WERELDBREDE UITDAGING
Mondeling
2 vragen uit vragenlijst
Laatste les: werkcollege met vragen van de studenten en antwoorden van de
docenten
Link met het boek wordt per hoofdstuk aangeduid
1. Les 1
1.1. Inleiding en planning
1.2. Overzicht wereldbrede uitdaging
1.2.3. Economische crisis
Economie, een systeem in crisis.
- Een (neoliberaal) economisch systeem is niet duurzaam
- Groei is gelijk aan (en blijft gelijk aan) degradatie van ecosystemen en
ecosysteemdiensten.
- ‘lock-in’ (we zitten gevangen) enerzijds omdat:
• Groei is nodig voor welvaart
• Groei is nodig om mensen werk en identiteit te geven
• Groei is nodig om schuld terug te betalen
• Groei is nodig om dit economisch systeem overeind te houden
- Maar anderzijds omdat:
• Groei kan niet verdergezet worden, groei is niet duurzaam
• Groei ondermijnt welzijn nu al (negatieve effecten globalisering, uitputting
van grondstoffen, degradatie van ecosystemen en ecosysteemdiensten)
• Verdere groei ondermijnt welzijn fundamenteel op lange termijn
• Verdere groei leidde tot een verdere ontrolling van de ecologische catastrofe
en zal alle voorspelde gevolgen (van o.a. klimaatverandering) realiseren
- Economie is een systeem in crisis
• Crisis zal blijven
Antwoord op economische groei
- Van kwantitatieve groei
• Stijging verkoop/consumptie/BBP
• En
• Behoud van vermogen/ ’echte vooruitgang’/ ’groene groei’
- over kwalitatieve groei
• Menselijke ontwikkeling
• Kwaliteit van leven
- naar bewust ontgroeien
• Arbeidsduurverkorting
• maximuminkomen instellen
• Energie- en grondstoffengebruik belasten
• Investeren/subsidiëren wapentechnologie, oliesector en mijnbouw stoppen
, • Beperken van marketing in publieke ruimten
Let op: ‘duurzame groei’ of ‘groene groei’ zijn nog niet het zelfde als ‘kwalitatieve groei’. Kijk
naar de concrete invulling van wat mensen bedoelen met deze concepten (zie conclusie
kenniscrisis: taal en misleiding en ook de voorbeeld-examenvragen in de studiegids en op
Canvas)
1.2.2. Grondstoffencrisis
• Fossiele energetische brandstoffen zijn eindig.
– Olie, gas en steenkool zullen op zijn in de loop van jullie leven
• Mineralen en metalen, ook eindig maar kunnen herbruikt worden
– grote negatieve milieueffecten zoals klimaatverandering
– problemen met mensenrechten, kinderarbeid, armoede en schending van
collectieve en culturele rechten
• Nagroeibare grondstoffen zoals voedsel zijn niet eindig
– onder druk bij einde fossiele brandstoffen, klimaatverandering, verlies van
biodiversiteit, bodemerosie, urbanisering, verspilling en vleesconsumptie
• De bronnen waar we alle grondstoffen halen voor onze economie raken leeg, drogen
op, verdwijnen. Maar, deze grondstoffencrisis kan door technische (soms schadelijke)
ingrepen gemilderd worden.
– We graven dieper, boren op meer risicovolle plaatsen (zie volgende 3 slides).
• Crisis en schaarste van grondstoffen zal in de loop van jullie leven verder toenemen
,Antwoord grondstoffencrisis
• Circulaire economie
– Gesloten kringloop
productie
– Intensiteit van hulpbronnen
en afval reduceren
• Kwaliteit van Leven laten
samengaan met
weinig materialen en laag verbruik
– SW: inzetten op strategische experimenten,
– SW: veerkracht, sociaal kapitaal en visievorming
– SW: anticiperen vanuit toekomstvisie passie en
creativiteit inzetten voor maatschappelijke innovatie
1.2.3. Ecologische crisis
- Catastrofale, onomkeerbare verstoring van het klimaat: meer rampen, verliezen van
oogsten en toename ziektes.
- Historisch ongezien verlies van biodiversiteit door ver-vuiling, industriële landbouw,
ontbossing en urbanisering.
, - Verzuring oceanen, zeeleven zwaar verstoord, dode zones en verlies van
ecosystemen (zoals koraalriffen).
- Einde van overvloedige eco-systeemdiensten
• Mens ‘krijgt’ minder diensten van de natuur zoals water- en luchtzuivering,
voedsel zoals vis uit oceanen
- ‘De natuur’, ‘onze planeet’ redden is niet meer dan de essentie van ons mens-zijn,
ons welzijn, veilig stellen
Mondeling
2 vragen uit vragenlijst
Laatste les: werkcollege met vragen van de studenten en antwoorden van de
docenten
Link met het boek wordt per hoofdstuk aangeduid
1. Les 1
1.1. Inleiding en planning
1.2. Overzicht wereldbrede uitdaging
1.2.3. Economische crisis
Economie, een systeem in crisis.
- Een (neoliberaal) economisch systeem is niet duurzaam
- Groei is gelijk aan (en blijft gelijk aan) degradatie van ecosystemen en
ecosysteemdiensten.
- ‘lock-in’ (we zitten gevangen) enerzijds omdat:
• Groei is nodig voor welvaart
• Groei is nodig om mensen werk en identiteit te geven
• Groei is nodig om schuld terug te betalen
• Groei is nodig om dit economisch systeem overeind te houden
- Maar anderzijds omdat:
• Groei kan niet verdergezet worden, groei is niet duurzaam
• Groei ondermijnt welzijn nu al (negatieve effecten globalisering, uitputting
van grondstoffen, degradatie van ecosystemen en ecosysteemdiensten)
• Verdere groei ondermijnt welzijn fundamenteel op lange termijn
• Verdere groei leidde tot een verdere ontrolling van de ecologische catastrofe
en zal alle voorspelde gevolgen (van o.a. klimaatverandering) realiseren
- Economie is een systeem in crisis
• Crisis zal blijven
Antwoord op economische groei
- Van kwantitatieve groei
• Stijging verkoop/consumptie/BBP
• En
• Behoud van vermogen/ ’echte vooruitgang’/ ’groene groei’
- over kwalitatieve groei
• Menselijke ontwikkeling
• Kwaliteit van leven
- naar bewust ontgroeien
• Arbeidsduurverkorting
• maximuminkomen instellen
• Energie- en grondstoffengebruik belasten
• Investeren/subsidiëren wapentechnologie, oliesector en mijnbouw stoppen
, • Beperken van marketing in publieke ruimten
Let op: ‘duurzame groei’ of ‘groene groei’ zijn nog niet het zelfde als ‘kwalitatieve groei’. Kijk
naar de concrete invulling van wat mensen bedoelen met deze concepten (zie conclusie
kenniscrisis: taal en misleiding en ook de voorbeeld-examenvragen in de studiegids en op
Canvas)
1.2.2. Grondstoffencrisis
• Fossiele energetische brandstoffen zijn eindig.
– Olie, gas en steenkool zullen op zijn in de loop van jullie leven
• Mineralen en metalen, ook eindig maar kunnen herbruikt worden
– grote negatieve milieueffecten zoals klimaatverandering
– problemen met mensenrechten, kinderarbeid, armoede en schending van
collectieve en culturele rechten
• Nagroeibare grondstoffen zoals voedsel zijn niet eindig
– onder druk bij einde fossiele brandstoffen, klimaatverandering, verlies van
biodiversiteit, bodemerosie, urbanisering, verspilling en vleesconsumptie
• De bronnen waar we alle grondstoffen halen voor onze economie raken leeg, drogen
op, verdwijnen. Maar, deze grondstoffencrisis kan door technische (soms schadelijke)
ingrepen gemilderd worden.
– We graven dieper, boren op meer risicovolle plaatsen (zie volgende 3 slides).
• Crisis en schaarste van grondstoffen zal in de loop van jullie leven verder toenemen
,Antwoord grondstoffencrisis
• Circulaire economie
– Gesloten kringloop
productie
– Intensiteit van hulpbronnen
en afval reduceren
• Kwaliteit van Leven laten
samengaan met
weinig materialen en laag verbruik
– SW: inzetten op strategische experimenten,
– SW: veerkracht, sociaal kapitaal en visievorming
– SW: anticiperen vanuit toekomstvisie passie en
creativiteit inzetten voor maatschappelijke innovatie
1.2.3. Ecologische crisis
- Catastrofale, onomkeerbare verstoring van het klimaat: meer rampen, verliezen van
oogsten en toename ziektes.
- Historisch ongezien verlies van biodiversiteit door ver-vuiling, industriële landbouw,
ontbossing en urbanisering.
, - Verzuring oceanen, zeeleven zwaar verstoord, dode zones en verlies van
ecosystemen (zoals koraalriffen).
- Einde van overvloedige eco-systeemdiensten
• Mens ‘krijgt’ minder diensten van de natuur zoals water- en luchtzuivering,
voedsel zoals vis uit oceanen
- ‘De natuur’, ‘onze planeet’ redden is niet meer dan de essentie van ons mens-zijn,
ons welzijn, veilig stellen
