Hoofdstuk 6: agressief gedrag
(hoorcollege 11: 13/12/2024)
1. inleiding
1.1 definitie
- gedrag met als doel iemand anders ongewenste schade te berokkenen
o geen schade per ongeluk
o schade berokkenen voor eigen bestwil of voor belang van de groep
o ook gedrag dat zijn doel mist (want intentie was er wel)
- intentie dus van belang -> meten adhv zelfbeschrijvingen
o intentie zichtbaar
- wat met instrumentele agressie?
o agressief gedrag als middel om bepaald doel te bereiken
o bv: corrigerende tik bij kinderen -> ouders willen een gemanierd,
respectvol kind maken
o maar er zijn alternatieve mogelijkheden, dus keuze om tik te geven
= opzich al agressief gedrag
o onderzoek Harvard: weinig verschil tss kinderen die vroeger
corrigerende tikken kregen vs kinderen die fysiek mishandeld
werden -> stressresponssysteem in werking wanneer ze angstig
gezicht zagen
1.2 alternatieve definitie
- gedrag waarvan het voornaamste kenmerk is dat het de situatie van een
ander aversiever maakt
o aversiever: minder positief, slechter
- haalt voor een stuk de intentie weg
o dus beter te meten, kunnen observeren wanneer iemands situatie
aversiever wordt
- geen invulling over verschijningsvorm of aard van aversiviteit
o fysieke agressie vs emotioneel leed
o zelfde hersenstructuren reageren, dus geen verschil in leed
o notie van anoniem vs niet-anoniem
▪ veel gemakkelijker agressief gedrag stellen wanneer je
anoniem kan blijven
1.3 cute aggression
- dimorfe expressie van een overweldigende positieve emotie
- extreem positieve emoties uiten op een negatieve agressieve manier om
zo terug balans te vinden
- bv: tranen van geluk
- bv: partner bijten
- ook omgekeerde kan gebeuren -> bv: slappe lach tijdens negatieve
gevoelens (begrafenis)
, 2. Hoe valt agressief gedrag te bestuderen?
2.1 meting van agressie
- in natuurlijke omstandigheden of via experimenteel onderzoek
- cover story, want sociale norm is hier zeer groot
- buss machine -> elektrische schocken toedienen aan iemand anders
o link met Milgram, daar werd wel iets anders onderzocht)
- iets onaangenaams toedienen (lawaaistoten) of iets aangenaams inhouden
(minder punten geven)
- hot sauce methode
o hete saus klaarmaken voor een volgende pp
o AV: aantal lepels tabasco -> weerspiegelt hoeveelheid agressief
gedrag
- vaak taken (opstel/essay/…) beoordelen, maar groot verschil met hoe we
dat in echte leven zouden doen
o idealiter: grootste impact op evaluatie = kwaliteit van taak
o idealiter: foutenvariabiliteit zo klein mogelijk (toevallige variabelen:
vermoeidheid, gemoedstoestand, verstrooidheid, …)
o idealiter: systematische vertekening mag er niet zijn = obv
vooroordeel iemands taak anders beoordelen
=> dit is hoe het in het echte leven zou gebeuren
<-> experiment rond agressie -> afhankelijk van frustratie/… evaluatie geven,
agressief gedrag kan hierin tot uiting komen
- kwaliteit van prestatie speelt geen rol hierbij
- aan pp kwalitatief altijd hetzelfde essay geven = stabiele factor
- in exp net wel inzetten op systematische vertekening
o pp vanalles laten ondergaan -> onderzoeken of dat impact heeft op
hoeveelheid agressief gedrag men zou stellen
2.2 manipulatie van ervaren agressie & agressie uitlokken
- Hoe mensen blootstellen aan iets waardoor zodat je kan nagaan hoe
mensen agressief reageren?
- taak doen die een ander evalueert
o ongunstige of gunstige beoordeling weerspiegelt respectievelijk
meer of minder agressief bejegend voelen
- het ‘per ongeluk opgevangen gesprek’: pseudo spreekt slecht over pp,
terwijl pp het gesprek goed kan meevolgen -> kan agressie veroorzaken
bij pp
- temperatuur: vroeger een begeerde techniek
o taak evalueren terwijl hand in zeer koud water zit-> minder punten
= meer agressief gedrag
- buiten het laboratorium: meer agressief gedrag naarmate eigen ruimte
beperkter wordt (puur correlationeel, niet causaal)
o overbevolkte gevangenissen/bevolkingsdichtheid/lockdown corona
- link met Zajonc H3
- territorium theorie: beperkte ruimte rond onszelf = aangenaam te voelen
(hoorcollege 11: 13/12/2024)
1. inleiding
1.1 definitie
- gedrag met als doel iemand anders ongewenste schade te berokkenen
o geen schade per ongeluk
o schade berokkenen voor eigen bestwil of voor belang van de groep
o ook gedrag dat zijn doel mist (want intentie was er wel)
- intentie dus van belang -> meten adhv zelfbeschrijvingen
o intentie zichtbaar
- wat met instrumentele agressie?
o agressief gedrag als middel om bepaald doel te bereiken
o bv: corrigerende tik bij kinderen -> ouders willen een gemanierd,
respectvol kind maken
o maar er zijn alternatieve mogelijkheden, dus keuze om tik te geven
= opzich al agressief gedrag
o onderzoek Harvard: weinig verschil tss kinderen die vroeger
corrigerende tikken kregen vs kinderen die fysiek mishandeld
werden -> stressresponssysteem in werking wanneer ze angstig
gezicht zagen
1.2 alternatieve definitie
- gedrag waarvan het voornaamste kenmerk is dat het de situatie van een
ander aversiever maakt
o aversiever: minder positief, slechter
- haalt voor een stuk de intentie weg
o dus beter te meten, kunnen observeren wanneer iemands situatie
aversiever wordt
- geen invulling over verschijningsvorm of aard van aversiviteit
o fysieke agressie vs emotioneel leed
o zelfde hersenstructuren reageren, dus geen verschil in leed
o notie van anoniem vs niet-anoniem
▪ veel gemakkelijker agressief gedrag stellen wanneer je
anoniem kan blijven
1.3 cute aggression
- dimorfe expressie van een overweldigende positieve emotie
- extreem positieve emoties uiten op een negatieve agressieve manier om
zo terug balans te vinden
- bv: tranen van geluk
- bv: partner bijten
- ook omgekeerde kan gebeuren -> bv: slappe lach tijdens negatieve
gevoelens (begrafenis)
, 2. Hoe valt agressief gedrag te bestuderen?
2.1 meting van agressie
- in natuurlijke omstandigheden of via experimenteel onderzoek
- cover story, want sociale norm is hier zeer groot
- buss machine -> elektrische schocken toedienen aan iemand anders
o link met Milgram, daar werd wel iets anders onderzocht)
- iets onaangenaams toedienen (lawaaistoten) of iets aangenaams inhouden
(minder punten geven)
- hot sauce methode
o hete saus klaarmaken voor een volgende pp
o AV: aantal lepels tabasco -> weerspiegelt hoeveelheid agressief
gedrag
- vaak taken (opstel/essay/…) beoordelen, maar groot verschil met hoe we
dat in echte leven zouden doen
o idealiter: grootste impact op evaluatie = kwaliteit van taak
o idealiter: foutenvariabiliteit zo klein mogelijk (toevallige variabelen:
vermoeidheid, gemoedstoestand, verstrooidheid, …)
o idealiter: systematische vertekening mag er niet zijn = obv
vooroordeel iemands taak anders beoordelen
=> dit is hoe het in het echte leven zou gebeuren
<-> experiment rond agressie -> afhankelijk van frustratie/… evaluatie geven,
agressief gedrag kan hierin tot uiting komen
- kwaliteit van prestatie speelt geen rol hierbij
- aan pp kwalitatief altijd hetzelfde essay geven = stabiele factor
- in exp net wel inzetten op systematische vertekening
o pp vanalles laten ondergaan -> onderzoeken of dat impact heeft op
hoeveelheid agressief gedrag men zou stellen
2.2 manipulatie van ervaren agressie & agressie uitlokken
- Hoe mensen blootstellen aan iets waardoor zodat je kan nagaan hoe
mensen agressief reageren?
- taak doen die een ander evalueert
o ongunstige of gunstige beoordeling weerspiegelt respectievelijk
meer of minder agressief bejegend voelen
- het ‘per ongeluk opgevangen gesprek’: pseudo spreekt slecht over pp,
terwijl pp het gesprek goed kan meevolgen -> kan agressie veroorzaken
bij pp
- temperatuur: vroeger een begeerde techniek
o taak evalueren terwijl hand in zeer koud water zit-> minder punten
= meer agressief gedrag
- buiten het laboratorium: meer agressief gedrag naarmate eigen ruimte
beperkter wordt (puur correlationeel, niet causaal)
o overbevolkte gevangenissen/bevolkingsdichtheid/lockdown corona
- link met Zajonc H3
- territorium theorie: beperkte ruimte rond onszelf = aangenaam te voelen
