Samenvatting Sociologische Sleutelteksten
Hoorcollege 1: Sleutels tot de Werkelijkheid.
Introductie
• Zeven sleutels, iedere week een sleutel (vanaf week 2)
• Sociale organisatie, cultuur, dominantie, praktijken, relaties, ecologie en reproductie
(zeven manieren van denken)
• Leerdoelen: bekijk blokboek
• Theoretische veelzijdigheid, meerdere manieren om naar de sociale werkelijkheid te
kijken
• Tentamen bestaat uit (3-4) essay-vragen over tekstfragmenten (open vragen,
toepassingsvragen)
• We behandelen samen een oefenvraag in week 4
• Hoorcolleges (aantekeningen) en close reading sessies (analyseren literatuur)
• Beoordeling: in hoeverre kun je een manier van nadenken aantonen?
Leesvragen:
1. Wat is het sociale?
2. Wat is het object van studie? (onderwerp)
3. Welk perspectief nemen we in?
4. Wat is het probleem?
5. Welk gereedschap hebben we?
6. Waar gaat dit heen?
7. Waar draait het om?
Deze leesvragen worden per week behandeld.
Close Reading Session 1: Voorbij het Vanzelfsprekende
Deze week:
1. Mason (2021), Reading Sociological Theory
2. Baumann (2019), Introduction: Crafting Sociological Lenses
Sociologie en Common Sense
Het grote probleem van de sociologie is dat sociologen anderen zonder deze expertise niet
kunnen uitzonderen van de middelen die zij hebben vergaard over de samenleving. In de
beoefening van hun wetenschap hebben sociologen een enorm probleem, zij kunnen dit niet
als enige claimen. Sociologen kunnen hun kunde niet claimen als expertise en hiermee een
hiërarchie creëren. Iedereen is al een socioloog, omdat je al participeert in die samenleving.
,VB: geneeskunde, sterrenkunde, expertises met exacte berekeningen/bevindingen (bij deze
expertises kunnen anderen ze niet zomaar beoefenen).
• Loslaten van ideeën, aannames / referentiekader / zekerheden
• Interpretatie en perspectieven (language and experience)
• Sociologie en andere disciplines
• Sociologie en cognitieve perspectieven / interpretaties
• Fragmenten van de literatuur van deze week bestudeerd
Hoorcollege 2: (Sleutel) Sociale Organisatie
Sociale Organisatie
“In fact, social life, whenever it becomes lasting, inevitably tends to assume a definite form
and become organised.”
— Emile Durkheim, The Division of Labor in Society (2007 [1893]), p. 159
Op basis van deze termen lanceert Durkheim het idee van sociale feiten.
• Academische politiek: Durkheim is de eerste hoogleraar aan een Europese
universiteit die een leerstoel kreeg aan de universiteit en dus werd betaald om de
sociologie als academische wetenschapsgebied te ontwikkelen. Durkheim moest de
meerwaarde van de sociologie en de sociale feiten bewijzen en dat dit alleen vanuit
een sociologisch perspectief kan worden onderzocht. Een apart vakgebied als
sociologie moest volgens hem ontwikkeld worden, want er zijn aspecten die nog niet
worden onderzocht en dat zijn die sociale feiten. Hij moest zijn leerstoel als socioloog
bewijzen. (Sociologie valt niet onder andere disciplines, zoals de psychologie).
“… A category of facts which present very special characteristics: they consist of
manners of acting, thinking and feeling external to the individual, which are invested
with a coercive power by virtue of which they exercise control over him.”
— Durkheim, The Rules of Sociological Methode (2007 [1895])
Met deze definitie probeerde Durkheim aan te tonen dat de andere disciplines onder de
sociologie vallen.
VB: Arbeidsdeling — Solidariteit
De arbeidsdeling heeft invloed op de mate van solidariteit. Naarmate de arbeidsdeling sterker
wordt en het werk wordt gedifferentieerd, daalt de solidariteit. Minder arbeidsindeling
betekent dat er minder werk wordt verricht of individuen andere taken krijgen. Dan is er dus
,sprake van organisch solidariteit. Organische solidariteit is o.b.v. idealen, waarden en
normen, gelijkheid, etc. Mechanische solidariteit: abstracter, automatisch = o.b.v. dezelfde
kenmerken/gedeelde gelijkenissen.
VB: Zelfmoord Studie van Durkheim
Het zelfmoordcijfer kan volgens hem verklaard worden door twee andere sociale feiten:
integratie en regulatie. De mate van integratie kan leiden tot zelfmoord (te verklaren voor te
hoog en te laag), de mate van regulatie (te verklaren voor te hoog en te laag). Beide kunnen
leiden tot een toename van het zelfmoordcijfer.
Volgens Durkheim bestaan er verbanden tussen verschillende sociale feiten en vormen deze
een lichaam, een geheel dat de maatschappij is. Een lichaam bestaande uit causale verbanden
tussen sociale feiten. Hiermee kon hij vanuit een sociologisch perspectief de sociale feiten
verklaren.
Sociale organisatie leidt tot functionalisme. Zolang de causale verbanden tussen sociale feiten
er zijn, vervullen ze een functie. Ze vervullen net als een lichaam een functioneel geheel.
Samen vormen ze onze maatschappij.
Dit leidt tot het structureel-functionalisme (Parsons en Merton)
• De manier waarop de samenleving gestructureerd wordt waardoor het een functie
vervuld en invloed heeft op het in stand houden van het geheel.
“If properties of the interaction were derivable from properties of the acting units,
social systems would be epiphenomenal, as much “individualistic” social theory has
contented. Our position is sharply in disagreement: it derives particularly from
Durkheim’s statement that society—and other social systems—is a “reality sui
generis.” — Talcott Parsons, The System of Modern Societies (1971), p. 7
In de economie wordt er een strategisch spel gespeeld om individuele handelingen van
eenheden te voorspellen. In werkelijkheid is er een reality sui generis: een
opzichzelfstaande realiteit/werkelijkheid die niet ontstaat uit de individuele
handelingen van eenheden.
Volgens Parsons worden systemen georganiseerd onder subsystemen en enzovoort.
Dit is de manier waarop volgens Parsons het onderzoeksgebied oftewel het sociale
lichaam van Comte en Saint Simon wordt georganiseerd. Algemeen systeem denken
waar de sociologie onder valt: Integration, Goal Attainment, Pattern Maintenance,
Adaptation.
,
Hoorcollege 1: Sleutels tot de Werkelijkheid.
Introductie
• Zeven sleutels, iedere week een sleutel (vanaf week 2)
• Sociale organisatie, cultuur, dominantie, praktijken, relaties, ecologie en reproductie
(zeven manieren van denken)
• Leerdoelen: bekijk blokboek
• Theoretische veelzijdigheid, meerdere manieren om naar de sociale werkelijkheid te
kijken
• Tentamen bestaat uit (3-4) essay-vragen over tekstfragmenten (open vragen,
toepassingsvragen)
• We behandelen samen een oefenvraag in week 4
• Hoorcolleges (aantekeningen) en close reading sessies (analyseren literatuur)
• Beoordeling: in hoeverre kun je een manier van nadenken aantonen?
Leesvragen:
1. Wat is het sociale?
2. Wat is het object van studie? (onderwerp)
3. Welk perspectief nemen we in?
4. Wat is het probleem?
5. Welk gereedschap hebben we?
6. Waar gaat dit heen?
7. Waar draait het om?
Deze leesvragen worden per week behandeld.
Close Reading Session 1: Voorbij het Vanzelfsprekende
Deze week:
1. Mason (2021), Reading Sociological Theory
2. Baumann (2019), Introduction: Crafting Sociological Lenses
Sociologie en Common Sense
Het grote probleem van de sociologie is dat sociologen anderen zonder deze expertise niet
kunnen uitzonderen van de middelen die zij hebben vergaard over de samenleving. In de
beoefening van hun wetenschap hebben sociologen een enorm probleem, zij kunnen dit niet
als enige claimen. Sociologen kunnen hun kunde niet claimen als expertise en hiermee een
hiërarchie creëren. Iedereen is al een socioloog, omdat je al participeert in die samenleving.
,VB: geneeskunde, sterrenkunde, expertises met exacte berekeningen/bevindingen (bij deze
expertises kunnen anderen ze niet zomaar beoefenen).
• Loslaten van ideeën, aannames / referentiekader / zekerheden
• Interpretatie en perspectieven (language and experience)
• Sociologie en andere disciplines
• Sociologie en cognitieve perspectieven / interpretaties
• Fragmenten van de literatuur van deze week bestudeerd
Hoorcollege 2: (Sleutel) Sociale Organisatie
Sociale Organisatie
“In fact, social life, whenever it becomes lasting, inevitably tends to assume a definite form
and become organised.”
— Emile Durkheim, The Division of Labor in Society (2007 [1893]), p. 159
Op basis van deze termen lanceert Durkheim het idee van sociale feiten.
• Academische politiek: Durkheim is de eerste hoogleraar aan een Europese
universiteit die een leerstoel kreeg aan de universiteit en dus werd betaald om de
sociologie als academische wetenschapsgebied te ontwikkelen. Durkheim moest de
meerwaarde van de sociologie en de sociale feiten bewijzen en dat dit alleen vanuit
een sociologisch perspectief kan worden onderzocht. Een apart vakgebied als
sociologie moest volgens hem ontwikkeld worden, want er zijn aspecten die nog niet
worden onderzocht en dat zijn die sociale feiten. Hij moest zijn leerstoel als socioloog
bewijzen. (Sociologie valt niet onder andere disciplines, zoals de psychologie).
“… A category of facts which present very special characteristics: they consist of
manners of acting, thinking and feeling external to the individual, which are invested
with a coercive power by virtue of which they exercise control over him.”
— Durkheim, The Rules of Sociological Methode (2007 [1895])
Met deze definitie probeerde Durkheim aan te tonen dat de andere disciplines onder de
sociologie vallen.
VB: Arbeidsdeling — Solidariteit
De arbeidsdeling heeft invloed op de mate van solidariteit. Naarmate de arbeidsdeling sterker
wordt en het werk wordt gedifferentieerd, daalt de solidariteit. Minder arbeidsindeling
betekent dat er minder werk wordt verricht of individuen andere taken krijgen. Dan is er dus
,sprake van organisch solidariteit. Organische solidariteit is o.b.v. idealen, waarden en
normen, gelijkheid, etc. Mechanische solidariteit: abstracter, automatisch = o.b.v. dezelfde
kenmerken/gedeelde gelijkenissen.
VB: Zelfmoord Studie van Durkheim
Het zelfmoordcijfer kan volgens hem verklaard worden door twee andere sociale feiten:
integratie en regulatie. De mate van integratie kan leiden tot zelfmoord (te verklaren voor te
hoog en te laag), de mate van regulatie (te verklaren voor te hoog en te laag). Beide kunnen
leiden tot een toename van het zelfmoordcijfer.
Volgens Durkheim bestaan er verbanden tussen verschillende sociale feiten en vormen deze
een lichaam, een geheel dat de maatschappij is. Een lichaam bestaande uit causale verbanden
tussen sociale feiten. Hiermee kon hij vanuit een sociologisch perspectief de sociale feiten
verklaren.
Sociale organisatie leidt tot functionalisme. Zolang de causale verbanden tussen sociale feiten
er zijn, vervullen ze een functie. Ze vervullen net als een lichaam een functioneel geheel.
Samen vormen ze onze maatschappij.
Dit leidt tot het structureel-functionalisme (Parsons en Merton)
• De manier waarop de samenleving gestructureerd wordt waardoor het een functie
vervuld en invloed heeft op het in stand houden van het geheel.
“If properties of the interaction were derivable from properties of the acting units,
social systems would be epiphenomenal, as much “individualistic” social theory has
contented. Our position is sharply in disagreement: it derives particularly from
Durkheim’s statement that society—and other social systems—is a “reality sui
generis.” — Talcott Parsons, The System of Modern Societies (1971), p. 7
In de economie wordt er een strategisch spel gespeeld om individuele handelingen van
eenheden te voorspellen. In werkelijkheid is er een reality sui generis: een
opzichzelfstaande realiteit/werkelijkheid die niet ontstaat uit de individuele
handelingen van eenheden.
Volgens Parsons worden systemen georganiseerd onder subsystemen en enzovoort.
Dit is de manier waarop volgens Parsons het onderzoeksgebied oftewel het sociale
lichaam van Comte en Saint Simon wordt georganiseerd. Algemeen systeem denken
waar de sociologie onder valt: Integration, Goal Attainment, Pattern Maintenance,
Adaptation.
,
