Biologie thema 11 transport
Basisstof 1
-Bloedplasma
Het bloed van organisme heeft een bepaalde
bloedsamenstelling. Bij de mens bestaat het
bloed uit 55% bloedplasma en 45% uit vaste
bestandsdelen. Bloedplasma bestaat uit
water en opgeloste stoffen en plasma-
eiwitten. De functie van bloedplasma is het
vervoeren van stoffen: zuurstof,
voedingsstoffen, afvalstoffen, signaalstoffen
en beschermende stoffen. Sommige stoffen
lossen goed op in het bloedplasma.
Plasma-eiwitten zijn belangrijk voor het
constant houden van de osmotische waarde
van het bloed en bloeddruk. Daarnaast zorgt
het ook voor het constant houden van het
inwendige milieu.
Extra info
-Beenmerg
Er zijn 2 soorten beenmerg:
• Rood beenmerg = Dit beenmerg komt voor in de holten
van botten, wervels, platte beenderen en in uiteinden van
pijpbeenderen. Uit stamcellen van roodbeenmerg
kunnen rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes
ontstaan.
• Geel beenmerg = Bevat veel vetcellen.
Extra info
BIOLOGIE HAVO 5 THEMA 11 ALISHA AMBER
,-Rode bloedcellen
De vorm van rode bloedcellen zijn kleine
ronde schijfjes, die in het midden dunner zijn
dan aan de rand. Een rode bloedcel bevat geen
celkern en leeft hierdoor ongeveer 4 maanden.
Het hormoon epo dat geproduceerd wordt
door de nieren, stimuleert de aanmaak van
rode bloedcellen in het rode beenmerg.
Afhankelijk van de zuurstofvoorziening
produceren de nieren epo.
Hemoglobine zit in rode bloedcellen.
Hemoglobine is een zuurstofbindend eiwitmolecuul en geeft een rode kleur aan het bloed
Doordat hemoglobine een zuurstofbindend eiwitmolecuul is kan het helpen bij
koolstofdioxidetransport. Daarnaast bevat hemoglobine ook ijzeratomen.
Als een rode bloedcel doodgaat wordt het afgebroken en de ijzer die vrijkomt wordt weer gebruikt
bij het maken van nieuwe rode bloedcellen.
Extra info
-Witte bloedcellen
Witte bloedcellen helpen bij de afweer tegen
ziektes. Witte bloedcellen hebben een celkern maar
geen vaste vorm. De meeste witte bloedcellen
bestrijden bacteriën door ze in te sluiten. Als de witte
bloedcel hierdoor doodgaat ontstaat er etter of pus.
Andere witte bloedcellen ruimen dit op.
Extra info
BIOLOGIE HAVO 5 THEMA 11 ALISHA AMBER
, -Bloedplaatjes
Bloedplaatjes zijn delen van uiteengevallen cellen. Bloedplaatjes spelen een rol bij
bloedstolling, een proces waarbij bloed dikker wordt.
Op verschillende manieren wordt het bloedverlies tegengegaan, de wond wordt zo snel mogelijk
gedicht:
• Spieren in de wand van de bloedvaten trekken zich samen, gevolg bloedvat wordt nauw =
minder bloed.
• Bloedplaatjes blijven kleven aan beschadigd bloedvat, gevolg is een propje
bloedplaatjes
• Bloedplaatjes vergaan hierdoor komen er stoffen vrij die reageren op de stoffen die
vrijkomen van het kapot bloedvat. De reactie-keten zal leiden tot een stolling
Bij de reactie-keten zijn er ook stoffen uit het plasma-bloed betrokken, het eiwit fibrinogeen dat
door de ketens van reactie naar fibrine reageert. Heeft
een belangrijke rol fibrine vormt een soort visnet
waartussen de andere bloedcellen blijven hangen. Zo
begint een bloedstolling. Dit gaat door totdat de wond
dicht is. Hierna trekken de fibrinedraden zich samen.
Door verdere indroging ontstaat er een korstje. Na een
tijdje worden de fibrinedraden langzaam afgebroken.
De korst zal dan loslaten. De wond is dan al herstelt.
Extra info
BIOLOGIE HAVO 5 THEMA 11 ALISHA AMBER
Basisstof 1
-Bloedplasma
Het bloed van organisme heeft een bepaalde
bloedsamenstelling. Bij de mens bestaat het
bloed uit 55% bloedplasma en 45% uit vaste
bestandsdelen. Bloedplasma bestaat uit
water en opgeloste stoffen en plasma-
eiwitten. De functie van bloedplasma is het
vervoeren van stoffen: zuurstof,
voedingsstoffen, afvalstoffen, signaalstoffen
en beschermende stoffen. Sommige stoffen
lossen goed op in het bloedplasma.
Plasma-eiwitten zijn belangrijk voor het
constant houden van de osmotische waarde
van het bloed en bloeddruk. Daarnaast zorgt
het ook voor het constant houden van het
inwendige milieu.
Extra info
-Beenmerg
Er zijn 2 soorten beenmerg:
• Rood beenmerg = Dit beenmerg komt voor in de holten
van botten, wervels, platte beenderen en in uiteinden van
pijpbeenderen. Uit stamcellen van roodbeenmerg
kunnen rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes
ontstaan.
• Geel beenmerg = Bevat veel vetcellen.
Extra info
BIOLOGIE HAVO 5 THEMA 11 ALISHA AMBER
,-Rode bloedcellen
De vorm van rode bloedcellen zijn kleine
ronde schijfjes, die in het midden dunner zijn
dan aan de rand. Een rode bloedcel bevat geen
celkern en leeft hierdoor ongeveer 4 maanden.
Het hormoon epo dat geproduceerd wordt
door de nieren, stimuleert de aanmaak van
rode bloedcellen in het rode beenmerg.
Afhankelijk van de zuurstofvoorziening
produceren de nieren epo.
Hemoglobine zit in rode bloedcellen.
Hemoglobine is een zuurstofbindend eiwitmolecuul en geeft een rode kleur aan het bloed
Doordat hemoglobine een zuurstofbindend eiwitmolecuul is kan het helpen bij
koolstofdioxidetransport. Daarnaast bevat hemoglobine ook ijzeratomen.
Als een rode bloedcel doodgaat wordt het afgebroken en de ijzer die vrijkomt wordt weer gebruikt
bij het maken van nieuwe rode bloedcellen.
Extra info
-Witte bloedcellen
Witte bloedcellen helpen bij de afweer tegen
ziektes. Witte bloedcellen hebben een celkern maar
geen vaste vorm. De meeste witte bloedcellen
bestrijden bacteriën door ze in te sluiten. Als de witte
bloedcel hierdoor doodgaat ontstaat er etter of pus.
Andere witte bloedcellen ruimen dit op.
Extra info
BIOLOGIE HAVO 5 THEMA 11 ALISHA AMBER
, -Bloedplaatjes
Bloedplaatjes zijn delen van uiteengevallen cellen. Bloedplaatjes spelen een rol bij
bloedstolling, een proces waarbij bloed dikker wordt.
Op verschillende manieren wordt het bloedverlies tegengegaan, de wond wordt zo snel mogelijk
gedicht:
• Spieren in de wand van de bloedvaten trekken zich samen, gevolg bloedvat wordt nauw =
minder bloed.
• Bloedplaatjes blijven kleven aan beschadigd bloedvat, gevolg is een propje
bloedplaatjes
• Bloedplaatjes vergaan hierdoor komen er stoffen vrij die reageren op de stoffen die
vrijkomen van het kapot bloedvat. De reactie-keten zal leiden tot een stolling
Bij de reactie-keten zijn er ook stoffen uit het plasma-bloed betrokken, het eiwit fibrinogeen dat
door de ketens van reactie naar fibrine reageert. Heeft
een belangrijke rol fibrine vormt een soort visnet
waartussen de andere bloedcellen blijven hangen. Zo
begint een bloedstolling. Dit gaat door totdat de wond
dicht is. Hierna trekken de fibrinedraden zich samen.
Door verdere indroging ontstaat er een korstje. Na een
tijdje worden de fibrinedraden langzaam afgebroken.
De korst zal dan loslaten. De wond is dan al herstelt.
Extra info
BIOLOGIE HAVO 5 THEMA 11 ALISHA AMBER
