Lesnotities Notarieel Burgerlijk recht Luik 1 en 3

NOTARIEEL BURGERLIJK RECHT
Teksten rond de thema’s voorbereiden


3 thema’s:
 Duurzaamheid: je kan niet alle open ruimte meer bebouwen
o We moeten allemaal de lucht in bouwen  appartementsmede-eigendom, rennovatie,
kopen in opbouw & kopen op plan (Wet Breyne)  vastgoed
 Samengestelde gezinnen hebben bijzondere behoeften
o Familiaal vermogensrecht
 Wettelijk stelsel en erfrecht studeren (herhalen) ZELF DOEN
 Vergrijzing
o Wat met mensen die zwakker worden?
o Notaris moet garant staan dat er een geldige toestemming wordt verleend
 Wilsbekwaamheid


Notaris is betrokken om authenticiteit te verlenen aan rechtshandelingen.


Examen:
 Schriftelijk (50%)  iedereen op dezelfde dag
o Cases
o Advies geven
 Mondeling (50%): geen voorbereidingstijd  de dag van schriftelijk of dag erna
o Gaat over inhoud
 Minstens BW meebrengen


Masterproef:
 Publiceerbaar artikel: noot bij arrest, een case …
 Lijst met onderwerpen: 4 keuzes maken die je allemaal even interessant vindt
o Tegen bepaalde datum indienen
 30 à 60 pagina’s (liever 30 goede dan 60 slechte)
 Geen powerpoint op verdediging
 Kiezen uit minstens 3 verschillende rubrieken
 Verdediging: laatste dagen van juni (zelfde als bij rechten)
 Begin in 1e semester al met literatuur te verzamelen
 Meer zelfstandig dan in de rechten


Wetboek:
 BW mag ook gewoon mee

1

,H1. BASISREGELS ERFRECHT EN HUWELIJKSVERMOGENSRECHT (HERHALING)

1. HUWELIJKSVERMOGENSRECHT

Wat voor basisstelsel hebben wij in België?
 Scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten = wettelijk stelsel
o 3 vermogens:
 EV1
 EV2
 = Scheiding van goederen:
 Goederen van voor het huwelijk
 Wat ze erven tijdens het huwelijk (en voor huwelijk)
o Is logisch want doorgaans erf je en krijg je schenkingen van je
familie  is familie van voor je nieuw verband
 Wat ze kosteloos (om niet) hebben verworven (schenkingen) (en voor
huwelijk)
o Is logisch want doorgaans erf je en krijg je schenkingen van je
familie  is familie van voor je nieuw verband
 GV
 Al wat ze verdienen, sparen, kopen vanaf het huwelijk zit in dit GV  dit
is de solidariteit tussen echtgenoten
o Je kan inbrengen, uitbrengen (gemeenschappelijke goederen eigen maken) …
o Stel echtgenoot 1 heeft met 3 broers samen een huis geërfd. Hij neemt dat goed over
van zijn broers (inkopen, uit onverdeeldheid treden).
 Waar zit het goed dan in het wettelijk stelsel?
 Je erft 1/3e en betaalt 2/3e uit  het goed is eigen (want geërfd) MAAR
met een vergoeding want je steekt gemeenschappelijk geld in het eigen
goed.

 Wat doe je van beroep en heb je kinderen (en van wie zijn ze?)
o Beroepsrisico’s (artsen, notarissen, architecten, vrije beroepers)  wenselijk om
vermogens apart te houden (scheiding van goederen)
 Waarom? De meeste schulden zijn verhaalbaar op het GV, ookal zijn het geen
schulden van beide echtgenoten
 Beroepsschulden zijn OOK verhaalbaar op het GV en niet alleen op EV
van de echtgenoot die het beroep uitoefent
 Slechts de minderheid van de schulden is verhaalbaar op het vermogen
van 1 echtgenoot
o Kinderen?
 (!) Eens je kinderen hebt, regel je best iets  reden? Als een ouder sterft en er is
niets geregeld, heb je rampen
 Niet gemeenschappelijke kinderen
 Bij scheiding van goederen is het zo dat het van degene is op wiens
naam het staat. Staat het op beide namen, dan is het van beide.
o Intern kunnen wel bepaalde zaken toegevoegd worden
 Bv. verrekenbeding

2

,  Bij het wettelijk stelsel is dat niet. Bij het wettelijk stelsel is de oorsprong
van de goederen belangrijk (schenking, erfenis, aanwinsten?). De
bewijslast ligt bij degene die aanspraak maakt op het eigen karakter van
de goederen (vermoeden van gemeenschappelijkheid). Dit aantonen is
bij onroerende goederen duidelijk, maar bij roerende niet.

 Algehele gemeenschap
o = alles is gemeenschappelijk
o Wordt niet aangeraden om mee te starten, want weten niet of het zal blijven duren
 Gevaar: ouders sterven, jij erft en alles komt in GV  partner heeft dan ook de
helft
o Bij oudere mensen is dit stelsel wél te zien
 Vanuit fiscaal oogpunt kan dit interessanter zijn bij vermogensplanning



2. ERFRECHT


2.1. ONGEHUWD
X (ongehuwd) sterft en heeft 2 kinderen, vader en moeder, zus en broer leven nog
 Wie erft zijn vermogen?
o De kinderen
 Indien zij overleden zijn, komen diens afstammelingen tot de nalatenschap
(plaatsvervulling  die komen per staak tot de nalatenschap)
 Zolang er afstammelingen zijn, komt de rest niet aan de orde
o Indien geen kinderen
 Ouders krijgen elk een vast 1/4e & de rest naar zus en broer (dus elk ook 1/4e)
 Bij cumul ouder(s) en zus/broers hebben de ouders een vast 1/4e
 Je kan afwijken van die regeling via een testament  kan om fiscale redenen
interessant zijn om dit toch aan te kaarten
 Waarom? Tarieven rechte lijn zijn voordeliger
o 3% tot 50 000
o 9% tot 250 000
o 27% boven 250 000
o Roerend en onroerend apart bekijken
o Per hoofd
 Tarieven broers en zussen
o Per hoofd
o Roerend en onroerend SAMEN
o 25% tot 35 000
o 30% tot 75 000
o 55% boven 75 000
 X kan dus perfect een testament schrijven: “als ik sterf zonder
afstammelingen bij leven, legateer ik mijn nalatenschap aan mijn
ouders”


3

, o Halfbroers/zussen erven ook van X (wel minder als er broers en zussen zijn, maar indien
geen volle broers/zussen erven zij zoals hen)


Reservataire erfgenamen
 Hebben een voorbehouden erfdeel dat hen niet kan ontnomen worden
 Vroeger hadden de ouders een reserve van 1/4e
o Vandaag zijn de ouders geen reservataire meer, MAAR ze kunnen wel nog een vordering
instellen als ze behoeftig zijn
 In casu kan X doen wat hij wil, hij kan alles aan een goed doel geven zonder reservataire
erfgenamen
 Indien in casu kinderen zijn en X wil alles geven aan een goed doel
o Je kan dat zeggen MAAR de kinderen kunnen de inkorting vragen want zij zijn de
voorbehouden erfgenamen
 Wat is hun voorbehouden deel?
 De helft van de rekenboedel


2.2. GEHUWD
X (gehuwd) sterft en heeft 2 kinderen, vader en moeder, zus en broer leven nog
 Indien wettelijk stelsel
o Indien er is niets geregeld:
 Kinderen krijgen het geheel in BE, de LLE krijgt het VG op helft GV en EV
echtgenoot
 Indien geen kinderen
o EV gaat terug naar waar het vandaan komt (familie overledene)
 LLE krijgt wel het VG
o GV is wat je samen met echtgenoot opgebouwd en daarom gaat dit volledig naar de LLE
 LLE krijgt GV in VE
o Vermits de familie (o.a. ouders) geen reservataire erfgenamen zijn, kan je ook perfect
zeggen in testament dat alles naar uw echtgenoot gaat
 In dit geval komt wel alles naar de ene kant als LLE ook snel sterft
 Indien men dit niet wil moet je daarom als notaris aankaarten dat als je
deze situatie meemaakt, wat wil je dan dat dan gebeurd?
o Je kan bv. voorzien in testament wat er dan moet gebeuren, bv.
dat metekind eerste overledene ook krijgt
 Belangrijk om ook na te denken over die 2e stap!!
 Wat als LLE in samenloop komt met verdere erfgenamen (bekijk zelf)


Indien geen erfgenamen en niets geregeld, krijgt de LLE alles
 ↔ Bij WS
o Bv. geen aanwasbeding opgenomen, wel een testament opgemaakt
 Bij overlijden vindt de LLE het testament niet  gevolg: je bent WS maar er is
geen testament en geen aanwasbeding
 Erfrecht WS: VG op gezinswoning en huisraad & VG EV overledene

4

, o Overledene heeft geen ouders enz wel broers die de BE dus
krijgen
 Broers willen dat het bij LLWSP komt, dus ze vragen om
te verwerpen
 NIET slim want verwerping gaat dan door naar
afstammelingen broers en uiteindelijk als
iedereen verwerpt gaat het naar de staat
 De LLWSP betaalt niets, maar de broers komen in de
schijven van 25, 30, 55% terecht
 LLWSP kan de broers wel uitbetalen indien ze daarvoor
voldoende geld heeft
 DUS belang testament vindbaar te maken
 Je kan eigenhandig testament deponeren bij
notaris en het laten inschrijven zodat het altijd
gevonden kan worden!!!


Vergoedingsrekeningen
 Wordt niet gemaakt in de kerngezinnen bij overlijden, wel bij echtscheiding
 Wordt wél gemaakt in hersamengestelde gezinnen




2.3. TESTAMENT
Voorwaarden geldig eigenhandig testament
 Handgeschreven (zelf) DUS niet typen
 Dateren
 Handtekenen


Notarieel testament
 Notaris maakt testament op overeenkomstig de wil van de betrokkene
 Dictee is niet meer nodig & het moet niet meer handgeschreven zijn door de notaris & ook geen
2 getuigen meer nodig
 Handtekenen door notaris en betrokkene


Internationaal testament (mistiek of geheim testament)
 Testament opgemaakt door de testator die het neerlegt bij de notaris die vaststelt dat dat het
testament is van die persoon




5

, LUIK 1

H1. WONINGBOUWWET – WET BREYNE

Op welk moment komt tussen de partijen een koop-verkoop tot stand?
 Bij wilsovereenstemming over prijs en goed
Wat is de eerste stap die tussen de partijen getroffen wordt na de wilsovereenstemming over prijs en
goed?
 Onderhandse verkoopovereenkomst opstellen (= compromis)
o Waarom doen we dat? Wat is het belang van deze onderhandse verkoopovereenkomst?
 Bewijs van de overeenkomst wordt zo vastgelegd
 Ook nuttig als koper krediet nodig heeft om met die compromis naar de KI te
gaan  KI zal overeenkomst vragen
Tweede stap
 Notariële akte wordt opgemaakt en wordt overgeschreven op het kantoor rechtszekerheid (voor
tegenwerpelijkheid aan derden)  notaris verleent authenticiteit aan de verrichting
o Op dat moment weet de buitenwereld dat het goed van de koper is
 Zolang er geen overschrijving is zit het goed nog bij de verkoper naar de
buitenwereld toe (is van belang voor bv. beslag)
Wanneer vindt de eigendomsoverdracht tussen de partijen plaats (indien niets anders geregeld)?
 Belang: overgang risico is gekoppeld aan de eigendomsoverdracht
 Principe: bij de wilsovereenstemming (NIET bij de notariële akte) = gemeen recht
o Dus vanaf dan moet de koper zich verzekeren (bv. brandverzekering)

 Dit is het gemeen recht ↔ in de Wet Breyne wordt het niet op dezelfde manier geregeld



1. VOOR WONINGBOUWWET

 Gemeen recht inzake aanneming, koop en lastgeving in BW
o Voor de Wet Breyne viel de verkoop op plan of in opbouw onder het gemeen recht

 Reden invoering Wet Breyne: misbruiken, faillissement Etrimo
o Er wordt enorm veel gebouwd  mensen kopen een huis/appartement dat nog moet
gebouwd worden  misbruiken en faillissementen van bouwpromotoren aan wie de
kopers al volledig hadden betaald  dit heeft men willen aanpakken met de Wet Breyne
 Beveiliging inbouwen voor de koper
 Wet Breyne is volledig DWINGEND RECHT, er kan NIET van afgeweken worden
Als je in land koopt waar je de wet niet kent, neem je best in de overeenkomst bepalingen van deze wet
over!



2. WONINGBOUWWET 9 JULI 1971



6