Samenvatting Psychologie & psychomotoriek: 'Motorische ontwikkeling'

HC 15: De motorische ontwikkeling
Inhoud
Geboorte en complicaties tijdens de geboorte .................................................................................................. 2
Geboorte: van foetus tot neonaat ................................................................................................................. 2
Complicaties bij de geboorte......................................................................................................................... 2
Premature baby’s: te vroeg, te klein .......................................................................................................... 2
Postmature baby’s: te laat, te groot .......................................................................................................... 3
Foetaal alcohol syndroom ......................................................................................................................... 3
De babytijd ....................................................................................................................................................... 4
Reflexen: onze aangeboren fysieke vaardigheden ......................................................................................... 4
Motorische mijlpalen .................................................................................................................................... 4
Het kijkstadium ......................................................................................................................................... 4
Het grijpstadium ....................................................................................................................................... 4
Het zitstadium .......................................................................................................................................... 5
Rechtopstaand stadium ............................................................................................................................ 5
Peuter- en kleutertijd ....................................................................................................................................... 6
De fysieke ontwikkeling ................................................................................................................................ 6
Het groeiende lichaam .............................................................................................................................. 6
De groeiende hersenen ............................................................................................................................. 6
De ontwikkeling van de zintuigen .............................................................................................................. 7
De motorische ontwikkeling.......................................................................................................................... 7
Motoriek bij kleuters................................................................................................................................. 7
Schooltijd ......................................................................................................................................................... 8
De fysieke ontwikkeling ................................................................................................................................ 8
De motorische ontwikkeling.......................................................................................................................... 8
Adolescentie..................................................................................................................................................... 8
De fysieke ontwikkeling ................................................................................................................................ 8
De snelle groei van een puber ................................................................................................................... 8
De seksuele rijping vanaf de puberteit ...................................................................................................... 9
Beeld van het eigen lichaam: reacties op fysieke veranderingen in de adolescentie .................................. 9
Timing van de pubertijd ...........................................................................................................................10
Volwassenheid ................................................................................................................................................11
Het vrouwelijk climacterium en de menopauze ............................................................................................11
Het mannelijk climacterium .........................................................................................................................11
Psychologische reacties op het climacterium ...............................................................................................11
Oudere volwassenheid ....................................................................................................................................12

,Geboorte en complicaties tijdens de geboorte
Geboorte: van foetus tot neonaat
Apgar-score = standaard meetsysteem waarmee de gezondheid van een neonatus
wordt bepaald.
 huidskleur
 hartslag
 reflexen
 spierspanning
 ademhaling

Meting:
1) 1 minuut na geboorte
2) 5 minuten na geboorte
3) indien problemen: 10 minuten na geboorte

Scoring:




Waar kan een lage apgar-score aan te wijten zijn?
» zuurstofgebrek (anoxia)
o mogelijke oorzaak:
 navelstreng rond nek van baby
 stuipligging
o gevolg: hersenbeschadiging
 hersencellen sterven af
 hoge bloeddruk -> bloedingen



Complicaties bij de geboorte
Premature baby’s: te vroeg, te klein
Dalende trend in perinatale sterfte in de Westerse wereld
 medische begeleiding = sterk verbeterd
o echografieën, tussentijdse controles, …
 preventie wiegendood
o bv. aandacht voor lighouding

Voldragen baby = bevalling na minimaal 38 weken zwangerschap.
Spontane abortus = einde zwangerschap voor week 16.
Premature baby = einde zwangerschap vanaf 16 tot 38 weken.

Wanneer een baby geboren wordt voor week 22 en/of <500 gram weegt  niet levensvatbaar.

Kans op vroeggeboorte stijgt door
 oudere leeftijd moeder
 snel op elkaar volgende zwangerschappen
 vruchtbaarheidsbehandelingen
 bepaalde voeding
 stress

, 60% van de vroeggeboren baby’s hebben GEEN problemen!
» vaak wel trager ontwikkelingsverloop

40% van de vroeggeboren baby’s hebben WEL problemen!
 verminderd IQ
 leer- en gedragsstoornissen
 lichamelijke problemen
 groter risico op ziekten, dood en stoornissen
 afhankelijk van geboortegewicht
 afhankelijk van zwangerschapsduur


Geboortegewicht
 <2500 gram = laag geboortegewicht
 <1250 gram of <30 weken zwangerschap = zeer laag geboortegewicht
o grote risicogroep!
o infecties, onvolgroeide organen, lichaamswarmte, zuurstofopname
o extreem prikkelgevoelig
o couveuse
o ethisch debat

Een kwalitatief goede zorg helpt de gevolgen van de prematuriteit te verzachten!
Bv. massage, huid-op-huid contact, …

Groeivertraagde baby (dismatuur) = gewicht afwijkend van levensduur (<90% van verwacht gewicht voor
levensduur)



Postmature baby’s: te laat, te groot
Postmature baby = zwangerschap van 42 weken of langer.
ǃ Risico’s:
o verminderde bloedtoevoer van de placenta
o riskantere bevalling
 10 dagen na uitgerekende datum: weeën op gang brengen & keizersnede



Foetaal alcohol syndroom
= een hersenaandoening veroorzaakt door alcohol tijdens de zwangerschap
 alcohol = giftig voor foetus
 eerste maanden: soms nog geen besef van zwangerschap!