SAMENVATTING HOORTOESTELAANPASSING
BIJ KINDEREN
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING
Systematische screening
- Alle kinderen binnen paar weken gescreend, met vrij grote nauwkeurigheid
- Volwassenen die GV krijgen → al volledige TO gehad, kinderen met GV NIET!
Elke auditieve dysfct → neg. effect op ontwikkelingsproces (verhindert toegang tot hersenen)
- Om tot auditief begrip te komen → in staat zijn om geluid te detecteren
- Jonge kinderen met ..
o Permanent bil. GV van ≥ 25 dBHL in frequentiegebied 1-4kHz → kandidaat voor versterking
o Unilateraal GV van < 25 dBHL, hoog- en laagtonige GV → baat bij versterking
- Bij kids: min. GV 20-25 dBHL soms al schadelijk voor detectie spraakklanken (zelf in optimale
luistercondities)
- Bij volwassenen: licht GV (25-40 dBHL) leidt niet noodzakelijk tot communicatiemoeilijkheden
1. DOEL
Doel interventie (aanpassing van hoorhulpmiddelen + begeleiding)
- Zo hoogwaardig mogelijk info toegang geven aan hersenen
- Vergemakkelijken van opvangen van duidelijke + intacte akoestische signalen, zodat opnieuw toegang
verkregen wordt tot auditieve centra v/d hersenen + deze gesterkt worden
- Toegang tot spraaksignaal om spraakperceptie, -productie en communicatievaardigheden te
ontwikkelen
o Versterking in 1e levensjaar? STO eerder natuurlijk ontwikkelingspatroon
o Ideaal: versterking niet later dan 1 maand na diagnose
o Realiteit: ± 6 maanden na diagnose
2. DIAGNOSTIEK
- Vormt basis verdere interventie (preselectie, selectie…)
- Bij kinderen: voortdurend in evolutie
- 1e aanpassing bij baby’s: vaak baseren op zeer beperkte info
- Na verloop van tijd: meer gedetailleere audiometrische info, om aanpassing bij te sturen
3. HOORTOESTELAANPASSING BIJ KINDEREN T.O.V. VOLWASSENEN
→ Groot verschil, terwijl eig zelfde stappen gevolgd worden
→ Reden: ≠ in communicatievaardigheden + specifieke noden versterking, verschillen door:
- Hoe baby’s + jonge kinderen geluid waarnemen
- Manier waarop volw. praten wnr ze tegen baby/jong kind spreken (intonatie, zinsstructuur, afstand…)
- Baby’s + jonge kinderen kunnen niet actief participeren in aanpassingsproces
1
,# factoren kunnen aanpassingsproces hinderen/vertragen
- Mate waarin ouders GV aanvaarden
o Soms fase van ontkenning/willen 2e mening etc.
- Ev. andere, meer dringende medische noden bij kind
- Bijkomende onderzoeken i.f.v. zo optimaal mogelijk in kaart brengen audiologische status
- Financiële hinderpalen (minder van toepassing in België, eerder bv. in Amerika)
4. GROTER GEHEEL
- Nood aan weldoordacht, gestructureerd denkkader voor elk individu
- Kind voorzien van versterking telkens beschouwen als deel van groter geheel
5. SAMENWERKING MET ANDEREN
Enkel mogelijk mits intensieve samenwerking met
- Ouders
- Familie
- Andere hulpverleners
→ Info omtrent gehoor in begin mogelijks beperkt → aanpassing zal voortdurend bijgestuurd moeten worden
2
,HOOFDSTUK 2 – INTERVENTIE OM DE
AUDITIEVE CAPACITEITEN V/H KIND TE
VERBETEREN
Belangrijkste taak: voorzien van gepaste versterking → doel: maximale auditieve mogelijkheden bieden
1. MIDDENOORPROBLEMATIEK
→ Indien mogelijk voorkomen! Nood aan regelmatige controle MO!
- Tijdelijk? Meestal geen aanleiding tot effectieve interventie met HT, vaak medisch verholpen
- Langdurig? In praktijk: langdurige MO-problemen + geen oplossing mogelijk (vb. chirurgie n.v.t.
door te zwakke schedel) → toch ondersteuning
2. PERMANENT GEHOORVERLIES (MEESTAL VAN PERCEPTIEVE AARD)
→ Zo snel mogelijk versterking
Doelstellingen HT-aanpassing bij kinderen ≈ volwassenen
- Spraak in stilte hoorbaar maken, zonder dat dit oncomfortabel luid is (of cochleaire schade zou
kunnen veroorzaken)
- Doelen: hoorbaar maken, comfort, veiligheid, verstaanbaarheid en geluidskwaliteit
o Toegepast dat verstaanbaarheid + kwaliteit van waargenomen signaal zo ↑ mogelijk is
o Toegepast voor ≠ stemkarakteristieken (stille spraak, roepen…) + ≠ posities v/d spreker
(afstand spreker-SH)
o Toegepast voor ≠ akoestische omstandigheden (omgevingslawaai, reverberatie…)
→ Doelstellingen toepassen bij kinderen moeilijker dan bij volwassenen, vaak complexer
Kinderaudioloog moet veel achtergrondinfo beheersen over o.a.
- Compressiesystemen comfort + kwaliteit van spraak met hoge inputniveaus behouden
- ≠ microfoonsystemen (omni-, di-, 2-microfoons…) S/N-ratio te verbeteren
- (Méér-)kanalige zo breed mogelijk frequentie- + inputbereik kwalitatief input-
compressiesystemen signaal bekomen
- Digitale signaalver- meer precisie, flexibiliteit en signaalverbetering
werkingsstrategieën
- Klasakoestiek reverberatie, # types van (ondersteunende-) versterking…
- FM-systemen spraak op grotere afstand/in achtergrondlawaai/slechte akoestische
kenmerken v/d setting waarin persoon vertoeft/… duidelijker over brengen
→ Audio moet mogelijkheden + beperkingen van vorige aspecten kennen om op efficiënte wijze toe te passen
bij kind + zijn/haar specifieke situatie
3
, HOOFDSTUK 3 – PROTOCOL VOOR
HOORTOESTELAANPASSING BIJ BABY’S EN
JONGE KINDEREN
Start HT-aanpassing op voorwaarde dat
- GV bevestigd door diagnostische onderzoeken
- GV (wss) van permanente aard
- Aanwezigheid acute MO-problemen uitgesloten
- Graad van GV gespecifieerd
- Ouders klaar om over te gaan tot HT-aanpassingen
1. HET NEMEN VAN OORAFDRUKKEN
→ Op regelmatige basis, oor verandert heel veel op korte tijd!
- Eerst: otoscopie (oorkanaal moet vrij zijn)
- Tip: ouders reeds gemaakte baby-oorafdrukken/-stukjes laten zien
- ‘Otoblok’
o Klein gng, ev. knippen (korter/smaller)
o Rekening houden met lengte oorkanaal
o Tip: lichtpen markeren
▪ Baby’s <6m: ± 10 mm
▪ Baby’s >6m: ± 10-15mm
Leeftijd Oorkanaal lengte
1 mnd 14 mm
3 mnd 16.5 mm
6 mnd 17.5 mm
12 mnd 20 mm
24 mnd 21 mm
- Oorkanaal premature baby: correctiefactor!
o Vb. kind 1 mnd te vroeg geboren + oorstukje nodig op 7 mnd → insertiediepte voor kinderen
van 6 mnd
- Oorstuk belangrijke rol in HT-aanpassing
o Comfortabel → zacht oorstuk
o Goed passend → FB-problemen vermijden
o Oorstukmodificaties (maar: grootte oorstuk soms beperkende factor)
Uitdagingen bij maken oorstukjes voor baby’s + jonge kinderen
- (Beperkte) grootte oorstukje
- Vermijden feedbackproblemen → maar: oren veranderen veel + kinderen liggen constant, mogelijke
oplossingen:
o Gebruik van materie dat voor meer afsluiting zorgt (thermosoft-oorstuk, varioflex-oorstuk…)
▪ Thermosoft: verandert o.b.v. lichaamswarmte
4
BIJ KINDEREN
HOOFDSTUK 1 – INLEIDING
Systematische screening
- Alle kinderen binnen paar weken gescreend, met vrij grote nauwkeurigheid
- Volwassenen die GV krijgen → al volledige TO gehad, kinderen met GV NIET!
Elke auditieve dysfct → neg. effect op ontwikkelingsproces (verhindert toegang tot hersenen)
- Om tot auditief begrip te komen → in staat zijn om geluid te detecteren
- Jonge kinderen met ..
o Permanent bil. GV van ≥ 25 dBHL in frequentiegebied 1-4kHz → kandidaat voor versterking
o Unilateraal GV van < 25 dBHL, hoog- en laagtonige GV → baat bij versterking
- Bij kids: min. GV 20-25 dBHL soms al schadelijk voor detectie spraakklanken (zelf in optimale
luistercondities)
- Bij volwassenen: licht GV (25-40 dBHL) leidt niet noodzakelijk tot communicatiemoeilijkheden
1. DOEL
Doel interventie (aanpassing van hoorhulpmiddelen + begeleiding)
- Zo hoogwaardig mogelijk info toegang geven aan hersenen
- Vergemakkelijken van opvangen van duidelijke + intacte akoestische signalen, zodat opnieuw toegang
verkregen wordt tot auditieve centra v/d hersenen + deze gesterkt worden
- Toegang tot spraaksignaal om spraakperceptie, -productie en communicatievaardigheden te
ontwikkelen
o Versterking in 1e levensjaar? STO eerder natuurlijk ontwikkelingspatroon
o Ideaal: versterking niet later dan 1 maand na diagnose
o Realiteit: ± 6 maanden na diagnose
2. DIAGNOSTIEK
- Vormt basis verdere interventie (preselectie, selectie…)
- Bij kinderen: voortdurend in evolutie
- 1e aanpassing bij baby’s: vaak baseren op zeer beperkte info
- Na verloop van tijd: meer gedetailleere audiometrische info, om aanpassing bij te sturen
3. HOORTOESTELAANPASSING BIJ KINDEREN T.O.V. VOLWASSENEN
→ Groot verschil, terwijl eig zelfde stappen gevolgd worden
→ Reden: ≠ in communicatievaardigheden + specifieke noden versterking, verschillen door:
- Hoe baby’s + jonge kinderen geluid waarnemen
- Manier waarop volw. praten wnr ze tegen baby/jong kind spreken (intonatie, zinsstructuur, afstand…)
- Baby’s + jonge kinderen kunnen niet actief participeren in aanpassingsproces
1
,# factoren kunnen aanpassingsproces hinderen/vertragen
- Mate waarin ouders GV aanvaarden
o Soms fase van ontkenning/willen 2e mening etc.
- Ev. andere, meer dringende medische noden bij kind
- Bijkomende onderzoeken i.f.v. zo optimaal mogelijk in kaart brengen audiologische status
- Financiële hinderpalen (minder van toepassing in België, eerder bv. in Amerika)
4. GROTER GEHEEL
- Nood aan weldoordacht, gestructureerd denkkader voor elk individu
- Kind voorzien van versterking telkens beschouwen als deel van groter geheel
5. SAMENWERKING MET ANDEREN
Enkel mogelijk mits intensieve samenwerking met
- Ouders
- Familie
- Andere hulpverleners
→ Info omtrent gehoor in begin mogelijks beperkt → aanpassing zal voortdurend bijgestuurd moeten worden
2
,HOOFDSTUK 2 – INTERVENTIE OM DE
AUDITIEVE CAPACITEITEN V/H KIND TE
VERBETEREN
Belangrijkste taak: voorzien van gepaste versterking → doel: maximale auditieve mogelijkheden bieden
1. MIDDENOORPROBLEMATIEK
→ Indien mogelijk voorkomen! Nood aan regelmatige controle MO!
- Tijdelijk? Meestal geen aanleiding tot effectieve interventie met HT, vaak medisch verholpen
- Langdurig? In praktijk: langdurige MO-problemen + geen oplossing mogelijk (vb. chirurgie n.v.t.
door te zwakke schedel) → toch ondersteuning
2. PERMANENT GEHOORVERLIES (MEESTAL VAN PERCEPTIEVE AARD)
→ Zo snel mogelijk versterking
Doelstellingen HT-aanpassing bij kinderen ≈ volwassenen
- Spraak in stilte hoorbaar maken, zonder dat dit oncomfortabel luid is (of cochleaire schade zou
kunnen veroorzaken)
- Doelen: hoorbaar maken, comfort, veiligheid, verstaanbaarheid en geluidskwaliteit
o Toegepast dat verstaanbaarheid + kwaliteit van waargenomen signaal zo ↑ mogelijk is
o Toegepast voor ≠ stemkarakteristieken (stille spraak, roepen…) + ≠ posities v/d spreker
(afstand spreker-SH)
o Toegepast voor ≠ akoestische omstandigheden (omgevingslawaai, reverberatie…)
→ Doelstellingen toepassen bij kinderen moeilijker dan bij volwassenen, vaak complexer
Kinderaudioloog moet veel achtergrondinfo beheersen over o.a.
- Compressiesystemen comfort + kwaliteit van spraak met hoge inputniveaus behouden
- ≠ microfoonsystemen (omni-, di-, 2-microfoons…) S/N-ratio te verbeteren
- (Méér-)kanalige zo breed mogelijk frequentie- + inputbereik kwalitatief input-
compressiesystemen signaal bekomen
- Digitale signaalver- meer precisie, flexibiliteit en signaalverbetering
werkingsstrategieën
- Klasakoestiek reverberatie, # types van (ondersteunende-) versterking…
- FM-systemen spraak op grotere afstand/in achtergrondlawaai/slechte akoestische
kenmerken v/d setting waarin persoon vertoeft/… duidelijker over brengen
→ Audio moet mogelijkheden + beperkingen van vorige aspecten kennen om op efficiënte wijze toe te passen
bij kind + zijn/haar specifieke situatie
3
, HOOFDSTUK 3 – PROTOCOL VOOR
HOORTOESTELAANPASSING BIJ BABY’S EN
JONGE KINDEREN
Start HT-aanpassing op voorwaarde dat
- GV bevestigd door diagnostische onderzoeken
- GV (wss) van permanente aard
- Aanwezigheid acute MO-problemen uitgesloten
- Graad van GV gespecifieerd
- Ouders klaar om over te gaan tot HT-aanpassingen
1. HET NEMEN VAN OORAFDRUKKEN
→ Op regelmatige basis, oor verandert heel veel op korte tijd!
- Eerst: otoscopie (oorkanaal moet vrij zijn)
- Tip: ouders reeds gemaakte baby-oorafdrukken/-stukjes laten zien
- ‘Otoblok’
o Klein gng, ev. knippen (korter/smaller)
o Rekening houden met lengte oorkanaal
o Tip: lichtpen markeren
▪ Baby’s <6m: ± 10 mm
▪ Baby’s >6m: ± 10-15mm
Leeftijd Oorkanaal lengte
1 mnd 14 mm
3 mnd 16.5 mm
6 mnd 17.5 mm
12 mnd 20 mm
24 mnd 21 mm
- Oorkanaal premature baby: correctiefactor!
o Vb. kind 1 mnd te vroeg geboren + oorstukje nodig op 7 mnd → insertiediepte voor kinderen
van 6 mnd
- Oorstuk belangrijke rol in HT-aanpassing
o Comfortabel → zacht oorstuk
o Goed passend → FB-problemen vermijden
o Oorstukmodificaties (maar: grootte oorstuk soms beperkende factor)
Uitdagingen bij maken oorstukjes voor baby’s + jonge kinderen
- (Beperkte) grootte oorstukje
- Vermijden feedbackproblemen → maar: oren veranderen veel + kinderen liggen constant, mogelijke
oplossingen:
o Gebruik van materie dat voor meer afsluiting zorgt (thermosoft-oorstuk, varioflex-oorstuk…)
▪ Thermosoft: verandert o.b.v. lichaamswarmte
4
