KOUDE OORLOG (12 maart 1947 tot 1991)
Hyperinflatie:
Def: oncontroleerbare inflatie, geld bijna niets meer waard en koopkracht drastisch gedaald.
In KO: (1921-1923), hyperinflatie in Weimarrepubliek (Duitsland). Duitse papiermark kelderde →
armoede onder bevolking, interne politieke instabiliteit en bezetting Ruhrgebied door FR en BEL.
IMF:
Def: (1944, Bretton Woods conferentie) internationaal monetair fonds, VN-organisatie voor
internationale samenwerking op monetair gebied. Bestrijden financiële crises en
kredietverlening voor staten met betalingsproblemen.
Wereldbank:
Def: (1944, Bretton Woods conferentie), grootste instituut voor ontwikkelingssamenwerking.
Versterkt leningen aan ontwikkelingslanden en middeninkomenslanden. Doel→ armoede
bestrijden.
Kapitalisme:
Def: VS, economisch systeem, gebaseerd op investeringen van geld, met de verwachting om
winst te maken. Vrijheid belangrijk, individu staat centraal, economische vrijheid (veel mogelijk
winst door bv. Investeringen), parlementaire democratie.
Libéralisme:
Def: VS, politieke ideologie waarbij vrijheid centraal staat.
Communisme:
Def: SU, klasseloze samenleving, collectief centraal(iets bijdragen aan maatschappij), geleide
planeconomie (geen vrijhandel), volledig bestuurd door communistische partij en streven naar
wereldevolutie.
Bipolaire wereldorde:
Def: 2 grootmachten bestaan die strijden tegen elkaar om zoveel mogelijk landen in hun kamp te
houden.
In KO: Onstaan 2 werelden, 1e → kapitalistisch westen(VS), 2e → communistische oosten (SU)
en 3e → landen die neutraal blijven (vooral ex-kolonies)
Oostblok:
Def: Is een verzamelnaam van het voormalige SU en de landen die onder deze invloedsfeer
vielen.
Satellietstaten:
Def: Deze landen moesten doen wat de SU zei, ze hadden geen vrijheid. Landen kunnen niet
zonder SU, in theorie onafhankelijk in praktijk afhankelijk (Wit-Rusland (nu))
Warschaupact:
, Def: 1955, eigen militair bondgenootschap die bijdrage leveren, beschermen tegen westerse
dreigingen zoals VS → stopt bij val SU (1991)
NAVO (data):
Def: (=Noord-Atlantische verdrag organisatie) 1949, militair bondgenootschap (deelnemers toen
= West Europa, Amerika en Polen) → land werd aangevallen = oorlog bij iedereen.
(Warschaupact was reactie van SU hierop)
Ijzeren Gordijn:
Def: uitspraak van Churchill (1946), opdeling oost en west van de wereld met verstevigde
grenzen en bewakers= ideologische scheiding tussen vrij westen en communistisch oosten.
Later fysieke grens= moeilijk reizen van W → O, O → W bijna onmogelijk.
Proxywar:
Def: onrechtstreekse conflicten, conflict door derde partij laten uitvechten vb. Vietnamoorlog
(1955-1975), SU, China en de VS vochten als 3e partij.
Imperialistisch conflict:
Def: invloed op de wereld vergroten
Confrontatiepolitiek:
Def: vijandige opstelling tegenover een andere partij, in KO tussen VS en SU.
VN (data):
Def: (Juni 1945, San Francisco), 51 staten → nieuwe organistatie na volkenbond → opzet is
anders, grootmachten krijgen vetorecht
Great power peace:
Def: collectieve veiligheid van oorlog voorkomen
Conservatieve monarchisten:
Def: conservatief: behoudsgezind
Monarchisme: koningsgezindheid
Communistische partizanen:
Def: communisme: politieke ideologie
Partizanen: verzetsbeweging die strijd voor nationalistisch of politiek belang.
Trumandoctrine:
Def: is een redevoering van Truman, doel is om geopolitieke expansie van SU tijdens KO tegen te
gaan. De VS bood steun aan Europese landen die ‘bedreigd werden’ door het communisme.
Brezjnevdoctrine:
Def: ingrijpen als bondgenoot in gevaar is
Hyperinflatie:
Def: oncontroleerbare inflatie, geld bijna niets meer waard en koopkracht drastisch gedaald.
In KO: (1921-1923), hyperinflatie in Weimarrepubliek (Duitsland). Duitse papiermark kelderde →
armoede onder bevolking, interne politieke instabiliteit en bezetting Ruhrgebied door FR en BEL.
IMF:
Def: (1944, Bretton Woods conferentie) internationaal monetair fonds, VN-organisatie voor
internationale samenwerking op monetair gebied. Bestrijden financiële crises en
kredietverlening voor staten met betalingsproblemen.
Wereldbank:
Def: (1944, Bretton Woods conferentie), grootste instituut voor ontwikkelingssamenwerking.
Versterkt leningen aan ontwikkelingslanden en middeninkomenslanden. Doel→ armoede
bestrijden.
Kapitalisme:
Def: VS, economisch systeem, gebaseerd op investeringen van geld, met de verwachting om
winst te maken. Vrijheid belangrijk, individu staat centraal, economische vrijheid (veel mogelijk
winst door bv. Investeringen), parlementaire democratie.
Libéralisme:
Def: VS, politieke ideologie waarbij vrijheid centraal staat.
Communisme:
Def: SU, klasseloze samenleving, collectief centraal(iets bijdragen aan maatschappij), geleide
planeconomie (geen vrijhandel), volledig bestuurd door communistische partij en streven naar
wereldevolutie.
Bipolaire wereldorde:
Def: 2 grootmachten bestaan die strijden tegen elkaar om zoveel mogelijk landen in hun kamp te
houden.
In KO: Onstaan 2 werelden, 1e → kapitalistisch westen(VS), 2e → communistische oosten (SU)
en 3e → landen die neutraal blijven (vooral ex-kolonies)
Oostblok:
Def: Is een verzamelnaam van het voormalige SU en de landen die onder deze invloedsfeer
vielen.
Satellietstaten:
Def: Deze landen moesten doen wat de SU zei, ze hadden geen vrijheid. Landen kunnen niet
zonder SU, in theorie onafhankelijk in praktijk afhankelijk (Wit-Rusland (nu))
Warschaupact:
, Def: 1955, eigen militair bondgenootschap die bijdrage leveren, beschermen tegen westerse
dreigingen zoals VS → stopt bij val SU (1991)
NAVO (data):
Def: (=Noord-Atlantische verdrag organisatie) 1949, militair bondgenootschap (deelnemers toen
= West Europa, Amerika en Polen) → land werd aangevallen = oorlog bij iedereen.
(Warschaupact was reactie van SU hierop)
Ijzeren Gordijn:
Def: uitspraak van Churchill (1946), opdeling oost en west van de wereld met verstevigde
grenzen en bewakers= ideologische scheiding tussen vrij westen en communistisch oosten.
Later fysieke grens= moeilijk reizen van W → O, O → W bijna onmogelijk.
Proxywar:
Def: onrechtstreekse conflicten, conflict door derde partij laten uitvechten vb. Vietnamoorlog
(1955-1975), SU, China en de VS vochten als 3e partij.
Imperialistisch conflict:
Def: invloed op de wereld vergroten
Confrontatiepolitiek:
Def: vijandige opstelling tegenover een andere partij, in KO tussen VS en SU.
VN (data):
Def: (Juni 1945, San Francisco), 51 staten → nieuwe organistatie na volkenbond → opzet is
anders, grootmachten krijgen vetorecht
Great power peace:
Def: collectieve veiligheid van oorlog voorkomen
Conservatieve monarchisten:
Def: conservatief: behoudsgezind
Monarchisme: koningsgezindheid
Communistische partizanen:
Def: communisme: politieke ideologie
Partizanen: verzetsbeweging die strijd voor nationalistisch of politiek belang.
Trumandoctrine:
Def: is een redevoering van Truman, doel is om geopolitieke expansie van SU tijdens KO tegen te
gaan. De VS bood steun aan Europese landen die ‘bedreigd werden’ door het communisme.
Brezjnevdoctrine:
Def: ingrijpen als bondgenoot in gevaar is
