Termen en definities Recht
Deel 1 Inleiding tot het recht
Moraal: het geheel van normen die de bedrijvigheid van de individuele mens
beheersen, en hem leiden naar geestelijk welzijn.
Organieke regels: regels die iets organiseren, zoals het aantal
volksvertegenwoordigers en senatoren
! Belang onderscheid dwingend en aanvullend recht: Overeenkomst tegen een regel
van het dwingend recht in “Gesanctioneerd met de nietigheid van genoemde
overeenkomst”
Een staat: Een entiteit die beschikt over een bevolking, een grondgebied en een
regering die gezag uitoefent en die bovendien soeverein en onafhankelijk is.
De wet in ruime zin: Iedere rechtsregel die een norm inhoudt.
Factoren voor de “gewoonte”: Een herhaaldelijke gedraging van de rechtssubjecten
+ een door de overheid erkende of opgelegde sanctie.
Afdwingbare normen: “Rechtssubjecten die hun verplichtingen niet vrijwillig
nakomen, worden door de overheid gedwongen om deze alsnog na te leven”
Wanneer de gedwongen uitvoering niet meer aangewezen is Eisen van een
uitvoering bij equivalent.
Ordening: Is het hoofddoel van het recht.
Publiekrecht: (Grondwettelijk, administratief, materiële- formele strafprocesrecht en
het fiscaal recht) Regelt de algemene belangen en heeft betrekking op de inrichting,
de werking en de onderlinge verhoudingen van de overheidsorganen en op de
verhoudingen van de overheid tot de burgers.
Administratief recht: omvat de regels betreffende de inrichting en de werking van de
organen van de uitvoerende macht.
MISDRIJF: Overtreding, wanbedrijf of misdaad
Formele strafprocesrecht: Regels over de wijze waarop een onderzoek naar
eventuele misdrijven moet gevoerd worden.
Bescherming tegen willekeur: Je kan niet veroordeeld worden voor iets waar op het
moment van de feiten geen wet of opgelegde sanctie in de wet beschreven staat.
Geen misdrijf en geen straf zonder wet!
Privaatrecht: (Personen-, zaken-, familie-, familiaal vermogens-, verbintenissenrecht
en de benoemde contracten) regelt de verhoudingen tussen burgers onderling.
Burgerlijk recht: =”gemeen” privaatrecht = Gemeenschappelijk voor alle burgers,
zonder onderscheid.
Benoemde contracten: contracten omtrent koop, huur en lening.
Internationaal privaatrecht: Regelt voor grensoverschrijdende gevallen de
bevoegdheid van de Belgische rechters en de aanwijzing van het toepasselijk recht.
Wetsconflicten = Collisie
Gemengd karakter privaatrechtelijk en publiekrechtelijk: Sociaal recht (arbeidsrecht
en socialezekerheidsrecht). Arbeidsrecht zijn de individuele en collectieve relaties
tussen werknemers en werkgevers Privaatrechtelijk, hoewel dwingend.
Socialezekerheidsrecht bevat de regels waarbij de overheid… Publiekrechtelijk
, Internationaal publiekrecht: = volkenrecht, rechtsnormen die de verhoudingen
ordenen tussen de staten onderling en tegenover de andere tot het internationaal
rechtsverkeer toegelaten rechtssubjecten.
Subjectieve recht: “Toegepaste objectieve recht”
Vermogensrechten: Maken deel uit van het vermogen van de rechtssubjecten en
hebben een geldwaarde.
Persoonlijkheidsrechten: Mogen niet het voorwerp van een overeenkomst
uitmaken, ze zijn extrapatrimoniaal.
Extrapatrimoniaal: Vormen geen gedeelte van het vermogen.
Raad van state: Rechtbank opgericht voor de politieke rechten.
Rechtsmisbruik: Recht uitoefenen met de bedoeling anderen te schaden, zonder enig
nut of redelijk belang voor zichzelf, de manier kiezen die het schadelijkst is voor de
ander en/of zware schade toebrengt aan de ander terwijl slechts een gering voordeel
voor zichzelf.
Materieel recht: Regels die rechten en plichten opleggen
Formeel recht: bepaalt de spelregels wat er moet gebeuren bij niet naleving van het
materieel recht opdat het recht gehandhaafd wordt.
Materiële rechtsbronnen: Inspiratiebron die de inhoud van de rechtsregels bepaalt.
Aquiliaanse aansprakelijkheid: Men moet de schade vergoeden die men aangericht
heeft.
Formele rechtsbronnen: De reden waarom sommige regels als rechtsregels worden
beschouwd.
Voorzitter Europese commissie: Junker
Europees voorzitter: Donald Tusk
Graad in Europa: 1. Eur. Parlement, 2. Eur. Raad, 3. Eur. Commissie, 4. Hof van
justitie, 5. Rekenkamer
Verordening: Algemene strekking, verbindend in al haar onderdelen en is
rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.
Richtlijn: Verbindend enkel ten aanzien van het resultaat voor elke lidstaat waarvoor
zij bestemd is.
Besluit: verbindend in al zijn onderdelen, Men kan evenwel besluiten maken die
enkel voor bepaalde lidstaten bestemd zijn.
Constituante: Het nieuwe verkozen parlement bij herzieningen door het vorige
parlement en de koning bij de grondwet. Deze constituante, of “nieuwe parlement”
heeft dan de bevoegdheid om de grondwet te wijzigen.
Dubbele bijzondere meerderheid: Er moet 2/3 van de stemmen in zowel de kamer
en de senaat positief zijn + 2/3 van elke kamer aanwezig om de grondwetwijziging te
voltooien.
Grondwet: regelt de samenstelling en de bevoegdheid van de wetgevende macht.
Wetsvoorstel: voorstel door de kamer/senaat.
Wetsontwerp: voorstel door de regering of de koning. (verplicht advies vragen bij
raad van state)
Voorontwerp: Voordat het wetsontwerp getekend is door de koning.
De gedrukte stukken: Als de parlementscommissie afgelopen is, wordt er een verslag
opgemaakt en in de gedrukte stukken gepubliceerd.
Amendementen: Voorstellen om de tekst in een artikel te wijzigen bij de plenaire
vergadering
Deel 1 Inleiding tot het recht
Moraal: het geheel van normen die de bedrijvigheid van de individuele mens
beheersen, en hem leiden naar geestelijk welzijn.
Organieke regels: regels die iets organiseren, zoals het aantal
volksvertegenwoordigers en senatoren
! Belang onderscheid dwingend en aanvullend recht: Overeenkomst tegen een regel
van het dwingend recht in “Gesanctioneerd met de nietigheid van genoemde
overeenkomst”
Een staat: Een entiteit die beschikt over een bevolking, een grondgebied en een
regering die gezag uitoefent en die bovendien soeverein en onafhankelijk is.
De wet in ruime zin: Iedere rechtsregel die een norm inhoudt.
Factoren voor de “gewoonte”: Een herhaaldelijke gedraging van de rechtssubjecten
+ een door de overheid erkende of opgelegde sanctie.
Afdwingbare normen: “Rechtssubjecten die hun verplichtingen niet vrijwillig
nakomen, worden door de overheid gedwongen om deze alsnog na te leven”
Wanneer de gedwongen uitvoering niet meer aangewezen is Eisen van een
uitvoering bij equivalent.
Ordening: Is het hoofddoel van het recht.
Publiekrecht: (Grondwettelijk, administratief, materiële- formele strafprocesrecht en
het fiscaal recht) Regelt de algemene belangen en heeft betrekking op de inrichting,
de werking en de onderlinge verhoudingen van de overheidsorganen en op de
verhoudingen van de overheid tot de burgers.
Administratief recht: omvat de regels betreffende de inrichting en de werking van de
organen van de uitvoerende macht.
MISDRIJF: Overtreding, wanbedrijf of misdaad
Formele strafprocesrecht: Regels over de wijze waarop een onderzoek naar
eventuele misdrijven moet gevoerd worden.
Bescherming tegen willekeur: Je kan niet veroordeeld worden voor iets waar op het
moment van de feiten geen wet of opgelegde sanctie in de wet beschreven staat.
Geen misdrijf en geen straf zonder wet!
Privaatrecht: (Personen-, zaken-, familie-, familiaal vermogens-, verbintenissenrecht
en de benoemde contracten) regelt de verhoudingen tussen burgers onderling.
Burgerlijk recht: =”gemeen” privaatrecht = Gemeenschappelijk voor alle burgers,
zonder onderscheid.
Benoemde contracten: contracten omtrent koop, huur en lening.
Internationaal privaatrecht: Regelt voor grensoverschrijdende gevallen de
bevoegdheid van de Belgische rechters en de aanwijzing van het toepasselijk recht.
Wetsconflicten = Collisie
Gemengd karakter privaatrechtelijk en publiekrechtelijk: Sociaal recht (arbeidsrecht
en socialezekerheidsrecht). Arbeidsrecht zijn de individuele en collectieve relaties
tussen werknemers en werkgevers Privaatrechtelijk, hoewel dwingend.
Socialezekerheidsrecht bevat de regels waarbij de overheid… Publiekrechtelijk
, Internationaal publiekrecht: = volkenrecht, rechtsnormen die de verhoudingen
ordenen tussen de staten onderling en tegenover de andere tot het internationaal
rechtsverkeer toegelaten rechtssubjecten.
Subjectieve recht: “Toegepaste objectieve recht”
Vermogensrechten: Maken deel uit van het vermogen van de rechtssubjecten en
hebben een geldwaarde.
Persoonlijkheidsrechten: Mogen niet het voorwerp van een overeenkomst
uitmaken, ze zijn extrapatrimoniaal.
Extrapatrimoniaal: Vormen geen gedeelte van het vermogen.
Raad van state: Rechtbank opgericht voor de politieke rechten.
Rechtsmisbruik: Recht uitoefenen met de bedoeling anderen te schaden, zonder enig
nut of redelijk belang voor zichzelf, de manier kiezen die het schadelijkst is voor de
ander en/of zware schade toebrengt aan de ander terwijl slechts een gering voordeel
voor zichzelf.
Materieel recht: Regels die rechten en plichten opleggen
Formeel recht: bepaalt de spelregels wat er moet gebeuren bij niet naleving van het
materieel recht opdat het recht gehandhaafd wordt.
Materiële rechtsbronnen: Inspiratiebron die de inhoud van de rechtsregels bepaalt.
Aquiliaanse aansprakelijkheid: Men moet de schade vergoeden die men aangericht
heeft.
Formele rechtsbronnen: De reden waarom sommige regels als rechtsregels worden
beschouwd.
Voorzitter Europese commissie: Junker
Europees voorzitter: Donald Tusk
Graad in Europa: 1. Eur. Parlement, 2. Eur. Raad, 3. Eur. Commissie, 4. Hof van
justitie, 5. Rekenkamer
Verordening: Algemene strekking, verbindend in al haar onderdelen en is
rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.
Richtlijn: Verbindend enkel ten aanzien van het resultaat voor elke lidstaat waarvoor
zij bestemd is.
Besluit: verbindend in al zijn onderdelen, Men kan evenwel besluiten maken die
enkel voor bepaalde lidstaten bestemd zijn.
Constituante: Het nieuwe verkozen parlement bij herzieningen door het vorige
parlement en de koning bij de grondwet. Deze constituante, of “nieuwe parlement”
heeft dan de bevoegdheid om de grondwet te wijzigen.
Dubbele bijzondere meerderheid: Er moet 2/3 van de stemmen in zowel de kamer
en de senaat positief zijn + 2/3 van elke kamer aanwezig om de grondwetwijziging te
voltooien.
Grondwet: regelt de samenstelling en de bevoegdheid van de wetgevende macht.
Wetsvoorstel: voorstel door de kamer/senaat.
Wetsontwerp: voorstel door de regering of de koning. (verplicht advies vragen bij
raad van state)
Voorontwerp: Voordat het wetsontwerp getekend is door de koning.
De gedrukte stukken: Als de parlementscommissie afgelopen is, wordt er een verslag
opgemaakt en in de gedrukte stukken gepubliceerd.
Amendementen: Voorstellen om de tekst in een artikel te wijzigen bij de plenaire
vergadering
