Complete samenvatting blok Zintuigen, Hersenen en Beweging II - Gehaald met een 8,2!!

Samenvatting ZHB II
Hoorcollege 1:
- Embryologie
o Onderdelen:
 Neurale buis met ventraal de chorda dorsalis en aan zijkanten de somieten
 Somieten ontstaan uit mesoderm  spieren en subcutis
 Laterale plaatmesoderm  botten, pezen en ligamenten
o Extremiteiten
 Segmentaal
 Dag 24: C5-C8 naar lateraal  extremiteitsknop  bovenste extremiteiten (MESO +
ECTO)
o C7 groeit als eerst en trekt C5,6,8 en Th1 mee
o Rand van extremiteitsknoppen = groeizone = apicale epidermale richel
 Aan caudale kant = zone van proliferatieve activiteit
 Groeifactoren, e.g. FGF
 Dag 28: L3-S3 naar lateraal  extremiteitsknop  onderste extremiteiten (MESO +
ECTO)
o L5 en S1 groeien het hardst
 Innervatie uiteindelijk
 C7 = middelvinger, duim = C6, pink = C8
 Laterale deel arm door C5 en C6
 Mediale deel arm door C8 en Th1
o Centrale as
 Ontstaat uit laterale plaatmesoderm  botten, gewrichten en ligamenten
 Gewrichten uit axiaal mesenchymaal mesoderm:
o Gewrichtskraakbeen aangelegd  holtes ontstaan door verdikking bindweefsel
 in holtes hyalien kraakbeen gevormd  bindweefsel verdwijnt (grotere holte)
of wordt dikker (intra-articulaire ligamenten)
 Kruisbanden = mesoderm
 Dorsaal en ventraal ontstaan spieren
 Dorsaal = extensie, supinatie, abductie
 Ventraal = flexie, pronatie, adductie
o Uitzondering = m. Biceps brachii (veroorzaakt supinatie)
o Rotatie = laatste stap in aanleg extremiteiten
 Benen roteren naar binnen (endorotatie)  flexoren komen dorsaal en extensoren ventraal +
dermatomen in spiraalvorm
 Bovenste extremiteit: elleboog draait naar buiten (exorotatie)  laterale spieren komen ventraal
- Algemene opbouw ledemaat
o Huid
o Subcutis (onderhuidse vetlaag met huidzenuwen en huidvenen)
o Diepe fascie
 Bevat vaatzenuwstreng met arterie, vene en zenuw
 Als deze door fascie in subcutis komt = huidzenuw
o Spierlaag
 Dorsaal en ventrale spieren gescheiden door intramusculaire septa
 Opbouw spier
 Onderdelen:
o Spierbuik (kan contraheren)
o Pees (kan niet contraheren
 Platte pees = aponeurose
 Hele spier omgeven door epimysium (bindweefsel)
 Membraan om 1 spierbundel = perimysium
 Membraan om 1 spiervezel = endomysium
 Myofibril  endomysium  perimysium  epimysium  peritendineum
 Motorunit = bundel spiervezels die door 1 axon of moterneuron wordt geïnnerveerd
o Krachtspieren hebben er weinig, stuurspieren veel (oog, gezicht, tong)
 Op plekken van veel wrijving tussen pezen en botten = bursae synovialis

, o Onderste deel aan pees vast, andere deel aan oppervlakte vast
o Gevoelig voor bursitis
o Ook te vinden tussen huid en bot en pees en spier
o Voorkomt ruwe frictie en vergemakkelijkt beweging van structuren ten opzichte
van elkaar
- Beweging spier
o Concentrisch = actieve spierverkorting
 Actieve insufficiëntie = maximale verkorting
o Isometrisch = aanspanning zonder lengteverandering
o Excentrisch = actieve spierverlenging
- Lokale circuits
o Rekking spier door toegenomen lading  spierspoeltjes turen signaal naar motorneuronen  verhoogde
spiertonus in agonistische spier en verlaagde spiertonus in antagonistische spier
 Myotatische reflex = polysynaptisch
 Informatie uit spieren, ligamenten en gewrichtskapsels = proprioceptieve informatie
- Spierfunctie = bewaakt door spierspoeltjes en peeslichaampjes = rekreceptoren
o Informatie uit spieren of ligamenten = proprioceptief
o Types spieren:
 Lange spieren met kleine diameter  weinig krachtig
 Korte, dikke spieren  krachtige contractie
 Waaiervormige spieren  contractie meerdere kanten op mogelijk
o Vorm en functie van spieren
 Parallelvezelige spier = vezels in lengterichting = groete bewegingsuitslag, maar weinig kracht
(abdominale spieren)
 Pennate spier = vezels schuin op pees = grotere kracht, maar minder bewegingsuitslag
 Unipennate = extensor digitorum
 Bipennate = rectus femoris
 Multipennate = deltoideus
 Fusiform = biceps brachii
 Convergent = pectoralis
o Beweging
 Werklijn = richting waarin de spier trekt
 Stabiliserende (S) en bewegende (B) component
 Afhankelijk van afstand tussen origo en insertie
 Moment spier (M) = contractie (F) * arm van beweging (d)
o Beweging en functie
 Heup: ventraal in been anteflectoren, dorsaal retroflectoren, mediaal adductoren en lateraal
abductoren
 Overlap tussen anteflextoren en adductoren
Hoorcollege 2: Spier-, en peesblessures
- Grootste risicofactor oplopen blessure = gehad hebben van eerdere blessure
- Acute vs chronishe blessures
o Bij acuut = onderzoek van geblesseerde gewricht vaak voldoende
o Bij chronisch = hele bewegingsketen, betreffende gewricht en samenwerking van spierkoppels bekijken
 Bewegingsketen = kinetic chain of Muskelschlingen
- Spieren hebben een activiteit bij mobiliteit (actief) en stabiliteit (passief)
o Kan fungeren als motor, vering, schokdemper, rem
- Spierblessures
o Normaal gesproken parallelle spiervezels
 Bij blessure geknikte spiervezels en gaten tussen vezels
o Spierruptuur = zweepslag = coupe de fouet
 Vaak in het onderbeen, zoals in m. Gastrocnemius
o Epidemiologie
 25% van sportletsels een spier-, of peesletsel (strain injury)
 Kans op recidivering = 10-30%
 Top drie aangedane spieren:

,  M. Triceps surae = kuitspier
o Twee koppen van m. Gastrocnemius en m. Soleus
 Vaak scheur van mediale kop m. Gastrocnemius
 M. Quadriceps (meestal scheur van m. Rectus femoris)
 Hamstrings (meestal scheur van m. Biceps femoris)
 Herstel van ruptuur kost 2 weken tot 6 maanden

o Oorzaak
 Spieroverrekking
 Overload door:
o Excentrische belasting
o Bi-articulaire spieren (over meerdere gewrichten)
o Snelle, explosieve sporten (intervalsporten)
o Spieren die veel witte spiervezels (fast twitch, 2,) bevatten
o Soorten spierscheuringen
 Contusion = exogene oorzaak
 Distention = endogene oorzaak
o Factoren die bijdragen aan spier-, of peesruptuur
 Lage weerstand
 Onvoldoende warming-up
 Overbelasting
 Eerdere ruptuur
 Beperkte gewrichtsfunctie
o Klachten en diagnose
 Ruptuur = acute pijn met soms een delle, hematoom of zwelling
 Hematoom pas na paar dagen zichtbaar = ecchymose
o Eerst niet zichtbaar, omdat spier het vrijgekomen bloed opneemt
 Hypertoon, verdikt en verkort, met beperkte functie
 Aanspannen en rekken pijnlijk
 Spierschade schaal
 Spierpijn
 Spierverrekking
 Spierscheur (vaak op spier-peesovergang)
o Partieel, minder dan 5% (graad 1)
o Partieel, meer dan 5% (graad 2)
o Totaal (graad 3)
 Anamnese belangrijkst, maar voor eventueel aanvullend onderzoek = MRI of echo
 Verdikking van pees of vocht in spier zichtbaar
 Complicaties bij spier-, of peesruptuur
 Compartimentsyndroom (bloedvaten afgekneld)
 Vorming littekenweefsel
 Verkalking van spier (door grote bloeduitstorting) = mysoitis ossificans
 Diepveneuze trombose
 Seroom (vochtophoging)
o Therapie
 POLICE = Protection, Optimal Loading, Immobilisatie, Compressie en Elevatie
 Medicatie = paracetamol of NSAID
 Intapen of sportcompressiekous (verlaagt schokbelasting en verhoogt belastbaarheid)
 Schokdempende hakjes
 Excentrisch trainen
o Return to play
 Geen zwelling, functiebeperking, hypertonie, verkorting, pijn
 Volledige spierkracht terug
 Coördinatie en stabiliteit volledig hersteld
o Preventie
 Goede warming-up
 Bij krachttraining de hele spierketen trainen
- Chronische peesblessures

, o Algemene term klachten aan pees = tendinopathie
 Bursitis, (partiële) ruptuur, tendinosis en peritendinitis
 Bij achillespees:
 Insertie-tendinopathie (distaal)
 Midportion tendinopathie (2-6 cm proximaal van insertie)
 Let op: geen peesontsteking  geen ontstekingscellen aanwezig, maar overbelaste pees met
microscheurtjes en focale degeneratie
o Histologie
 Devitalisering van collageenvezels
 Microstrains
 Degeneratiepatroon collageenvezels (apoptose)
 Apoptose van tenocyten, met grote gebieden van gedesoriënteerde collageenvezels met
afbraakproducten van ECM
o Vooraf = reactieve tendinopathie
 Geen ontstekingscellen!!
o Epidemiologie
 Vatbaarder:
 Hogere leeftijd: afgenomen trekkracht, afgenomen lokale doorbloeding, kwaliteit
peesweefsel omlaag
 Explosieve sporten (springen, sprinten), opnieuw starten met sporten
 Herstel = 3-12 maanden
o Oorzaak
 Vaak multicausaliteit
 Holvoet (pes cavus)
 Hyperlaxiditeit
 Verkeerd schoeisel, harde ondergrond
 Springen, sprinten
 Excentrisch repeterende overload (bergwandelen)
 Verkortingen van de spier
o Klachten / symptomen
 Pijn
 Stadium 1 = pijn na activiteit
 Stadium 2 = pijn tijdens begin van de activiteit, verdwijnt volledig tijdens activiteit,
toename pijn na afloop
 Stadium 3 = pijn tijdens activiteit, verdwijnt niet tijdens activiteit en pijn na afloop
 Stadium 4 = pijn neemt toe tijdens activiteit en pijn na afloop
 Stadium 5 = pijn ook in rust en tijdens ADL
 Crepitaties (soms)
 Stijfheid (met name in de ochtend of na het sporten)
 Zwelling of verdikking (soms)
 Specifieke pijnprovocaties (zoals traplopen)
 Prestativermindereing
o Diagnostiek
 Onderzoek naar achillespees:
 Lokale rek-, en drukpijn (meer mediaal dan lateraal)
 Echo: ontstaan van extra vaten en verdikking pees
 MRI: vochtophoping zichtbaar
 UTC (ultrasonic tissue characterisation): verdikking zichtbaar
o Complicaties tendinopathie
 Vorming littekenweefsel
 Chronische pijn
 Uitgroeien tot totaalruptuur
o Therapie
 POLICE regel + andere training
 Fysiotherapie
 Stadium 3,4,5 – trainings- en belastingsadviezen en tevens:
 Shockwave therapie = kapotmaken weefsel om bloeding te creëren  weefsel herstelt
beter
 Plaatjesrijk plasma (PRP) = plasmatransfusie