NKO 2024-2025
Inleiding tot NKO............................................................................................................................................6
Vaardigheden............................................................................................................................................. 6
Dizziness / vertigo..........................................................................................................................................9
Inleiding...................................................................................................................................................... 9
Anatomie.................................................................................................................................................... 9
Fysiologie VOR........................................................................................................................................ 12
Testen van het vestibulair systeem.......................................................................................................... 13
Video head impulse testing................................................................................................................ 13
Electronystagmography (ENG) / videonystagmography.................................................................... 14
Vestibular-evoked myogenic potentials (cVEMP)...............................................................................15
Differentiaal diagnose...............................................................................................................................15
Acuut vestibulair syndroom (AVS)...................................................................................................... 16
Labyrinthitis........................................................................................................................................ 17
Benign paroxysmal positional vertigo (BPPV)....................................................................................17
Menière’s disease (MD)..................................................................................................................... 20
Vestibulaire migraine (VM)................................................................................................................. 21
Superior semicircular canal dehiscence.............................................................................................22
Persistent postural perceptual dizziness (PPPD)...............................................................................23
Bilaterale vestibulopathie (BV)........................................................................................................... 23
Vestibular schwannoma = brughoektumor......................................................................................... 24
Overlap...............................................................................................................................................26
Algemeen: behandeling vestibulaire problemen...................................................................................... 26
Algemeen: diagnose vestibulaire problemen........................................................................................... 27
Casuïstiek.................................................................................................................................................28
Audiologie, hoortoestellen en tinnitus.......................................................................................................30
Anatomie en fysiologie van het gehoor.................................................................................................... 30
Audiologische (gehoor)testen.................................................................................................................. 33
Tonale audiometrie............................................................................................................................. 33
Spraakaudiometrie............................................................................................................................. 37
Stemvorkproeven............................................................................................................................... 37
Tympanometrie = impendatiemeting.................................................................................................. 38
Otoakoestische emissies (OAE’s)...................................................................................................... 39
Auditieve hersenstampotentialen (ABR)............................................................................................ 40
Gehooroplossingen.................................................................................................................................. 41
Klassiek hoortoestel........................................................................................................................... 41
Beengeleidingstoestel = bone anchored hearing aid (BAHA)............................................................ 42
Cochleair implantaat (CI)....................................................................................................................42
Gehoorsymptomen geassocieerd met gehoorverlies...............................................................................42
Verminderde spraakverstaan............................................................................................................. 42
Tinnitus = oorsuizen........................................................................................................................... 43
Hyperacusis........................................................................................................................................45
EXAMEN.................................................................................................................................................. 46
Oor & gehoor................................................................................................................................................ 47
Gehoor(verlies).........................................................................................................................................47
Gradaties van gehoorverlies.............................................................................................................. 49
, Basics.......................................................................................................................................................49
Aandoeningen van het oor....................................................................................................................... 50
Buitenoor (vnl inflammatie / infectie).................................................................................................. 50
Middenoor.......................................................................................................................................... 52
Binnenoor........................................................................................................................................... 57
Symptom-based approach................................................................................................................. 59
Screening > management........................................................................................................................ 60
Hearing rehabilitation............................................................................................................................... 61
Air-conducted hoorapparaten.............................................................................................................61
Active bone conduction implants........................................................................................................62
Active middle ear implants................................................................................................................. 62
Cochleair implantaat (CI)....................................................................................................................63
Auditory brainstem implants............................................................................................................... 64
Oorchirurgie........................................................................................................................................65
Permanent gehoorverlies............................................................................................................................ 66
Inleiding.................................................................................................................................................... 66
Neonatale gehoorscreening..................................................................................................................... 67
Verdere stappen....................................................................................................................................... 69
Verschillende types gehoorverlies............................................................................................................72
Otitis media en ventilatiebuisjes................................................................................................................ 75
Otitis media.............................................................................................................................................. 75
Acute otitis media (AOM)......................................................................................................................... 75
Otitis media met effusie (OME)................................................................................................................ 76
Ventilatiebuisjes........................................................................................................................................77
Anatomie & pathofysiologie van de keel & pharynx.................................................................................79
Anatomie hoofd-hals regio....................................................................................................................... 79
Pathologie................................................................................................................................................ 84
Rhinopharynx..................................................................................................................................... 84
Oropharynx.........................................................................................................................................84
Abcessen............................................................................................................................................86
Adenotonsillectomie bij kinderen...............................................................................................................87
Ring van Waldeyer................................................................................................................................... 87
Diagnose.................................................................................................................................................. 87
Beleid....................................................................................................................................................... 88
Acute tonsillitis bij kinderen...................................................................................................................... 89
AAOHNS-richtlijn......................................................................................................................................90
Slaap-gerelateerde ademhalingsstoornissen............................................................................................94
Pathofysiologisch spectrum......................................................................................................................94
Slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen............................................................................................ 95
Diagnostiek...............................................................................................................................................97
Behandeling........................................................................................................................................... 100
CPAP................................................................................................................................................ 100
Mondprothesen................................................................................................................................ 101
Chirurgie...........................................................................................................................................102
Conclusie................................................................................................................................................106
Stridor en heesheid bij kinderen.............................................................................................................. 107
Anatomie................................................................................................................................................ 107
Inleiding.................................................................................................................................................. 107
Stridor.....................................................................................................................................................109
, Laryngomalacie (LM)........................................................................................................................109
Laryngotracheale stenose.................................................................................................................111
Heesheid bij kinderen............................................................................................................................. 112
Stembandnoduli................................................................................................................................112
Juveniele recurrente larynxpapillomatose........................................................................................ 113
Tracheomalacie................................................................................................................................ 113
Conclusie................................................................................................................................................114
Vreemde voorwerpen................................................................................................................................. 115
Vreemde voorwerpen bij kinderen.......................................................................................................... 115
Nasal foreign body..................................................................................................................................115
Ear foreign body..................................................................................................................................... 115
Airway foreign body................................................................................................................................ 115
Heesheid..................................................................................................................................................... 118
Inleiding.................................................................................................................................................. 118
Heesheid................................................................................................................................................ 120
Poliep op ware stemband.................................................................................................................120
Stembandknobbeltjes = stembandnoduli = zangknobbeltjes........................................................... 121
Contactgranulomen.......................................................................................................................... 121
Reinke oedeem................................................................................................................................ 121
Stilstaande larynxhelft...................................................................................................................... 122
(Pre)maligniteit................................................................................................................................. 122
Stemstoornissen........................................................................................................................................ 124
Fonatie................................................................................................................................................... 124
Stemstoornissen.....................................................................................................................................124
CASUSSEN............................................................................................................................................128
Muscle tension dysphonia (MTD).....................................................................................................128
Kinderdysfonie..................................................................................................................................128
Slikstoornissen – orofaryngeale dysfagie............................................................................................... 130
Slikken....................................................................................................................................................130
Pathofysiologie van dysfagie..................................................................................................................130
Orale fase.........................................................................................................................................130
Faryngeale fase................................................................................................................................131
Oesofagale fase............................................................................................................................... 134
Prevalentie & consequenties..................................................................................................................134
Screening & detectie.............................................................................................................................. 135
Onderzoek van slikfunctie...................................................................................................................... 135
Logopedisch onderzoek................................................................................................................... 135
VFES................................................................................................................................................ 136
FEES................................................................................................................................................ 136
Behandeling van slikfunctie....................................................................................................................137
Anatomie & fysiologie van de neus en de neusbijholten.......................................................................138
Anatomie................................................................................................................................................ 138
Fysiologie............................................................................................................................................... 140
Neus- en sinusaandoeningen................................................................................................................... 141
Onderzoek van neus & sinussen........................................................................................................... 141
Inspectie met neusspeculum & lamp................................................................................................141
Nasale endoscopie - sinuscopie.......................................................................................................141
CT-scan............................................................................................................................................ 141
MRI-scan.......................................................................................................................................... 142
, Aandoeningen van de neus................................................................................................................... 143
Septumdeformaties.......................................................................................................................... 143
Polyposis nasi.................................................................................................................................. 144
Aandoeningen van de sinussen............................................................................................................. 144
Inverted papilloma............................................................................................................................ 144
Maligne tumoren...............................................................................................................................145
Rhinitis....................................................................................................................................................146
Niet-allergische, niet-infectieuze rhinitis........................................................................................... 146
Allergische rhinitis............................................................................................................................ 147
Rhinosinusitis......................................................................................................................................... 150
Acute sinusitis........................................................................................................................................ 153
Chronische sinusitis............................................................................................................................... 154
Conclusie sinuspathologie..................................................................................................................... 155
Traumatische neusafwijkingen............................................................................................................... 155
Fractuur van de ossa nasalia........................................................................................................... 155
Septumhematoom............................................................................................................................ 156
Reconstructieve aangezichtsheelkunde...........................................................................................156
Epistaxis..................................................................................................................................................... 157
Opdeling................................................................................................................................................. 157
Bloedvoorziening van de neus............................................................................................................... 157
Etiologie..................................................................................................................................................158
Lokale oorzaken............................................................................................................................... 158
Systemische oorzaken..................................................................................................................... 159
Epistaxis bij ouderen........................................................................................................................ 159
Epistaxis bij kinderen........................................................................................................................159
Behandeling........................................................................................................................................... 160
Behandeling epistaxis bij patiënten met antitrombotische medicatie............................................... 161
Behandeling epistaxis bij kinderen................................................................................................... 161
Heelkunde voor epistaxis................................................................................................................. 161
Epistaxis protocol UZA........................................................................................................................... 162
,Inleiding tot NKO
Vaardigheden
Oor
inspectie
● uitwendig oor
● uitwendige gehoorgang: otoscoop - fixatie - oorschelp
● inwendige gehoorgang: trommelvlies - lichtreflex - identificatie
hamersteel, pars tensa en pars flaccida
Neus
inspectie
● uitwendige neus: vestibulum, huid, stand van neus, tussenschot
● inwendige neus
○ positioneren van patiënt
○ gebruik van neusspeculum (niet volledig sluiten bij het verwijderen)
○ inspectie van: neusmucosa, neusinhoud, septum, plexus van Kiesselbach, conchae nasales
Mond & keel
inspectie
● inspectie van: lippen, tanden, tandvlees, tong, mucosa, verhemelte, tonsillen, huig, farynx
● kijken naar: beweeglijkheid en symmetrie
○ Aa: zeggen: huig en farynxwand / tong
○ slikreflex (n. IX en X)
● materiaal: tongspatel + lampje
palpatie
klierstations in hals schildklier (methode: patiënt laten slikken tijdens palpatie)
, Aangezicht en sinussen
craniale zenuwen
● n. trigeminus (V): sensibiliteit + motoriek van m. masseter en m. temporalis + cornea reflex
● n. facialis (VII): aangezichtsspieren
● n. glossopharyngeus (IX) & n. vagus (X): stem + verhemelte + farynx + slikreflex
● n. hypoglossus (XII): articulatie + tong
palpatie sinussen (frontaal & maxillair)
Larynx, pharynx & trachea
anatomie
● vallecula = regio tussen epiglottis en tongbasis
○ afwijking: stase van voedsel / drinken bij patiënt met onvoldoende tongkracht
● vestibule = hele regio achter epiglottis met trachea, ware stembanden en valse stembanden
● piriformis recess = ruimte lateraal van aryepiglottisplooi, die het laterale uiteinde van epiglottis
verbindt met arytenoiden
● interarytenoid notch = posterior commissure (tussen pharynxachterwand en ruimte tussen
arytenoiden)
● ventricular folds (valse stembanden) = mucosastructuur lateraal van de ware stembanden
indirecte laryngoscopie
● spiegelonderzoek
● starre endoscopie (70-90° naar beneden kijken over de tong)
● flexibele nasopharyngoscopie
, stroboscopie
● doel: beoordeling van de fijnere stemband-bewegingen en het trillingspatroon
○ glotic wave = de golf die over de stembanden loopt in het verticale vlak (noodzakelijk voor
intonatie)
● methode
○ intermitterende lichtbron (flitsgenerator) met een frequentie die wordt aangepast aan de
trillingsfrequentie van de stembanden mbv een tegen de larynx aangehouden
sturingsmicrofoon
○ flitsfrequentie van lichtbron op F-1 of F-2 brengen, waardoor de optische illusie ontstaan van
een sterk vertraagde stembandtrilling
○ tijd tussen 2 flitsen is groter dan een periode → de waarneming dat de stembanden één of
twee trillingen uitvoeren
directe (micro)laryngoscopie
spiegelonderzoek endoscopie rigide scoop transnasale flexibele
endoscopie
Visualisatie stembanden (EXAMEN)
→ de manier van het onderzoek geeft een andere oriëntatie van de anatomie
transnasale fiber spiegelonderzoek directe MRI / CT
(indirect) (indirect) laryngoscopie
→ klinische standaard
positie pt zittend zittend liggend, van boven liggend, van onder
SB schema
beeld
Inleiding tot NKO............................................................................................................................................6
Vaardigheden............................................................................................................................................. 6
Dizziness / vertigo..........................................................................................................................................9
Inleiding...................................................................................................................................................... 9
Anatomie.................................................................................................................................................... 9
Fysiologie VOR........................................................................................................................................ 12
Testen van het vestibulair systeem.......................................................................................................... 13
Video head impulse testing................................................................................................................ 13
Electronystagmography (ENG) / videonystagmography.................................................................... 14
Vestibular-evoked myogenic potentials (cVEMP)...............................................................................15
Differentiaal diagnose...............................................................................................................................15
Acuut vestibulair syndroom (AVS)...................................................................................................... 16
Labyrinthitis........................................................................................................................................ 17
Benign paroxysmal positional vertigo (BPPV)....................................................................................17
Menière’s disease (MD)..................................................................................................................... 20
Vestibulaire migraine (VM)................................................................................................................. 21
Superior semicircular canal dehiscence.............................................................................................22
Persistent postural perceptual dizziness (PPPD)...............................................................................23
Bilaterale vestibulopathie (BV)........................................................................................................... 23
Vestibular schwannoma = brughoektumor......................................................................................... 24
Overlap...............................................................................................................................................26
Algemeen: behandeling vestibulaire problemen...................................................................................... 26
Algemeen: diagnose vestibulaire problemen........................................................................................... 27
Casuïstiek.................................................................................................................................................28
Audiologie, hoortoestellen en tinnitus.......................................................................................................30
Anatomie en fysiologie van het gehoor.................................................................................................... 30
Audiologische (gehoor)testen.................................................................................................................. 33
Tonale audiometrie............................................................................................................................. 33
Spraakaudiometrie............................................................................................................................. 37
Stemvorkproeven............................................................................................................................... 37
Tympanometrie = impendatiemeting.................................................................................................. 38
Otoakoestische emissies (OAE’s)...................................................................................................... 39
Auditieve hersenstampotentialen (ABR)............................................................................................ 40
Gehooroplossingen.................................................................................................................................. 41
Klassiek hoortoestel........................................................................................................................... 41
Beengeleidingstoestel = bone anchored hearing aid (BAHA)............................................................ 42
Cochleair implantaat (CI)....................................................................................................................42
Gehoorsymptomen geassocieerd met gehoorverlies...............................................................................42
Verminderde spraakverstaan............................................................................................................. 42
Tinnitus = oorsuizen........................................................................................................................... 43
Hyperacusis........................................................................................................................................45
EXAMEN.................................................................................................................................................. 46
Oor & gehoor................................................................................................................................................ 47
Gehoor(verlies).........................................................................................................................................47
Gradaties van gehoorverlies.............................................................................................................. 49
, Basics.......................................................................................................................................................49
Aandoeningen van het oor....................................................................................................................... 50
Buitenoor (vnl inflammatie / infectie).................................................................................................. 50
Middenoor.......................................................................................................................................... 52
Binnenoor........................................................................................................................................... 57
Symptom-based approach................................................................................................................. 59
Screening > management........................................................................................................................ 60
Hearing rehabilitation............................................................................................................................... 61
Air-conducted hoorapparaten.............................................................................................................61
Active bone conduction implants........................................................................................................62
Active middle ear implants................................................................................................................. 62
Cochleair implantaat (CI)....................................................................................................................63
Auditory brainstem implants............................................................................................................... 64
Oorchirurgie........................................................................................................................................65
Permanent gehoorverlies............................................................................................................................ 66
Inleiding.................................................................................................................................................... 66
Neonatale gehoorscreening..................................................................................................................... 67
Verdere stappen....................................................................................................................................... 69
Verschillende types gehoorverlies............................................................................................................72
Otitis media en ventilatiebuisjes................................................................................................................ 75
Otitis media.............................................................................................................................................. 75
Acute otitis media (AOM)......................................................................................................................... 75
Otitis media met effusie (OME)................................................................................................................ 76
Ventilatiebuisjes........................................................................................................................................77
Anatomie & pathofysiologie van de keel & pharynx.................................................................................79
Anatomie hoofd-hals regio....................................................................................................................... 79
Pathologie................................................................................................................................................ 84
Rhinopharynx..................................................................................................................................... 84
Oropharynx.........................................................................................................................................84
Abcessen............................................................................................................................................86
Adenotonsillectomie bij kinderen...............................................................................................................87
Ring van Waldeyer................................................................................................................................... 87
Diagnose.................................................................................................................................................. 87
Beleid....................................................................................................................................................... 88
Acute tonsillitis bij kinderen...................................................................................................................... 89
AAOHNS-richtlijn......................................................................................................................................90
Slaap-gerelateerde ademhalingsstoornissen............................................................................................94
Pathofysiologisch spectrum......................................................................................................................94
Slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen............................................................................................ 95
Diagnostiek...............................................................................................................................................97
Behandeling........................................................................................................................................... 100
CPAP................................................................................................................................................ 100
Mondprothesen................................................................................................................................ 101
Chirurgie...........................................................................................................................................102
Conclusie................................................................................................................................................106
Stridor en heesheid bij kinderen.............................................................................................................. 107
Anatomie................................................................................................................................................ 107
Inleiding.................................................................................................................................................. 107
Stridor.....................................................................................................................................................109
, Laryngomalacie (LM)........................................................................................................................109
Laryngotracheale stenose.................................................................................................................111
Heesheid bij kinderen............................................................................................................................. 112
Stembandnoduli................................................................................................................................112
Juveniele recurrente larynxpapillomatose........................................................................................ 113
Tracheomalacie................................................................................................................................ 113
Conclusie................................................................................................................................................114
Vreemde voorwerpen................................................................................................................................. 115
Vreemde voorwerpen bij kinderen.......................................................................................................... 115
Nasal foreign body..................................................................................................................................115
Ear foreign body..................................................................................................................................... 115
Airway foreign body................................................................................................................................ 115
Heesheid..................................................................................................................................................... 118
Inleiding.................................................................................................................................................. 118
Heesheid................................................................................................................................................ 120
Poliep op ware stemband.................................................................................................................120
Stembandknobbeltjes = stembandnoduli = zangknobbeltjes........................................................... 121
Contactgranulomen.......................................................................................................................... 121
Reinke oedeem................................................................................................................................ 121
Stilstaande larynxhelft...................................................................................................................... 122
(Pre)maligniteit................................................................................................................................. 122
Stemstoornissen........................................................................................................................................ 124
Fonatie................................................................................................................................................... 124
Stemstoornissen.....................................................................................................................................124
CASUSSEN............................................................................................................................................128
Muscle tension dysphonia (MTD).....................................................................................................128
Kinderdysfonie..................................................................................................................................128
Slikstoornissen – orofaryngeale dysfagie............................................................................................... 130
Slikken....................................................................................................................................................130
Pathofysiologie van dysfagie..................................................................................................................130
Orale fase.........................................................................................................................................130
Faryngeale fase................................................................................................................................131
Oesofagale fase............................................................................................................................... 134
Prevalentie & consequenties..................................................................................................................134
Screening & detectie.............................................................................................................................. 135
Onderzoek van slikfunctie...................................................................................................................... 135
Logopedisch onderzoek................................................................................................................... 135
VFES................................................................................................................................................ 136
FEES................................................................................................................................................ 136
Behandeling van slikfunctie....................................................................................................................137
Anatomie & fysiologie van de neus en de neusbijholten.......................................................................138
Anatomie................................................................................................................................................ 138
Fysiologie............................................................................................................................................... 140
Neus- en sinusaandoeningen................................................................................................................... 141
Onderzoek van neus & sinussen........................................................................................................... 141
Inspectie met neusspeculum & lamp................................................................................................141
Nasale endoscopie - sinuscopie.......................................................................................................141
CT-scan............................................................................................................................................ 141
MRI-scan.......................................................................................................................................... 142
, Aandoeningen van de neus................................................................................................................... 143
Septumdeformaties.......................................................................................................................... 143
Polyposis nasi.................................................................................................................................. 144
Aandoeningen van de sinussen............................................................................................................. 144
Inverted papilloma............................................................................................................................ 144
Maligne tumoren...............................................................................................................................145
Rhinitis....................................................................................................................................................146
Niet-allergische, niet-infectieuze rhinitis........................................................................................... 146
Allergische rhinitis............................................................................................................................ 147
Rhinosinusitis......................................................................................................................................... 150
Acute sinusitis........................................................................................................................................ 153
Chronische sinusitis............................................................................................................................... 154
Conclusie sinuspathologie..................................................................................................................... 155
Traumatische neusafwijkingen............................................................................................................... 155
Fractuur van de ossa nasalia........................................................................................................... 155
Septumhematoom............................................................................................................................ 156
Reconstructieve aangezichtsheelkunde...........................................................................................156
Epistaxis..................................................................................................................................................... 157
Opdeling................................................................................................................................................. 157
Bloedvoorziening van de neus............................................................................................................... 157
Etiologie..................................................................................................................................................158
Lokale oorzaken............................................................................................................................... 158
Systemische oorzaken..................................................................................................................... 159
Epistaxis bij ouderen........................................................................................................................ 159
Epistaxis bij kinderen........................................................................................................................159
Behandeling........................................................................................................................................... 160
Behandeling epistaxis bij patiënten met antitrombotische medicatie............................................... 161
Behandeling epistaxis bij kinderen................................................................................................... 161
Heelkunde voor epistaxis................................................................................................................. 161
Epistaxis protocol UZA........................................................................................................................... 162
,Inleiding tot NKO
Vaardigheden
Oor
inspectie
● uitwendig oor
● uitwendige gehoorgang: otoscoop - fixatie - oorschelp
● inwendige gehoorgang: trommelvlies - lichtreflex - identificatie
hamersteel, pars tensa en pars flaccida
Neus
inspectie
● uitwendige neus: vestibulum, huid, stand van neus, tussenschot
● inwendige neus
○ positioneren van patiënt
○ gebruik van neusspeculum (niet volledig sluiten bij het verwijderen)
○ inspectie van: neusmucosa, neusinhoud, septum, plexus van Kiesselbach, conchae nasales
Mond & keel
inspectie
● inspectie van: lippen, tanden, tandvlees, tong, mucosa, verhemelte, tonsillen, huig, farynx
● kijken naar: beweeglijkheid en symmetrie
○ Aa: zeggen: huig en farynxwand / tong
○ slikreflex (n. IX en X)
● materiaal: tongspatel + lampje
palpatie
klierstations in hals schildklier (methode: patiënt laten slikken tijdens palpatie)
, Aangezicht en sinussen
craniale zenuwen
● n. trigeminus (V): sensibiliteit + motoriek van m. masseter en m. temporalis + cornea reflex
● n. facialis (VII): aangezichtsspieren
● n. glossopharyngeus (IX) & n. vagus (X): stem + verhemelte + farynx + slikreflex
● n. hypoglossus (XII): articulatie + tong
palpatie sinussen (frontaal & maxillair)
Larynx, pharynx & trachea
anatomie
● vallecula = regio tussen epiglottis en tongbasis
○ afwijking: stase van voedsel / drinken bij patiënt met onvoldoende tongkracht
● vestibule = hele regio achter epiglottis met trachea, ware stembanden en valse stembanden
● piriformis recess = ruimte lateraal van aryepiglottisplooi, die het laterale uiteinde van epiglottis
verbindt met arytenoiden
● interarytenoid notch = posterior commissure (tussen pharynxachterwand en ruimte tussen
arytenoiden)
● ventricular folds (valse stembanden) = mucosastructuur lateraal van de ware stembanden
indirecte laryngoscopie
● spiegelonderzoek
● starre endoscopie (70-90° naar beneden kijken over de tong)
● flexibele nasopharyngoscopie
, stroboscopie
● doel: beoordeling van de fijnere stemband-bewegingen en het trillingspatroon
○ glotic wave = de golf die over de stembanden loopt in het verticale vlak (noodzakelijk voor
intonatie)
● methode
○ intermitterende lichtbron (flitsgenerator) met een frequentie die wordt aangepast aan de
trillingsfrequentie van de stembanden mbv een tegen de larynx aangehouden
sturingsmicrofoon
○ flitsfrequentie van lichtbron op F-1 of F-2 brengen, waardoor de optische illusie ontstaan van
een sterk vertraagde stembandtrilling
○ tijd tussen 2 flitsen is groter dan een periode → de waarneming dat de stembanden één of
twee trillingen uitvoeren
directe (micro)laryngoscopie
spiegelonderzoek endoscopie rigide scoop transnasale flexibele
endoscopie
Visualisatie stembanden (EXAMEN)
→ de manier van het onderzoek geeft een andere oriëntatie van de anatomie
transnasale fiber spiegelonderzoek directe MRI / CT
(indirect) (indirect) laryngoscopie
→ klinische standaard
positie pt zittend zittend liggend, van boven liggend, van onder
SB schema
beeld