Samenvatting Tentamenstof Huwelijksvermogensrecht

HUWELIJKSVERMOGENSRECHT HOORCOLLEGES
Tentamen: 18 december 2020

WEEK 1 T/M 6
HC 1 inleiding; rechten en verplichtingen van echtgenoten

HC 2

HC 3 vergoedingsrechten tussen privévermogens, start gezinsbeschermende bepalingen

HC 4 gezinsbeschermende bepalingen; start bestuur

HC 5 bestuur

HC 6 huwelijksgemeenschap; introductie en uit- en insluitingsclausules

HC 7 verknochtheid, schulden van de gemeenschap en verhaal voor schulden van de
echtgenoten

HC 8 bestuur over gemeenschapsgoederen; ontbinding der gemeenschap

HC 9 ontbonden huwelijksgemeenschap (vervolg); verdeling; afstand

HC 10 wet beperking gemeenschap; zaaksvervanging

WEEK 7 T/M 12
HC 11 huwelijkse voorwaarden in het algemeen

HC 12 huwelijkse voorwaarden in het algemeen

HC 13 in hoofdzaak: koude uitsluiting

HC 14 in hoofdzaak: koude uitsluiting

HC 15 verrekenbedingen

HC 16 verrekenbedingen

HC 17 verrekenbedingen; winst uit onderneming

HC 18 verrekenbedingen; financiering door aangaan schuld

HC 19 faillissement van echtgenoten

HC 20 faillissement van echtgenoten; pensioen en samenleven

HC 21 vervolg samenleven; relatievermogensrecht

HC 22 vervolg samenleven

,HC 1

Huwelijksvermogensrecht

Intern
Regels betreffende de vermogensrechtelijke verhouding tussen echtgenoten

> Is een goed gemeenschappelijk of privé?
> Zijn echtgenoten elkaar iets verschuldigd? (draag- en fourneerplicht,
vergoedingsplicht, verrekenplichten).

Extern
De verhouding van echtgenoten jegens derden

> Wie mag (rechts)handelingen verrichten ten aanzien van goederen?
> Wie is aansprakelijk voor schulden?
> Op welke goederen mag een derde zich verhalen?

Kern (BW)
Titel 1.6 Rechten en verplichtingen van echtgenoten
Titel 1.7 De wettelijke gemeenschap van goederen
Titel 1.8 Huwelijkse voorwaarden

Maar ook:
Titel 1.9 Alimentatie, pensioenverevening
Titel 3.7 Gemeenschap
Elders bijv. art. 7:266
Daarbuiten bijv. art. 61 en 63 FW

En titel 1.5A: geregistreerd partnerschap

Geregistreerd partnerschap (GP)
Sinds 1 januari 1998

 Op dat moment kon de maatschappij/politiek het nog niet aan om het homohuwelijk
te accepteren;
 Om die reden is het GP ingevoerd, zodat ook personen van gelijk geslacht ook iets
van een huwelijk met elkaar konden hebben;
 Sinds 1 april 2001 is het homohuwelijk toegestaan;
 Het GP is blijven bestaan omdat veel personen (homo/hetero) niet meer zoveel
hadden met het instituut “huwelijk” en koos daarom liever voor een GP. Daarnaast
wordt een huwelijk tussen personen van gelijk geslacht niet in elk land erkend,
terwijl een GP vaak wel erkend wordt.

Belangrijk: art. 1:80b – het huwelijksvermogensrecht is van overeenkomstige
toepassing, m.u.v. het bepaalde omtrent scheiding van tafel en bed.

 “relatievermogensrecht”

,Einde GP
art. 1:80c
lid 1 sub c – het GP kan worden beëindigd met wederzijds goedvinden (lid 3: mits
kinderloos). De gemeenschap wordt dan ontbonden (art. 1:99 lid 1 sub e).

lid 1 sub d – ontbinding. De gemeenschap wordt dan ontbonden (art. 1:99 lid 1 sub b).

Diverse echtscheidingsbepalingen zijn van overeenkomstige toepassing (art. 1:80d lid 2
en 1:80e lid 1).

Omzetting GP in huwelijk
art. 1:80g

Het omgekeerde (“flitsscheiding”) is niet meer mogelijk.

Huwelijksvermogensrecht – casus

Vraag 1: Is er een gemeenschap van goederen (GvG)?

 Zo ja, op grond van de wet of op grond van huwelijkse voorwaarden?

1. Wet: wettelijke gemeenschap van goederen – wat valt daarin?
Voor 2018 = algehele GvG
Vanaf 1 januari 2018 = beperkte GvG

2. Huwelijkse voorwaarden: wat valt daarin? Kijken naar de HVW!

 Zo nee, wat is er dan geregeld?

Dat is dan bij huwelijkse voorwaarden bepaald.

1. Uitsluiting elke gemeenschap; wel verrekenbeding;
2. Uitsluiting elke gemeenschap; geen verrekenbeding – koude uitsluiting.

Een combinatie van GvG naar eigen inzicht en verrekenbedingen is ook mogelijk.

, Drie basisvormen

1. Algehele huwelijksgemeenschap
2. Beperkte huwelijksgemeenschap
3. Geen huwelijksgemeenschap




Titel 3.7: mede-eigendom (gemeenschap). Echtgenoten die geen huwelijksgemeenschap
zijn aangegaan, kunnen natuurlijk wel gezamenlijk een goed aanschaffen. Dat is
hetzelfde als wanneer je samen met een huisgenoot iets aanschaft.

Historische achtergrond GvG

 Romeins recht staat niet aan de basis van het huwelijksgoederenrecht. Dit
rechtsgebied is bepaald door later lokale gebruiken. Het Romeinse recht kende geen
huwelijksgemeenschap, daar was het gescheiden;
 Germaans gewoonterecht: eerste voorbeelden van de idee van gezamenlijke
gerechtigheid;
 Ius commune (vanaf middeleeuwen): Duitse Hanzesteden hebben vormen van
“algehele gemeenschap” – heeft dit invloed gehad op de Lage Landen?
 Oud Vaderlands recht (ten tijde van de Republiek):
 Algeheel: steden van Holland en Zeeland, Overijssel, grotendeels Gelderland en
Utrecht, stad Groningen;
 De rest had andere/aangepaste vormen.

Frankrijk (Code Civil 1804)
- Zuid (pays de droit écrit) – beheerst door Romeins recht, dus geen gemeenschap;
- Noord (pays de droit coutumier) – “beperkte” gemeenschap.

 art. 1401 Code Civil (Cc) – oud: alle roerende goederen en vanaf huwelijkssluiting
verkregen onroerende goederen / nieuw: alle vanaf huwelijkssluiting verkregen
goederen;
 Wetboek Napoleon ingericht voor het Koninkrijk Holland (1809): algehele
gemeenschap;
 Oud BW (1838): algehele gemeenschap;
 Nieuw BW (boek 1 sinds 1970): algehele gemeenschap / sinds 1 januari 2018
beperkte gemeenschap.

 Internationaal gezien was Nederland voor 2018 een vreemde eend in de bijt.