, Onderzoeksmethodologie
Pre-master Forensische Orthopedagogiek
Inhoudsopgave
2
,Hoofdstuk 1: Waarom doen we onderzoek?.....................................................5
1.1 Wetenschapsfilosofische stromingen........................................................................5
1.2 De sociale wetenschap............................................................................................. 5
1.3 Twéé ‘kapstokken’ voor de sociale wetenschappen..................................................6
1.3.1 Natuurwetenschappen.......................................................................................6
1.3.2 Informele observaties (‘naïeve psychologie)......................................................6
1.4 De empirische cyclus................................................................................................ 7
1.4.1 Fasen van onderzoek doen.................................................................................8
Hoofdstuk 2: Hoe ontwerpen we onderzoek?...................................................9
2.1 Theorie..................................................................................................................... 9
2.1.1 Kenmerken van een theorie:..............................................................................9
2.1.2 Wat maakt een ‘goede’ theorie?........................................................................9
2.2 Conceptueel model................................................................................................. 10
2.2.1 Elementen conceptueel model.........................................................................11
2.2.2 Eigenschappen causale relaties.......................................................................11
2.2.3 Hoofdpatronen causale relaties........................................................................11
2.3 De 4 validiteiten..................................................................................................... 12
2.3.1 Evaluatiecriteria............................................................................................... 12
2.3.2 Constructvaliditeit............................................................................................ 12
2.3.3 Interne validiteit............................................................................................... 12
2.3.4 Externe validiteit.............................................................................................. 13
2.3.5 Conclusievaliditeit............................................................................................ 13
Hoofdstuk 3: Ethiek......................................................................................14
3.1 Experimenten van Milgram.....................................................................................14
3.2 The Belmont Report................................................................................................ 14
3.2.1 Respect............................................................................................................ 14
3.2.2 Beneficience (weldadigheid/ goed doen)..........................................................15
3.2.3 Justice (gerechtigheid)......................................................................................15
3.3 Ethische problemen................................................................................................16
3.4 Wetenschapsfilosofie.............................................................................................. 16
3.4.1 Wetenschapsfilosofische termen......................................................................17
3.4.2 Kritiek op wetenschappelijke methoden...........................................................17
Hoofdstuk 4: Externe validiteit......................................................................18
4.1 Laboratoriumonderzoek.......................................................................................... 18
4.1.1 Typen laboratorium studies..............................................................................19
4.1.2 Typen onderzoek.............................................................................................. 19
4.1.3 Validiteiten....................................................................................................... 20
4.1.4 Experimentele studies......................................................................................20
4.2 Veldonderzoek........................................................................................................ 21
4.2.1 Belangrijke aspecten van veldonderzoek.........................................................21
4.2.2 Engaged research............................................................................................ 22
4.3 Randomisatie.......................................................................................................... 22
4.3.1 Confounding..................................................................................................... 23
4.4 Steekproeven.......................................................................................................... 23
4.4.1 Niet willekeurige steekproeven (niet aselect)...................................................24
4.4.2 Willekeurige steekproeven (aselect)................................................................25
4.4.3 Sampling error.................................................................................................. 25
Hoofdstuk 5: Constructvaliditeit...................................................................26
3
, 5.1 Constructvaliditeit................................................................................................... 26
5.1.1 Beoordelen constructvaliditeit:.........................................................................27
5.1.2 Aantonen/evalueren van constructvaliditeit:....................................................27
5.2 Operationalisatie..................................................................................................... 28
5.3 Kwaliteit van meetinstrumenten.............................................................................28
5.3.1 Meetfouten....................................................................................................... 28
5.3.2 Betrouwbaarheidsindicatie...............................................................................29
5.4 Vragenlijsten........................................................................................................... 29
5.4.1 Hoe stel je vragen?........................................................................................... 29
5.4.2 Van vragen naar data.......................................................................................30
5.5 Meten...................................................................................................................... 30
5.5.1 Meetniveaus..................................................................................................... 30
5.5.2 Meetmethoden................................................................................................. 31
5.6 Meten en culturen................................................................................................... 33
Hoofdstuk 6: Interne validiteit......................................................................33
6.1 Causaliteit............................................................................................................... 34
6.1.1 INUS-conditie.................................................................................................... 34
6.2 Experimenten......................................................................................................... 34
6.2.1 Variabelen........................................................................................................ 35
6.3 Bedreigingen.......................................................................................................... 35
Hoofdstuk 7: Typen designs..........................................................................37
7.1 Experimentele designs............................................................................................37
7.1.1 Kenmerken....................................................................................................... 37
7.1.2 Soorten............................................................................................................. 38
7.2 Quasi-experimentele designs..................................................................................41
7.2.1 Kenmerken....................................................................................................... 41
7.2.2 Soorten............................................................................................................. 42
7.3 Niet-experimentele designs....................................................................................44
7.3.1 Survey research (enquête onderzoek)..............................................................45
7.3.2 Questionnaire research (andere vragenlijst onderzoek)...................................50
7.3.3 Observatie onderzoek......................................................................................50
7.3.4 Archiefonderzoek............................................................................................. 52
Hoofdstuk 8: Evaluatie van onderzoek...........................................................54
8.1 Wat is evaluatie onderzoek.....................................................................................54
8.1.1 Twee soorten evaluatieonderzoek....................................................................54
8.1.2 Stadia van evalueren........................................................................................ 54
8.2 Politieke en praktische uitdagingen........................................................................55
8.3 Weinig kennis bij studenten hierover......................................................................55
Begrippenlijst.............................................................................................. 56
Literatuurlijst............................................................................................... 60
4
Pre-master Forensische Orthopedagogiek
Inhoudsopgave
2
,Hoofdstuk 1: Waarom doen we onderzoek?.....................................................5
1.1 Wetenschapsfilosofische stromingen........................................................................5
1.2 De sociale wetenschap............................................................................................. 5
1.3 Twéé ‘kapstokken’ voor de sociale wetenschappen..................................................6
1.3.1 Natuurwetenschappen.......................................................................................6
1.3.2 Informele observaties (‘naïeve psychologie)......................................................6
1.4 De empirische cyclus................................................................................................ 7
1.4.1 Fasen van onderzoek doen.................................................................................8
Hoofdstuk 2: Hoe ontwerpen we onderzoek?...................................................9
2.1 Theorie..................................................................................................................... 9
2.1.1 Kenmerken van een theorie:..............................................................................9
2.1.2 Wat maakt een ‘goede’ theorie?........................................................................9
2.2 Conceptueel model................................................................................................. 10
2.2.1 Elementen conceptueel model.........................................................................11
2.2.2 Eigenschappen causale relaties.......................................................................11
2.2.3 Hoofdpatronen causale relaties........................................................................11
2.3 De 4 validiteiten..................................................................................................... 12
2.3.1 Evaluatiecriteria............................................................................................... 12
2.3.2 Constructvaliditeit............................................................................................ 12
2.3.3 Interne validiteit............................................................................................... 12
2.3.4 Externe validiteit.............................................................................................. 13
2.3.5 Conclusievaliditeit............................................................................................ 13
Hoofdstuk 3: Ethiek......................................................................................14
3.1 Experimenten van Milgram.....................................................................................14
3.2 The Belmont Report................................................................................................ 14
3.2.1 Respect............................................................................................................ 14
3.2.2 Beneficience (weldadigheid/ goed doen)..........................................................15
3.2.3 Justice (gerechtigheid)......................................................................................15
3.3 Ethische problemen................................................................................................16
3.4 Wetenschapsfilosofie.............................................................................................. 16
3.4.1 Wetenschapsfilosofische termen......................................................................17
3.4.2 Kritiek op wetenschappelijke methoden...........................................................17
Hoofdstuk 4: Externe validiteit......................................................................18
4.1 Laboratoriumonderzoek.......................................................................................... 18
4.1.1 Typen laboratorium studies..............................................................................19
4.1.2 Typen onderzoek.............................................................................................. 19
4.1.3 Validiteiten....................................................................................................... 20
4.1.4 Experimentele studies......................................................................................20
4.2 Veldonderzoek........................................................................................................ 21
4.2.1 Belangrijke aspecten van veldonderzoek.........................................................21
4.2.2 Engaged research............................................................................................ 22
4.3 Randomisatie.......................................................................................................... 22
4.3.1 Confounding..................................................................................................... 23
4.4 Steekproeven.......................................................................................................... 23
4.4.1 Niet willekeurige steekproeven (niet aselect)...................................................24
4.4.2 Willekeurige steekproeven (aselect)................................................................25
4.4.3 Sampling error.................................................................................................. 25
Hoofdstuk 5: Constructvaliditeit...................................................................26
3
, 5.1 Constructvaliditeit................................................................................................... 26
5.1.1 Beoordelen constructvaliditeit:.........................................................................27
5.1.2 Aantonen/evalueren van constructvaliditeit:....................................................27
5.2 Operationalisatie..................................................................................................... 28
5.3 Kwaliteit van meetinstrumenten.............................................................................28
5.3.1 Meetfouten....................................................................................................... 28
5.3.2 Betrouwbaarheidsindicatie...............................................................................29
5.4 Vragenlijsten........................................................................................................... 29
5.4.1 Hoe stel je vragen?........................................................................................... 29
5.4.2 Van vragen naar data.......................................................................................30
5.5 Meten...................................................................................................................... 30
5.5.1 Meetniveaus..................................................................................................... 30
5.5.2 Meetmethoden................................................................................................. 31
5.6 Meten en culturen................................................................................................... 33
Hoofdstuk 6: Interne validiteit......................................................................33
6.1 Causaliteit............................................................................................................... 34
6.1.1 INUS-conditie.................................................................................................... 34
6.2 Experimenten......................................................................................................... 34
6.2.1 Variabelen........................................................................................................ 35
6.3 Bedreigingen.......................................................................................................... 35
Hoofdstuk 7: Typen designs..........................................................................37
7.1 Experimentele designs............................................................................................37
7.1.1 Kenmerken....................................................................................................... 37
7.1.2 Soorten............................................................................................................. 38
7.2 Quasi-experimentele designs..................................................................................41
7.2.1 Kenmerken....................................................................................................... 41
7.2.2 Soorten............................................................................................................. 42
7.3 Niet-experimentele designs....................................................................................44
7.3.1 Survey research (enquête onderzoek)..............................................................45
7.3.2 Questionnaire research (andere vragenlijst onderzoek)...................................50
7.3.3 Observatie onderzoek......................................................................................50
7.3.4 Archiefonderzoek............................................................................................. 52
Hoofdstuk 8: Evaluatie van onderzoek...........................................................54
8.1 Wat is evaluatie onderzoek.....................................................................................54
8.1.1 Twee soorten evaluatieonderzoek....................................................................54
8.1.2 Stadia van evalueren........................................................................................ 54
8.2 Politieke en praktische uitdagingen........................................................................55
8.3 Weinig kennis bij studenten hierover......................................................................55
Begrippenlijst.............................................................................................. 56
Literatuurlijst............................................................................................... 60
4