Hoorcolleges: Diagnostiek
INHOUDSOPGAVE
Hoorcollege 1 Cursusinformatie en Diagnostische cyclus……………………………Pagina 2
Hoorcollege 2 Anamnese en Observaties……………………………………………..Pagina 9
Hoorcollege 3 Neuropsychologie en Intelligentie…………………………………….Pagina 22
Hoorcollege 4 Persoonlijkheidsonderzoek (en projectieve technieken)…….………..Pagina 29
Hoorcollege 5 Autisme Spectrum Stoornis (pervasieve ontwikkelingsstoornis) ….....Pagina 36
Hoorcollege 6 Specifieke Leerstoornissen……..……………………………………..Pagina 42
Hoorcollege 7 Hechting en Trauma…………………..………………………………Pagina 56
1
,Hoorcollege 1: Cursusinformatie en Diagnostische cyclus
Cursusorganisatie
Wat is het doel van de cursus diagnostiek? Het is de bedoeling dat we de kennis leren
toepassen op casussen uit de praktijk. De theorie die we kennen vanuit de bachelor moeten we
omzetten naar de praktijk. Op deze manier leren we om als een ‘scientist-practitioner’ om te
gaan met hoe je diagnostiek kunt doen. Hierbij zullen we bepaalde termen herkennen, zoals
de diagnostische cyclus. Na afloop van dit hoorcollege:
Begrijp je beter wat diagnostiek is.
Weet je wat de diagnostische cyclus inhoudt.
Weet je wat de bedoeling is van het diagnostisch verslag.
Weet je hoe je de verschillende onderdelen van de diagnostische cyclus kan
rapporteren in het eindverslag.
Het diagnostisch verslag:
Het diagnostische verslag wordt geschreven volgens de richtlijnen van de BAPD-commissie
van het NIP. Er zijn hierbij twee mogelijkheden:
Het eerste BAPD-verslag schrijven, als de casus ontleend is aan de stage-instelling.
Geen stageplaats of nog geen geschikte casus op de stage-instelling?
o Niet-klinische casus: deze telt niet mee voor BAPD! Dit is vooral interessant
voor studenten die komend jaar willen afstuderen, zodat ze het recht kunnen
krijgen om de BAPD aan te vragen via de universiteit van Tilburg.
o Casus volgend collegejaar schrijven.
Voor de BAPD moeten drie verslagen geschreven worden die allemaal ontleend zijn aan de
stage. De niet-klinische casus telt dus niet mee. Het diagnostisch verslag wordt dus
geschreven volgens de richtlijnen van de BAPD. In overleg met je stagebegeleider zoek je een
cliënt waarbij je alle handelingen die bij de diagnostiek horen mee kan maken. Bij zo’n eerste
casus hoef je nog niet alles helemaal zelf te doen. Wat er van je verwacht wordt:
Aanwezig zijn bij het intakegesprek: meekijken en aantekeningen maken.
Er zijn ook instellingen die niet werken met intakegesprekken. Dat is niet erg. Dan
kun je informatie verzamelen die op dat moment plaatsvindt, gebaseerd op
dossieronderzoek.
Testafnamen.
Scoren van tests.
Interpretatie van tests.
Schrijven van instellingsverslag. Dit instellingsverslag is anders dan het BAPD-
verslag. In een BAPD-verslag moet beschreven worden wat je gedacht hebt en wat de
diagnostische overwegingen waren. Deze overwegingen moet je inzichtelijk maken en
dit doe je door veel vragen te stellen. Dit moet je met literatuur kunnen onderbouwen.
Dit heb je nodig om het instellingsverslag om te schrijven naar het BAPD-verslag.
Adviesgesprek: bij dit gesprek vertel je de cliënt wat de bevindingen waren en hoe
deze persoon ermee om kan gaan.
Dit is dus de diagnostische cyclus:
2
, Het diagnostisch verslag
moet voldoen aan een aantal eisen. Voor het eerste verslag moet je minimaal twee
onderzoeksmethoden inzetten. Er zijn drie onderzoeksmethoden:
Voor alle drie de verslagen in totaal, moet je alle methodes minimaal 1 keer gebruiken en per
methoden minimaal 1 domein. Daarnaast moet je voor alle drie de verslagen in totaal
minstens drie type vraagstellingen (verschillende onderzoeksvragen) opstellen.
Theoretisch kader
Maatschappelijk relevante thema’s:
Verschillende maatschappelijk relevante thema’s werden genoemd in in de film van
Nieuwsuur. Bijvoorbeeld: wat is de invloed van labels en diagnoses op mensen? Daarnaast
wordt er ook bekeken wat de DSM doet en wat voor invloed de DSM heeft.
Het doel van diagnostiek:
3
, Het beschrijven en verklaren van problemen en beperkingen in het dagelijks leven…
… met als doel deze vervolgens middels interventie te minimaliseren en te sturen op
zelfredzaamheid.
Vertaling van deze verklaringen naar de dagelijkse praktijk vindt plaats middels een
behandelings- of revalidatieplan. Uiteindelijk wil je de verklaringen omzetten naar: wat heeft
een persoon nodig? Om dit te doen is het belangrijk om overzicht te hebben.
Het verklaren van problemen en beperkingen in het dagelijks leven vereist een volledig
overzicht van:
De problemen en beperkingen in alle levensgebieden (niet alleen die stukjes die je bij
de aanmelding krijgt).
Alle mogelijke soorten verklaringen hiervoor:
o Medische verklaringen.
o Paramedische verklaringen (waaronder (neuro)psychologie).
o Persoonlijke factoren.
o Omgevingsfactoren.
Beschermende factoren.
De ‘World Health Organisation’ (WHO) heeft een alternatief classificeringssysteem bedacht
voor de DSM. Dit systeem heet ICF (International Classification of Functioning, Disability
and Health).
Ter ordening van alle informatie.
In universele terminologie: het doel van het systeem is dat we allemaal dezelfde
termen gaan gebruiken.
Omvat het hele leven middels 9 levensgebieden.
Overzicht over al die gegevens: ICF is een handig tool.
Inzicht in beperkingen en problemen is vereist. Voor elk levensgebied, identificatie
van:
Uiteindelijk is het de bedoeling dat je tijdens een intakegesprek en de observatiefase
zo veel mogelijk inzicht krijgt in welke beperkingen er zijn bij activiteiten en welke
problemen mensen ervaren in de participatie.
4
INHOUDSOPGAVE
Hoorcollege 1 Cursusinformatie en Diagnostische cyclus……………………………Pagina 2
Hoorcollege 2 Anamnese en Observaties……………………………………………..Pagina 9
Hoorcollege 3 Neuropsychologie en Intelligentie…………………………………….Pagina 22
Hoorcollege 4 Persoonlijkheidsonderzoek (en projectieve technieken)…….………..Pagina 29
Hoorcollege 5 Autisme Spectrum Stoornis (pervasieve ontwikkelingsstoornis) ….....Pagina 36
Hoorcollege 6 Specifieke Leerstoornissen……..……………………………………..Pagina 42
Hoorcollege 7 Hechting en Trauma…………………..………………………………Pagina 56
1
,Hoorcollege 1: Cursusinformatie en Diagnostische cyclus
Cursusorganisatie
Wat is het doel van de cursus diagnostiek? Het is de bedoeling dat we de kennis leren
toepassen op casussen uit de praktijk. De theorie die we kennen vanuit de bachelor moeten we
omzetten naar de praktijk. Op deze manier leren we om als een ‘scientist-practitioner’ om te
gaan met hoe je diagnostiek kunt doen. Hierbij zullen we bepaalde termen herkennen, zoals
de diagnostische cyclus. Na afloop van dit hoorcollege:
Begrijp je beter wat diagnostiek is.
Weet je wat de diagnostische cyclus inhoudt.
Weet je wat de bedoeling is van het diagnostisch verslag.
Weet je hoe je de verschillende onderdelen van de diagnostische cyclus kan
rapporteren in het eindverslag.
Het diagnostisch verslag:
Het diagnostische verslag wordt geschreven volgens de richtlijnen van de BAPD-commissie
van het NIP. Er zijn hierbij twee mogelijkheden:
Het eerste BAPD-verslag schrijven, als de casus ontleend is aan de stage-instelling.
Geen stageplaats of nog geen geschikte casus op de stage-instelling?
o Niet-klinische casus: deze telt niet mee voor BAPD! Dit is vooral interessant
voor studenten die komend jaar willen afstuderen, zodat ze het recht kunnen
krijgen om de BAPD aan te vragen via de universiteit van Tilburg.
o Casus volgend collegejaar schrijven.
Voor de BAPD moeten drie verslagen geschreven worden die allemaal ontleend zijn aan de
stage. De niet-klinische casus telt dus niet mee. Het diagnostisch verslag wordt dus
geschreven volgens de richtlijnen van de BAPD. In overleg met je stagebegeleider zoek je een
cliënt waarbij je alle handelingen die bij de diagnostiek horen mee kan maken. Bij zo’n eerste
casus hoef je nog niet alles helemaal zelf te doen. Wat er van je verwacht wordt:
Aanwezig zijn bij het intakegesprek: meekijken en aantekeningen maken.
Er zijn ook instellingen die niet werken met intakegesprekken. Dat is niet erg. Dan
kun je informatie verzamelen die op dat moment plaatsvindt, gebaseerd op
dossieronderzoek.
Testafnamen.
Scoren van tests.
Interpretatie van tests.
Schrijven van instellingsverslag. Dit instellingsverslag is anders dan het BAPD-
verslag. In een BAPD-verslag moet beschreven worden wat je gedacht hebt en wat de
diagnostische overwegingen waren. Deze overwegingen moet je inzichtelijk maken en
dit doe je door veel vragen te stellen. Dit moet je met literatuur kunnen onderbouwen.
Dit heb je nodig om het instellingsverslag om te schrijven naar het BAPD-verslag.
Adviesgesprek: bij dit gesprek vertel je de cliënt wat de bevindingen waren en hoe
deze persoon ermee om kan gaan.
Dit is dus de diagnostische cyclus:
2
, Het diagnostisch verslag
moet voldoen aan een aantal eisen. Voor het eerste verslag moet je minimaal twee
onderzoeksmethoden inzetten. Er zijn drie onderzoeksmethoden:
Voor alle drie de verslagen in totaal, moet je alle methodes minimaal 1 keer gebruiken en per
methoden minimaal 1 domein. Daarnaast moet je voor alle drie de verslagen in totaal
minstens drie type vraagstellingen (verschillende onderzoeksvragen) opstellen.
Theoretisch kader
Maatschappelijk relevante thema’s:
Verschillende maatschappelijk relevante thema’s werden genoemd in in de film van
Nieuwsuur. Bijvoorbeeld: wat is de invloed van labels en diagnoses op mensen? Daarnaast
wordt er ook bekeken wat de DSM doet en wat voor invloed de DSM heeft.
Het doel van diagnostiek:
3
, Het beschrijven en verklaren van problemen en beperkingen in het dagelijks leven…
… met als doel deze vervolgens middels interventie te minimaliseren en te sturen op
zelfredzaamheid.
Vertaling van deze verklaringen naar de dagelijkse praktijk vindt plaats middels een
behandelings- of revalidatieplan. Uiteindelijk wil je de verklaringen omzetten naar: wat heeft
een persoon nodig? Om dit te doen is het belangrijk om overzicht te hebben.
Het verklaren van problemen en beperkingen in het dagelijks leven vereist een volledig
overzicht van:
De problemen en beperkingen in alle levensgebieden (niet alleen die stukjes die je bij
de aanmelding krijgt).
Alle mogelijke soorten verklaringen hiervoor:
o Medische verklaringen.
o Paramedische verklaringen (waaronder (neuro)psychologie).
o Persoonlijke factoren.
o Omgevingsfactoren.
Beschermende factoren.
De ‘World Health Organisation’ (WHO) heeft een alternatief classificeringssysteem bedacht
voor de DSM. Dit systeem heet ICF (International Classification of Functioning, Disability
and Health).
Ter ordening van alle informatie.
In universele terminologie: het doel van het systeem is dat we allemaal dezelfde
termen gaan gebruiken.
Omvat het hele leven middels 9 levensgebieden.
Overzicht over al die gegevens: ICF is een handig tool.
Inzicht in beperkingen en problemen is vereist. Voor elk levensgebied, identificatie
van:
Uiteindelijk is het de bedoeling dat je tijdens een intakegesprek en de observatiefase
zo veel mogelijk inzicht krijgt in welke beperkingen er zijn bij activiteiten en welke
problemen mensen ervaren in de participatie.
4
