Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 11 Bladsy 0 van 47
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 01: Vervoerdienste in Suid-Afrika
Wat leer jy hier?
• Verskillende tipes vlugte en hoe dit geklassifiseer word volgens afstand en bestemming.
• Die verskillende soorte lughawens in Suid-Afrika en hulle funksies.
• Hoe lugrederye en huurmaatskappye werk om vervoerbehoeftes te vervul.
• Basiese terme en konsepte wat met lugvervoer verband hou.
Sleutelterme
Term Definisie
Aaneenlopend Sonder onderbreking.
Buurlande Lande naby of aangrensend aan Suid-Afrika.
Huurmaatskappye Maatskappye wat spesifieke vlugte volgens kliënte se behoeftes reël.
Middelpunt Die belangrikste plek of kernpunt van ’n netwerk.
Brandstofaanvullingstoerusting Toerusting wat brandstof in ’n vliegtuig pomp.
Soorte vlugte
• Inkomende vlugte - Kom Suid-Afrika binne.
• Uitgaande vlugte - Vertrek uit Suid-Afrika.
• Binnelandse vlugte - Binne dieselfde land.
• Streeksvlugte - Na buurlande.
• Interkontinentale vlugte - Oor lang afstande tussen kontinente.
• Transkontinentale vlugte - Kruis kontinente.
• Transatlantiese vlugte - Kruis die Atlantiese Oseaan.
• Langafstandvlugte - Langer as 6 ½ uur, dikwels verbindingsvlugte.
• Mediumafstandvlugte - Drie tot ses uur.
• Kortafstandvlugte - Minder as drie uur.
• Huurvlugte - Volgens kliënt se behoeftes, hele vliegtuig vir ’n spesifieke tyd gehuur.
Soorte lughawens
• Internasionale lughawens - Hanteer inkomende en uitgaande toeriste, het doeane- en
immigrasiefasiliteite.
• Nasionale lughawens - Slegs binnelandse vlugte, geen doeane of immigrasie.
• Privaat lughawens - Verskil in grootte, toeganklikheid en fasiliteite.
• Privaat landingstroke - Wissel van geteerde bane tot eenvoudige grondstroke.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 11 Bladsy 1 van 47
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 02: Lughawens in Suid-Afrika
Wat leer jy hier?
• Hoe lughawens in Suid-Afrika geklassifiseer word (nasionaal, internasionaal, privaat).
• Die rol van ACSA in die bestuur van nasionale en internasionale lughawens.
• Verskillende lugrederye in Suid-Afrika: nasionale, binnelandse, laekoste en internasionale.
• Samewerkingsvorme soos alliansies, deelkode-ooreenkomste en samewerkingsooreenkomste.
• Hoe ’n lugredery se rooster vertolk word om vlugte en pryse te vind.
Sleutelterme
Term Definisie
Luukse Verskaf baie gerief en gemak.
Konsortium Groep maatskappye wat saamwerk aan ’n spesifieke projek.
Alliansie van lugrederye ’n Ooreenkoms tussen twee of meer lugrederye om saam te werk.
Deelkode-ooreenkomste Twee of meer lugrederye gebruik dieselfde vlugnommer vir gedeelde roetes.
Voorafsitplekbesprekings Om ’n sitplek vooraf te bespreek voor jy aan boord gaan.
Samewerkingsooreenkomste Ooreenkoms tussen maatskappye om saam te werk.
Dogtermaatskappy ’n Maatskappy wat deur ’n ander maatskappy besit en beheer word.
🗺 Ligging en kodes
• IATA ken ’n drieletter-identifikasiekode aan elke lughawe toe.
• Kode bly dieselfde, selfs na ’n naamverandering.
• Voorbeeld: OR Tambo Internasionale Lughawe se kode bly JNB.
Lughawens wat deur ACSA bedryf word
Nasionale lughawens:
• Kimberley - Sakereisigers.
• George - Plesierreisigers, vragmiddelpunt.
• Oos-Londen - Klein lughawe, binnelandse en beperkte internasionale vragvlugte.
Internasionale lughawens:
• OR Tambo (JNB) - Besigste lughawe in SA.
• Kaapstad (CPT) - Tweede besigste, internasionale toekennings.
• King Shaka (DUR) - Derde besigste.
• Bloemfontein (BFN) - Sakereisigers.
• Port Elizabeth (PLZ) - Uitvoer van vars produkte.
• Upington (UTN) - Langste aanloopbaan in Suidelike Halfrond.
• Pilanesberg (NTY) - Naby Sun City, hanteer internasionale en binnelandse passasiers.
Lughawens in privaat besit
Nasionaal:
• Pietermaritzburg (PZB) - Oop vir publiek, bestuur deur Airlink.
• Munisipale lughawens: Richardsbaai (RCB), Wonderboom (PRY).
Internasionaal:
• Lanseria (HLA) - Privaat, streek-, binnelandse en huurvlugte.
• Kruger Mpumalanga (MQP) - Toegang tot Krugerwildtuin, binnelandse en internasionale vlugte.
• Polokwane (PTG) - Klein maar besig, Limpopo-regering eienaarskap.
✈ Lugrederye in Suid-Afrika
Nasionale redery:
• Suid-Afrikaanse Lugdiens (SAL) - Middelpunt by OR Tambo, lid van Star Alliance, grootste roetenetwerk in
Afrika, bied ekonomiese- en besigheidsklas.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 11 Bladsy 2 van 47
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 02: Lughawens in Suid-Afrika (vervolg)
Ander binnelandse voldiensdienste:
• South African Express Airways - Ekonomiese klas, geen voorafsitplekbespreking, deel van SAL-alliansie.
• Airlink - Basis by OR Tambo, bedien groot stede en kleiner dorpe, samewerking met SAL.
Laekoste-lugrederye:
• kulula.com - Eerste laekoste-lugredery in SA, basis by OR Tambo, deel van Comair.
• 1time - Basis by OR Tambo, binnelandse en streeksvlugte.
• Mango Airlines - Dogtermaatskappy van SAL, onafhanklik bedryf, binnelandse roetes.
Internasionale lugrederye in SA
• Meeste bied net internasionale roetes.
• British Airways - Bied ook binnelandse vlugte via Comair.
Roosters van lugrederye
• Verkry via lugredery se webwerf.
• Kies datum → kyk vlugnommer, tye, duur, vliegtuigtipe.
• Gebruik “add”-skakel vir detail.
• Selfde proses vir streek- en internasionale vlugte.
• Verbindingsvlugte wys roetes van en na die verbindingspunt apart.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 11 Bladsy 3 van 47
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 01: Vervoerdienste in Suid-Afrika
Wat leer jy hier?
• Verskillende tipes vlugte en hoe dit geklassifiseer word volgens afstand en bestemming.
• Die verskillende soorte lughawens in Suid-Afrika en hulle funksies.
• Hoe lugrederye en huurmaatskappye werk om vervoerbehoeftes te vervul.
• Basiese terme en konsepte wat met lugvervoer verband hou.
Sleutelterme
Term Definisie
Aaneenlopend Sonder onderbreking.
Buurlande Lande naby of aangrensend aan Suid-Afrika.
Huurmaatskappye Maatskappye wat spesifieke vlugte volgens kliënte se behoeftes reël.
Middelpunt Die belangrikste plek of kernpunt van ’n netwerk.
Brandstofaanvullingstoerusting Toerusting wat brandstof in ’n vliegtuig pomp.
Soorte vlugte
• Inkomende vlugte - Kom Suid-Afrika binne.
• Uitgaande vlugte - Vertrek uit Suid-Afrika.
• Binnelandse vlugte - Binne dieselfde land.
• Streeksvlugte - Na buurlande.
• Interkontinentale vlugte - Oor lang afstande tussen kontinente.
• Transkontinentale vlugte - Kruis kontinente.
• Transatlantiese vlugte - Kruis die Atlantiese Oseaan.
• Langafstandvlugte - Langer as 6 ½ uur, dikwels verbindingsvlugte.
• Mediumafstandvlugte - Drie tot ses uur.
• Kortafstandvlugte - Minder as drie uur.
• Huurvlugte - Volgens kliënt se behoeftes, hele vliegtuig vir ’n spesifieke tyd gehuur.
Soorte lughawens
• Internasionale lughawens - Hanteer inkomende en uitgaande toeriste, het doeane- en
immigrasiefasiliteite.
• Nasionale lughawens - Slegs binnelandse vlugte, geen doeane of immigrasie.
• Privaat lughawens - Verskil in grootte, toeganklikheid en fasiliteite.
• Privaat landingstroke - Wissel van geteerde bane tot eenvoudige grondstroke.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 11 Bladsy 1 van 47
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 02: Lughawens in Suid-Afrika
Wat leer jy hier?
• Hoe lughawens in Suid-Afrika geklassifiseer word (nasionaal, internasionaal, privaat).
• Die rol van ACSA in die bestuur van nasionale en internasionale lughawens.
• Verskillende lugrederye in Suid-Afrika: nasionale, binnelandse, laekoste en internasionale.
• Samewerkingsvorme soos alliansies, deelkode-ooreenkomste en samewerkingsooreenkomste.
• Hoe ’n lugredery se rooster vertolk word om vlugte en pryse te vind.
Sleutelterme
Term Definisie
Luukse Verskaf baie gerief en gemak.
Konsortium Groep maatskappye wat saamwerk aan ’n spesifieke projek.
Alliansie van lugrederye ’n Ooreenkoms tussen twee of meer lugrederye om saam te werk.
Deelkode-ooreenkomste Twee of meer lugrederye gebruik dieselfde vlugnommer vir gedeelde roetes.
Voorafsitplekbesprekings Om ’n sitplek vooraf te bespreek voor jy aan boord gaan.
Samewerkingsooreenkomste Ooreenkoms tussen maatskappye om saam te werk.
Dogtermaatskappy ’n Maatskappy wat deur ’n ander maatskappy besit en beheer word.
🗺 Ligging en kodes
• IATA ken ’n drieletter-identifikasiekode aan elke lughawe toe.
• Kode bly dieselfde, selfs na ’n naamverandering.
• Voorbeeld: OR Tambo Internasionale Lughawe se kode bly JNB.
Lughawens wat deur ACSA bedryf word
Nasionale lughawens:
• Kimberley - Sakereisigers.
• George - Plesierreisigers, vragmiddelpunt.
• Oos-Londen - Klein lughawe, binnelandse en beperkte internasionale vragvlugte.
Internasionale lughawens:
• OR Tambo (JNB) - Besigste lughawe in SA.
• Kaapstad (CPT) - Tweede besigste, internasionale toekennings.
• King Shaka (DUR) - Derde besigste.
• Bloemfontein (BFN) - Sakereisigers.
• Port Elizabeth (PLZ) - Uitvoer van vars produkte.
• Upington (UTN) - Langste aanloopbaan in Suidelike Halfrond.
• Pilanesberg (NTY) - Naby Sun City, hanteer internasionale en binnelandse passasiers.
Lughawens in privaat besit
Nasionaal:
• Pietermaritzburg (PZB) - Oop vir publiek, bestuur deur Airlink.
• Munisipale lughawens: Richardsbaai (RCB), Wonderboom (PRY).
Internasionaal:
• Lanseria (HLA) - Privaat, streek-, binnelandse en huurvlugte.
• Kruger Mpumalanga (MQP) - Toegang tot Krugerwildtuin, binnelandse en internasionale vlugte.
• Polokwane (PTG) - Klein maar besig, Limpopo-regering eienaarskap.
✈ Lugrederye in Suid-Afrika
Nasionale redery:
• Suid-Afrikaanse Lugdiens (SAL) - Middelpunt by OR Tambo, lid van Star Alliance, grootste roetenetwerk in
Afrika, bied ekonomiese- en besigheidsklas.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 11 Bladsy 2 van 47
, Hoofstuk 01: Toerismesektore
Eenheid 02: Lughawens in Suid-Afrika (vervolg)
Ander binnelandse voldiensdienste:
• South African Express Airways - Ekonomiese klas, geen voorafsitplekbespreking, deel van SAL-alliansie.
• Airlink - Basis by OR Tambo, bedien groot stede en kleiner dorpe, samewerking met SAL.
Laekoste-lugrederye:
• kulula.com - Eerste laekoste-lugredery in SA, basis by OR Tambo, deel van Comair.
• 1time - Basis by OR Tambo, binnelandse en streeksvlugte.
• Mango Airlines - Dogtermaatskappy van SAL, onafhanklik bedryf, binnelandse roetes.
Internasionale lugrederye in SA
• Meeste bied net internasionale roetes.
• British Airways - Bied ook binnelandse vlugte via Comair.
Roosters van lugrederye
• Verkry via lugredery se webwerf.
• Kies datum → kyk vlugnommer, tye, duur, vliegtuigtipe.
• Gebruik “add”-skakel vir detail.
• Selfde proses vir streek- en internasionale vlugte.
• Verbindingsvlugte wys roetes van en na die verbindingspunt apart.
Kopiereg © Skool Notas Toerisme Graad 11 Bladsy 3 van 47
