Inleiding in de pathologie
Het begrip gezondheid
- Oude definitie WHO: Gezondheid is een toestand van volledig fysiek,
psychisch en sociaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van ziekte of
gebreken
hierdoor zouden veel mensen als ongezond worden beschouwd, bv. mensen
met COPD
- Nieuwe definitie WHO: Gezondheid is het vermogen om je aan te passen
en een eigen regie te voeren in het licht van de fysieke, emotionele en
sociale uitdagingen van het leven
- Wederzijdse invloed van fysieke, psychische en sociale factoren
o Bv. tegenslag leidt ertoe dat iemand zijn opvolggesprekken met een
psycholoog annuleert, wordt angstig (psyche), trekt zich terug (sociaal),
krijgt maag-darm-klachten (somatisch)
fysisch
psychisch sociaal
Het begrip kwaliteit van leven
- Subjectieve factor in het begrip gezondheid en
aandacht voor de omgeving
o Definitie kwaliteit van leven (quality of life,
qol) door WHO:
De perceptie van individuen op hun positie
in het leven binnen de context van de
cultuur en het waardensysteem waarin zij
leven en
in relatie tot hun doelen, verwachtingen,
standaarden en belangen
Het begrip ziekte
- Afgeleid uit de gezondheidsdefinitie van de WHO en het begrip homeostase
o De situatie waarin je je niet meer kan aanpassen en eigen regie kan
voeren
o Door verstoring van homeostase of (het vermogen tot behoud van)
evenwicht
Wanneer de draaglast (belasting) de draagkracht (belastbaarheid)
overstijgt
1
,
Bv. atleet traint op hardere ondergrond en loopt periostitis
(beenvliesontsteking) op
o Omgekeerd kan de draagkracht ook worden verhoogd
Bv. door training, vaccinatie, medicatie,…
- De frequentie van ziekte EXAMENVRAAG
o Het begrip incidentie
De incidentie beschrijft het aantal nieuwe gevallen binnen een
bepaalde periode (meestal een jaar)
Wordt gebruikt om acute ziektes in kaart te stellen: komt plots op en
kent een relatief kort bestaan
Bv. ‘In 2022 werden er in ons land 76.220 nieuwe gevallen van
kanker geteld.’
Bv. in maand september 100 nieuwe gevallen van influenza
o Het begrip prevalentie
De prevalentie beschrijft het aantal bestaande gevallen op een
bepaald moment
Prevalentie wordt gebruikt om chronische ziektes in kaart te
brengen
Bv. ‘Eind 2022 leefden in Vlaanderen 346.454 mensen met of na
kanker. Zij kregen hun diagnose tussen 2003 en 2022. ’
Kernbegrippen in de pathologie
- Casus ter illustratie kernbegrippen in de pathologie:
o Marc 70 jaar
o Anamnese
Ernstige COPD (chronic obstructive pulmonary disease)
Voelt zich algemeen ziek 24u na bioscoopbezoek
o Klinisch onderzoek
Symptoms: ‘Ik heb het warm, heb hoofd- en spierpijn, ben zeer
kortademig, voel me zeer moe’
Signs: 38,6°C, hoest, neusloop, witte sputa, rode & gezwollen
farynx, zuurstofsaturatie 95%
o Differentieeldiagnose
Verkoudheid door rhinovirus; griep door influenzavirus; covid 19
door coronavirus; pneumonie door bacterie Streptococcus
pneumonia of Haemophilus influenza?
o Technische diagnostiek
Combi-test covid 19-griep
o Behandeling
Symptomatisch: rust; warme dranken voor sputa; analgeticum &
antipyreticum (Paracetamol)
Causaal: eventueel antiviraal middel (Oseltamivir) of antibioticum
(Amoxicilline) afhankelijk van de etiologie
- Betekenis kernbegrippen in de pathologie
o Anamnese
= gesprek tussen hulpverlener en ptn
Voorgeschiedenis van een ziekte
Gereconstrueerd obv verhaal van patiënt → auto-anamnese
2
Het begrip gezondheid
- Oude definitie WHO: Gezondheid is een toestand van volledig fysiek,
psychisch en sociaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van ziekte of
gebreken
hierdoor zouden veel mensen als ongezond worden beschouwd, bv. mensen
met COPD
- Nieuwe definitie WHO: Gezondheid is het vermogen om je aan te passen
en een eigen regie te voeren in het licht van de fysieke, emotionele en
sociale uitdagingen van het leven
- Wederzijdse invloed van fysieke, psychische en sociale factoren
o Bv. tegenslag leidt ertoe dat iemand zijn opvolggesprekken met een
psycholoog annuleert, wordt angstig (psyche), trekt zich terug (sociaal),
krijgt maag-darm-klachten (somatisch)
fysisch
psychisch sociaal
Het begrip kwaliteit van leven
- Subjectieve factor in het begrip gezondheid en
aandacht voor de omgeving
o Definitie kwaliteit van leven (quality of life,
qol) door WHO:
De perceptie van individuen op hun positie
in het leven binnen de context van de
cultuur en het waardensysteem waarin zij
leven en
in relatie tot hun doelen, verwachtingen,
standaarden en belangen
Het begrip ziekte
- Afgeleid uit de gezondheidsdefinitie van de WHO en het begrip homeostase
o De situatie waarin je je niet meer kan aanpassen en eigen regie kan
voeren
o Door verstoring van homeostase of (het vermogen tot behoud van)
evenwicht
Wanneer de draaglast (belasting) de draagkracht (belastbaarheid)
overstijgt
1
,
Bv. atleet traint op hardere ondergrond en loopt periostitis
(beenvliesontsteking) op
o Omgekeerd kan de draagkracht ook worden verhoogd
Bv. door training, vaccinatie, medicatie,…
- De frequentie van ziekte EXAMENVRAAG
o Het begrip incidentie
De incidentie beschrijft het aantal nieuwe gevallen binnen een
bepaalde periode (meestal een jaar)
Wordt gebruikt om acute ziektes in kaart te stellen: komt plots op en
kent een relatief kort bestaan
Bv. ‘In 2022 werden er in ons land 76.220 nieuwe gevallen van
kanker geteld.’
Bv. in maand september 100 nieuwe gevallen van influenza
o Het begrip prevalentie
De prevalentie beschrijft het aantal bestaande gevallen op een
bepaald moment
Prevalentie wordt gebruikt om chronische ziektes in kaart te
brengen
Bv. ‘Eind 2022 leefden in Vlaanderen 346.454 mensen met of na
kanker. Zij kregen hun diagnose tussen 2003 en 2022. ’
Kernbegrippen in de pathologie
- Casus ter illustratie kernbegrippen in de pathologie:
o Marc 70 jaar
o Anamnese
Ernstige COPD (chronic obstructive pulmonary disease)
Voelt zich algemeen ziek 24u na bioscoopbezoek
o Klinisch onderzoek
Symptoms: ‘Ik heb het warm, heb hoofd- en spierpijn, ben zeer
kortademig, voel me zeer moe’
Signs: 38,6°C, hoest, neusloop, witte sputa, rode & gezwollen
farynx, zuurstofsaturatie 95%
o Differentieeldiagnose
Verkoudheid door rhinovirus; griep door influenzavirus; covid 19
door coronavirus; pneumonie door bacterie Streptococcus
pneumonia of Haemophilus influenza?
o Technische diagnostiek
Combi-test covid 19-griep
o Behandeling
Symptomatisch: rust; warme dranken voor sputa; analgeticum &
antipyreticum (Paracetamol)
Causaal: eventueel antiviraal middel (Oseltamivir) of antibioticum
(Amoxicilline) afhankelijk van de etiologie
- Betekenis kernbegrippen in de pathologie
o Anamnese
= gesprek tussen hulpverlener en ptn
Voorgeschiedenis van een ziekte
Gereconstrueerd obv verhaal van patiënt → auto-anamnese
2
