..................................................................................................................... 14
Hoe werkt PDT: basisprincipes ....................................................................................................................... 16
Film – My name was Sabina Spielrein ................................................................................................................ 17
Hoorcollege 3 ........................................................................................................................................... 19
Inleiding - S. Freud .............................................................................................................................................. 19
De deeltheorieën................................................................................................................................................. 19
Inleiding .......................................................................................................................................................... 19
De deeltheorieën - overzicht .......................................................................................................................... 20
Een zoekende Freud ............................................................................................................................................ 23
Model 1: affecttraumamodel ......................................................................................................................... 24
Model 2: eerste topografie ............................................................................................................................. 27
Model 3: tweede topografie: het structurele model ..................................................................................... 34
Hoorcollege 4 ........................................................................................................................................... 37
Vorige les ............................................................................................................................................................ 37
Objectrelationele benadering ............................................................................................................................. 37
Aanzet vanuit structurele model (2e topografisch model) ............................................................................. 37
Overgang naar objectrelatietheorie ............................................................................................................... 37
, Deeltheorieën ................................................................................................................................................. 38
Kernconcepten................................................................................................................................................ 39
Anna Freud.......................................................................................................................................................... 41
8 stappen ontwikkeling naar balans autonomie/verbondenheid .................................................................. 42
Margaret Mahler ................................................................................................................................................ 45
A Freud vs M. Mahler.......................................................................................................................................... 47
Hoorcollege 5 ........................................................................................................................................... 50
Vorige les ............................................................................................................................................................ 50
Melanie Klein ...................................................................................................................................................... 50
Phantasy ......................................................................................................................................................... 51
Patiënt is autonomer ...................................................................................................................................... 55
Paranoïde-schizoïde en depressieve positie .................................................................................................. 55
Projectieve identificatie .................................................................................................................................. 60
Wilfred R. Bion .................................................................................................................................................... 61
Learning from experience ............................................................................................................................... 61
α-elementen en β-elementen ........................................................................................................................ 61
‘The Independents’ ............................................................................................................................................. 62
Donald Winnicott ............................................................................................................................................ 63
Michael Balint ................................................................................................................................................. 65
Hoorcollege 6 ........................................................................................................................................... 66
Intro .................................................................................................................................................................... 66
Heinz Kohut ......................................................................................................................................................... 66
2 kernbegrippen ............................................................................................................................................. 66
Narcistische persoonlijkheidsstoornis ............................................................................................................ 70
Narcistische persoonlijkheidsstoornis ............................................................................................................ 70
Normaal-pathologisch narcisme..................................................................................................................... 70
Therapie .......................................................................................................................................................... 70
Narcistische persoonlijkheidsstoornis ............................................................................................................ 70
Normaal-pathologisch narcisme..................................................................................................................... 70
Therapie .......................................................................................................................................................... 70
Normaal-pathologisch narcisme..................................................................................................................... 71
Pathologische vormen van het zelf ................................................................................................................ 72
Narcistische persoonlijkheidsstoornissen ...................................................................................................... 73
Otto F. Kernberg ................................................................................................................................................. 73
Inleiding .......................................................................................................................................................... 74
Structurele pathologie .................................................................................................................................... 76
Hoorcollege 7 ........................................................................................................................................... 82
Spel en speelsheid als basis van herstel .............................................................................................................. 82
Waarom is spel zo centraal in kindertherapie? .............................................................................................. 82
Wat doen kinderen in spel? ............................................................................................................................ 83
Alternatieve verhaallijnen .............................................................................................................................. 83
2
, Wat gaat er mis bij kinderen met complex trauma? ...................................................................................... 83
Hoorcollege 8 ........................................................................................................................................... 85
John Bowlby ........................................................................................................................................................ 85
Hechting .......................................................................................................................................................... 85
Hechtingssysteem ........................................................................................................................................... 86
Daniel Stern......................................................................................................................................................... 89
Ontwikkelingen van het self ........................................................................................................................... 89
Belangrijke concepten voor therapie ............................................................................................................. 89
Peter Fonagy ....................................................................................................................................................... 90
Op weg naar integratie en onderzoek ............................................................................................................ 90
Reflectief functioneren: concept gedacht vanuit intersubjectiviteit ............................................................. 91
Mentalization based therapy (MBT) ............................................................................................................... 94
Sidney Blatt ......................................................................................................................................................... 94
Pitch 56 ........................................................................................................................................................... 94
Hoorcollege 9 ........................................................................................................................................... 96
Inleiding: PDT hoe zit het eruit? .......................................................................................................................... 96
Vorig college ................................................................................................................................................... 96
Huidig college ................................................................................................................................................. 96
Deel 1: basale concepten .................................................................................................................................... 98
Basale concepten 1e geprek ........................................................................................................................... 98
Basale concepten (algemeen) ........................................................................................................................ 99
Hoorcollege 10 ....................................................................................................................................... 108
Inleiding – terugkoppeling vorige les................................................................................................................ 108
Deel 2: Psychodynamiek of intrapsychisch conflict .......................................................................................... 108
Belang van de relatie in psychodynamische diagnostiek ............................................................................. 108
Intake: in kaart brengen van de Psychodynamiek........................................................................................ 108
Psychodynamische formulering – 7 componenten ...................................................................................... 110
Begrippenlijst ......................................................................................................................................... 112
3
,Klein overzicht PDT
De psychodynamische therapie (PDT) komt voort uit de psychoanalyse van Sigmund Freud (rond 1900). Het
centrale idee:
Menselijk gedrag en emotie worden niet alleen bepaald door wat we bewust denken, maar ook
door onbewuste drijfveren en innerlijke conflicten.
Die onbewuste processen beïnvloeden hoe we voelen, denken en handelen — ook als we dat zelf niet merken.
PDT probeert dus zichtbaar te maken wat onder de oppervlakte speelt.
Een belangrijke term hier is het onbewuste. Freud stelde dat het menselijk brein drie “lagen” heeft:
- Bewust – wat je nu denkt of voelt.
- Voorbewust – wat je kan herinneren als je erover nadenkt.
- Onbewust – wat je niet direct kan bereiken, maar dat toch invloed heeft (bijv. verdrongen emoties,
vroegere ervaringen).
Een therapeut binnen de PDT gaat proberen dat onbewuste bloot te leggen, naar boven te laten komen.
4
,Hoorcollege 1
Vrije associatie
Vrije associatie is een van de belangrijkste technieken van de PDT. De cliënt wordt hierbij uitgenodigd om vrijuit
te spreken, zonder iets achter te houden of te censureren.
De therapeut zegt bijvoorbeeld: “Zeg gewoon wat er in je opkomt (gedachten, herinneringen, beelden,
gevoelens) ook al lijken ze onbelangrijk, vreemd of beschamend.”
Vrije associatie helpt de therapeut om:
- Onbewuste patronen te herkennen.
- Weerstanden te zien (wanneer iemand plots blokkeert of van onderwerp verandert).
- Relatie tussen cliënt en therapeut (overdracht) te begrijpen.
Doel
Het idee is dat, als iemand lang genoeg vrij praat, er vanzelf dingen bovenkomen uit het onbewuste. Want zelfs
wat “toevallig” opkomt, is eigenlijk niet zomaar toevallig. Freud zag dat er betekenis zit in alles wat een cliënt
zegt, ook in verspreking (Freudiaanse bespreking), stiltes of kleine details.
Bijvoorbeeld: Een cliënt vertelt over zijn werk, maar glijdt telkens af naar verhalen over afwijzing of controle. Dat
kan de therapeut helpen om onbewuste thema’s te ontdekken, zoals: angst om verlaten te worden of behoefte
aan macht.
PDT vs. Psychoanalyse
De psychoanalyse en PDT zijn beide praktijkvormen. De theorieën van de psychoanalyse zijn doorgegroeid naar
de PDT. PDT is een minder intensieve, moderner toepasbare vorm van psychoanalyse.
KENMERK PSYCHOANALYSE PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE (PDT)
FREQUENTIE Meestal 3–5 keer per week 1 keer per week (soms minder)
POSITIE VAN DE Ligt op een sofa, zonder oogcontact met de Zit recht tegenover de therapeut (face-to-face)
CLIËNT therapeut
DUUR Vaak meerdere jaren Korte of middellange duur (afhankelijk van het
doel)
DOEL Grondige herstructurering van de Meer focus op specifieke klachten of relationele
persoonlijkheid patronen
TIJDPERK Ontwikkeld door Freud (begin 1900) Moderne afgeleide vorm, aangepast aan de
huidige klinische praktijk
KATARSIS De cliënt “brengt verdrongen trauma’s uit Nog steeds inzicht in onbewuste conflicten, maar
kindertijd naar boven” → emotionele ontlading minder gericht op volledige herbeleving
De klassieke sofa had bij Freud een doel: de cliënt moest zo vrij mogelijk associëren, zonder beïnvloed te worden
door de blik of reacties van de therapeut. Het idee was dat het onbewuste dan “puurder” naar boven zou komen.
Maar in de moderne psychodynamische therapie denken we daar iets anders over:
- De relatie tussen therapeut en cliënt zélf is een belangrijk hulpmiddel.
- Wat er tussen hen gebeurt (bv. vertrouwen, irritatie, afstand, warmte) zegt vaak iets over oude
relatiepatronen van de cliënt.
- Daarom wil de therapeut de cliënt zien (oogcontact, lichaamstaal, emotionele resonantie) zijn allemaal
informatiebronnen.
5
, Kort gezegd: PDT gebruikt de therapeutische relatie als spiegel voor hoe iemand zich in andere relaties gedraagt
of voelt.
Test je kennis:
Stel dat een cliënt in therapie heel afstandelijk doet en nooit iets persoonlijks zegt tegen de therapeut. Wat
zou een psychodynamische therapeut daaruit kunnen afleiden, waar zou dat mogelijk een teken van zijn?
Antwoord:
Wat er nu gebeurt in de relatie (de afstandelijkheid) zegt iets over oude relatiepatronen van de cliënt.
Dat is de kern van wat psychodynamische therapeuten bedoelen met het “herhalen van het verleden in het
heden.”
Die afstandelijkheid in de therapie kan bijvoorbeeld wijzen op:
- vroegere ervaringen waarin nabijheid onveilig of pijnlijk was.
- of op een verdedigingsmechanisme om zich te beschermen tegen afwijzing, schaamte of
kwetsbaarheid.
De therapeut zal dat dan niet meteen “corrigeren”, maar eerder opmerken en onderzoeken samen met de
cliënt. Bijvoorbeeld: “Ik merk dat het soms moeilijk lijkt om persoonlijke dingen te delen met mij. Herken je
dat ook in andere relaties?”
Zo gebruikt de therapeut de relatie hier en nu als oefenterrein om oude patronen te begrijpen en stilaan te
veranderen.
Waarom psychotherapie?
Titel stelt dat psychotherapie een dood paard is. Werkt
psychotherapie eigenlijk wel? Het gaat over de effectiviteit
van psychotherapie.
Van het artikel wordt je niet vrolijk. Het stelt dat 80% niet
reageert op de gegeven therapie.
Het is een heel provocerende titel, maar het artikel geeft een
genuanceerd antwoord dat evidence based is.
Het artikel zegt dan men moet werken aan de hand van de
principes van stepped care. We moeten goed nadenken aan wie we therapie gaan geven.
Psychotherapie is duur, niet overal beschikbaar, een Westers fenomeen. Hier in het Westen zijn er nog middelen
voor en worden kleine delen terugbetaald, maar in andere landen zijn de middelen schaars. Het is niet realistisch
om iedereen op psychotherapie te sturen.
Het artikel pleit dan ook om, als het kan, (wordt nu ook vanuit ELP zo aangeraden) op een simpele manier iets te
educeren. Liefst in groepen en zo kort mogelijk. Hou langdurige individuele psychotherapie voor complexe
casussen/problematieken (bv complex trauma, vastgelopen neurotische problematieken, borderline, …).
Mensen waarbij het de kost waard is.
6
Inhoudsopgave
Klein overzicht PDT ..................................................................................................................................... 4
Hoorcollege 1 ............................................................................................................................................. 5
Vrije associatie ...................................................................................................................................................... 5
Doel ................................................................................................................................................................... 5
PDT vs. Psychoanalyse .......................................................................................................................................... 5
Waarom psychotherapie? .................................................................................................................................... 6
Werkzaamheid psychotherapie – ingrediënten ............................................................................................... 7
Wat is psychodynamische therapie? .................................................................................................................... 8
(Hoe) werkt het? ................................................................................................................................................... 9
Artikel Johanthan Shedler - zelfstudie .............................................................................................................. 9
Artikel Leichsenring, F. et al............................................................................................................................ 11
Een voorbeeld - Somatische symptoomstoornis in de praktijk. .......................................................................... 12
Aanpak somatische symptoomstoornissen .................................................................................................... 13
Hoorcollege 2 ........................................................................................................................................... 14
Basisassumpties PDT .......................................................................................................................................... 14
Basisassumpties psychoanalyse ..................................................................................................................... 14
Hoe werkt PDT: basisprincipes ....................................................................................................................... 16
Film – My name was Sabina Spielrein ................................................................................................................ 17
Hoorcollege 3 ........................................................................................................................................... 19
Inleiding - S. Freud .............................................................................................................................................. 19
De deeltheorieën................................................................................................................................................. 19
Inleiding .......................................................................................................................................................... 19
De deeltheorieën - overzicht .......................................................................................................................... 20
Een zoekende Freud ............................................................................................................................................ 23
Model 1: affecttraumamodel ......................................................................................................................... 24
Model 2: eerste topografie ............................................................................................................................. 27
Model 3: tweede topografie: het structurele model ..................................................................................... 34
Hoorcollege 4 ........................................................................................................................................... 37
Vorige les ............................................................................................................................................................ 37
Objectrelationele benadering ............................................................................................................................. 37
Aanzet vanuit structurele model (2e topografisch model) ............................................................................. 37
Overgang naar objectrelatietheorie ............................................................................................................... 37
, Deeltheorieën ................................................................................................................................................. 38
Kernconcepten................................................................................................................................................ 39
Anna Freud.......................................................................................................................................................... 41
8 stappen ontwikkeling naar balans autonomie/verbondenheid .................................................................. 42
Margaret Mahler ................................................................................................................................................ 45
A Freud vs M. Mahler.......................................................................................................................................... 47
Hoorcollege 5 ........................................................................................................................................... 50
Vorige les ............................................................................................................................................................ 50
Melanie Klein ...................................................................................................................................................... 50
Phantasy ......................................................................................................................................................... 51
Patiënt is autonomer ...................................................................................................................................... 55
Paranoïde-schizoïde en depressieve positie .................................................................................................. 55
Projectieve identificatie .................................................................................................................................. 60
Wilfred R. Bion .................................................................................................................................................... 61
Learning from experience ............................................................................................................................... 61
α-elementen en β-elementen ........................................................................................................................ 61
‘The Independents’ ............................................................................................................................................. 62
Donald Winnicott ............................................................................................................................................ 63
Michael Balint ................................................................................................................................................. 65
Hoorcollege 6 ........................................................................................................................................... 66
Intro .................................................................................................................................................................... 66
Heinz Kohut ......................................................................................................................................................... 66
2 kernbegrippen ............................................................................................................................................. 66
Narcistische persoonlijkheidsstoornis ............................................................................................................ 70
Narcistische persoonlijkheidsstoornis ............................................................................................................ 70
Normaal-pathologisch narcisme..................................................................................................................... 70
Therapie .......................................................................................................................................................... 70
Narcistische persoonlijkheidsstoornis ............................................................................................................ 70
Normaal-pathologisch narcisme..................................................................................................................... 70
Therapie .......................................................................................................................................................... 70
Normaal-pathologisch narcisme..................................................................................................................... 71
Pathologische vormen van het zelf ................................................................................................................ 72
Narcistische persoonlijkheidsstoornissen ...................................................................................................... 73
Otto F. Kernberg ................................................................................................................................................. 73
Inleiding .......................................................................................................................................................... 74
Structurele pathologie .................................................................................................................................... 76
Hoorcollege 7 ........................................................................................................................................... 82
Spel en speelsheid als basis van herstel .............................................................................................................. 82
Waarom is spel zo centraal in kindertherapie? .............................................................................................. 82
Wat doen kinderen in spel? ............................................................................................................................ 83
Alternatieve verhaallijnen .............................................................................................................................. 83
2
, Wat gaat er mis bij kinderen met complex trauma? ...................................................................................... 83
Hoorcollege 8 ........................................................................................................................................... 85
John Bowlby ........................................................................................................................................................ 85
Hechting .......................................................................................................................................................... 85
Hechtingssysteem ........................................................................................................................................... 86
Daniel Stern......................................................................................................................................................... 89
Ontwikkelingen van het self ........................................................................................................................... 89
Belangrijke concepten voor therapie ............................................................................................................. 89
Peter Fonagy ....................................................................................................................................................... 90
Op weg naar integratie en onderzoek ............................................................................................................ 90
Reflectief functioneren: concept gedacht vanuit intersubjectiviteit ............................................................. 91
Mentalization based therapy (MBT) ............................................................................................................... 94
Sidney Blatt ......................................................................................................................................................... 94
Pitch 56 ........................................................................................................................................................... 94
Hoorcollege 9 ........................................................................................................................................... 96
Inleiding: PDT hoe zit het eruit? .......................................................................................................................... 96
Vorig college ................................................................................................................................................... 96
Huidig college ................................................................................................................................................. 96
Deel 1: basale concepten .................................................................................................................................... 98
Basale concepten 1e geprek ........................................................................................................................... 98
Basale concepten (algemeen) ........................................................................................................................ 99
Hoorcollege 10 ....................................................................................................................................... 108
Inleiding – terugkoppeling vorige les................................................................................................................ 108
Deel 2: Psychodynamiek of intrapsychisch conflict .......................................................................................... 108
Belang van de relatie in psychodynamische diagnostiek ............................................................................. 108
Intake: in kaart brengen van de Psychodynamiek........................................................................................ 108
Psychodynamische formulering – 7 componenten ...................................................................................... 110
Begrippenlijst ......................................................................................................................................... 112
3
,Klein overzicht PDT
De psychodynamische therapie (PDT) komt voort uit de psychoanalyse van Sigmund Freud (rond 1900). Het
centrale idee:
Menselijk gedrag en emotie worden niet alleen bepaald door wat we bewust denken, maar ook
door onbewuste drijfveren en innerlijke conflicten.
Die onbewuste processen beïnvloeden hoe we voelen, denken en handelen — ook als we dat zelf niet merken.
PDT probeert dus zichtbaar te maken wat onder de oppervlakte speelt.
Een belangrijke term hier is het onbewuste. Freud stelde dat het menselijk brein drie “lagen” heeft:
- Bewust – wat je nu denkt of voelt.
- Voorbewust – wat je kan herinneren als je erover nadenkt.
- Onbewust – wat je niet direct kan bereiken, maar dat toch invloed heeft (bijv. verdrongen emoties,
vroegere ervaringen).
Een therapeut binnen de PDT gaat proberen dat onbewuste bloot te leggen, naar boven te laten komen.
4
,Hoorcollege 1
Vrije associatie
Vrije associatie is een van de belangrijkste technieken van de PDT. De cliënt wordt hierbij uitgenodigd om vrijuit
te spreken, zonder iets achter te houden of te censureren.
De therapeut zegt bijvoorbeeld: “Zeg gewoon wat er in je opkomt (gedachten, herinneringen, beelden,
gevoelens) ook al lijken ze onbelangrijk, vreemd of beschamend.”
Vrije associatie helpt de therapeut om:
- Onbewuste patronen te herkennen.
- Weerstanden te zien (wanneer iemand plots blokkeert of van onderwerp verandert).
- Relatie tussen cliënt en therapeut (overdracht) te begrijpen.
Doel
Het idee is dat, als iemand lang genoeg vrij praat, er vanzelf dingen bovenkomen uit het onbewuste. Want zelfs
wat “toevallig” opkomt, is eigenlijk niet zomaar toevallig. Freud zag dat er betekenis zit in alles wat een cliënt
zegt, ook in verspreking (Freudiaanse bespreking), stiltes of kleine details.
Bijvoorbeeld: Een cliënt vertelt over zijn werk, maar glijdt telkens af naar verhalen over afwijzing of controle. Dat
kan de therapeut helpen om onbewuste thema’s te ontdekken, zoals: angst om verlaten te worden of behoefte
aan macht.
PDT vs. Psychoanalyse
De psychoanalyse en PDT zijn beide praktijkvormen. De theorieën van de psychoanalyse zijn doorgegroeid naar
de PDT. PDT is een minder intensieve, moderner toepasbare vorm van psychoanalyse.
KENMERK PSYCHOANALYSE PSYCHODYNAMISCHE THERAPIE (PDT)
FREQUENTIE Meestal 3–5 keer per week 1 keer per week (soms minder)
POSITIE VAN DE Ligt op een sofa, zonder oogcontact met de Zit recht tegenover de therapeut (face-to-face)
CLIËNT therapeut
DUUR Vaak meerdere jaren Korte of middellange duur (afhankelijk van het
doel)
DOEL Grondige herstructurering van de Meer focus op specifieke klachten of relationele
persoonlijkheid patronen
TIJDPERK Ontwikkeld door Freud (begin 1900) Moderne afgeleide vorm, aangepast aan de
huidige klinische praktijk
KATARSIS De cliënt “brengt verdrongen trauma’s uit Nog steeds inzicht in onbewuste conflicten, maar
kindertijd naar boven” → emotionele ontlading minder gericht op volledige herbeleving
De klassieke sofa had bij Freud een doel: de cliënt moest zo vrij mogelijk associëren, zonder beïnvloed te worden
door de blik of reacties van de therapeut. Het idee was dat het onbewuste dan “puurder” naar boven zou komen.
Maar in de moderne psychodynamische therapie denken we daar iets anders over:
- De relatie tussen therapeut en cliënt zélf is een belangrijk hulpmiddel.
- Wat er tussen hen gebeurt (bv. vertrouwen, irritatie, afstand, warmte) zegt vaak iets over oude
relatiepatronen van de cliënt.
- Daarom wil de therapeut de cliënt zien (oogcontact, lichaamstaal, emotionele resonantie) zijn allemaal
informatiebronnen.
5
, Kort gezegd: PDT gebruikt de therapeutische relatie als spiegel voor hoe iemand zich in andere relaties gedraagt
of voelt.
Test je kennis:
Stel dat een cliënt in therapie heel afstandelijk doet en nooit iets persoonlijks zegt tegen de therapeut. Wat
zou een psychodynamische therapeut daaruit kunnen afleiden, waar zou dat mogelijk een teken van zijn?
Antwoord:
Wat er nu gebeurt in de relatie (de afstandelijkheid) zegt iets over oude relatiepatronen van de cliënt.
Dat is de kern van wat psychodynamische therapeuten bedoelen met het “herhalen van het verleden in het
heden.”
Die afstandelijkheid in de therapie kan bijvoorbeeld wijzen op:
- vroegere ervaringen waarin nabijheid onveilig of pijnlijk was.
- of op een verdedigingsmechanisme om zich te beschermen tegen afwijzing, schaamte of
kwetsbaarheid.
De therapeut zal dat dan niet meteen “corrigeren”, maar eerder opmerken en onderzoeken samen met de
cliënt. Bijvoorbeeld: “Ik merk dat het soms moeilijk lijkt om persoonlijke dingen te delen met mij. Herken je
dat ook in andere relaties?”
Zo gebruikt de therapeut de relatie hier en nu als oefenterrein om oude patronen te begrijpen en stilaan te
veranderen.
Waarom psychotherapie?
Titel stelt dat psychotherapie een dood paard is. Werkt
psychotherapie eigenlijk wel? Het gaat over de effectiviteit
van psychotherapie.
Van het artikel wordt je niet vrolijk. Het stelt dat 80% niet
reageert op de gegeven therapie.
Het is een heel provocerende titel, maar het artikel geeft een
genuanceerd antwoord dat evidence based is.
Het artikel zegt dan men moet werken aan de hand van de
principes van stepped care. We moeten goed nadenken aan wie we therapie gaan geven.
Psychotherapie is duur, niet overal beschikbaar, een Westers fenomeen. Hier in het Westen zijn er nog middelen
voor en worden kleine delen terugbetaald, maar in andere landen zijn de middelen schaars. Het is niet realistisch
om iedereen op psychotherapie te sturen.
Het artikel pleit dan ook om, als het kan, (wordt nu ook vanuit ELP zo aangeraden) op een simpele manier iets te
educeren. Liefst in groepen en zo kort mogelijk. Hou langdurige individuele psychotherapie voor complexe
casussen/problematieken (bv complex trauma, vastgelopen neurotische problematieken, borderline, …).
Mensen waarbij het de kost waard is.
6
