Samenvatting cursus medische diagnostiek - endoscopie

Endoscopie
1. Infrastructuur van het endoscopisch platform

Samenstelling van het platform:
 Verschillende endoscopiezalen per discipline (gastro-enterologie, pneumologie,
urologie,…)
 Wacht- en recoveryzone voor patiënten
 Centraal gelegen verpleegpost voor toezicht

Endoscopielokaal:
 Ingericht afhankelijk van discipline, arts, ziekenhuisvoorkeur
 Basisvoorzieningen: onderzoekstafel, endoscopieapparatuur, zuurstofvoorziening,
vacuum, perslucht, saturatiemeter, bloeddrukmeter

Eisen van de hoge gezondheidsraad (2014):
 Onderzoekslokalen met een apart desinfectielokaal en een bewaarlokaal of kast voor
endoscopen
 Bewaarkast kan overdruk bevatten
 Ruimtelijke scheiding tussen desinfectielokaal en onderzoekslokaal
 Vuil en proper transport duidelijk gescheiden

Desinfectielokaal:
 Vuile zone voor manuele reiniging
 Propere zone met desinfectiemachines
 Voorzieningen voor handhygiëne
 Digitale identificatie van endoscopen, hulpmaterialen en containers

Digitale identificatie en workflow:
 Integratie met ziekenhuisinformatiesysteem voor patiëntveiligheid
 Voorbeelden van digitale platforms: endoline (firma AeXis medical)

Taakverdeling:
 Team:
- Arts, verpleegkundigen, logistieke medewerkers
- Eventueel anesthesist
 Verantwoordelijkheden:
- Verpleegkundigen: assisteren, observeren, communiceren, rapporteren,
organiseren
- Logistieke medewerkers: transport van patiënten en materiaal




1. Endoscopie als techniek:

,  Definitie:
- Techniek om met een endoscoop organen of lichaamsholten te bekijken
 Soorten endoscopen:
- Flexibel of rigide
 Toepassingsgebieden:
- Diagnostische en therapeutische endoscopie in gastro-enterologie, pneumologie
en urologie
- Minimale invasieve chirurgie (laparoscopie)
 Kenmerken van endoscopen:
- Afhankelijk van orgaan en doel: specifieke lengte en doormeter

Endoscoop Lengte Doormeter Doel
Bronchoscoop 600mm 5mm Diagnostisch en therapeutisch bij de bronchiën
EBUS-scoop 600mm 5-6mm Diagnostisch met echo-functie bij de bronchiën
Gastroscoop 1000- 9-12mm Diagnostisch en therapeutisch bij oesophagus,
1130mm maag, duodenum
Duodenoscoop 1240- 11mm Diagnostisch en therapeutisch bij duodenum, ERCP-
1300mm onderzoek
Coloscoop 1330- 9-12mm Diagnostisch en therapeutisch bij het colon
1680mm
Rectoscoop 250mm 19-20mm Diagnostisch en therapeutisch bij het rectum
EUS-scoop 1250mm 11-12mm Diagnostisch met echo-functie voor diepere
weefsels en organen
Cystoscoop 670mm 5mm Diagnostisch en therapeutisch bij de urineblaas
Uretheroscoop 380mm 2-3mm Diagnostisch en therapeutisch bij de ureters

Keuze van endoscoop:
 Afhankelijk van het te onderzoeken orgaan en doelstelling




1. Endoscopietoestel

Basisstation of endoscopietoren
Het basisstation vormt het centrale onderdeel van een endoscopietoestel en bestaat uit:
 Beeldscherm met videoprocessor:
- Registreert en slaat live-beelden van het onderzoek op
- Scherm van hoge resolutie
 Vacuümpomp voor aspiratie en watertoevoer:
- Aangesloten op elektriciteit
- Lumen van aspiratieslang: 5-10 mm (hoe langer de slang, hoe lager de kracht)
 Lichtbron:
- Verlicht het onderzoeksgebied

Opbouw van de endoscoop

, Bedieningsgedeelte endoscoop:
 Functie:
- Wordt door de arts vastgehouden en bediend
 Voorzieningen:
- Oculair venster: onderdeel van het optische systeem
- Lucht-, water- en aspiratietoetsen: voor toevoer en afvoer van lucht en water
- Bewegingsknop: om het uiteinde van de endoscoop in vier richtingen te bewegen
(boven, onder, links, rechts)
- Instrumenten- of biopsiekanaal: voor het inbrengen van instrumenten en nemen
van biopsies

Invoerslang endoscoop:
 Soorten:
- Flexibele endoscoop: kan in verschillende richtingen buigen
- Rigide (stijve) endoscoop: bevat een starre optiekhuls en lichtaansluiting
 Opbouw van de invoerslang (bij flexibele endoscoop):
- Buitenschacht: rubberachtig materiaal, bestand tegen vloeistoffen
- Flexibel metalen harnas: beschermt tegen externe schade
- Metalen scharnierende laag: laat buigen toe en beschermt de licht- en
beeldbundels
 Aansluitingen:
- Voor lucht, water en diathermische apparatuur
- Bevat een filter om glasvezels tegen hitte te beschermen


Licht- en beeldgeleiding, biopsie- en spoelkanaal
Biospie- en spoelkanaal:
 Voor het inbrengen van instrumenten en het spoelen van de optische lens
 Voert overtollig vocht en afvalstoffen (bloed, slijm) af
Licht- en beeldgeleidingssysteem:
 Beeldbundel:
- Bestaat uit duizenden fijne glasvezels
- Nauwkeurig geordend voor hoge beeldresolutie
- Breuk van vezels leidt tot zwarte puntjes in het beeld
 Lichtbundel:
- Grovere vezels, niet-geordend
- Gebruikt voor lichttransmissie via interne reflectie


Huidige technologie voor beeld- en lichttransmissie
Digitale systemen:
 Hoogtechnologische beeldchip aan het uiteinde van de scoop
 LED-lampje voor licht, verbonden via een fijn elektrisch draadje
 Volledig digitale transmissie van beeld en licht


1. Randapparatuur