Hoofstuk 6: basisbegrippen en
financiële activa: geld en
financiële activa
1. Ontwikkeling van het financiewezen en economische
groei
Economische groei gaat gepaard met
Monetarisering van de economie
Uitbreiding en verdieping van financiewezen
Nieuwe instrumenten (afgeleide producten) (1981)
o 20 jaar geleden opties, futures
o Daarna: Collateralized Debt Obligations (CDO) & Credit Default
Swaps (CDS)
Fintech
Wat kun je er mee doen?
Transacties + communicatie
Regelgeving . compliance
Risicomanagement
Kwaliteit diensten
Rapportering en analyse
Volatiliteit meten en analyseren
Kredietcrisis 2008
1. Hoe is de kredietcrisis ontstaan?
= 2 groepen: enerzijds huiseigenaars met hypotheek en anderzijds grote
instellingen
Investeerders zoals pensioenfondsen
Partijen werden samengebracht
Reden?
Investeerders konden meer geld verdienen op deze manier dan door geld
uit te lenen aan FED
Probleem?
Is ontstaan door niet-terugbetaling van hypothecaire leningen
, 2. Wat is leverage?
Hefboomwerking
Geld lenen om het resultaat van de deal te versterken
Bv. Iets inkopen voor 10.000 USD en verkopen voor 11.000
1000 USD winst voor eerste partij
Daarna in massa opkopen en doorverkopen nog grotere winsten,
investeerders worden nog rijker
3. Hoe werkt een CDO? Waar zit het risico?
= collateralized Debt Obligations
Financieel riskant product (derivaat) opsplitsen in 3 vakken
o Safe: goede rating, AAA, 4% opbrengst
o Okay: BBB, 7% opbrengst
o Risky: zonder rating, hogere return 10%, groot risico voor niet-
terugbetaling
Risico: niet-terugbetaling door gezinnen van hun hypothecair krediet,
daardoor worden veel huizen te koop geplaatst, aanbod stijgt dus prijs
huizen daalt
Uiteindelijk bestaat CDO uit enkele waardeloze huizen onderliggende
waarde
4. Credit Default Swap (CDS)
= risico van niet-betaling overdragen aan een derde partij door een (riskant)
financieel/verzekeringsproduct, te “herverzekeren”
Bv. American International Group (AIG) raakte zwaar “verstrikt” in
CDS’en/verliezen
Moest gered worden door de Amerikaanse overheid
2. Wat is geld?
2.1 Definitie
= algemeen aanvaard betaalmiddel
Kan vanalles zijn: munten, biljetten,
“tekens”, …
Elektronisch
2.2 Wat is chartaal geld?
= materieel geld: muntstukken en biljetten
Komt van “charta” = wet
, Uitgegeven door Koninklijke Munt / ECB + NBB
2.3 Wat is giraal geld?
= geld dat op een betaalrekening staat
Volume zichtdeposito’s, spaar- en termijnrekeningen, andere financiële
activa
! wordt steeds belangrijker
2.4 Gegiraliseerde betaalmethodes
Debetkaarten (bv. Bancontact)
Kredietkaarten (bv. Visa)
Internetbankieren
Betalen via gsm (bv. De Lijn)
Geld afhalen met je gsm (bv. KBC)
Mobiel betalen (medio 2015) bancontact App, Payconiq
Andere (vooral US) betaal-apps
…
2.5 Functies van het geld
Geld als betaal- en ruilmiddel
= om iets te kopen
Geld als rekeneenheid (waarde meten, vergelijken)
= om aan te tonen hoeveel iets waard is
Geld als opslag waarde (tijdelijk bewaren, sparen)
= om later uit te geven
SDR (Special Drawing Rights)
IMF = Internationaal Muntfonds
Taken van IMF voor landenleden
Verlenen financiële steun i.h.k.v. problemen met BB
Verlenen technische bijstand
Toezicht en beoordelen van macro-eco en wk-beleid
SDR = speciale trekkingsrechten = internationale munteenheid die wordt
toegewezen aan landenleden van IMF in verhouding tot hun quotum
+ boekhoudkundige rekeneenheid (geen echt betaalmiddel)
Samengesteld uit de vier belangrijkste valuta ter wereld
Hoeveelheid Weging in %
Euro 0.4230 37.4
Japanse yen 12.1000 9.4
Pound Sterling 0.1110 11.3
US Dollar 0.6600 41.9
, 3. Financiële activa en liquiditeit
3.1 Financiële activa in het algemeen
= slechts één van de vele financiële activa. Wijd spectrum van financiële
instrumenten zoals: geld, aandelen, obligaties, schatkistcertificaten, afgeleide
producten, …
Liquiditeit van financiële activa
omzetbaarheid naar contant geld
bv. Op de vervaldag van een termijndeposito of bij de verkoop van een aandeel
op de beurs
financiële activa > reële activa
(= veel meer liquide)
De realisatiewaarde van een financieel instrument kan ook gemakkelijker worden
berekend omdat:
i. het zelf een nominale waarde, uitgedrukt in geldeenheden heeft
ii. de verhandelbare effecten bijna altijd homogeen zijn
iii. zij meestal op goed georganiseerde secundaire markten kunnen worden
verhandeld
3.2 Financiële activa en passiva van particulieren in België
LEZEN
3.3 Liquiditeit
Verschillende betekenissen van liquiditeit
omzetting naar contant geld
omvang van de handel in bv. Aandelen (veel handel = liquide)
liquiditeitsbeheer: onderdeel van het beleid van ondernemingen en
financiële instellingen in het bijzonder
liquiditeit van een onderneming: hoe goed slaagt een onderneming erin
om op KT haar schulden terug te betalen?
= financiële analyse, ratio-analyse bv. “current ratio”
3.4 Geldvoorraad of geldmassa in enge en in ruime zin
De zogenaamde “monetaire aggregaten”
ESCB <-> Eurosysteem = ECB + NBB
financiële activa: geld en
financiële activa
1. Ontwikkeling van het financiewezen en economische
groei
Economische groei gaat gepaard met
Monetarisering van de economie
Uitbreiding en verdieping van financiewezen
Nieuwe instrumenten (afgeleide producten) (1981)
o 20 jaar geleden opties, futures
o Daarna: Collateralized Debt Obligations (CDO) & Credit Default
Swaps (CDS)
Fintech
Wat kun je er mee doen?
Transacties + communicatie
Regelgeving . compliance
Risicomanagement
Kwaliteit diensten
Rapportering en analyse
Volatiliteit meten en analyseren
Kredietcrisis 2008
1. Hoe is de kredietcrisis ontstaan?
= 2 groepen: enerzijds huiseigenaars met hypotheek en anderzijds grote
instellingen
Investeerders zoals pensioenfondsen
Partijen werden samengebracht
Reden?
Investeerders konden meer geld verdienen op deze manier dan door geld
uit te lenen aan FED
Probleem?
Is ontstaan door niet-terugbetaling van hypothecaire leningen
, 2. Wat is leverage?
Hefboomwerking
Geld lenen om het resultaat van de deal te versterken
Bv. Iets inkopen voor 10.000 USD en verkopen voor 11.000
1000 USD winst voor eerste partij
Daarna in massa opkopen en doorverkopen nog grotere winsten,
investeerders worden nog rijker
3. Hoe werkt een CDO? Waar zit het risico?
= collateralized Debt Obligations
Financieel riskant product (derivaat) opsplitsen in 3 vakken
o Safe: goede rating, AAA, 4% opbrengst
o Okay: BBB, 7% opbrengst
o Risky: zonder rating, hogere return 10%, groot risico voor niet-
terugbetaling
Risico: niet-terugbetaling door gezinnen van hun hypothecair krediet,
daardoor worden veel huizen te koop geplaatst, aanbod stijgt dus prijs
huizen daalt
Uiteindelijk bestaat CDO uit enkele waardeloze huizen onderliggende
waarde
4. Credit Default Swap (CDS)
= risico van niet-betaling overdragen aan een derde partij door een (riskant)
financieel/verzekeringsproduct, te “herverzekeren”
Bv. American International Group (AIG) raakte zwaar “verstrikt” in
CDS’en/verliezen
Moest gered worden door de Amerikaanse overheid
2. Wat is geld?
2.1 Definitie
= algemeen aanvaard betaalmiddel
Kan vanalles zijn: munten, biljetten,
“tekens”, …
Elektronisch
2.2 Wat is chartaal geld?
= materieel geld: muntstukken en biljetten
Komt van “charta” = wet
, Uitgegeven door Koninklijke Munt / ECB + NBB
2.3 Wat is giraal geld?
= geld dat op een betaalrekening staat
Volume zichtdeposito’s, spaar- en termijnrekeningen, andere financiële
activa
! wordt steeds belangrijker
2.4 Gegiraliseerde betaalmethodes
Debetkaarten (bv. Bancontact)
Kredietkaarten (bv. Visa)
Internetbankieren
Betalen via gsm (bv. De Lijn)
Geld afhalen met je gsm (bv. KBC)
Mobiel betalen (medio 2015) bancontact App, Payconiq
Andere (vooral US) betaal-apps
…
2.5 Functies van het geld
Geld als betaal- en ruilmiddel
= om iets te kopen
Geld als rekeneenheid (waarde meten, vergelijken)
= om aan te tonen hoeveel iets waard is
Geld als opslag waarde (tijdelijk bewaren, sparen)
= om later uit te geven
SDR (Special Drawing Rights)
IMF = Internationaal Muntfonds
Taken van IMF voor landenleden
Verlenen financiële steun i.h.k.v. problemen met BB
Verlenen technische bijstand
Toezicht en beoordelen van macro-eco en wk-beleid
SDR = speciale trekkingsrechten = internationale munteenheid die wordt
toegewezen aan landenleden van IMF in verhouding tot hun quotum
+ boekhoudkundige rekeneenheid (geen echt betaalmiddel)
Samengesteld uit de vier belangrijkste valuta ter wereld
Hoeveelheid Weging in %
Euro 0.4230 37.4
Japanse yen 12.1000 9.4
Pound Sterling 0.1110 11.3
US Dollar 0.6600 41.9
, 3. Financiële activa en liquiditeit
3.1 Financiële activa in het algemeen
= slechts één van de vele financiële activa. Wijd spectrum van financiële
instrumenten zoals: geld, aandelen, obligaties, schatkistcertificaten, afgeleide
producten, …
Liquiditeit van financiële activa
omzetbaarheid naar contant geld
bv. Op de vervaldag van een termijndeposito of bij de verkoop van een aandeel
op de beurs
financiële activa > reële activa
(= veel meer liquide)
De realisatiewaarde van een financieel instrument kan ook gemakkelijker worden
berekend omdat:
i. het zelf een nominale waarde, uitgedrukt in geldeenheden heeft
ii. de verhandelbare effecten bijna altijd homogeen zijn
iii. zij meestal op goed georganiseerde secundaire markten kunnen worden
verhandeld
3.2 Financiële activa en passiva van particulieren in België
LEZEN
3.3 Liquiditeit
Verschillende betekenissen van liquiditeit
omzetting naar contant geld
omvang van de handel in bv. Aandelen (veel handel = liquide)
liquiditeitsbeheer: onderdeel van het beleid van ondernemingen en
financiële instellingen in het bijzonder
liquiditeit van een onderneming: hoe goed slaagt een onderneming erin
om op KT haar schulden terug te betalen?
= financiële analyse, ratio-analyse bv. “current ratio”
3.4 Geldvoorraad of geldmassa in enge en in ruime zin
De zogenaamde “monetaire aggregaten”
ESCB <-> Eurosysteem = ECB + NBB
