Hoofdstuk 39 Externe verslaggeving
39.1 Verschil interne en externe verslaggeving
De externe verslaggeving is de verslaggeving naar instanties en personen buiten de onderneming.
We kunnen onderscheid maken tussen de:
- interne balans en winst-en-verliesrekening: voor intern gebruik met name als
stuurinformatie voor de managers;
- fiscale balans en winst-en-verliesrekening: voor de Belastingdienst volgens speciale fiscale
regels die vaak afwijken van de bedrijfseconomische regels;
- externe balans en winst-en-verliesrekening, verplicht voor bv/nv doordat de leiding en
eigendom in dat soort ondernemingen gescheiden zijn.
De openbaarmaking van de externe balans en winst-en-verliesrekening vindt plaats via de Kamer
van Koophandel om informatie te verschaffen en verantwoording af te leggen aan onder meer
aandeelhouders, mogelijke vermogensverschaffers en andere geïnteresseerden.
Corporate governance omvat het goed en verantwoord besturen van een onderneming en
verantwoording afleggen over het gevoerde beleid.
We spreken van een samenvaljaarrekening als de externe jaarrekening wordt opgesteld volgens
fiscale waarderingsgrondslagen. Dit mag worden gedaan door micro, kleine en niet-actieve bv’s en
nv’s.
39.2 Jaarstukken en modellen
Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9 geeft drie soorten wettelijke regels voor de externe verslaggeving:
- inrichtingseisen;
- publicatie-eisen;
- controle-eisen.
Naast het Burgerlijk Wetboek hebben we ook de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving
en voor sommige ondernemingen IFRS.
De jaarrekening bestaat uit de balans en winst-en-verliesrekening en de toelichting op beide.
De jaarrekening moet zodanig worden opgesteld dat deze een betrouwbaar oordeel over het
vermogen en het resultaat geeft. Het Besluit Modellen Jaarrekening bevat een aantal modellen voor
de balans en winst-en-verliesrekening. De jaarrekening moet zo worden opgesteld dat
een betrouwbaar oordeel over het vermogen en het resultaat mogelijk is.
In de toelichting op de balans en die op de winst-en-verliesrekening staan algemene gegevens zoals
de gebruikte waarderingsgrondslagen en op welke wettelijke bepalingen deze zijn gebaseerd met
een toelichting op afzonderlijke posten.
, Het bestuursverslag geeft een beeld van de toestand van de onderneming op de balansdatum en van
de gang van zaken in het boekjaar, belangrijke gebeurtenissen na de balansdatum en een
toekomstparagraaf. Ook staan hier de niet uit de balans blijkende verplichtingen: meerjarige
financiële verplichtingen, voorwaardelijke verplichtingen en niet-verwerkte verplichtingen. Ook
vermeldt de onderneming in de toelichting de niet uit de balans blijkende rechten: meerjarige
financiële rechten, voorwaardelijke rechten en niet-verwerkte rechten.
De Overige gegevens bevatten onder andere de controleverklaring, statutaire regeling voor de winst,
bijzondere statutaire rechten, stemrechtloze aandelen, nevenvestigingen en de gebeurtenissen na de
balansdatum met belangrijke financiële gevolgen.
39.3 Accountant
Een controleverklaring is een verklaring van een accountant over de uitslag van zijn onderzoek. Zijn
doel is de belangen van alle belanghebbenden veilig te stellen of in andere woorden: de belangen te
waarborgen. Een controleverklaring kan zijn: goedkeurend, afkeurend, met oordeelonthouding of
met beperking.
Hoofdstuk 40 Regels voor de activa
40.1 Waarderingsgrondslagen
De waarderingsgrondslag is de wijze waarop activa in de externe balans worden gewaardeerd.
Toegestaan voor de voorraden is de verkrijgingprijs. De verkrijgingsprijs bestaat uit de inkoopprijs
plus bijkomende kosten: het werkelijk betaalde bedrag → historische aanschafprijs → fifo of lifo.
Voorraad onderhanden werk of eindproduct waarderen we tegen de vervaardigingsprijs. De
vervaardigingsprijs bestaat uit: verkrijgingsprijs grond/hulpstoffen + overige rechtstreeks toe te
rekenen kosten + redelijk aandeel in de niet rechtstreeks toe te rekenen kosten (waaronder
ontwikkelingskosten).
Onderzoek en ontwikkeling leidt tot kosten bij het ontwikkelen van een nieuw product. Kosten van
onderzoek brengen we direct naar de winst-en-verliesrekening. Ontwikkelingskosten activeren we en
schrijven we af.
Voor de vaste activa is de actuele waarde de andere toegestane waarderingsgrondslag. De actuele
waarde is de waarde op het waarderingsmoment, vaak het moment van de balans.
De waardestijging van vaste activa wordt op de balans debet verwerkt op de rekening van het
materiële actief en credit op de rekening Herwaarderingsreserve. Aan de herwaarderingsreserve
wordt toegevoegd het verschil in boekwaarde volgens de actuele waarde en de boekwaarde op basis
van de aanschafprijs
Bij de waardering van de activa houden we rekening met het voorzichtigheidsbeginsel: niet hoger
waarderen dan het waard is. We gebruiken de minimumwaarderingsregel en kiezen voor de laagste
waarde volgens de historische aanschafprijs of directe opbrengstwaarde/marktwaarde.
De directe opbrengstwaarde is de prijs die je op het moment van samenstellen van de balans, zou
moeten betalen bij aankoop of zou krijgen bij verkoop.
40.2 Vaste activa
De vaste activa worden onderscheiden in:
- immateriële vaste activa;
- materiële vaste activa;
- financiële vaste activa.
39.1 Verschil interne en externe verslaggeving
De externe verslaggeving is de verslaggeving naar instanties en personen buiten de onderneming.
We kunnen onderscheid maken tussen de:
- interne balans en winst-en-verliesrekening: voor intern gebruik met name als
stuurinformatie voor de managers;
- fiscale balans en winst-en-verliesrekening: voor de Belastingdienst volgens speciale fiscale
regels die vaak afwijken van de bedrijfseconomische regels;
- externe balans en winst-en-verliesrekening, verplicht voor bv/nv doordat de leiding en
eigendom in dat soort ondernemingen gescheiden zijn.
De openbaarmaking van de externe balans en winst-en-verliesrekening vindt plaats via de Kamer
van Koophandel om informatie te verschaffen en verantwoording af te leggen aan onder meer
aandeelhouders, mogelijke vermogensverschaffers en andere geïnteresseerden.
Corporate governance omvat het goed en verantwoord besturen van een onderneming en
verantwoording afleggen over het gevoerde beleid.
We spreken van een samenvaljaarrekening als de externe jaarrekening wordt opgesteld volgens
fiscale waarderingsgrondslagen. Dit mag worden gedaan door micro, kleine en niet-actieve bv’s en
nv’s.
39.2 Jaarstukken en modellen
Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9 geeft drie soorten wettelijke regels voor de externe verslaggeving:
- inrichtingseisen;
- publicatie-eisen;
- controle-eisen.
Naast het Burgerlijk Wetboek hebben we ook de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving
en voor sommige ondernemingen IFRS.
De jaarrekening bestaat uit de balans en winst-en-verliesrekening en de toelichting op beide.
De jaarrekening moet zodanig worden opgesteld dat deze een betrouwbaar oordeel over het
vermogen en het resultaat geeft. Het Besluit Modellen Jaarrekening bevat een aantal modellen voor
de balans en winst-en-verliesrekening. De jaarrekening moet zo worden opgesteld dat
een betrouwbaar oordeel over het vermogen en het resultaat mogelijk is.
In de toelichting op de balans en die op de winst-en-verliesrekening staan algemene gegevens zoals
de gebruikte waarderingsgrondslagen en op welke wettelijke bepalingen deze zijn gebaseerd met
een toelichting op afzonderlijke posten.
, Het bestuursverslag geeft een beeld van de toestand van de onderneming op de balansdatum en van
de gang van zaken in het boekjaar, belangrijke gebeurtenissen na de balansdatum en een
toekomstparagraaf. Ook staan hier de niet uit de balans blijkende verplichtingen: meerjarige
financiële verplichtingen, voorwaardelijke verplichtingen en niet-verwerkte verplichtingen. Ook
vermeldt de onderneming in de toelichting de niet uit de balans blijkende rechten: meerjarige
financiële rechten, voorwaardelijke rechten en niet-verwerkte rechten.
De Overige gegevens bevatten onder andere de controleverklaring, statutaire regeling voor de winst,
bijzondere statutaire rechten, stemrechtloze aandelen, nevenvestigingen en de gebeurtenissen na de
balansdatum met belangrijke financiële gevolgen.
39.3 Accountant
Een controleverklaring is een verklaring van een accountant over de uitslag van zijn onderzoek. Zijn
doel is de belangen van alle belanghebbenden veilig te stellen of in andere woorden: de belangen te
waarborgen. Een controleverklaring kan zijn: goedkeurend, afkeurend, met oordeelonthouding of
met beperking.
Hoofdstuk 40 Regels voor de activa
40.1 Waarderingsgrondslagen
De waarderingsgrondslag is de wijze waarop activa in de externe balans worden gewaardeerd.
Toegestaan voor de voorraden is de verkrijgingprijs. De verkrijgingsprijs bestaat uit de inkoopprijs
plus bijkomende kosten: het werkelijk betaalde bedrag → historische aanschafprijs → fifo of lifo.
Voorraad onderhanden werk of eindproduct waarderen we tegen de vervaardigingsprijs. De
vervaardigingsprijs bestaat uit: verkrijgingsprijs grond/hulpstoffen + overige rechtstreeks toe te
rekenen kosten + redelijk aandeel in de niet rechtstreeks toe te rekenen kosten (waaronder
ontwikkelingskosten).
Onderzoek en ontwikkeling leidt tot kosten bij het ontwikkelen van een nieuw product. Kosten van
onderzoek brengen we direct naar de winst-en-verliesrekening. Ontwikkelingskosten activeren we en
schrijven we af.
Voor de vaste activa is de actuele waarde de andere toegestane waarderingsgrondslag. De actuele
waarde is de waarde op het waarderingsmoment, vaak het moment van de balans.
De waardestijging van vaste activa wordt op de balans debet verwerkt op de rekening van het
materiële actief en credit op de rekening Herwaarderingsreserve. Aan de herwaarderingsreserve
wordt toegevoegd het verschil in boekwaarde volgens de actuele waarde en de boekwaarde op basis
van de aanschafprijs
Bij de waardering van de activa houden we rekening met het voorzichtigheidsbeginsel: niet hoger
waarderen dan het waard is. We gebruiken de minimumwaarderingsregel en kiezen voor de laagste
waarde volgens de historische aanschafprijs of directe opbrengstwaarde/marktwaarde.
De directe opbrengstwaarde is de prijs die je op het moment van samenstellen van de balans, zou
moeten betalen bij aankoop of zou krijgen bij verkoop.
40.2 Vaste activa
De vaste activa worden onderscheiden in:
- immateriële vaste activa;
- materiële vaste activa;
- financiële vaste activa.
