Week 2
Handhygiëne
Onder handhygiëne wordt verstaan: handreiniging, handdesinfectie en
handverzorging met handcrème. Handreiniging is het verwijderen met water en
zeep van vuil en een deel van de
transiënte flora. De reductiefactor ligt duidelijk onder die van handdesinfectie.
Handdesinfectie is het door middel van een handalcohol snel reduceren van de
transiënte en residente flora die op de handen aanwezig is.
Handverzorging is datgene dat wordt gedaan om de handen in goede conditie te
houden, zoals het korthouden en verzorgen van de nagels en het aanbrengen van
handcrème om uitdroging en kloofvorming tegen te gaan.
Pas handhygiëne toe op de volgende vijf momenten bij patiëntgebonden
werkzaamheden:
1. Voor handcontact met de patiënt - Op het moment dat u de patiënt
benadert voor dat u hem of haar aanraakt. Uitzondering: Dit handhygiëne
moment is niet nodig als u handhygiëne heeft toegepast na beëindiging
van handcontact met de vorige patiënt en geen contact heeft gehad met
de omgeving;
2. Voor schone- en aseptische handelingen - Direct voor het uitvoeren van
een schone- of aseptische handeling;
3. Na mogelijk handcontact met lichaamsvloeistoffen - Direct na mogelijk
contact met lichaamsvloeistoffen en na het uittrekken van handschoenen;
4. Na handcontact met de patiënt - Na ieder handcontact met een patiënt en
op het moment dat u de patiënt verlaat;
5. Na handcontact met de directe omgeving van de patiënt - Na ieder
handcontact met de directe omgeving van de patiënt ook als u geen
handcontact met de patiënt gehad heeft.
Pas op niet-zichtbaar verontreinigde handen bij voorkeur handdesinfectie toe.
Uitzondering: Handalcohol heeft nauwelijks effect op de sporen van Clostridium
difficile en op Norovirus, terwijl door het wassen de micro-organismen van de
handen afgespoeld worden. Zie de WIP-richtlijn: Clostridium difficile. Motivatie:
Handdesinfectie heeft de voorkeur boven handreiniging omdat het meer
huidvriendelijk is en handalcohol een grotere kiemreductie geeft. Desinfectie met
handalcohol heeft ook als voordeel dat het op de plek van verzorging gebruikt
kan worden en dat men niet afhankelijk is van de aanwezigheid van een wastafel.
Tevens levert het hierdoor tijdwinst op (1). Een handalcohol heeft geen
reinigende werking en is daarom alleen werkzaam op niet-zichtbaar
verontreinigde handen.
Pas altijd handdesinfectie toe voorafgaand aan het uitvoeren van een schone- en
aseptische werkwijze. Toelichting: Soms heeft desinfectie niet alleen de voorkeur
maar is desinfectie in verband met de betere kiemreductie ook noodzakelijk om
het risico op een zorginfectie bij de patiënt te verminderen.
,Pas na het wassen van de handen met water en zeep géén handdesinfectie toe.
Motivatie: Dubbele handhygiëne is een grote belasting voor de handen.
Een handalcohol dient te voldoen aan de Europese normering EN 1500.
Handalcohol wordt bij voorkeur door middel van een dispenser verstrekt.
Handalcohol is de verzamelnaam voor de alcoholpreparaten die gebruikt worden
voor handdesinfectie en kan zowel op basis van ethanol, n-propanol of
isopropanol zijn samengesteld. Vanwege de ontvlambaarheid van alcoholen en
dus ook handalcohol preparaten zijn er regels voor productie en opslag die in het
gebruik niet van toepassing zijn.
Een product dat niet op alcohol basis is of combinatie producten met een
afwijkende concentratie, maar voldoet aan de EN 1500 en ook ARBO-technisch is
toegelaten, is een mogelijk alternatief.
Als standaard wordt gekozen voor vloeibare zeep uit een dispenser. Uitzondering
kan worden gemaakt voor medewerkers met aangetoonde of bewezen
overgevoeligheid voor de in vloeibare zeep vrijwel altijd aanwezige
conserveringsmiddelen, dit in overleg met de bedrijfsarts. In dat geval kan
gebruik worden gemaakt van zakjes zeeppoeder, of vloeibare zeep van een
andere samenstelling.
De zeep wordt door middel van een dispenser verstrekt.
Het gebruik van desinfecterende zeep voor handdesinfectie heeft geen
toegevoegde waarde Motivatie: Desinfecterende zeep is minder effectief dan
handalcohol.
Door veelvuldig toepassen van handhygiëne, vooral wassen, kan de huid
uitdrogen en geïrriteerd raken. Dit kan worden tegengegaan door het gebruik van
een vochtinbrengende huidcrème Handcrèmes worden geleverd in kleine tubes
voor persoonlijk gebruik of in dispensers met wegwerpbare containers, die niet
worden nagevuld.
Het tuitje van de dispenser of de mond van de tube mag bij het nemen van
handcrème niet worden aangeraakt. Motivatie: Bij aanraking van het tuitje van de
dispenser of de mond van de tube kan de handcrème besmet raken.
Potten handcrème mogen niet worden gebruikt. Motivatie: Handcrème in potten
kan gemakkelijk besmet raken.
Aan dispensers worden de volgende eisen gesteld:
- Alle vaste dispensers moeten zijn voorzien van elleboogbediening,
- Ze moeten zo zijn geconstrueerd dat de inhoud niet kan worden besmet,
- Er mogen geen systemen gebruikt worden met een navulbaar reservoir.
Handreiniging dient als volgt plaats te vinden.
1. Het openen van de kraan gebeurt automatisch of is voorzien van voet of
elleboog bediening.
2. Maak de handen nat met water uit een flink stromende kraan. Voorzie de
handen van een laag vloeibare zeep uit een dispenser, zonder het tuitje
van de dispenser aan te raken.
, 3. Wrijf de handen vervolgens gedurende 10 seconden goed over elkaar,
waarbij vingertoppen, duimen en gebieden tussen de vingers en de polsen
moeten goed moeten worden ingewreven.
4. Spoel de handen goed af.
5. Sluit de kraan met een elleboog of voet bediening.
6. Droog de handen af met een wegwerpbare handdoek, ook de polsen en de
huid tussen de vingers drogen.
7. Deponeer de gebruikte handdoek in de daarvoor bestemde container.
Het gebruik van een elektrische handdroger voor het drogen van de handen
wordt ontraden. Motivatie: Het drogen duurt te lang en mechanische
verwijdering van microorganismen (door middel van het droogdoekje) wordt
gemist. Bovendien droogt de huid uit, wat een onnodige extra belasting van
de huid beteken.
Handdesinfectie dient als volgt plaats te vinden
1. Breng uit de dispenser handalcohol aan op de droge handen, zonder
daarbij het tuitje van de dispenser aan te raken
2. Neem zoveel handalcohol dat het kuiltje van één hand met handalcohol is
gevuld. Deze hoeveelheid is nodig om de handen gedurende de volledige
inwerktijd van de handalcohol (30 seconden) nat te houden.
3. Wrijf de handen nu gedurende ongeveer 30 seconden zorgvuldig over
elkaar, tot ze droog zijn. Ook de vingertoppen, duimen, gebieden tussen de
vingers en de polsen moeten grondig met de handalcohol worden
ingewreven.
4. Bij niet of onvoldoende droging van de alcohol is het effect minder en
bestaat bovendien de kans bij aansluitend gebruik van handschoenen, op
huidirritatie.
Handhygiëne
Onder handhygiëne wordt verstaan: handreiniging, handdesinfectie en
handverzorging met handcrème. Handreiniging is het verwijderen met water en
zeep van vuil en een deel van de
transiënte flora. De reductiefactor ligt duidelijk onder die van handdesinfectie.
Handdesinfectie is het door middel van een handalcohol snel reduceren van de
transiënte en residente flora die op de handen aanwezig is.
Handverzorging is datgene dat wordt gedaan om de handen in goede conditie te
houden, zoals het korthouden en verzorgen van de nagels en het aanbrengen van
handcrème om uitdroging en kloofvorming tegen te gaan.
Pas handhygiëne toe op de volgende vijf momenten bij patiëntgebonden
werkzaamheden:
1. Voor handcontact met de patiënt - Op het moment dat u de patiënt
benadert voor dat u hem of haar aanraakt. Uitzondering: Dit handhygiëne
moment is niet nodig als u handhygiëne heeft toegepast na beëindiging
van handcontact met de vorige patiënt en geen contact heeft gehad met
de omgeving;
2. Voor schone- en aseptische handelingen - Direct voor het uitvoeren van
een schone- of aseptische handeling;
3. Na mogelijk handcontact met lichaamsvloeistoffen - Direct na mogelijk
contact met lichaamsvloeistoffen en na het uittrekken van handschoenen;
4. Na handcontact met de patiënt - Na ieder handcontact met een patiënt en
op het moment dat u de patiënt verlaat;
5. Na handcontact met de directe omgeving van de patiënt - Na ieder
handcontact met de directe omgeving van de patiënt ook als u geen
handcontact met de patiënt gehad heeft.
Pas op niet-zichtbaar verontreinigde handen bij voorkeur handdesinfectie toe.
Uitzondering: Handalcohol heeft nauwelijks effect op de sporen van Clostridium
difficile en op Norovirus, terwijl door het wassen de micro-organismen van de
handen afgespoeld worden. Zie de WIP-richtlijn: Clostridium difficile. Motivatie:
Handdesinfectie heeft de voorkeur boven handreiniging omdat het meer
huidvriendelijk is en handalcohol een grotere kiemreductie geeft. Desinfectie met
handalcohol heeft ook als voordeel dat het op de plek van verzorging gebruikt
kan worden en dat men niet afhankelijk is van de aanwezigheid van een wastafel.
Tevens levert het hierdoor tijdwinst op (1). Een handalcohol heeft geen
reinigende werking en is daarom alleen werkzaam op niet-zichtbaar
verontreinigde handen.
Pas altijd handdesinfectie toe voorafgaand aan het uitvoeren van een schone- en
aseptische werkwijze. Toelichting: Soms heeft desinfectie niet alleen de voorkeur
maar is desinfectie in verband met de betere kiemreductie ook noodzakelijk om
het risico op een zorginfectie bij de patiënt te verminderen.
,Pas na het wassen van de handen met water en zeep géén handdesinfectie toe.
Motivatie: Dubbele handhygiëne is een grote belasting voor de handen.
Een handalcohol dient te voldoen aan de Europese normering EN 1500.
Handalcohol wordt bij voorkeur door middel van een dispenser verstrekt.
Handalcohol is de verzamelnaam voor de alcoholpreparaten die gebruikt worden
voor handdesinfectie en kan zowel op basis van ethanol, n-propanol of
isopropanol zijn samengesteld. Vanwege de ontvlambaarheid van alcoholen en
dus ook handalcohol preparaten zijn er regels voor productie en opslag die in het
gebruik niet van toepassing zijn.
Een product dat niet op alcohol basis is of combinatie producten met een
afwijkende concentratie, maar voldoet aan de EN 1500 en ook ARBO-technisch is
toegelaten, is een mogelijk alternatief.
Als standaard wordt gekozen voor vloeibare zeep uit een dispenser. Uitzondering
kan worden gemaakt voor medewerkers met aangetoonde of bewezen
overgevoeligheid voor de in vloeibare zeep vrijwel altijd aanwezige
conserveringsmiddelen, dit in overleg met de bedrijfsarts. In dat geval kan
gebruik worden gemaakt van zakjes zeeppoeder, of vloeibare zeep van een
andere samenstelling.
De zeep wordt door middel van een dispenser verstrekt.
Het gebruik van desinfecterende zeep voor handdesinfectie heeft geen
toegevoegde waarde Motivatie: Desinfecterende zeep is minder effectief dan
handalcohol.
Door veelvuldig toepassen van handhygiëne, vooral wassen, kan de huid
uitdrogen en geïrriteerd raken. Dit kan worden tegengegaan door het gebruik van
een vochtinbrengende huidcrème Handcrèmes worden geleverd in kleine tubes
voor persoonlijk gebruik of in dispensers met wegwerpbare containers, die niet
worden nagevuld.
Het tuitje van de dispenser of de mond van de tube mag bij het nemen van
handcrème niet worden aangeraakt. Motivatie: Bij aanraking van het tuitje van de
dispenser of de mond van de tube kan de handcrème besmet raken.
Potten handcrème mogen niet worden gebruikt. Motivatie: Handcrème in potten
kan gemakkelijk besmet raken.
Aan dispensers worden de volgende eisen gesteld:
- Alle vaste dispensers moeten zijn voorzien van elleboogbediening,
- Ze moeten zo zijn geconstrueerd dat de inhoud niet kan worden besmet,
- Er mogen geen systemen gebruikt worden met een navulbaar reservoir.
Handreiniging dient als volgt plaats te vinden.
1. Het openen van de kraan gebeurt automatisch of is voorzien van voet of
elleboog bediening.
2. Maak de handen nat met water uit een flink stromende kraan. Voorzie de
handen van een laag vloeibare zeep uit een dispenser, zonder het tuitje
van de dispenser aan te raken.
, 3. Wrijf de handen vervolgens gedurende 10 seconden goed over elkaar,
waarbij vingertoppen, duimen en gebieden tussen de vingers en de polsen
moeten goed moeten worden ingewreven.
4. Spoel de handen goed af.
5. Sluit de kraan met een elleboog of voet bediening.
6. Droog de handen af met een wegwerpbare handdoek, ook de polsen en de
huid tussen de vingers drogen.
7. Deponeer de gebruikte handdoek in de daarvoor bestemde container.
Het gebruik van een elektrische handdroger voor het drogen van de handen
wordt ontraden. Motivatie: Het drogen duurt te lang en mechanische
verwijdering van microorganismen (door middel van het droogdoekje) wordt
gemist. Bovendien droogt de huid uit, wat een onnodige extra belasting van
de huid beteken.
Handdesinfectie dient als volgt plaats te vinden
1. Breng uit de dispenser handalcohol aan op de droge handen, zonder
daarbij het tuitje van de dispenser aan te raken
2. Neem zoveel handalcohol dat het kuiltje van één hand met handalcohol is
gevuld. Deze hoeveelheid is nodig om de handen gedurende de volledige
inwerktijd van de handalcohol (30 seconden) nat te houden.
3. Wrijf de handen nu gedurende ongeveer 30 seconden zorgvuldig over
elkaar, tot ze droog zijn. Ook de vingertoppen, duimen, gebieden tussen de
vingers en de polsen moeten grondig met de handalcohol worden
ingewreven.
4. Bij niet of onvoldoende droging van de alcohol is het effect minder en
bestaat bovendien de kans bij aansluitend gebruik van handschoenen, op
huidirritatie.
