samenvatting gerechtelijk recht jaar 1

Gerechtelijk recht
Thomas Hobbes: Leviathan
 in de natuur is er een
oorlog van elke mens tegen
elke mens. Wie het hardst
kan kloppen, krijgt gelijk 
the war of every man
against every man.
 Mensen zien dat het geen
manier is van samenleven
en gaan dus organiseren.
Dat doen ze door een
opperwezen te creëren. Dat
is het samengaan van de
macht en de geweld van de
mensen.
 We zien de vlam: teken van wijsheid en aan de andere kant een zwaard. Dat
laatste gebruik je om geweld mee te plegen.


In een georganiseerde samenleving is het verboden dat
Deel I: Algemene ieder van ons geweld gebruikt. Er is maar een entiteit die
het mag gebruiken en dat is de staat zelf. De staat heeft de
beginselen monopolie van het geweld.

De geweldsmonopolie is het meest typerend van een staat,
volgens sommigen juristen. De burgers hebben een verbod
Titel I: Wezen en van eigenrichting. Niemand in onze samenleving mag het
recht in eigen handen nemen. Er is maar één entiteit die
functie van het het recht mag handhaven en dat is de staat.


recht Dat wilt dus zeggen dat in een georganiseerde staat een
organisatie zijn die toelaat dat je uw rechten ook

H1:
BEGRIPSOMSCHRIJVING
 Algemeen rechtsbeginsel: verbod eigenrichting
 Niemand mag het recht in eigen handen nemen
 Eigenrichting is verboden. Wie zijn subjectieve of materiële rechten
daadwerkelijk wil realiseren, moet noodgedwongen een beroep doen op de
rechter
 De Staat heeft het monopolie van het geweld
 Een geweldsmonopolie is het alleenrecht van de staat om fysiek geweld en dwang te
gebruiken. Het geweldsmonopolie is volgens de Duitse socioloog Max Weber een van
de definiërende kenmerken van een soevereine staat

 Staat verplicht om een gerechtelijk apparaat en executierecht te organiseren (zie ook
art. 6 EVRM)
 Het is een internationale verplichting om een gerechtelijk apparaat te hebben
en dat goed functioneert en dat de materiele rechten kan realiseren.
 gerechtelijk recht = rechtsregels met betrekking tot de effectuering van
materieelrechtelijke aanspraken

,  Het sluitstuk van het gerechtelijk recht is het executierecht. Wij voeren niet uit
op een persoon, maar enkel op zijn goederen.
 Vroeger voor de Franse revolutie werden mensen die schulden hadden, in de
gevangenis gezet.
MATERIEEL RECHT GERECHTELIJK RECHT

Materieel recht: iemand heeft recht op iets. De manier waarop ze recht krijgt en effectief
hetgeen voor haar krijgt is het gerechtelijk recht (= het geheel van regels hoe het
staatsapparaat in elkaar steekt en georganiseerd wordt)



BRONNEN
Waar ga je die spelregels terugvinden die het organiseren?
 Internationale regels
— verdragen: art. 6 EVRM
 Doel van de EU: een heel geografische geheel creëren waar er
goederen vrij verhandelt kunnen worden. Proberen dat er zo weinig
belemmeringen/grenzen zijn, zowel territoriale als artificiële (zoals
administratieve & juridische)
 Bijv. alle gsm-merken moeten de USB-C kabel hebben, daarvoor
was het niet zo en was het een belemmering.
 De EU gebruiken 2 instrumenten: richtlijnen en verordeningen
 Richtlijnen zijn aanbevelingen. Het is een doel dat verwezenlijkt
moet worden in alle lidstaten. De manier hoe dat verwezenlijkt
wordt, maakt niet uit. dat proces heet het omzetten in het
nationaal recht.
 Verordeningen zijn besluiten die het EP maakt, die onmiddellijk
toepassen in de lidstaat.
 De Brussel Ibis verordening gaat over de erkenning en
tenuitvoerlegging van buitenlandse beslissingen.
 Betekeningverordening:
 betekening betekent dat er een bepaald document in het proces
officieel wordt meegedeeld aan de andere partij. Dat wordt
meestal gedaan door de gerechtsdeurwaarde.
 Die verordening legt uit hoe dat iemand moet betekenen als die
in het buitenland is
— Europese verordeningen: Brussel Ibis (2012), Betekeningsverordening
 Grondwet: rechterlijke macht + fundamentele waarborgen
— De Gw. kan enkel verandert worden mits bijzondere voorwaarden.
— Hier staan er fundamentele regels die van belang zijn voor de gerechtelijke
apparaat
— Het meest fundamentele is dat de rechterlijke orde de derde staatsmacht is. ze
zijn onafhankelijk van de andere staatsmachten
— Een ander fundamentele is dat rechters verplicht zijn om openbaar te spreken.
Iedereen kan binnenstappen om te zien wat die doet. De rechter heeft ook een
motiveringsplicht. Hij moet uitleggen waarom hij deze beslissing heeft
genomen.
 Gerechtelijk Wetboek (Ger.W.), 1967, belangrijke wijzigingen: Wet 3 augustus 1992,
Wet 26 april 2007, hervorming gerechtelijk landschap 2014, Potpourriwetten I – VII
2015 – 2018
— Bedoelt als de volledige verzameling die te maken hebben met de organisatie
van het gerecht en welke processen je moet voeren.
 Bijzondere wetten en andere wetboeken

, — België heeft 3 officiële talen.


Raad van Europa  46 landen, ook Turkije. Hebben in ’56 een
verdrag gesloten  EVRM, dat fundamenteel is voor het
gerechtelijk

Saldus-wetgeving strekt ertoe dat het moment dat je gehoord
wordt je recht hebt op bijstand van een advocaat.

BEGRIPSOMSCHRIJVING

Art. 6.1 EVRM: “Bij het vaststellen van zijn burgerlijke
rechten en verplichtingen of bij het bepalen van de
gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging heeft eenieder recht op een
eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een
onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij de wet is ingesteld. De uitspraak moet in het
openbaar worden gewezen maar de toegang tot de rechtszaal kan aan de pers en het
publiek worden ontzegd, gedurende de gehele terechtzitting of een deel daarvan, in het
belang van de goede zeden, van de openbare orde of nationale veiligheid in een
democratische samenleving, wanneer de belangen van minderjarigen of de bescherming
van het privéleven van procespartijen dit eisen of, in die mate als door de rechter onder
bijzondere omstandigheden strikt noodzakelijk wordt geoordeeld, wanneer de
openbaarheid de belangen van een behoorlijke rechtspleging zou schaden.”



H2: BASISBEGINSELEN
Geen enkel van de rechten in het EHRM zijn absoluut. Ze kennen uitzonderingen. De
manier hoe dat iemand behandelt is en beantwoord aan die principes, dan moet je die
procedure in haar geheel nemen. Als iemand door de eerste rechter wordt geoordeeld
zonder dat hij gehoord werd, en hij kan beroep tekenen en verzet aanteken of verstek en
weer i beroep kan gaan, dan kan hij wel gehoord worden in het EHRM.
 Grondrechten: recht van verdediging
 Toegang tot het gerecht: art. 6 EVRM
— Er vermoedt een rechter te zijn en je moet er naartoe kunnen gaan. Partijen
kunnen in principe geen afspraken maken waarin ze zeggen dat ze niet naar
de rechter kunnen gaan en het zelf moeten oplossen.
 Eenieder heeft het recht op een vrije en kosteloze toegang tot het
gerecht voor de effectuering van zijn materiële rechten met als
collarium het verbod van eigenrichting en de verplichting van de
rechter recht te spreken (art. 5 Ger.W.)
— Elk recht heeft uitzonderingen: als de rechter bespreekt dat het goedkoper,
efficiënter en sneller zou zijn om de zaak aan een privépersoon voor te stellen
(arbiter), dan mag dan.
— Enkel als je een legitieme & logische doel nastreeft & het moet proportioneel
zijn ( als de arbiter ongelijk behandelt, & besluit om niet naar de staatsrechter
te gaan  mag niet)
 Onafhankelijk en onpartijdig gerecht
— Eenieder heeft het recht op een uitspraak door een onafhankelijk en
onpartijdig bij wet ingesteld gerecht
— Een rechter is benoemd voor het leven.
— En hij mag geen belang hebben in een zaak.
 Eerlijk en openbaar proces

, — Eenieder heeft het recht op een eerlijke en openbare behandeling van het
geschil binnen een redelijke termijn met beslechting in een met redenen
omklede uitspraak in openbare terechtzitting
 Redelijke termijn
— Wij zijn verplicht als Belgisch Staat op een gerechtelijk apparaat te creëren dat
zo werkt dat als je een geschil hebt, het in redelijke termijn geregeld zou
moeten worden.
 Tegenspraak (je moet naar het verhaal van iedereen luisteren vooraleer een beslissing
nemen. Het is geen absoluut recht)
— Mogelijkheid
 Tegenspraak staat gelijk met de mogelijkheid om in tegenspraak te
gaan.
 Als je niet opdaagt, dan wordt je in verstek veroordeelt (in uw
afwezigheid).
— op elk moment proces
— soms kan het niet
 Procesgelijkheid
 Partijautonomie
— De partij zelf beslissen of ze naar de rechter stappen & wat dat ze vragen van
hem.


H3. Toepassingsgebied
GERECHTELIJK RECHT IS HET GEMEEN RECHT

Art. 2 Ger.W.: “De in dit wetboek gestelde regels zijn van toepassing op alle
rechtsplegingen, behoudens wanneer deze geregeld worden door niet uitdrukkelijk
opgeheven wetsbepalingen of door rechtsbeginselen, waarvan de toepassing niet
verenigbaar is met de toepassing van de bepalingen van dit wetboek.”

- vangnetbepaling  wij zullen spreken over civiele procedures. Het Ger. Recht is
het gemeen recht voor alle andere procedures, tenzij een procedure een specifieke
regeling heeft die afwijkt van het gerechtelijk recht of het gerechtelijk recht niet
verenigbaar is met de bepaling die dat procedure bepaalt.

TOEPASSING IN DE TIJD

Art. 3 Ger.W.: “De wetten op de rechterlijke organisatie, de bevoegdheid en de
rechtspleging zijn van toepassing op de hangende rechtsgedingen, zonder dat die
worden onttrokken aan de instantie van het gerecht waarvoor zij op geldige wijze
aanhangig zijn, en behoudens de uitzonderingen bij de wet bepaald.”

- Als ze een procedure verandert, dan moet je in principe die procedure wet
onmiddellijk toepassen op een geschil voor een rechter. Tenzij dat die regel die die
nieuwe procedure wordt ertoe leidt dat je rechter in eens niet meer bevoegd is
o Nieuwe procedureregels moet je onmiddellijk toepassen, tenzij dat die
nieuwe regel effect heeft op de bevoegdheid van de rechter, waardoor dat
die niet meer bevoegd voor is, dan blijft de oude regel van toepassing.

RECHT:
- Aanvullend recht
o Rechtsregels die door de wetgever worden gemaakt igv je zelf niet hebt
afgesproken
- Dwingend recht
o Zuiver dwingend recht
 Kan je niet van afwijken in overeenkomst