BSM 1.4: Blessurepreventie en -behandeling
Sportblessure = Een letsel dat ontstaat door een plotselinge gebeurtenis tijdens
sportbeoefening of dat geleidelijk ontstaat ten gevolge van sporten.
Blessurepreventie
= Het toepassen van maatregelen en adviezen ten behoefte van sporters en
begeleiders ter voorkoming van sportletsels o verergering of herhaling van letsels
Primaire blessurepreventie
= Het voorkomen van blessures, door de oorzaken van sportletsel weg te nemen.
Bv. goede conditie, dragen van bescherming (helm) of regels.
Secundaire blessurepreventie
= Het verminderen van een opkomende blessure, door herkenning van
overbelastingsignalen en hierop te reageren een slepende blessure te voorkomen.
Bv. Bij spierpijn, spierkramp, zwelling van de spieren en pijntjes aan het begin van
een activiteit.
Tertiaire blessurepreventie
= Het voorkomen van verergeren van een bestaande blessure, gevolgen van
sportletsel zo veel mogelijk in te dammen.
Direct optredende blessure: eerste hulp toepassen
- Rust is altijd belangrijk (bij directe blessure en bij overbelasting).
- Tijdens het herstel kunnen blessures behandeld worden door fysiotherapie, een
sportmassage of een clubarts.
- Revalidatieprogramma zorgt ervoor dat spieren worden aangesterkt om de
functies van gekwetste gewrichtsbanden over te nemen. Het herstel verloopt
hierdoor sneller en herhaling van de blessure wordt beperkt.
Blessures: ‘Sport maakt meer kapot dan je lief is!?’
Sport en bewegen heeft een positief effect op de conditionele eigenschappen;
uithoudingsvermogen, kracht, lenigheid, coördinatie, snelheid en het reduceren van
vetweefsel. Ook worden het aanpassingsvermogen en de weerstand van ons
lichaam verhoogd. Mensen die regelmatig sporten zijn minder snel ziek. Bewegen is
het goedkoopste medicijn, en neemt kans af op hart- en vaatziekten, suikerziekte,
darmkanker en rugklachten.
Daarnaast zijn er ook nog psychosociale effecten van het sporten zoals ontspanning
en het opdoen van sociale contacten. Veel meer mensen gaan sporten, maar dit
zorgt ook voor een groei van sportblessures. Gelukkig zijn er campagnes waardoor
mensen bewust gaan sporten, maar de behandeling van blessures kost wel veel
geld.
Blessureleed
Endogene blessures: veroorzaakt door factoren die in het lichaam gelegen zijn en
hebben te maken met de belastbaarheid van de sporter
Exogene blessures: ontstaan door factoren van buiten het lichaam zelf en hebben
te maken met de belasting van de sporter
, Deze twee soorten blessures komen in acute en chronische vorm voor;
- Acute blessure: treedt plotseling op (bv. zwikken van een enkel).
- Chronische blessure: langdurig en slepend van aard.
Er zijn 4 soorten stadia waarin chronische blessures zich voordoen;
1. Pijn na de sportbeoefening (opkomende overbelastingblessure).
2. Ook pijn bij aanvang van de sportbeoefening.
3. Ook pijn tijdens de sportbeoefening.
4. Ook last tijdens het rusten.
Stadium 1:
- Intensiteit verlagen, meer rust tussen de trainingen of grote rustpauze.
- Na elke sportactiviteit moet je de geïrriteerde plek koelen, want dit helpt de
doorbloeding in de vaak slecht doorbloede pezen en aanhechtingen.
- Kijk ook naar je sportmateriaal en je techniek.
Stadia 2, 3 en 4:
- Vragen om medische begeleiding.
Soorten blessures;
Acuut Chronisch
Exogeen Blessures die ontstaan door Blessures die ontstaan door herhaaldelijk
direct inwerkend geweld op het direct inwerkend geweld van buitenaf. De
bewegingsapparaat (bv. breuk, kwaliteit van het weefsel neemt steeds
kneuzing en bloeding, trap verder af tot er een blessure komt. (Bv. te
tegen enkel) veel klappen op hoofd of trappen tegen
enkel).
Endogeen Blessures die veroorzaakt Blessures die ontstaan door
worden door een relatief kleine herhaaldelijke overbelasting waardoor er
overbelasting (bv. plotselinge degeneratie van de spier, pees of
scheuring spierweefsel bij aanhechtingen optreedt (Bv.
afzetten of aanzetten bij kuit of tenniselleboog, springersknie of
hamstring). springschenen). Dit komt vaak voor bij
intensieve bewegingspatronen.
Endogene factoren
Functionele belasting = wat er in het lichaam zelf gebeurt. De bovengrens is de
belastbaarheid, en dit heeft te maken met de endogene factoren.
- Conditie. - De sportspecifieke vaardigheid.
- Goede gezondheid - De aanleg en bouw.
en - De leeftijd.
lichaamsverzorging. - De mentaliteit.
- Volledig herstel na - Ervaring
een blessure.
- Voorbereiding op de
belasting. De conditie
- Het afbouwen na De belastbaarheid van de sporter zal moeten worden
een sportactiviteit. aangepast aan de belasting van een wedstrijd. In de opbouw
naar een wedstrijd moet de sporter deze belasting
, aanpassen aan zijn belastbaarheid. Daarom wordt er tijdens trainingen veel tijd
besteedt aan kracht, uithoudingsvermogen en snelheid.
Een goede gezondheid en lichaamsverzorging
Als sporter moet je voldoende rust, goede voeding en een goede hygiëne hebben.
Vooral voldoende hersteltijd is dan belangrijk om overbelasting en blessures te
voorkomen. Je moet niet sporten als je nog aan het herstellen bent van een blessure,
en je moet een arts inschakelen bij aanhoudende pijn, koorts, ontstekingen en
infecties.
Volledig herstel na een blessure
Veel mensen gaan naar een blessure te snel weer trainen en doen dan veel te veel,
terwijl 1 op de 7 blessures een herhaling is van een oude blessure. En als je weer te
snel begint dan kan dat weer tot nieuwe blessures leiden. Er mag pas gesport
worden als er geen pijn is bij de belasting, geen zwelling is en als er sprake is van
een normaal bewegingspatroon. Al moet je nadat je volledig herstelt bent wel weer
rustig op gang komen.
De voorbereiding op de belasting
Een goede warming-up is van belang, omdat het je prestatiegeschiktheid bevordert,
je concentratie verbetert en de kans op blessures afneemt.
Het afbouwen na een sportactiviteit
Cooling down: om het herstel na het sporten te bevorderen en spiervermoeidheid te
beperken.
De sportspecifieke vaardigheid
Het aanleren van sportspecifieke technieken helpt het verkleinen van een
blessurekans. Een goede techniek zorgt voor het optimaal uitvoeren van deze
bewegingen, met de minste kans op acute of chronische overbelasting.
Veel trainen onder deskundige begeleiding zorgt voor automatisme van het
bewegingspatroon.
Vanaf het begin moet je de goede technieken aanleren, want;
- Een foute techniek is niet makkelijk af te leren.
- De kans op ongelukken is groter bij onvoldoende vaardigheid.
De aanleg en bouw
Lichaamsbouw; lengte, gewicht, vetpercentage en spiervezelverdeling.
(Bv. een basketbalspeler is lang).
Leeftijd
Top (afhankelijk van de sport): tussen de 25 en de 35 jaar. Hoe beter de sporter
heeft getraind, des te later het lichaam van de sporter in lichamelijk verval treedt.
Jonger: Explosiviteit hoger.
Ouder: Geestelijke stabiliteit hoger.
Uithoudingsvermogen, snelheid, kracht en lenigheid nemen af.
> 50: hardheid van de botten neemt af.
Mentaliteit
Hoe graag wil je winnen? Hoe vaak en hoe hard wil je trainen? Hoeveel pijn kun je
lijden en hoe ver ga je over je grenzen? (drive van de sporter).
Sportblessure = Een letsel dat ontstaat door een plotselinge gebeurtenis tijdens
sportbeoefening of dat geleidelijk ontstaat ten gevolge van sporten.
Blessurepreventie
= Het toepassen van maatregelen en adviezen ten behoefte van sporters en
begeleiders ter voorkoming van sportletsels o verergering of herhaling van letsels
Primaire blessurepreventie
= Het voorkomen van blessures, door de oorzaken van sportletsel weg te nemen.
Bv. goede conditie, dragen van bescherming (helm) of regels.
Secundaire blessurepreventie
= Het verminderen van een opkomende blessure, door herkenning van
overbelastingsignalen en hierop te reageren een slepende blessure te voorkomen.
Bv. Bij spierpijn, spierkramp, zwelling van de spieren en pijntjes aan het begin van
een activiteit.
Tertiaire blessurepreventie
= Het voorkomen van verergeren van een bestaande blessure, gevolgen van
sportletsel zo veel mogelijk in te dammen.
Direct optredende blessure: eerste hulp toepassen
- Rust is altijd belangrijk (bij directe blessure en bij overbelasting).
- Tijdens het herstel kunnen blessures behandeld worden door fysiotherapie, een
sportmassage of een clubarts.
- Revalidatieprogramma zorgt ervoor dat spieren worden aangesterkt om de
functies van gekwetste gewrichtsbanden over te nemen. Het herstel verloopt
hierdoor sneller en herhaling van de blessure wordt beperkt.
Blessures: ‘Sport maakt meer kapot dan je lief is!?’
Sport en bewegen heeft een positief effect op de conditionele eigenschappen;
uithoudingsvermogen, kracht, lenigheid, coördinatie, snelheid en het reduceren van
vetweefsel. Ook worden het aanpassingsvermogen en de weerstand van ons
lichaam verhoogd. Mensen die regelmatig sporten zijn minder snel ziek. Bewegen is
het goedkoopste medicijn, en neemt kans af op hart- en vaatziekten, suikerziekte,
darmkanker en rugklachten.
Daarnaast zijn er ook nog psychosociale effecten van het sporten zoals ontspanning
en het opdoen van sociale contacten. Veel meer mensen gaan sporten, maar dit
zorgt ook voor een groei van sportblessures. Gelukkig zijn er campagnes waardoor
mensen bewust gaan sporten, maar de behandeling van blessures kost wel veel
geld.
Blessureleed
Endogene blessures: veroorzaakt door factoren die in het lichaam gelegen zijn en
hebben te maken met de belastbaarheid van de sporter
Exogene blessures: ontstaan door factoren van buiten het lichaam zelf en hebben
te maken met de belasting van de sporter
, Deze twee soorten blessures komen in acute en chronische vorm voor;
- Acute blessure: treedt plotseling op (bv. zwikken van een enkel).
- Chronische blessure: langdurig en slepend van aard.
Er zijn 4 soorten stadia waarin chronische blessures zich voordoen;
1. Pijn na de sportbeoefening (opkomende overbelastingblessure).
2. Ook pijn bij aanvang van de sportbeoefening.
3. Ook pijn tijdens de sportbeoefening.
4. Ook last tijdens het rusten.
Stadium 1:
- Intensiteit verlagen, meer rust tussen de trainingen of grote rustpauze.
- Na elke sportactiviteit moet je de geïrriteerde plek koelen, want dit helpt de
doorbloeding in de vaak slecht doorbloede pezen en aanhechtingen.
- Kijk ook naar je sportmateriaal en je techniek.
Stadia 2, 3 en 4:
- Vragen om medische begeleiding.
Soorten blessures;
Acuut Chronisch
Exogeen Blessures die ontstaan door Blessures die ontstaan door herhaaldelijk
direct inwerkend geweld op het direct inwerkend geweld van buitenaf. De
bewegingsapparaat (bv. breuk, kwaliteit van het weefsel neemt steeds
kneuzing en bloeding, trap verder af tot er een blessure komt. (Bv. te
tegen enkel) veel klappen op hoofd of trappen tegen
enkel).
Endogeen Blessures die veroorzaakt Blessures die ontstaan door
worden door een relatief kleine herhaaldelijke overbelasting waardoor er
overbelasting (bv. plotselinge degeneratie van de spier, pees of
scheuring spierweefsel bij aanhechtingen optreedt (Bv.
afzetten of aanzetten bij kuit of tenniselleboog, springersknie of
hamstring). springschenen). Dit komt vaak voor bij
intensieve bewegingspatronen.
Endogene factoren
Functionele belasting = wat er in het lichaam zelf gebeurt. De bovengrens is de
belastbaarheid, en dit heeft te maken met de endogene factoren.
- Conditie. - De sportspecifieke vaardigheid.
- Goede gezondheid - De aanleg en bouw.
en - De leeftijd.
lichaamsverzorging. - De mentaliteit.
- Volledig herstel na - Ervaring
een blessure.
- Voorbereiding op de
belasting. De conditie
- Het afbouwen na De belastbaarheid van de sporter zal moeten worden
een sportactiviteit. aangepast aan de belasting van een wedstrijd. In de opbouw
naar een wedstrijd moet de sporter deze belasting
, aanpassen aan zijn belastbaarheid. Daarom wordt er tijdens trainingen veel tijd
besteedt aan kracht, uithoudingsvermogen en snelheid.
Een goede gezondheid en lichaamsverzorging
Als sporter moet je voldoende rust, goede voeding en een goede hygiëne hebben.
Vooral voldoende hersteltijd is dan belangrijk om overbelasting en blessures te
voorkomen. Je moet niet sporten als je nog aan het herstellen bent van een blessure,
en je moet een arts inschakelen bij aanhoudende pijn, koorts, ontstekingen en
infecties.
Volledig herstel na een blessure
Veel mensen gaan naar een blessure te snel weer trainen en doen dan veel te veel,
terwijl 1 op de 7 blessures een herhaling is van een oude blessure. En als je weer te
snel begint dan kan dat weer tot nieuwe blessures leiden. Er mag pas gesport
worden als er geen pijn is bij de belasting, geen zwelling is en als er sprake is van
een normaal bewegingspatroon. Al moet je nadat je volledig herstelt bent wel weer
rustig op gang komen.
De voorbereiding op de belasting
Een goede warming-up is van belang, omdat het je prestatiegeschiktheid bevordert,
je concentratie verbetert en de kans op blessures afneemt.
Het afbouwen na een sportactiviteit
Cooling down: om het herstel na het sporten te bevorderen en spiervermoeidheid te
beperken.
De sportspecifieke vaardigheid
Het aanleren van sportspecifieke technieken helpt het verkleinen van een
blessurekans. Een goede techniek zorgt voor het optimaal uitvoeren van deze
bewegingen, met de minste kans op acute of chronische overbelasting.
Veel trainen onder deskundige begeleiding zorgt voor automatisme van het
bewegingspatroon.
Vanaf het begin moet je de goede technieken aanleren, want;
- Een foute techniek is niet makkelijk af te leren.
- De kans op ongelukken is groter bij onvoldoende vaardigheid.
De aanleg en bouw
Lichaamsbouw; lengte, gewicht, vetpercentage en spiervezelverdeling.
(Bv. een basketbalspeler is lang).
Leeftijd
Top (afhankelijk van de sport): tussen de 25 en de 35 jaar. Hoe beter de sporter
heeft getraind, des te later het lichaam van de sporter in lichamelijk verval treedt.
Jonger: Explosiviteit hoger.
Ouder: Geestelijke stabiliteit hoger.
Uithoudingsvermogen, snelheid, kracht en lenigheid nemen af.
> 50: hardheid van de botten neemt af.
Mentaliteit
Hoe graag wil je winnen? Hoe vaak en hoe hard wil je trainen? Hoeveel pijn kun je
lijden en hoe ver ga je over je grenzen? (drive van de sporter).
