Samenvatting Personen-, familie- en erfrecht
Week 1.1 Algemeen personen- en familierecht
- Rechtspersoon/natuurlijk persoon = bij PFE natuurlijke personen met rechten + plichten
- Bloedverwant: als je een gemeenschappelijke stamvader hebt, af als je van elkaar afstamt (v)
o Juridisch: man met wie je moeder is gehuwd als je geboren wordt
o Genetisch/biologisch: bloedverwantschap
- Aanverwant
o Familieband ontstaat doordat mensen gehuwd met elkaar zijn, bv zwager
- Family life [8 EVRM]
o Nauwe persoonlijke betrekking met iemand hebben, zus of pleegmoeder
Marckx-België – p7
Staten moeten hun nationale wetgeving zo inrichten dat personen die gezinsbanden met elkaar
hebben een normaal gezinsleven met elkaar kunnen leiden. Eerbiediging vh gezinsleven impliceert
dat de staat bij het treffen van familierechtelijke regels zorg moet dragen dat betrokkenen een
normaal familieleven kunnen leiden. [8 jo 14 EVRM]
Verwantschap [1:3]
- Bloedverwantschap
o De graad van bloedverwantschap wordt bepaald door het getal vd geboorten
o Hierbij geldt dat een erkenning, gerechtelijke vaststelling vh vaderschap + adoptie
gelijk worden gesteld met een geboorte
o Overgrootvader = tov zijn kleinkind bloedverwant in de 3e graad in de neergaande
lijn (overgrootvader – opa – vader – kind)
o Kind = tov broer/zus bloedverwant in de 2e graad in de zijlijn (kind – moeder – kind)
o Kind = tov neef/nicht bloedverwant in de 4e graad in de zijlijn (kind – moeder – oma –
tante – nicht/neef)
- Aanverwantschap
o De graad van aanverwantschap is gelijk aan die vh bloedverwantschap door
ontbinding vh huwelijk wordt de aanverwantschap niet opgeheven
o Marie = getrouwd met Piet, hierdoor staat Marie tov de broer van Piet in de 2e graad
van aanverwantschap
Huwelijk
- Vereisten [31 – 42]
o Absolute vereisten [31-38]
o Relatieve vereisten [41]
Je mag niet met je adoptiebroer/zus trouwen [41] – neef of nicht mag wel
- Formaliteiten die aan de huwelijkssluiting voorafgaan [42 – 1:49a]
- Stuiting [50 – 59] – beletten dat het voorgenomen huwelijk plaatsvindt
o Schijnhuwelijk = als het oogmerk van pp (of 1 vd pp) alleen maar is het huwelijk aan
te gaan voor het verkrijgen van toelating tot NL
o Bevoegdheid tot stuiting bestaat niet als er sprake is ve schijnhuwelijk voor
bloedverwanten in de rechte lijn [51], wel voor OM [53 lid 3]
- Voltrekking [58 – 68]
o Huwelijk met de handschoen = bij volmacht [65 en 66]
- Nietigheid vh huwelijk [69 – 77] – limitatieve gronden voor nietigverklaring
1
, Heeft terugwerkende kracht [77] wordt geacht nooit te hebben bestaan, bv als je er pas later
achter komt dat je broer en zus bent
o Echtgenoten verenigen niet de vereisten in zich om een huwelijk aan te gaan [69]
o Huwelijk is ten overstaan ve niet bevoegde ambtenaar vd burgerlijke stand/niet in
tegenwoordigheid vh vereiste aantal getuigen voltrokken [70]
o Huwelijk is voltrokken oiv een onrechtmatige ernstige bedreiging/dwaling [71]
o 1 vd echtgenoten leed tijdens huwelijksvoltrekking aan geestelijke stoornis [73]
o Vereiste toestemming ve 3e heeft ontbroken [75]
- Bewijs bestaan vh huwelijk [78 – 80]
- Rechten + plichten van echtgenoten [83 – 92a]
o Vd bepalingen kan niet bij huwelijkse voorwaarden worden afgeweken
o Bepalingen ≠ van toepassing op van tafel en bed gescheiden echtgenoten
Alimentatie en schijnhuwelijk – p8
Ook een op deze basis gesloten huwelijk schept een levensgemeenschap die rechtsgrond vormt voor
een onderhoudsverplichting tussen de echtgenoten, welke gemeenschap in de onderhoudsplicht
haar werking behoudt ook al wordt het huwelijk ontbonden. Een schijnhuwelijk kan niet afdoen aan
de rechtsgeldigheid vh huwelijk en dus ook niet aan de daaruit voortvloeiende
onderhoudsverplichtingen
Einde vh huwelijk [149]
Huwelijk eindigt: door dood, nieuw huwelijk na vermissing, echtscheiding [150 ev], na scheiding van
tafel en bed [168 ev+ (≠ scheiding, bv wegens financiële of godsdienstige redenen)
Echtscheiding [150] 1zijdig of gemeenschappelijk verzoek
- Grond = duurzame ontwrichting NJ 1997/187
- Via de rechter – soms zonder terechtzitting, alleen naar de rechter als je niet tot een
compromis komt
- Ouderschapsplan. Als er <18jr kinderen bij je in huis wonen
- Tot de echtscheiding wordt uitgesproken kan je voorlopige voorzieningen aanvragen, bv dat
de moeder nog even in het huis mag blijven wonen
Gevolgen echtscheiding
- Ontbinding vh huwelijk (na akte van inschrijving) [163 lid 1] – ten tijde van indienen van
verzoek tot echtscheiding wordt gemeenschap ontbonden [99]
- Partneralimentatie
o (ex)echtgenoten onderling ogv [81] tijdens huwelijk + [157] bij echtscheiding
- Andere vermogensrechtelijke aspecten
o Bv schade vergoeden bij benadeling gemeenschap [164] + bewoonrecht [165]
- Tav de kinderen
o Gezag [251] bij beide ouders, tenzij..
o Hoofdverblijfplaats van kind
o Verdeling zorg + opvoedtaken }
o Informatie + consultatie (week 1.2) } staat in ouderschapsplan [815 Rv]
o Kinderalimentatie }
Echtscheiding: criterium duurzame ontwrichting – p9
Als de eisende echtgenoot (die wil scheiden) onder aanvoering van grond stelt + blijft volharden dat
hij met de gedaagde echtgenoot niet meer kan samenleven moet dit door de rechter worden
opgevat als een zeer ernstige aanwijzing dat de toestand van ‘duurzame ontwrichting’ inderdaad
bestaat [151]
2
Week 1.1 Algemeen personen- en familierecht
- Rechtspersoon/natuurlijk persoon = bij PFE natuurlijke personen met rechten + plichten
- Bloedverwant: als je een gemeenschappelijke stamvader hebt, af als je van elkaar afstamt (v)
o Juridisch: man met wie je moeder is gehuwd als je geboren wordt
o Genetisch/biologisch: bloedverwantschap
- Aanverwant
o Familieband ontstaat doordat mensen gehuwd met elkaar zijn, bv zwager
- Family life [8 EVRM]
o Nauwe persoonlijke betrekking met iemand hebben, zus of pleegmoeder
Marckx-België – p7
Staten moeten hun nationale wetgeving zo inrichten dat personen die gezinsbanden met elkaar
hebben een normaal gezinsleven met elkaar kunnen leiden. Eerbiediging vh gezinsleven impliceert
dat de staat bij het treffen van familierechtelijke regels zorg moet dragen dat betrokkenen een
normaal familieleven kunnen leiden. [8 jo 14 EVRM]
Verwantschap [1:3]
- Bloedverwantschap
o De graad van bloedverwantschap wordt bepaald door het getal vd geboorten
o Hierbij geldt dat een erkenning, gerechtelijke vaststelling vh vaderschap + adoptie
gelijk worden gesteld met een geboorte
o Overgrootvader = tov zijn kleinkind bloedverwant in de 3e graad in de neergaande
lijn (overgrootvader – opa – vader – kind)
o Kind = tov broer/zus bloedverwant in de 2e graad in de zijlijn (kind – moeder – kind)
o Kind = tov neef/nicht bloedverwant in de 4e graad in de zijlijn (kind – moeder – oma –
tante – nicht/neef)
- Aanverwantschap
o De graad van aanverwantschap is gelijk aan die vh bloedverwantschap door
ontbinding vh huwelijk wordt de aanverwantschap niet opgeheven
o Marie = getrouwd met Piet, hierdoor staat Marie tov de broer van Piet in de 2e graad
van aanverwantschap
Huwelijk
- Vereisten [31 – 42]
o Absolute vereisten [31-38]
o Relatieve vereisten [41]
Je mag niet met je adoptiebroer/zus trouwen [41] – neef of nicht mag wel
- Formaliteiten die aan de huwelijkssluiting voorafgaan [42 – 1:49a]
- Stuiting [50 – 59] – beletten dat het voorgenomen huwelijk plaatsvindt
o Schijnhuwelijk = als het oogmerk van pp (of 1 vd pp) alleen maar is het huwelijk aan
te gaan voor het verkrijgen van toelating tot NL
o Bevoegdheid tot stuiting bestaat niet als er sprake is ve schijnhuwelijk voor
bloedverwanten in de rechte lijn [51], wel voor OM [53 lid 3]
- Voltrekking [58 – 68]
o Huwelijk met de handschoen = bij volmacht [65 en 66]
- Nietigheid vh huwelijk [69 – 77] – limitatieve gronden voor nietigverklaring
1
, Heeft terugwerkende kracht [77] wordt geacht nooit te hebben bestaan, bv als je er pas later
achter komt dat je broer en zus bent
o Echtgenoten verenigen niet de vereisten in zich om een huwelijk aan te gaan [69]
o Huwelijk is ten overstaan ve niet bevoegde ambtenaar vd burgerlijke stand/niet in
tegenwoordigheid vh vereiste aantal getuigen voltrokken [70]
o Huwelijk is voltrokken oiv een onrechtmatige ernstige bedreiging/dwaling [71]
o 1 vd echtgenoten leed tijdens huwelijksvoltrekking aan geestelijke stoornis [73]
o Vereiste toestemming ve 3e heeft ontbroken [75]
- Bewijs bestaan vh huwelijk [78 – 80]
- Rechten + plichten van echtgenoten [83 – 92a]
o Vd bepalingen kan niet bij huwelijkse voorwaarden worden afgeweken
o Bepalingen ≠ van toepassing op van tafel en bed gescheiden echtgenoten
Alimentatie en schijnhuwelijk – p8
Ook een op deze basis gesloten huwelijk schept een levensgemeenschap die rechtsgrond vormt voor
een onderhoudsverplichting tussen de echtgenoten, welke gemeenschap in de onderhoudsplicht
haar werking behoudt ook al wordt het huwelijk ontbonden. Een schijnhuwelijk kan niet afdoen aan
de rechtsgeldigheid vh huwelijk en dus ook niet aan de daaruit voortvloeiende
onderhoudsverplichtingen
Einde vh huwelijk [149]
Huwelijk eindigt: door dood, nieuw huwelijk na vermissing, echtscheiding [150 ev], na scheiding van
tafel en bed [168 ev+ (≠ scheiding, bv wegens financiële of godsdienstige redenen)
Echtscheiding [150] 1zijdig of gemeenschappelijk verzoek
- Grond = duurzame ontwrichting NJ 1997/187
- Via de rechter – soms zonder terechtzitting, alleen naar de rechter als je niet tot een
compromis komt
- Ouderschapsplan. Als er <18jr kinderen bij je in huis wonen
- Tot de echtscheiding wordt uitgesproken kan je voorlopige voorzieningen aanvragen, bv dat
de moeder nog even in het huis mag blijven wonen
Gevolgen echtscheiding
- Ontbinding vh huwelijk (na akte van inschrijving) [163 lid 1] – ten tijde van indienen van
verzoek tot echtscheiding wordt gemeenschap ontbonden [99]
- Partneralimentatie
o (ex)echtgenoten onderling ogv [81] tijdens huwelijk + [157] bij echtscheiding
- Andere vermogensrechtelijke aspecten
o Bv schade vergoeden bij benadeling gemeenschap [164] + bewoonrecht [165]
- Tav de kinderen
o Gezag [251] bij beide ouders, tenzij..
o Hoofdverblijfplaats van kind
o Verdeling zorg + opvoedtaken }
o Informatie + consultatie (week 1.2) } staat in ouderschapsplan [815 Rv]
o Kinderalimentatie }
Echtscheiding: criterium duurzame ontwrichting – p9
Als de eisende echtgenoot (die wil scheiden) onder aanvoering van grond stelt + blijft volharden dat
hij met de gedaagde echtgenoot niet meer kan samenleven moet dit door de rechter worden
opgevat als een zeer ernstige aanwijzing dat de toestand van ‘duurzame ontwrichting’ inderdaad
bestaat [151]
2
