Inhoudsopgave
Reflectie en Ethiek..................................................................................................................................1
Onderdeel A - Reflectie.......................................................................................................................1
Een situatie beschrijven..................................................................................................................1
Betekenis geven..............................................................................................................................3
Onderzoek naar mijn eigen ervaring...............................................................................................3
Alternatieven formuleren...............................................................................................................4
Verandering....................................................................................................................................4
Onderdeel B - Ethiek...........................................................................................................................5
Oriëntatie........................................................................................................................................5
Analyse...........................................................................................................................................6
Conclusie........................................................................................................................................8
Bronnenlijst Reflectie en Ethiek.............................................................................................................10
Reflectie en Ethiek
Onderdeel A - Reflectie
Een situatie beschrijven
In mijn huidige stage heb ik te maken met een cliënt bij wie we twee keer per dag zorg verlenen. De
cliënt is een man met een uitgebreide medische voorgeschiedenis en een complexe zorgsituatie. Hij
, woont thuis met zijn vrouw die buiten onze zorgmomenten de zorg op zich neemt, voor zover dat
haar lukt. Zowel dhr. als mevr. zijn zwakbegaafd en hebben weinig tot geen ziekte-inzicht. Hierdoor
begrijpen ze vaak niet goed waarom bepaalde zorghandelingen worden uitgevoerd. Mevr. is bekend
met psychische problematiek en dhr. is recentelijk gediagnosticeerd met fronto temporale dementie
en is bekend met apathie. Het stel krijgt twee keer vijf uur begeleiding in de week van een persoonlijk
begeleider. Daarnaast is er een casemanager dementie betrokken en krijgen ze één keer per week
huishoudelijke hulp.
Verder heeft dhr. diabetes type 2. Hiervoor is eten op vaste momenten essentieel om een stabiele
bloedsuikerspiegel te behouden. Dhr. krijgt hiervoor orale medicatie. Voor de medicatietoediening is
de thuiszorg verantwoordelijk.
Dhr. is bekend met epilepsie.
In de situatie die ik beschrijf heeft de cliënt een luchtweginfectie en heeft hiervoor een
antibioticakuur voorgeschreven gekregen. Deze moest driemaal daags worden toegediend: ’s
ochtends, ’s middags en ’s avonds. Ook hiervoor is de thuiszorg verantwoordelijk. Tijdens de middag
gaan wij niet langs, maar bellen wij de mevr. of dhr. zijn medicatie gekregen heeft. Deze medicatie
mag niet op een nuchtere maag ingenomen worden.
Tijdens de dagdienst kwamen wij in de ochtend bij dhr. Toen we arriveerden bleek dat dhr. nog niets
had gegeten. Omdat de medicatie niet op een lege maag mag worden ingenomen zochten we naar
eten in de keuken, we konden echter niets vinden. Dhr. zijn vrouw lag op dat moment op bed en sliep
nog. We stonden voor een dilemma: moesten we haar wakker maken om te vragen of er eten in huis
was of moesten we de medicatie toch op een nuchtere maag geven? Uiteindelijk besloten we de
medicatie zonder eten te geven, omdat dit voor ons op dat moment de beste optie leek.
Omdat ik vaker bij dhr. ben geweest, valt het me op dat hij regelmatig niet eet. Tijdens een andere
dagdienst gaf dhr. toen we binnenkwamen aan dat hij al had gegeten. Bij het meten van zijn
bloedsuiker bleek deze 4,8 te zijn, wat vrij laag was gezien zijn bewering dat hij brood had gegeten.
Daarnaast waren er geen sporen van een maaltijd, zoals een bord of brood, waardoor wij grote twijfel
hadden of wat dhr. zei wel klopte. Dhr. zou om 10:00 uur worden opgehaald voor de dagbesteding en
hoopte dat zijn vrouw tegen die tijd uit bed zou zijn. Anders zou hij zonder ontbijt de deur uitgaan.
Ik voelde me ongemakkelijk bij deze situaties. Ik wilde graag iets regelen voor de cliënt, maar kon op
dat moment niets betekenen. Dit riep vragen bij me op:
- Krijgt deze man voldoende en regelmatig voeding? Dit is immers in zijn situatie, vanwege
diabetes type 2, essentieel.
- Komt het vaker voor dat er geen eten in huis is?
- En in hoeverre kan mevr. daadwerkelijk voor haar man zorgen?
Later bespraken we deze situatie in het team. Van collega’s hoorde ik dat er al langer zorgen zijn over
de situatie van dhr. Zijn vrouw vergeet regelmatig zorgtaken, zoals essentiële handelingen zoals
medicatie toedienen en adequaat reageren bij een epileptische aanval. Dit baart mij zorgen, zeker
omdat dhr. recent twee aanvallen heeft doorgemaakt en zijn gezondheid achteruitgaat.
Mijn rol in deze situaties was het toedienen van de medicatie en hulp verlenen bij algemene
dagelijkse levensverrichtingen (ADL-zorg). Hoewel we op dat moment binnen de mogelijkheden
hebben gehandeld, bleef ik een gevoel van onvrede houden. Enerzijds voelde het alsof ik geen goede
zorg had verleend, anderzijds had ik wel mijn best gedaan om de zorg zo goed mogelijk te uit te
voeren. Deze situatie benadrukte voor mij vooral hoe kwetsbaar cliënten in de thuissituatie kunnen
zijn, vooral wanneer mantelzorg ontoereikend en/of onbekwaam lijkt.
Vraag aan medestudenten: Hoe zouden jullie omgaan met de bredere zorgproblematiek rondom deze
cliënt?
Reflectie en Ethiek..................................................................................................................................1
Onderdeel A - Reflectie.......................................................................................................................1
Een situatie beschrijven..................................................................................................................1
Betekenis geven..............................................................................................................................3
Onderzoek naar mijn eigen ervaring...............................................................................................3
Alternatieven formuleren...............................................................................................................4
Verandering....................................................................................................................................4
Onderdeel B - Ethiek...........................................................................................................................5
Oriëntatie........................................................................................................................................5
Analyse...........................................................................................................................................6
Conclusie........................................................................................................................................8
Bronnenlijst Reflectie en Ethiek.............................................................................................................10
Reflectie en Ethiek
Onderdeel A - Reflectie
Een situatie beschrijven
In mijn huidige stage heb ik te maken met een cliënt bij wie we twee keer per dag zorg verlenen. De
cliënt is een man met een uitgebreide medische voorgeschiedenis en een complexe zorgsituatie. Hij
, woont thuis met zijn vrouw die buiten onze zorgmomenten de zorg op zich neemt, voor zover dat
haar lukt. Zowel dhr. als mevr. zijn zwakbegaafd en hebben weinig tot geen ziekte-inzicht. Hierdoor
begrijpen ze vaak niet goed waarom bepaalde zorghandelingen worden uitgevoerd. Mevr. is bekend
met psychische problematiek en dhr. is recentelijk gediagnosticeerd met fronto temporale dementie
en is bekend met apathie. Het stel krijgt twee keer vijf uur begeleiding in de week van een persoonlijk
begeleider. Daarnaast is er een casemanager dementie betrokken en krijgen ze één keer per week
huishoudelijke hulp.
Verder heeft dhr. diabetes type 2. Hiervoor is eten op vaste momenten essentieel om een stabiele
bloedsuikerspiegel te behouden. Dhr. krijgt hiervoor orale medicatie. Voor de medicatietoediening is
de thuiszorg verantwoordelijk.
Dhr. is bekend met epilepsie.
In de situatie die ik beschrijf heeft de cliënt een luchtweginfectie en heeft hiervoor een
antibioticakuur voorgeschreven gekregen. Deze moest driemaal daags worden toegediend: ’s
ochtends, ’s middags en ’s avonds. Ook hiervoor is de thuiszorg verantwoordelijk. Tijdens de middag
gaan wij niet langs, maar bellen wij de mevr. of dhr. zijn medicatie gekregen heeft. Deze medicatie
mag niet op een nuchtere maag ingenomen worden.
Tijdens de dagdienst kwamen wij in de ochtend bij dhr. Toen we arriveerden bleek dat dhr. nog niets
had gegeten. Omdat de medicatie niet op een lege maag mag worden ingenomen zochten we naar
eten in de keuken, we konden echter niets vinden. Dhr. zijn vrouw lag op dat moment op bed en sliep
nog. We stonden voor een dilemma: moesten we haar wakker maken om te vragen of er eten in huis
was of moesten we de medicatie toch op een nuchtere maag geven? Uiteindelijk besloten we de
medicatie zonder eten te geven, omdat dit voor ons op dat moment de beste optie leek.
Omdat ik vaker bij dhr. ben geweest, valt het me op dat hij regelmatig niet eet. Tijdens een andere
dagdienst gaf dhr. toen we binnenkwamen aan dat hij al had gegeten. Bij het meten van zijn
bloedsuiker bleek deze 4,8 te zijn, wat vrij laag was gezien zijn bewering dat hij brood had gegeten.
Daarnaast waren er geen sporen van een maaltijd, zoals een bord of brood, waardoor wij grote twijfel
hadden of wat dhr. zei wel klopte. Dhr. zou om 10:00 uur worden opgehaald voor de dagbesteding en
hoopte dat zijn vrouw tegen die tijd uit bed zou zijn. Anders zou hij zonder ontbijt de deur uitgaan.
Ik voelde me ongemakkelijk bij deze situaties. Ik wilde graag iets regelen voor de cliënt, maar kon op
dat moment niets betekenen. Dit riep vragen bij me op:
- Krijgt deze man voldoende en regelmatig voeding? Dit is immers in zijn situatie, vanwege
diabetes type 2, essentieel.
- Komt het vaker voor dat er geen eten in huis is?
- En in hoeverre kan mevr. daadwerkelijk voor haar man zorgen?
Later bespraken we deze situatie in het team. Van collega’s hoorde ik dat er al langer zorgen zijn over
de situatie van dhr. Zijn vrouw vergeet regelmatig zorgtaken, zoals essentiële handelingen zoals
medicatie toedienen en adequaat reageren bij een epileptische aanval. Dit baart mij zorgen, zeker
omdat dhr. recent twee aanvallen heeft doorgemaakt en zijn gezondheid achteruitgaat.
Mijn rol in deze situaties was het toedienen van de medicatie en hulp verlenen bij algemene
dagelijkse levensverrichtingen (ADL-zorg). Hoewel we op dat moment binnen de mogelijkheden
hebben gehandeld, bleef ik een gevoel van onvrede houden. Enerzijds voelde het alsof ik geen goede
zorg had verleend, anderzijds had ik wel mijn best gedaan om de zorg zo goed mogelijk te uit te
voeren. Deze situatie benadrukte voor mij vooral hoe kwetsbaar cliënten in de thuissituatie kunnen
zijn, vooral wanneer mantelzorg ontoereikend en/of onbekwaam lijkt.
Vraag aan medestudenten: Hoe zouden jullie omgaan met de bredere zorgproblematiek rondom deze
cliënt?
