Tamara (student)
NEUROLOGIE
Aandachtspunten voor de toets
1
,Inhoud
De student past de anatomische posities en richtingen toe in casuïstiek. ............................................. 4
De student maakt onderscheid tussen de verschillende anatomische structuren en functies van
centraal en perifeer zenuwstelsel in casuïstiek. ..................................................................................... 6
Indeling van de hersenen .................................................................................................................... 6
Grote hersenen (cerebrum) ............................................................................................................ 6
Kleine hersenen (cerebellum) ......................................................................................................... 6
Hersenstam (truncus cerebri).......................................................................................................... 7
Hersenhelften (hemisferen) ............................................................................................................ 7
Hersenschors (cortex) ..................................................................................................................... 7
Hersenbalk (corpus callosum) ......................................................................................................... 7
Ventrikels (hersenkamers) .............................................................................................................. 7
Tussenhersenen (diencephalon) ..................................................................................................... 8
Middenhersenen (mesencephalon) ................................................................................................ 8
Limbisch systeem .............................................................................................................................. 11
Zenuwcellen ...................................................................................................................................... 12
Gliacellen ........................................................................................................................................... 13
Bescherming van de hersenen .......................................................................................................... 14
Bloed-hersenbarrière ........................................................................................................................ 15
Het zenuwstelsel ............................................................................................................................... 15
Het perifere zenuwstelsel.............................................................................................................. 15
Het centraal zenuwstelsel ............................................................................................................. 16
Bloedvoorziening ............................................................................................................................... 16
De student vat de fysiologische kenmerken van de embryonale ontwikkeling en de algemene
structuur van het centraal en perifeer zenuwstelsel samen................................................................. 18
Embryonale ontwikkeling .................................................................................................................. 18
Embryonale ontwikkeling ventrikels (hersenkamers) ....................................................................... 20
Embryonale ontwikkeling meningen (hersenvliezen) ....................................................................... 20
De student past de fysiologie van het zenuwstelsel en de neurofysiologische modellen toe in
casuïstiek. .............................................................................................................................................. 21
Inleiding ............................................................................................................................................. 21
Model van Luria ................................................................................................................................. 24
Het Ruitdiagram ................................................................................................................................ 27
Hiërarchisch model............................................................................................................................ 29
De student maakt onderscheid tussen de twaalf hersenzenuwen en hun functie in casuïstiek. ......... 30
De student karakteriseert de neurologische aandoeningen CVA, Tumor, Coma, Infecties, Trauma en
Amnesie aan de hand van casuïstiek..................................................................................................... 31
2
, CVA .................................................................................................................................................... 31
Wat is een CVA .............................................................................................................................. 31
Behandeling ................................................................................................................................... 32
Trauma .............................................................................................................................................. 33
Wat is een trauma ......................................................................................................................... 33
Behandeling ................................................................................................................................... 34
Tumor ................................................................................................................................................ 34
Wat is een tumor ........................................................................................................................... 34
Behandeling ................................................................................................................................... 35
Coma.................................................................................................................................................. 35
Wat is een coma ............................................................................................................................ 35
Glasgow Coma Scale ...................................................................................................................... 36
Mate van bewustzijn ..................................................................................................................... 36
Behandeling ................................................................................................................................... 37
Amnesie ............................................................................................................................................. 37
Wat is amnesie .............................................................................................................................. 37
De student verklaart logopedische, motorische en cognitieve gevolgen van neurologische
aandoeningen aan de hand van casuïstiek. .......................................................................................... 38
Gevolgen CVA .................................................................................................................................... 38
Gevolgen trauma ............................................................................................................................... 39
Gevolgen tumor................................................................................................................................. 39
Gevolgen coma .................................................................................................................................. 40
Gevolgen amnesie ............................................................................................................................. 40
Extra....................................................................................................................................................... 41
3
,De student past de anatomische posities en richtingen toe in
casuïstiek.
- Mediaal = aan de biddenzijde, naar de middenlijn toe
- Lateraal = aan de buitenzijde, van de middenlijn af
- Ventraal = aan de buikzijde
- Dorsaal = aan de rugzijde
- Craniaal = aan de schedelzijde
- Caudaal = aan de ‘staartzijde’
- Superior = de bovenkant
- Inferior = de onderkant
- Anterior = de voorzijde
- Posterior = de achterzijde
- Sagittaal = doorsnede verticaal (li/re verdeling)
- Coronaal = doorsnede verticaal (voor/achter verdeling)
- Transversaal = doorsnede horizontaan (boven/onder verdeling)
4
,De hersenen worden opgedeeld in verschillende vlakken:
- Het transversale, of horizontale, vlak verdeelt de hersenen in een boven- en onderkant.
- Het sagittale vlak verdeelt de hersenen in een linker- en rechterkant.
- Het coronale, of frontale, vlak verdeelt de hersenen in een voor- en achterkant.
Daarnaast worden verschillende begrippen gebruikt om de relatieve posities van verschillende
hersendelen te benoemen:
Anterieur – voor een ander deel
Posterieur – achter een ander deel
Superieur – boven een ander deel
Inferieur – onder een ander deel
Lateraal – verder weg van het midden
Mediaal – meer naar het midden toe
Mediaan – liggend op de middenlijn
Proximaal – dichtbij
Distaal – ver weg van
Ipsilateraal – aan dezelfde kant van de hersenen
Contralateraal – aan de andere kant van de hersenen
- Ventraal
• In het lichaam = aan de voorkant
• In de hersenen = aan de onderkant
- Dorsaal
• In het lichaam = aan de achterkant
• In de hersenen = aan de bovenkant
5
, De student maakt onderscheid tussen de verschillende anatomische
structuren en functies van centraal en perifeer zenuwstelsel in
casuïstiek.
Indeling van de hersenen
Globaal zijn de hersenen in te delen in:
- De kleine hersenen (cerebellum)
- De hersenstam (truncus cerebri)
- De grote hersenen (cerebrum)
- Twee hersenhelften (hemisferen) → vier kwabben (lobi) per hersenhelft
- Sulci (groeven) en gyri (windingen)
Grote hersenen (cerebrum)
- De grote hersenen zijn verdeeld in twee helften, hemisferen genoemd.
- Deze linker- en rechterhelft worden met elkaar verbonden door de hersenbalk.
- Dankzij deze verbinding kunnen de twee helften met elkaar communiceren en staat
informatie uit de ene hersenhelft dus voortdurend ter beschikking aan de andere
hersenhelft.
Kleine hersenen (cerebellum)
- Onder grote hersenen
- Aan rugzijde
- Twee hemisferen
- Bewegingscontrole
- Bewegingsplanning
- Balans
- Rotaties van as van lichaam
- Rol bij taal
6
NEUROLOGIE
Aandachtspunten voor de toets
1
,Inhoud
De student past de anatomische posities en richtingen toe in casuïstiek. ............................................. 4
De student maakt onderscheid tussen de verschillende anatomische structuren en functies van
centraal en perifeer zenuwstelsel in casuïstiek. ..................................................................................... 6
Indeling van de hersenen .................................................................................................................... 6
Grote hersenen (cerebrum) ............................................................................................................ 6
Kleine hersenen (cerebellum) ......................................................................................................... 6
Hersenstam (truncus cerebri).......................................................................................................... 7
Hersenhelften (hemisferen) ............................................................................................................ 7
Hersenschors (cortex) ..................................................................................................................... 7
Hersenbalk (corpus callosum) ......................................................................................................... 7
Ventrikels (hersenkamers) .............................................................................................................. 7
Tussenhersenen (diencephalon) ..................................................................................................... 8
Middenhersenen (mesencephalon) ................................................................................................ 8
Limbisch systeem .............................................................................................................................. 11
Zenuwcellen ...................................................................................................................................... 12
Gliacellen ........................................................................................................................................... 13
Bescherming van de hersenen .......................................................................................................... 14
Bloed-hersenbarrière ........................................................................................................................ 15
Het zenuwstelsel ............................................................................................................................... 15
Het perifere zenuwstelsel.............................................................................................................. 15
Het centraal zenuwstelsel ............................................................................................................. 16
Bloedvoorziening ............................................................................................................................... 16
De student vat de fysiologische kenmerken van de embryonale ontwikkeling en de algemene
structuur van het centraal en perifeer zenuwstelsel samen................................................................. 18
Embryonale ontwikkeling .................................................................................................................. 18
Embryonale ontwikkeling ventrikels (hersenkamers) ....................................................................... 20
Embryonale ontwikkeling meningen (hersenvliezen) ....................................................................... 20
De student past de fysiologie van het zenuwstelsel en de neurofysiologische modellen toe in
casuïstiek. .............................................................................................................................................. 21
Inleiding ............................................................................................................................................. 21
Model van Luria ................................................................................................................................. 24
Het Ruitdiagram ................................................................................................................................ 27
Hiërarchisch model............................................................................................................................ 29
De student maakt onderscheid tussen de twaalf hersenzenuwen en hun functie in casuïstiek. ......... 30
De student karakteriseert de neurologische aandoeningen CVA, Tumor, Coma, Infecties, Trauma en
Amnesie aan de hand van casuïstiek..................................................................................................... 31
2
, CVA .................................................................................................................................................... 31
Wat is een CVA .............................................................................................................................. 31
Behandeling ................................................................................................................................... 32
Trauma .............................................................................................................................................. 33
Wat is een trauma ......................................................................................................................... 33
Behandeling ................................................................................................................................... 34
Tumor ................................................................................................................................................ 34
Wat is een tumor ........................................................................................................................... 34
Behandeling ................................................................................................................................... 35
Coma.................................................................................................................................................. 35
Wat is een coma ............................................................................................................................ 35
Glasgow Coma Scale ...................................................................................................................... 36
Mate van bewustzijn ..................................................................................................................... 36
Behandeling ................................................................................................................................... 37
Amnesie ............................................................................................................................................. 37
Wat is amnesie .............................................................................................................................. 37
De student verklaart logopedische, motorische en cognitieve gevolgen van neurologische
aandoeningen aan de hand van casuïstiek. .......................................................................................... 38
Gevolgen CVA .................................................................................................................................... 38
Gevolgen trauma ............................................................................................................................... 39
Gevolgen tumor................................................................................................................................. 39
Gevolgen coma .................................................................................................................................. 40
Gevolgen amnesie ............................................................................................................................. 40
Extra....................................................................................................................................................... 41
3
,De student past de anatomische posities en richtingen toe in
casuïstiek.
- Mediaal = aan de biddenzijde, naar de middenlijn toe
- Lateraal = aan de buitenzijde, van de middenlijn af
- Ventraal = aan de buikzijde
- Dorsaal = aan de rugzijde
- Craniaal = aan de schedelzijde
- Caudaal = aan de ‘staartzijde’
- Superior = de bovenkant
- Inferior = de onderkant
- Anterior = de voorzijde
- Posterior = de achterzijde
- Sagittaal = doorsnede verticaal (li/re verdeling)
- Coronaal = doorsnede verticaal (voor/achter verdeling)
- Transversaal = doorsnede horizontaan (boven/onder verdeling)
4
,De hersenen worden opgedeeld in verschillende vlakken:
- Het transversale, of horizontale, vlak verdeelt de hersenen in een boven- en onderkant.
- Het sagittale vlak verdeelt de hersenen in een linker- en rechterkant.
- Het coronale, of frontale, vlak verdeelt de hersenen in een voor- en achterkant.
Daarnaast worden verschillende begrippen gebruikt om de relatieve posities van verschillende
hersendelen te benoemen:
Anterieur – voor een ander deel
Posterieur – achter een ander deel
Superieur – boven een ander deel
Inferieur – onder een ander deel
Lateraal – verder weg van het midden
Mediaal – meer naar het midden toe
Mediaan – liggend op de middenlijn
Proximaal – dichtbij
Distaal – ver weg van
Ipsilateraal – aan dezelfde kant van de hersenen
Contralateraal – aan de andere kant van de hersenen
- Ventraal
• In het lichaam = aan de voorkant
• In de hersenen = aan de onderkant
- Dorsaal
• In het lichaam = aan de achterkant
• In de hersenen = aan de bovenkant
5
, De student maakt onderscheid tussen de verschillende anatomische
structuren en functies van centraal en perifeer zenuwstelsel in
casuïstiek.
Indeling van de hersenen
Globaal zijn de hersenen in te delen in:
- De kleine hersenen (cerebellum)
- De hersenstam (truncus cerebri)
- De grote hersenen (cerebrum)
- Twee hersenhelften (hemisferen) → vier kwabben (lobi) per hersenhelft
- Sulci (groeven) en gyri (windingen)
Grote hersenen (cerebrum)
- De grote hersenen zijn verdeeld in twee helften, hemisferen genoemd.
- Deze linker- en rechterhelft worden met elkaar verbonden door de hersenbalk.
- Dankzij deze verbinding kunnen de twee helften met elkaar communiceren en staat
informatie uit de ene hersenhelft dus voortdurend ter beschikking aan de andere
hersenhelft.
Kleine hersenen (cerebellum)
- Onder grote hersenen
- Aan rugzijde
- Twee hemisferen
- Bewegingscontrole
- Bewegingsplanning
- Balans
- Rotaties van as van lichaam
- Rol bij taal
6
