Economisch recht
DEEL 1: Fundamentele elementen van het economisch
recht
De bronnen
- Wetgeving
o Internationaal
o Nationaal
- Rechtspraak
- Rechtsleer
- Gewoonte
Wetgeving
- Nationale wetgeving
o Federale wetten
Wetboek Economisch recht (WER) => gevolg van een codificiatieoperate
Vennootschapswetgeving (WVV): onderging een grondige wijziging in
2019
Burgerlijk wetboek (BW): geldigheid van rechtshandelingen en
overeenkomsten,
burgerlijke aansprakelijkheid, persoonlijke en roerende zekerheden, koop-
verkoop, handelshuur, lastgeving en bewijs.
o Regionale wetgeving pop-up decreet verschilt van regio tot regio
- Het internationale recht
o Regels van supranationale politieke instellingen => Het recht
van de Europese Unie (EU)
Richtlijnen:
Regelgeving die nationale overheid verplicht moet
opnemen in wetgeving
Overheid krijgt hiervoor een bepaalde termijn
Vb: Richtlijn 2011/7/EU van het EP en de Raad
betreffende de bestrijding van betalingsachterstand
bij handelstransacties.
Verordeningen:
Algemene en volledige reglementering
Rechtstreeks van toepassing in ALLE lidstaten
Vb: Verordening(EU) 2015/848 van het EP en de
Raad betreffende insolventieprocedures
Besluiten
Regels toepasselijk op een welbepaalde
bestemmeling (staten, ondernemingen, personen)
Vb: beschikking waarbij een dwangsom wordt
opgelegd aan een welbepaalde lidstaat wegens het
overtreden van de kartelverboden.
o Traditioneel internationaal recht: bi- of multilaterale verdragen
!! zien we niet tot in detail, niet zo belangrijk. Besluiten en verdragen zien we
niet, voornamelijk richtlijnen en verordeningen, komen van hogeraf. !!
1
,Rechtspraak
- Geheel van rechterlijke uitspraken
o Toepassing van de wet op een concreet geval
o In principe alleen bindend tussen partijen
o In praktijk kan het inroepen van een vroegere rechterlijke
beslissing wel invloed hebben op de besluitvorming van de
rechter
o Er is een grensbedrag
!! voor dit vak zijn voornamelijk de uitspraken van de
ondernemingsrechtbank, de hoven van beroep en het Hof van Cassatie van
belang. !!!!
Gewoonte
- Welbepaalde en herhaalde handelswijzen die als algemeen
verbindend worden aanvaard.
- Minder belangrijk als bron in ons rechtsstelsel
- Vb. vermoeden van passieve hoofdelijkheid tussen meerdere
ondernemers die contractueel verbonden zijn ten aanzien van hun
schuldeiser (SE)
Rechtsleer
- Geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische
aangelegenheden
o Boeken en artikels in juridische tijdschriften (vb. het
Rechtskundig Weekblad RW)
o Niet bindend
o Kan evenwel bijdragen tot het vinden van een juridische
oplossing in een concreet geval
De ondernemingsrechtbank
- Algemeen
o Bestaan ondernemingsrechtbank = 1 van de zichtbaarste
uitingen van de specificitiet van het ondernemingsrecht
o Werking en organisatie : gerechtelijk wetboek
o Zie onder andere art. 573 Ger.W.
o Ondernemingsrechtbank is er voor geschillen tussen
ondernemingen
Samenstelling
- Er zijn 9 ondernemingsrechtbanken met meerdere afdelingen vb.
ondernemingsrechtbank antwerpen, gent ,…
- Samenstelling:
2
, o Voorzitter (beroepsmagistraat)
o Twee lekenrechters = rechters in ondernemingszaken (
bedrijfsleven, geen juridische opleiding, wel voeling met de
praktijk)
o Griffier (altijd)
o Soms: magistraat van het Openbaar Ministerie (parket):
Procureur des konings
Substituten
Enkel als het over strafrechtelijke zaken gaat, bv. fraude,
witwassen,..
!! belangrijk: in de ondernemingsrechtbank zitten ze met 3 in het midden 1
rechter en langs hem 2 lekenrechters (deze komen uit het echte bedrijfsleven,
bv. CEO’s).
Ondernemingsrechtbank hasselt is de ondernemingsrechtbank antwerpen,
afdeling hasselt. Je hebt ook een afdeling tongeren.
Bevoegdheden
- Alle geschillen tussen ondernemingen ongeacht het bedrag (cfr. Art.
I. 1, 1° WER) (= algemeen bevoegdheid)
- Een vordering ingesteld door een niet- onderneming tegen een
onderneming (niet (Vrederechter/REA)) ik als gewone burger
kan een onderneming dagvaarden voor de ondernemingsrechtbank,
wel volgens de regels van de ondernemingsrechtbank, bewijslast is
bv anders. Een onderneming kan nooit een gewone burger
dagvaarden, omdat de burger beschermd is, andersom gaat dit wel
- Daarnaast ook geschillen tussen vennoten, zaakvoerders,
faillissementen, …(=altijd) (= specifieke bevoegdheid)
- Zie art. 573 e.v. Ger. W.
Procedures
- 3 kernmomenten
o Dagvaarding/verzoekschrift
o Openbare terechtzitting
o Vonnis
- Of eventueel verkorte en buitengewone procedures
- Bijzondere procedure voor de invordering van de niet- betwiste
geldschulden IOS procedure
- Aparte schikkingskamers gericht op het vinden van een minnelijke
oplossing
!! Het begint allemaal bij een verzoekschrift, dat leidt tot een dagvaarding,
vervolgens is er een openbare terechtzitting en uiteindelijk wordt er een
vonnis geveld
Er zijn aparte schikkingskamers opgericht om toch nog tot een minnelijke
oplossing komen
IOS-procedure als er geen reactie komt op de deurwaarder dan kan de
deurwaarder een PV opleggen, dat PV heeft de waarde van een vonnis,
3
, Het bewijs in ondernemingszaken
Algemene regels
- Ter herinnering: bewijs in het burgerlijk recht
o Actorio incumbit probatio degene die iets beweert, moet
bewijs leveren (art. 8.4. nieuw BW)
o Verbintenissen uit overeenkomst ( waarde > 3500 EUR) enkel
via schriftelijke bewijzen (art. 8.9 nieuw BW)
o Materiele feiten via getuigen en vermoedens
- Ondernemingsrecht; bewijs veel soepeler en vrijer (art. 8.11 nieuw
BW)
o Bewijs tussen of tegen ondernemingen: kan ook bewezen
worden met getuigenissen en vermoedens tenzij de wet anders
bepaalt
o In sommige gevallen wel schriftelijk bewijs vereist, vb. m.b.t.
het bestaan van een venootschap met rechtspersoonlijkheid
Definities
- Geschrift (art. 8.1.1° nieuw BW)
o Verstaanbaar, begrijpbaar
o Duurzaam
o Integriteit
o Gelijk welke drager
o Om het even welke wijze van overdracht
- Handtekening (art. 8.1.2° nieuw BW)
o Kan dus geschreven met de hand of elektronisch
- De elektronische handtekening (art. 8.1.3° nieuw BW)
o Bestaan 3 vormen van:
1. De gewone elketronische handtekening (ES): Vb. ingescande
handtekening op touchscreen, vinkje waarmee je cookies
accepteert
2. De geavanceerde elektronische handtekening (AES): Vb.
handtekening in combinatie met paswoord
tweefactorauthenticatie (2FA)
3. De gekwalificeerde elektronische handtekening (QES): via
its’s me of e-ID verkende dienstverlener heeft het
meest jurdidische bewijskracht en grootste bevestiging van
identiteit omdat dit met ID kaart is.
Bijzondere bewijsmiddelen
- Boekhouding:
o Art. III.82 WER:
Elke onderneming moet een boekhouding voeren die past
bij de aard en de omvang van het bedrijf
o Art. III.83 WER:
4
DEEL 1: Fundamentele elementen van het economisch
recht
De bronnen
- Wetgeving
o Internationaal
o Nationaal
- Rechtspraak
- Rechtsleer
- Gewoonte
Wetgeving
- Nationale wetgeving
o Federale wetten
Wetboek Economisch recht (WER) => gevolg van een codificiatieoperate
Vennootschapswetgeving (WVV): onderging een grondige wijziging in
2019
Burgerlijk wetboek (BW): geldigheid van rechtshandelingen en
overeenkomsten,
burgerlijke aansprakelijkheid, persoonlijke en roerende zekerheden, koop-
verkoop, handelshuur, lastgeving en bewijs.
o Regionale wetgeving pop-up decreet verschilt van regio tot regio
- Het internationale recht
o Regels van supranationale politieke instellingen => Het recht
van de Europese Unie (EU)
Richtlijnen:
Regelgeving die nationale overheid verplicht moet
opnemen in wetgeving
Overheid krijgt hiervoor een bepaalde termijn
Vb: Richtlijn 2011/7/EU van het EP en de Raad
betreffende de bestrijding van betalingsachterstand
bij handelstransacties.
Verordeningen:
Algemene en volledige reglementering
Rechtstreeks van toepassing in ALLE lidstaten
Vb: Verordening(EU) 2015/848 van het EP en de
Raad betreffende insolventieprocedures
Besluiten
Regels toepasselijk op een welbepaalde
bestemmeling (staten, ondernemingen, personen)
Vb: beschikking waarbij een dwangsom wordt
opgelegd aan een welbepaalde lidstaat wegens het
overtreden van de kartelverboden.
o Traditioneel internationaal recht: bi- of multilaterale verdragen
!! zien we niet tot in detail, niet zo belangrijk. Besluiten en verdragen zien we
niet, voornamelijk richtlijnen en verordeningen, komen van hogeraf. !!
1
,Rechtspraak
- Geheel van rechterlijke uitspraken
o Toepassing van de wet op een concreet geval
o In principe alleen bindend tussen partijen
o In praktijk kan het inroepen van een vroegere rechterlijke
beslissing wel invloed hebben op de besluitvorming van de
rechter
o Er is een grensbedrag
!! voor dit vak zijn voornamelijk de uitspraken van de
ondernemingsrechtbank, de hoven van beroep en het Hof van Cassatie van
belang. !!!!
Gewoonte
- Welbepaalde en herhaalde handelswijzen die als algemeen
verbindend worden aanvaard.
- Minder belangrijk als bron in ons rechtsstelsel
- Vb. vermoeden van passieve hoofdelijkheid tussen meerdere
ondernemers die contractueel verbonden zijn ten aanzien van hun
schuldeiser (SE)
Rechtsleer
- Geheel van wetenschappelijke publicaties over juridische
aangelegenheden
o Boeken en artikels in juridische tijdschriften (vb. het
Rechtskundig Weekblad RW)
o Niet bindend
o Kan evenwel bijdragen tot het vinden van een juridische
oplossing in een concreet geval
De ondernemingsrechtbank
- Algemeen
o Bestaan ondernemingsrechtbank = 1 van de zichtbaarste
uitingen van de specificitiet van het ondernemingsrecht
o Werking en organisatie : gerechtelijk wetboek
o Zie onder andere art. 573 Ger.W.
o Ondernemingsrechtbank is er voor geschillen tussen
ondernemingen
Samenstelling
- Er zijn 9 ondernemingsrechtbanken met meerdere afdelingen vb.
ondernemingsrechtbank antwerpen, gent ,…
- Samenstelling:
2
, o Voorzitter (beroepsmagistraat)
o Twee lekenrechters = rechters in ondernemingszaken (
bedrijfsleven, geen juridische opleiding, wel voeling met de
praktijk)
o Griffier (altijd)
o Soms: magistraat van het Openbaar Ministerie (parket):
Procureur des konings
Substituten
Enkel als het over strafrechtelijke zaken gaat, bv. fraude,
witwassen,..
!! belangrijk: in de ondernemingsrechtbank zitten ze met 3 in het midden 1
rechter en langs hem 2 lekenrechters (deze komen uit het echte bedrijfsleven,
bv. CEO’s).
Ondernemingsrechtbank hasselt is de ondernemingsrechtbank antwerpen,
afdeling hasselt. Je hebt ook een afdeling tongeren.
Bevoegdheden
- Alle geschillen tussen ondernemingen ongeacht het bedrag (cfr. Art.
I. 1, 1° WER) (= algemeen bevoegdheid)
- Een vordering ingesteld door een niet- onderneming tegen een
onderneming (niet (Vrederechter/REA)) ik als gewone burger
kan een onderneming dagvaarden voor de ondernemingsrechtbank,
wel volgens de regels van de ondernemingsrechtbank, bewijslast is
bv anders. Een onderneming kan nooit een gewone burger
dagvaarden, omdat de burger beschermd is, andersom gaat dit wel
- Daarnaast ook geschillen tussen vennoten, zaakvoerders,
faillissementen, …(=altijd) (= specifieke bevoegdheid)
- Zie art. 573 e.v. Ger. W.
Procedures
- 3 kernmomenten
o Dagvaarding/verzoekschrift
o Openbare terechtzitting
o Vonnis
- Of eventueel verkorte en buitengewone procedures
- Bijzondere procedure voor de invordering van de niet- betwiste
geldschulden IOS procedure
- Aparte schikkingskamers gericht op het vinden van een minnelijke
oplossing
!! Het begint allemaal bij een verzoekschrift, dat leidt tot een dagvaarding,
vervolgens is er een openbare terechtzitting en uiteindelijk wordt er een
vonnis geveld
Er zijn aparte schikkingskamers opgericht om toch nog tot een minnelijke
oplossing komen
IOS-procedure als er geen reactie komt op de deurwaarder dan kan de
deurwaarder een PV opleggen, dat PV heeft de waarde van een vonnis,
3
, Het bewijs in ondernemingszaken
Algemene regels
- Ter herinnering: bewijs in het burgerlijk recht
o Actorio incumbit probatio degene die iets beweert, moet
bewijs leveren (art. 8.4. nieuw BW)
o Verbintenissen uit overeenkomst ( waarde > 3500 EUR) enkel
via schriftelijke bewijzen (art. 8.9 nieuw BW)
o Materiele feiten via getuigen en vermoedens
- Ondernemingsrecht; bewijs veel soepeler en vrijer (art. 8.11 nieuw
BW)
o Bewijs tussen of tegen ondernemingen: kan ook bewezen
worden met getuigenissen en vermoedens tenzij de wet anders
bepaalt
o In sommige gevallen wel schriftelijk bewijs vereist, vb. m.b.t.
het bestaan van een venootschap met rechtspersoonlijkheid
Definities
- Geschrift (art. 8.1.1° nieuw BW)
o Verstaanbaar, begrijpbaar
o Duurzaam
o Integriteit
o Gelijk welke drager
o Om het even welke wijze van overdracht
- Handtekening (art. 8.1.2° nieuw BW)
o Kan dus geschreven met de hand of elektronisch
- De elektronische handtekening (art. 8.1.3° nieuw BW)
o Bestaan 3 vormen van:
1. De gewone elketronische handtekening (ES): Vb. ingescande
handtekening op touchscreen, vinkje waarmee je cookies
accepteert
2. De geavanceerde elektronische handtekening (AES): Vb.
handtekening in combinatie met paswoord
tweefactorauthenticatie (2FA)
3. De gekwalificeerde elektronische handtekening (QES): via
its’s me of e-ID verkende dienstverlener heeft het
meest jurdidische bewijskracht en grootste bevestiging van
identiteit omdat dit met ID kaart is.
Bijzondere bewijsmiddelen
- Boekhouding:
o Art. III.82 WER:
Elke onderneming moet een boekhouding voeren die past
bij de aard en de omvang van het bedrijf
o Art. III.83 WER:
4